Tarbiya fanini oqitishda elektron-modulli shakldan foydalanish Reja: 1. Tarbiya fanini oqitish metodikasi fanining predmeti, maqsad va vazifalari 2. Tarbiya. - презентация

1 Tarbiya fanini oqitishda elektron-modulli shakldan foydalanish Reja: 1. Tarbiya fanini oqitish metodikasi fanining predmeti, maqsad va vazifalari 2. Tarbiya jarayonining ijtimoiy ahamiyati. 3. Tarbiya fanining boshqa fanlar bilan aloqasi 4. Tarbiya fanini oqitishda elektron-modulli shakldan foydalanish

2 Tarbiya jarayonini tashkil etishning asosiy tarkibiy qismlari quyidagilardan iborat: - maqsadning aniq mezonlarda ifodalanishi; - faoliyat maqsadini amalga oshirishda xizmat qilishi; - bolalar tarbiyasidagi faoliyatni oqituvchi, ota – ona va jamoa bilan hamkorlikda boshqaruvni taminlash muhimdir. Tarbiya jarayonini tashkil qilish va uning salohiyatini oshirish bola qalbida insoniy fazilatlarni singdirish kop jihatdan tarbiyachi-tarbiyalanuvchilarning ijodiy faoliyatini tashkil etishga bogliq. Ular quyidagi omillarni qollash asosida vujudga keladi: - Tarbiya jarayonini tashkil qilishdagi munosabatlar. Bunda tarbiyalanuvchilarning kundalik hayotiy voqyealari jamoadagi tartib qoida va xulq-atvorlar haqidagi motivlar va ularga bir butun yondoshuv kabilardir; - Tarbiya ishlarning maqsadi, aniqligi va tasirchanligi. Tarbiya jarayonni loyihalashtirish, shakl, metod, shart – sharoitlarni oldindan aniqlab qoyilgan maqsadga muvofiqlashtirish; - Tarbiyachi va tarbiyalanuvchilarning ozaro munosabatlari. Tarbiyachi va tarbiyalanuvchilarning ruhiy holatlari, muloqat va munosabatda bolishlari, ruhiy shart – sharoitlar yaratilishi, Tarbiya tadbirlarni gigiyena qoidalariga moslash, estetik talablarga javob berishi, Tarbiya ishlarni muvaffaqiyatli tashkil etish funksiyalaridan biridir.

3 Tarbiya fanini oqitish metodikasi fanining predmeti bolajak oqituvchi- tarbiyachilarga kelajak avlodni manaviy yuksak fazilatlar egasi qilib tarbiyalash sanatining qirralari, shakl va yollari hamda bilim, konikma va malaka hosil qilish haqida bahs yuritadi. Tarbiya metodikasi fanining organish obyektini esa talim muassalaridagi uzluksiz talim –tarbiya jarayoni tashkil etadi. Tarbiya jarayonini tashkil qilish metodikasi ijtimoiy faollikni shakllantirishga xizmat qiladi. Uning maqsadi bolajak oqituvchi va tarbiyachilarning Tarbiya ish va tadbirlarning mazmunli bolishini taminlashda boy milliy va umuminsoniy qadriyat va urf-odatlardan keng foydalanishga, Tarbiya tasirga ega bolgan manbalarni ajrata bilishga qaratilgandir.

4 Tarbiya fanini oqitishni tashkil qilishning asosiy maqsadi, bugungi kun talabiga javob beradigan barkamol shaxsni shakllantirishga qaratilgan ekan, ayni paytda bu oqituvchilarga katta masuliyatni yuklaydi. Shu jihatdan ham oqituvchining pedagogik faoliyat yuritishi davr talabiga javob bermogi lozim. Ozbekiston Respublikasining Talim togrisidagi Qonuni va Kadrlar tayyorlash milliy dasturining bosh masalalaridan biri ham yosh avlodni barkamol etib tarbiyalashdan iborat etib belgilangan. Shu jihatdan ham yosh avlodni barkamol qilib voyaga yetkazish uchun Respublikamizda ijtimoiy – tashkiliy, Tarbiya ishlar amalga oshirilmoqda. Barkamol avlodni tarbiyalash, manaviy, marifiy, tashkiliy uslubiy, ijtimoiy-iqtisodiy jihatlari bilan murakkab Tarbiya ishlar tizimi kundan-kunga takomillashib bormoqda.

