Grammatika Kishilik olmoshlari We - نَحْنُ We – نَحْنُ Me – انا اَنْتُمْ (for male) You اَنْتُنَّ (for female) You (twice) – اَنْتُمَا اَنْتَ (for male) - презентация

1 Grammatika

2 Kishilik olmoshlari We - نَحْنُ We – نَحْنُ Me – انا اَنْتُمْ (for male) You اَنْتُنَّ (for female) You (twice) – اَنْتُمَا اَنْتَ (for male) You اَنْتِ (for female) هُمْ (for male) They هُنَّ (for female) He/she (twice) – هُمَا هُوَ (for male) he/she/it هِيَ (for female)

3 Arab tili marfologiyasini 3 yirik bolim tashkil qiladi 1. اِسمٌ Ism soz turkumi (ot, sifat, son, olmosh, ravish) 2. فِعْلٌ Fel soz turkumi (fel) 3. حَرْفٌ harf soz turkumi (predloglar)

4 + ِيٌّ / ِيَّةٌ = مِصْرِيٌّ / مِصْرِيَّةٌ مِصْرُ Misrlik

5 Korsatish olmoshlari ة muzakkar هَذَا طَالِبٌ B u talaba muannas هَذِهِ طَالِبَةٌ Bu talaba MuannasMuzakkar هَذِهِ Bu هَذَا Bu

6 Soroq olmoshlari هَلْ / أ ؟ هَلْ / أَ هَذَا كِتَابٌ ؟ bu kitobmi ? هَلْ هَذِهِ مَدْرَسَةٌ ؟ bu maktabmi ?

7 One وَاحِدٌ / ةٌ Two اِثْنَانِ / تَانِ Three ثَلَاثٌ / ةٌ Four اَرْبَعٌ / ةٌ Five خَمْسٌ / ةٌ Six سِـتٌّ / ةٌ Seven سَبْعٌ / ةٌ Eight ثَمَانٍ / ِيَةٌ Nine تِسْعٌ / ةٌ Ten عَشَرٌ / ةٌ

8 Qomariy harflar ا ب ج ح خ ع غ ف ق ك ل م و ي الْكِتَابُ Shamsiy harflar ت ث د ذ ر ز س ش ص ض ط ظ ن ه اَلدَّفْتَرُ

9 ال Aniqlik artikli Arab tilida اَلْ aniqlk artikli اِسْم soz turkumiga qoshiladi. كِتَابٌ, دَفْتَرٌ + اَلْ = اَلْكِتَابُ, الدَّفْتَرُ Atoqli otlarga Ismlarga Bazi geografik joy nomlariga

10 هٌنَاكَ there اَنَا مِنْ هَنَاكَ Im from there هُنَا here اَنَا مِنْ هُنَا Im from here

11 Arab tilida birlikdagi sozga اَنِ qoshimchasini qoshish orqali ikkilik soni hosil qilinadi كِتَابٌ, مَجَلَّةٌ + اَنِ = كِتَابَانِ / مَجَلَّتَانِ Agar sozning oxiri Hamzaga ء tugaydigan bolsa bir vov و hamda alif maqsuraga ى tugaydigan bolsa bir yo ي harflari orttiriladi. صَحْرَاءٌ + اَنِ = صَحْرَاوَانِ مَعْنَى + اَنِ = مَعْنَيَانِ

12 Arab tilida koplik ikkiga bolinadi 1. togri koplik 2. siniq koplik Togri koplik 1.Muzakkar uchun وُنَ qoshimchasi qoshiladi. مُعَلِّمٌ + وُنَ = مُعَلِّمُونَ 2. Muannas uchun اَتٌ qoshimchasi qoshiladi. مَجَلَّةٌ + اَتٌ = مَجَلَّاتٌ

13 Sodda gap Arab tilida sodda gap ikki turga bolinadi 1)Fel kesimli 2)Ot kesimli 1 كَتَبَ رَشِيدٌ Rashid yozdi 2 اَلْغُرْفَةُ نَيِّرَةٌ Xona yoriqdir

14 Ot kesim Arab tilida ot kesimli sodda gapning kesimi ega bilan jinsda, sonda hamda kelishikda moslashadi. Ega har doim aniq holatda kesim esa noaniq holatda keladi. اَلْبَيْتُ كَبِيرٌ Uy kattadir اَلْبَيْتَ كَبِيرً مَجَلَّةٍ قَدِمَةٍ اَلْمَجَلَّةُ قَدِيمَةٌ Jurnal eskidir ٌ - ُ ً - َ ٍ - ِ

