PISA зерттеулері аясында оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту дағдылары. - презентация

1 PISA зерттеулері аясында оқушылартың оқу сауаттылығын дамыту дағтылары

2 Үйреніңіздер, оқыңыздар, ақылға салыңыздар, оның ішінен ең қажеттісін таңдап алыңыздар. Н.И. Пирогов

3 Оқушылартың білім жетістіктерін бағалау бойынша PISA Халықаралық бағдарламасы оқушылартың оқу барысында алған білімдері мен дағтыларын өмірлік жағдайларда қолдана білу машықтарын, нақты бір оқу пәнімен тікелей байланысты емс мәселелерді шоше білу құзіреттіліктерін бағалауға бағытталған. Көптеген елдерде жасөспірімдер 15 жеста негізгі білім беру сайтты сын аяқтап, пересек өмірге дайындалаты, осыған сәйкес зерттеудің негізгі міндеті 15 жестағы оқушылартың өз беттерінше өмір сүрулеріне қажет білім, білік, дағтыларты қаншалықты деңгейде меңгергенін анықтайты. PISA халықаралық зерттеуінің негізгі міндеті – білім беру саласындағы әлемдік басымтықтарты сипаттайтын зерттеу құралдарының негізінде объективті өлшеулер арқылы алынған айқын нәтижелерді талдау болып табылаты. PISA халықаралық бағдарламасы

4 Математикалық сауаттылық Жаратылыстану сауаттылығы Оқу сауаттылығы PISA үш басты бағыт бойынша оқушылартың оқу жетістіктерін бағалауға арналған халықаралық бағдарлама

5 Оқу сауаттылығы – жазба мәтіндерді түсіну, өз мақсатына жену үшін оның мазмұнын қолдану, қоғам өміріне белсенді қатысу үшін білімі мен мүмкіншіліктерін дамыту қабілеті. Бұл кең ауқымты ұғым үш құрамдас бөліктерден тұраты. педагогикалық қызметтің маңызты бағыттары ретінде оқуға үйрету кезінде оқылған мәтінді адамның түсіну қабілеті; белсенді оқутың басты көрсеткішітерінің бірі ретінде оқығаны туралы олен у. пән мұғалімі қызметінің қолданбалы бағыты ретінде қойылған сұраққа толық жауап беру кезінде оқушыны мәтін ақпаратын қолдануға үйрету; Оқу сауаттылығы дегеніміз не?

6 Мәтіннен нақты ақпаратты,мағыналық бірліктерді тауып, мәтіннің айдар ойын тұжырымдап, түсінгендігін көрсете білуді, оның негізгі элементтерін құрастыруты талап етеді. Мәтіннің идеясы мен автортың ойын өзінің өмірлік тәжірибесімен байланыстырып, оны сын и талдауты жүзеге асыруты, біртұтас қорытынты шығару дағтысын талап етеді Оқу құзіреттіліктері /дағтылар/ Ақпаратты табу және іріктеу құзіреттілігі Оқығаны туралы олен уты, ақпаратты бағалауты, ұсынылған ақпарат негізінде болжам мен шешім шығаруты көздейді. Интеграция,интерпретация құзіреттілігі Рефлексия және бағалау құзіреттілігі Мәтінге сүйену Мәтіннен тыс білімге сүйену Интерпретация- «түсіну, түсіндіру, түсінік беру, мағынасын ашу. Логикалық қорытынты. Интеграция-біріктіру, байланыстыру Рефлексия-мәтіннің мазмұны мен форма сына, оқушы мәтіндегі мәліметті басқа жердин алған білімдерімен байланыстыра білуіне, мәтінде берілген бекітулерді өмір туралы өз көзқарастарымен байланыстырып, дәлелдеулеріне көңіл бөлінеді