5 Tarbiya fanini oqitish metodikasi fanining asosiy vazifasi yosh avlodni manaviy-ahloqiy jihatdan tarbiyalashda xalqning boy milliy, manaviy-tarixiy merosimizga, umumbashariy qadriyatlarga, urf-odatlar va ananalarga tayanib, ongli shaxslarni intelektual salohiyatli qilib tarbiyalashdir. Tarbiya fanini oqitish metodikasi fanining vazifalari quyidagilardan iborat: - oquvchilar jamoasining tarbiyalanganlik darajasini organib, unga Tarbiya tasir korsatish mahoratiga ega bolish; - Tarbiya ish va tadbirlar uchun zarur bolgan metodlarni tanlab, kozlangan maqsadga erishish chora-tadbirlarini kora bilish; - ilgor tajribalarni tahlil qilish va uni oz faoliyatida ijodiy foydalanish ; - Tarbiyaning oquvchilar ruhiyatiga qanchalik ijobiy tasir etganini kuzatib, uni yanada rivojlantirish va takomillashtirish; - Tarbiya ishlar samaradorligini oshirishda oz bilimini doimiy rivojlantirib borishi lozim. Darsda va darsdan tashqari mashgulotlarda Tarbiya jarayonini tashkil etish bilan birga DTS lariga mosligiga etibor qaratish zarur boladi.

6 Tarbiya metodlari. Yosh avlodni tarbiyalashda turli xil metod va vositalardan, zamonaviy pedagogik va axborot texnologiyalaridan foydalaniladi. Metod (lotincha-metodos-yol sozidan olingan bolib) tadqiqot yoli, nazariya, talimot deb tarjima qilingan. Metodika (yunoncha-metodika) biror ishni bajarish, amalga oshirish, ado etish metodlarining, usullarining yigindisi yoki oqitish tarbiyalash usullari va vositalari degan tushunchani anglatadi. Tarbiya metodlari - pedagog-oqituvchilarning oquvchilarga tasir korsatish usullari, vositalari, tarbiyalanuvchilarga barkamol shaxs xislatlarini singdirish maqsadida tarbiya jarayonini pedagogik jixatdan maqsadga muvofiq tashkil etish yollaridir. Tarbiya metodlari Tarbiya fanini oqitish metodikasi fani ishlarini togri tashkil etishda muhim vosita bolib, bola shaxsining har tamonlama kamol topishi bilan belgilanadi va Tarbiyaviy ishlar jarayoniga taalluqli bolgan kopgina Tarbiyaviy tasirlarni oz ichiga oladi. Tarbiya metodlari ijtimoiy jamiyat tamonidan talim muassalari oldiga har tamonlama barkamol, erkin, ijodkor, tashkilotchi, mustaqil fikr egasi bolgan shaxsni tarbiyalash vazifasini oz ichiga oladi.