15 Kelishiklar Arab tilida 3 ta kelishik mavjud 1 Bosh k-k كِتَابٌ ٌ 2 Tushum k-k ً كِتَابًا ni 3 Qaratqich k-k كِتَابٍ ٍ ning فِي اَلْغُرْفَةِ كِتَابٌ اَخَزْتُ اَلْكِتَابَ قَرَاْتُ مِنْ اَلْكِتَابِ

16 Otgan zamon feli KoplikIkkilikBirlik كَتَبْنَا we wrote (m/f)- كَتَبْتُ men yozdim1-shaxs كَتَبْتُمْ you wrote (male) كَتَبْتُنَّ you wrote (female) كَتَبْتُمَا you wrote (twice m/f) كَتَبْتَ you wrote (male) كَتَبْتِ you wrote (female) 2-shaxs كَتَبُوا they wrote (male) كَتَبْنَ they wrote (female) كَتَبَا he wrote (twice male) كَتَبَتَا she wrote (twice female) كَتَبَ he wrote (male) كَتَبَتْ she wrote (female) 3-shaxs

17 Mavzu: Son 1)Arab tilida 1 va 2 soni sanalmish bilan moslashgan aniqlovchi kabi holatda boladi. كِتَابٌ وَاحِدٌ / كِتَابَانِ اِثْنَانِ مَجَلَّةٌ وَاحِدَةٌ / مَجَلَّتَانِ اِثْنَتَيْنِ 2) 3-10 gacha bolgan sanoq sonlarda quyidagi ozgarishlar mavjud a)Izofa tarzida b) bir biriga teskari jinsda c) son birlikda, sanalmish koplikda خَمْسَةُ كُتُبٍ / تِسْعُ مَجَلَّاتٍ

18 3 ) gacha bolgan sonlarda quyidagicha ozgarishlar mavjud a)Birlik son bilan sanalmish teskari jinsda, 19 gacha bolgan b)onlik soni sanalmish bilan bir jinsda c)Sanalmish noaniq holatda, tushum kelishigida d)11 hamda 12 soni moslashgan aniqlovchi tarzida boladi ثَلَاثَةَ عَشَرَ طَالِباً خَمْسَ عَشَرَةَ غُرْفَةً

19 Moslashgan Aniqlovchi Arab tilida ot bilan sifatning 4 holatda moslashishiga moslashgan aniqlovchi deyiladi 1 Sonda 2 Jinsda 3 Kelishikda 4 Holatda غُرْفَةٌ كَبِيرَةٌ katta xona كِتَابٌ جَدِيدٌ yangi kitob

20 Predloglar Arab tilida predloglar حَرْفٌ soz turkumi bilan ifodalanadi. Predloglar uchun umumiy qoida shuki, ular qaysi sozga boglanib kelsa osha sozdan oldin keladi va sozning qaratqich kelishikda kelishini talab qiladi. فِي المَدْرَسَةِ maktabda عَلَى الطَاوِلَةِ كِتَابٌ stolda kitob bor

21 Izofa Arab tilida ot bilan otning moslashishiga izofa deyiladi va u hech qanday holatda moslashmaydi. Izofa ikki bolakdan iborat boladi: Muzof va muzof ilayhi كِتَابُ ألْطَالِبِ Talabaning kitobi بَابُ ألْبَيْتِ Uyning eshigi

22 Izofaning davomi Bizga malumki izofa ikki qismdan iborat: muzof hamda muzof ilayh. Manashu ikki bolak ham oziga aniqlovchi olishi mumkin. shunda ular quydagicha keladi: 1 Muzofning aniqlovchisi muzof ilayhidan kn keladi 2 Muzof ilayining aniqlovchisi esa ozidan oldin keladi agar u korsatish olmoshi bolsa بَابُ الْبَيْتِ الْكَبِيرُ بَابُ هَذا الْبَيْتِ الكَبِيرُ

23 Hozirgi-kelasi zamon feli كَتَبَ – يَكْتُبُ (u)

24 Ikkilik va koplikda kelishiklarning turlanishi KoplikIkkilikBirlik مُعَلِّمُونَمُعَلِّماَنِ مُعَلِّمٌ Bosh kelishik مُعَلِّمِينَمُعَلِّمَيْنِ مُعَلِّماً Tushum kelishigi مُعَلِّمٍ Qaratqich kelishigi

25 كَمْ soroq olmoshi Ushbu olmosh ozbek tiliga qancha?, nechta? deb tarjima qilinadi. Mazkur soroq olmoshidan keyin ot birlikda, noaniq holatda, tushum kelishigida keladi كَمْ غُرْفَةً فِي الْمَدْرَسَةِ maktabda nechta xona bor

26 ا ت دَرَسَ ي