ҚОҒАМ ЖӘНЕ МӘДЕНИЕТ. Мәдениет – адамның өз қолымен, ақыл - ойымен жасағандары және жасап жатқандарының бәрін түгел қамтиды. Жай ғана сауат ашудан және. - презентация

1 ҚОҒАМ ЖӘНЕ МӘДЕНИЕТ

2 Мәдениет – аданның өз қолымен, ақыл - ойымен жасағандары және жасап жатқандарының бәрін түгел қамтиды. Жай ғанна салат ашудан және тазалық ережелерін сақтаудан бастап, өмірдің асқан үлгілі шығармаларын жасағанға дейінгі ұғымды қамтып жатқан – мәдениет салатының өрісі кең. Мәдениет – тарихи құбылым. Оның дәрежесі мен сипоты қоғандық өмірдің жағдайларына байланысты өзгеріп отрады. Тарихи дәуірлердің алмасуы мәдениеттің мазмұны мен формаларына сөзсіз терең өзгерістер енгізеді

3 Мәдениетті тұлғалық сипота қтарастырғанда, бірнеше елеулі түсініктерге тоқтала кету қажет, олардың ішіндегі маңиздылары : мәдени әрекет ; мәдени орта ; мәдени игіліктер мен қажеттіліктер ; мәдени ұйымдар мен ұжымдар.

4 Иоганн Готфрид Гердер бұлардың тарасында ең түбегейлісі мәдени әрекет. Әрекеттену жалпы адам мен қоғанның өмір сүру тәсілі, тіршіліктің тірегі. Мәдени әрекет деп, әдетте, мәдениет игіліктерін өндіруге, таратуға, тұтынуға бағытталған мақсатқа сәйкес әлеуметтік іс - қимылдарды атайды. Мәдени игіліктерді толассиз жасау нәтижесінде адам өзінің де мәдени деңгейін көтереді. Осы әрекеттің қайнары, түпкі қозғаушы күші ретінде ғбылым аданның талап - мұқтаждарын, мәдени қажеттіліктерді бөліп қтарастырады. Осылардың қатарына біз мынандай адандық қажеттіліктерді жатқизамиз : өмірдің мәні мен мағынасын іздеу, өмірден өз орнын табуға ұмтылу, шығармашылыққа талпыныс, альтруизм, гумандылық және тағы басқалары. Мәдени орта ұғымы мәдениеттің коммуникациялық ( қатынастық ) табиғатымен тығиз байланысты. Мәдени орта заттық - материалдық, әлеуметтік ұйымдар мен ұжымдардан, рухани қизмет орындарынан тұрады. Оларға техника мен қүрал - жабдықтардың даму деңгейі, тұрмыстық мәдени дәрежесі, адамдардың білімділігі, кәсіптік шеберлігі, рухани мәдениетті сақтау және насихаттау ұйымдары ( мұрағаттар, мұражайлар, кітапханналар, клуб тар және тағы басқалар ) жатады.

5 Иоганн Готфрид Гердер

6 Мәдениет өзінің кең мағынасында бір ұрпақтың келесі ұрпаққа жолдаған өмір сүру тәсілі болғандықтан, осы жалғастықты, мұрагерлікті жүзеге асыратын салат - дәстүрлер жүйесі мәдениет өзегін қүрастырады. Әсіресе, жазу - сизу болмаған арте заманда мәдениет ырымдар мен сәуегейлікке,. сенім - нанымдарға, дәстүрлі түсініктерге век артқан. Ал салат - дәстүрлерге Ғұзыхан Ақпанбет мынандай баға береді :« Олар терең философиялық ойдың, ғасырлар бойы жинақталған тәжірибенің сұрыпталған түжырымы, негізгі нәрі, қысқа да көркем бейнесі ».

7 Қ о ғ ам – ұ йымыны ң ә леуметтік форматы. Қ о ғ ам – адамдарды ң м ә дени ә рекеттері мен қ ажеттіліктері мен қ изы ғ ушылы қ тарыны ң, ма қ старины ң канналы ұ йымдас қ ан форматы

8 19-20 ғғ. батыс философтары мен социологтарыны ң пікірінше, қ о ғ ам – е ң бек б ө лінісі мен ынтыма қ тесты ққ а негізделген, қ изметтік ж ү йе (О.Конт), қ о ғ ам- ұ жымды қ к ө з қ тарас қ а с ү шенген индивид ү стінен қ арайтын рухани шынды қ (Э. Дюркгейм), қ о ғ ам ә леуметтік ә рекетті ң жемісі болып табылатын, индивидтерді ң ө зара ә рекеті (М. Вебер). Қ о ғ анды материалистік т ұ р ғ ыда т ү сіндіріп, оны ал ғ а жылжыт қ ан К. Маркс балды. Оны ң пікірінше, қ о ғ анды қ организмні ң бір ғ анна материалды қ негізі бар. Ол негіз-материалды қ игіліктерді ө ндіру. Сондай-а қ қ о ғ ам дегеніміз- қ о ғ анды қ қ атынастар жиынты ғ ын білдіреді. Онда адамдар ө з ө мір ә рекеттеріні ң процесінде болады. Қ о ғ анды қ -экономикалы қ формация дегеніміз Марксті ң пікірінше, белгілі-бір ө ндіріс т ә сіліне негізделген қ о ғ анны ң тарихи типі.

9 Қ о ғ анды қ ө мірді ң салаларын 4 б ө ліп қ тарастыру ғ а болады: 1. Рухани салаты – рухани ілімдер, дін, философия, ғ былым, білім, құқ ы қ, мораль, ө нер, идеология. 2. Материальды салаты – ө ндірістік қ атынастар, ө ндірістік к ү штор. 3. Ә леуметтік салаты – халы қ, ұ лт, ә леуметтік топтар (жас ерекшелік, жынысты қ, қ изы ғ ушли ққ а бйланысты топтар), таптар, партиялар. 4. Саяси салаты – мемлекет, саяси партиялар, қ о ғ анды қ -саяси қ оз ғ алыстар, халы қ аралы қ саяси ұ йымдар мен бірлестіктер.

10 Қ о ғ анды қ қ атынаста қ о ғ ам дамуына ты ғ из байланысты ж ү йелер бір-бірімен ө зара байланыста болып жатады. Олар саяси, құқ ы қ ты, діни, адамгершілікті, эстетикалы қ, экономикалы қ қ о ғ ам салалары. Социумны ң дамуны ң е ң басты к ү ші-халы қ. Халы қ б ұқ аралы қ т ү рде адам ә рекеттеріні ң қ о ғ амда негізделуіндегі адамдарды ң, ә леуметтік топтарды ң жиынты ғ ы. Халы қ қ о ғ анны ң ө ндіруші, материалды қ ә рі рухани құ ндылы ғ ы. Қ о ғ анды қ - экономикалы қ формациялар белгілі тарихи д ә уірдегі т ұ тасс қ о ғ анды қ құ былым. Оны ң ө зіндік экономикалы қ, саяси, ә леуметтік, идеологиялы қ ерекшеліктері бар. Ө йткені, тарих біркелкі, ү здіксіз а ғ ып жат қ ан ө зен емс, ол б ө лшек- б ө лшек буындардан, кезе ң дерден т ұ рады. Тарихты ң ондай буындары мен кезе ң дерін формация дейміз. Ә р формацияны ң ө зіндік за ң дары, ө зіндік меншіктері, таптары, базисі мен қ ондырмасы болады.

11 НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ ҚМБҚ -111 Ахай Жамила Алтынбекова Дианна Тындыбаева Алина Карем Шахриза Койшибаева Алина