7 Tarbiya fanini oqitish metodikasi fanining predmeti, maqsad va vazifalari Hozirgi davrda mamlakatimizda Tarbiya ishlarning mazmuni barkamol avlodni shakllantirishga qaratilgan. Respublikada soglom va barkamol avlodni tarbiyalash, yosh avlodni XXI asr talablariga toliq javob beradigan har tamonlama rivojlangan shaxslar etib voyaga yetkazish uchun zarur shart-sharoitlar va imkoniyatlar yaratilgan. Bu boradagi ishlarni aniq, maqsadli amalga oshirish uchun davlat ahamiyatiga molik hujjatlar, dasturlar va rejalar ishlab chiqilgan. Birgina Talim togrisida gi Qonun, Kadrlar tayyorlash milliy dastur ning qabul qilinishi yuksak umumiy va kasb-hunar madaniyatiga, istiqbolli vazifalarni hal etishga qodir barkamol avlodni tarbiyalashga yonaltirilganligini keltirish kifoya. Tarbiya - yosh avlodni har tamonlama voyaga yetkazish, unda ijtimoiy ong va xulq-atvorni tarkib toptirishga yonaltirilgan faoliyat bolib, shaxsni aqliy, jismoniy, ahloqiy, manaviy sifatlarini shakllantirishga qaratilgan bolib, insonning jamiyatda yashashini taminlash uchun zarur bolgan xususiyatlarini tarkib toptirishning jarayonlaridir.

8 Tarbiya fanini oqitish metodikasi fanini organishda Ozbekiston Respublikasining Talim togrisida gi Qonuni, Kadrlar tayyorlash milliy dasturi talablariga mos ravishda bir qancha talim-tarbiyaga oid fanlarga bogliq holda olib borish maqsadga muvofiq boladi. Har qanday fanlarni oqitishning maqsadi yosh avlodga togri tarbiya berish, ularning dunyoqarashini shakllantirishni bilish nazariyasining umumiy qonuniyatlari asosida hosil bolib, har qanday shaxs faoliyatida metodologik asos bolib xizmat qiladigan falsafa fanining roli beqiyosdir. Shuning uchun shaxs tarbiyasi jarayoni bilan shugullanadigan Tarbiya fanini oqitish metodikasi fani falsafa fani bilan bogliqdir. Tarbiya fanini oqitish metodikasi fani talim muassasalaridagi tarbiya jarayonini togri tashkil etish shugullanganligi sababli pedagogika fani bilan uzviy bogliqdir. Chunki pedagogika fani bola tarbiyasi va ularni oqitish jarayoni bilan bogliq bolgan muassalarni amalga oshiradi. Tarbiyaviy ishlar tizimini amalga oshirish va uning samaradorlik darajasi shaxsning qanday tarbiya topganligiga bogliq. Shuning uchun tarbiya jarayoni Tarbiyaviy ishlar bilan bogliq holda rivojlanganligi tufayli pedagogikaning qonuniyatlariga tayanadi.

9 Tarbiya ishlar jarayoni tarbiyalanuvchilarning malum bir faoliyatlarida amalga oshiriladi. Bunda tarbiyalanuvchilarning ruhiy holatini bilmasdan turib, tarbiya jarayonida yuqori samaradorlikka erishib bolmaydi. Shaxsning ruhiy holati va yosh xususiyatlarini organadigan fan psixologiya fani hisoblanadi. Tarbiyaviy ishlarni tashkil qilish shaxsning psixologik xususiyatlariga bogliq bolganligi uchun psixologiya fanining yutuqlariga tayanib ish olib boradi. Tarbiya fanini oqitish asoslari metodikasining fanlar bilan bogliqligini quyidagicha ifodalash mumkin: Falsafa Psixologiya Gigiyena Tarbiya ishlar metodikasi Anatomiya, fiziologiya Etika Pedagogika

10 Oquvchilarni togri tarbiyalash, ularga talim berish jarayonida ular organizmining rivojlanish bosqichlariga etiborni qaratish tarbiya tizimining samaradorligini oshirishga xizmat qiladi. Chunki oquvchi organizmining rivojlanishini bilmasdan unga tasir korsatib bolmaydi. Anatomiya, fiziologiya fanlari odam organizmi, uning rivojlanishi, tuzilishini orgatuvchi fan hisoblanadi. Shuning uchun ham Tarbiya fani anatomiya, fiziologiya fanlari bilan chambarchas bogliq ish koradi. Har qanday Tarbiyaviy ishlarni amalga oshirishda oquvchilarning gigiyenik qoidalariga asosan tashkil etishda yaratilgan shart-sharoitlar muhim rol oynaydi. Korinib turibdiki, Tarbiyaviy ishlar metodikasi fani gigiyena fani bilan ham boglangan. Tarbiya jarayonida oquvchilarning ahloqiy sifatlari tarkib toptirish muhim masalalardan biri hisoblanadi. Ahloq normalarini oquvchilar ongiga singdirish zarur. Ahloq normalari va ahloqshunoslik bilan etika fani shugullanadi. Shunday ekan, Tarbiya ishlar metodikasi fani etika bilan ham uzviy bogliqdir.

11 Modulli oqitishning mohiyati Modulli oqitish XX asrning 60-yillarida paydo boldi va ingliz tilli mamlakatlarda tez tarqaldi. Modulli oqitish nazariyasida modul tushunchasi qandaydir bir tizimining aniq funksional vazifasini bajaradigan (yukini kotaradigan) mustaqil biror bir qismini bildiradi. Modul deganda, malum oquv predmeti boyicha aniq maqsadni kozda tutib, obektlarning muhim jihatlarini mantiqan tugal va mukammal holda yorituvchi oquv materialining didaktik birligini tushunamiz. Modulli talim – bu bilimlarni nazorat qilish bilan hamohanglashgan, qandaydir mantiqiy yaxlitlik va tugallanganlikka ega oquv axborotidagi mantiqiy belgilangan qism. Talimiy modul – unga tegishli metodik materiallar bilan birgalikdagi oquv kursining mazmunli qismi.

12 Modulli oqitish tamoyillari 1) modullilik – oqitish mazmunidan alohida elementlarini bolib olish; 2) dinamiklik – bilimning xarakatchanligi (amaliyligiga) va tezkorligiga erishish; 3) moslashuvchanlik – talim mazmunini va unga erishish yollarini talim oluvchining individual ehtiyojiga qarab moslashtirish; 4) metodik maslahatning xar tomonlamaligi – talim oluvchining bilish faoliyatida va pedagogik faoliyatda professionallikni taminlash; 5) tenglik – talim oluvchi va pedagog ortasida ishchan xamkorlikni taminlash; 6) xatoliklarga tayanish tamoyili. Bu tamoyil oqitish jarayonida doimiy ravishda xatoliklarni izlash uchun vaziyatlar yaratilishiga, oquvchilarning ruhiy faoliyati funksional tizimi tarkibida oldindan payqash tuzilmasini shakllantirishga qaratilgan didaktik materiallar va vositalarni ishlab chiqishga yonaltirilgan boladi. 7) oquv vaqtini tejash tamoyili. Bu tamoyil oquvchilarda individual va mustaqil ishlash uchun oquv vaqtining zahirasini yaratishga yonaltirilgan boladi;

13 8) uzviylik tamoyili. Bu tamoyil oquv maqsadlariga erishish imkoniyatini taminlash uchun oquv rejasi va dasturlarni ishlab chiqishda tizimli yondashishin anglatadi. Bunda fanlarning maqsadlariga kora, oquv rejadagi soatlar mosligi taminlanadi. 9) faoliyatlilik tamoyili: bu tamoyil, modullar mutaxassisning faoliyat mazmuniga muvofiq shakllanishini anglatadi; 10) tizimli kvantlash tamoyili. Bu tamoyil axborotni siqib berish nazariyasi, pedagogik bilimlar konsepsiyasi, didaktik birliklarni yiriklash nazariyalarining talablariga asoslanadi. 11) motivatsiya (qiziqishni uygotish) tamoyili. Bu tamoyilning mo­hiyati, oquvchining oquv-bilim olish faoliyatini ragbatlantirishdan iborat boladi. Bu asosiy qoidadir. 12.) modullik tamoyili. Bu tamoyil oqitishni individuallash-tirishning asosi bolib xizmat qiladi. 13) muammolilik tamoyili. Bu tamoyil muammoli vaziyatlar va mashgulotlarni amaliy yonaltirilganligi tufayli, oquv materialining ozlashtirilish samaradorligini oshishiga imkon beradi. 14) kognitiv vizuallik (koz bilan kuzatiladigan) tamoyil. Bu tamoyil psixologik-pedagogik qonuniyatlardan kelib chiqadi, ularga kora oqitishdagi korgazmalar, nafaqat surat vazifasini, shu bilan birga kognitiv vazifani bajargan taqdirdagina ozlashtirish unumdorligini oshiradi.

14 Masofaviy o`qitish – o`zaro malum bir masofada Internet texnologiya yoki boshqa interaktiv usullar va barcha o`quv jarayonlari komponentlari – maqsad, mazmun, metod, tashkiliy shakllar va o`qitish usullariga asoslangan talaba va o`qituvchi o`rtasidagi munosabat. Masofaviy o`qitish tizimi – masofaviy o`qitish shartlari asosida tashkil etiladigan o`qitish tizimi. Barcha talim tizimlari singari masofaviy o`qitish tizimi o`zining tarkibiy maqsadi, mazmuni, usullari, vositalari va tashkiliy shakllariga ega. Masofaviy o`qitishning pedagogik texnologiyalari – tanlangan o`qitish konsepsiyasiga asoslangan masofaviy talimning o`quv-tarbiyaviy jarayonini taminlovchi o`qitish metodi va uslublar majmuasi. Keys-texnologiya – masofaviy o`qitishni tashkil qilishning shunday uslubiki, masofaviy talimda matnli, audiovizual va multimediali (keys) o`quv uslubiy materiallar majmuasi qo`llanishga asoslanadi. TV-texnologiya – masofaviy o`qitishni tashkil qilishning shunday uslubiki, u talabalarga o`quv- metodik malumotlarni televidenie vositasi yordamida yetkazishga xizmat qiladi va tashqi aloqali ixtiyoriy interaktiv usullardan biri bilan o`rnatishga asoslanadi.

15 Audio va video darsliklar Onlayn darslar (Internet sahifa) Elektron kutubxonalar Testlar Multimedia - elektron darsliklar Masofadan oqitish qanday amalga oshiriladi. Dunyoda kopgina universitetlarda va oquv markazlarida bu usul mavjud. Kerakli manzilni Internetdan topishingiz mumkin. Manzilga kirib bu oqish talabasi bolish uchun maxsus shaklni toldirishingiz zarur. Odatda avval kursning va oqish tartibi tavsifi bilan tanishib chiqish mumkin. Keyin shakldagi satrlarni toldirib, kredit kartochkangiz raqamini kiritishingiz zarur. Kursga kirish tartibi turlicha, bu mutaxxassilikka bogliq. Oqish tartibi quyidagicha: oqituvchi kurs bilan tanishtiradi va topshiriqlar beradi. Siz korsatilgan manbalar bilan ishlab topshiriqlarni bajarasiz va oqituvchiga yuborasiz. Oqituvchi uni tekshirib, javobni sizga qaytaradi. Zarur holda korsatmalar beradi. Shu tartibda kurs mavzulari organib chiqiladi. Muzoqara asosan elektron pochta orqali amalga oshiriladi. Telefon tarmogidan ham bazan foydalaniladi. Bosma oquv materiallari pochta orqali yuboriladi. Oqish jarayonida talaba darsliklardan, elektron kutubxona va darsliklardan, elektron forumlardan, vidoekonferentsiyalardan foydalanadi. Bunda oqish individual shaklda olib boriladi va oqituvchi oquvchining qobiliyati va xususiyatlarini hisobga olgan holda oqitadi. Bu individuallik oquvchida qiziqish uygotadi va uni oqishda aktivlikka ragbatlantiradi.

16 Etiboringiz uchun rahmat !!!