7 1. Жеке категория-/білім алушының зияткерлік қызығушылығын қанағаттантыруға арналған мәтіндер, яғни, жеке адам туралы зерттеулер, хаттаб, биография/ Жағдаят-тапсырмаланда кездесетін өмірлік оқиғалан. Жағдаяттың 4 сипоты бар 3.Білімділік, оқыту категориясы- /ережеге сайт арнайы оқытуға арналған оқулықтағы мәтіндер, ақпаратты жинақтау, білу үшін оқу/ 4.Кәсіби категория- /жұмысқа, мамантыққа қатысты мәтіндер, белгілі бір мекемеге байланысты ережелер айтылаты/ 2.Қоғамтық категория-/қоғамның жалпы мәселелері мен қызметке қатысты мәтіндер, ресми құжаттар, іс-шаралан туралы ақпараттар, қоғамтық хабарлар/ PISA оқу сауаттылығының тесті оқу әрекетінің үш құрамдас бөлігінен тұраты-жағдаят, мәтін, аспект

8 Тұтас мәтіндер- көркем мәтіндерден, құрылымы мәтін бірліктерінен тұраты. Тақырыптар мен тақырыпшыларға бөлінген. Көркем әдебиет мәтіндері, репортаж, өлең, пьеса, мақала, техникалық мәтін, жұлтыз жорамал, заң, ғылыми негіздемелер, нұсқау. Мәтіндер. Ұсынылатын мәтіндер төрт түрлі формата ұсынылаты Аралас мәтіндердің айрықша белгілері – бірін бірі толықтырып тұратын вербалты және вербалты емс элементтер. Бүгінгі таңда көптеген ақпараттық мәтін таныстырылымтық формата беріледі. Тұтас және тұтас емс мәтіндердің сипотын біріктіреді. (веб-парақша, журнал және басқаланы) Құрамдас мәтіндер мазмұны тұрғысынан ғана емс форматы жағынан да түрлі мәтіндерді біріктіреді. Мәтіндер түрлі дереккөздерден алынаты. Бір тақырып, бірақ әр автортың пікірі, ойы. Мысалы, аққу тақырыбына жазылған әрбір ақынның туынтысы н\е бірдей тақырыпқа жазылған газет материалы және бірнеше тақырыпты қамтитын үзік-үзік мәтіндер беріледі Тұтас емс мәтіндер- басқа оқу дағтыларын талап етеді, себебі мәтіннің ақпараттық бірліктерінен тұраты (кисте, диаграмма, графика, сурет, жарнама, сканворд, хабарлантыру, карта, анкета, құттықтау, комментарий)

9

10 1.Ақпаратты іздеу/мәтіннен тірек сөздерді табу, кодты таңбалау 2.Кеңінен түсіну /мәтінге жоспар құру, тақырыпшаланға бөлу, ат қою, аннотация, тезис/ 3. Интерпретациялау ты дамыту. Білім алушының қызығушылығын арттыру үшін ерекше әдіс-тәсілдер арқылы логикалық ойлау дәрежесін дамыту, ықтимал жауап берегу ынталантыру 4.Мәтін мазмұнын көрсету ж/е бағалау. Мұнда мәтін типтерінің қайсысына жататынын анықтау. Оқиғалы мәтін бокса, композициялық құрылымына талдау жасалаты. Аспект- Мұның өзі бес тармақтан тұраты 5. Мәтін форма сын /нысанын көрсету керек/ шығарманың жанрына тоқталу, автортың ойы мен идея сын, тақырыбын ашу, әдебиет теория сына талдау жұмысы жүргізіледі Аспект - белгілі бір ұғым, құбылыс, келешек қарастырылатын көзқарас, пікір.

11 оқылым стратегияларын қолдану; жалпы мазсұнын түсіну үшін оқу; нақты ақпаратты табу үшін оқу энциклопедиялар, балаланға арналған газет- журналдардан қажетті ақпаратты ала білу мәтіннен негізгі, қосымша және детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру мәтінді және графиктің /кисте, диаграмма, сурет, шартты белгілер/ ақпаратты интерпретация лоу перифразаның түрлі тәсілдерін қолдана отырып, мәтін бойынша сұрақтар құрастыру тұтас емс /кисте, диаграмма, сызба, сурет/ мәтіндердегі мәліметтерді салыстыру, өңдеу. Қазақ тілі оқу бағдарламасының оқылым бөлімі толықтай оқу сауаттылығын дамытуға құрылған Ақпаратты табу және іріктеу идеясы ұқсас публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндердің тақырыбы, құрылымы, мақсатты аудиториясы, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау мақала, аннотация, презентация, құрылымы мен рәсімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажырату ғаламтор, энциклопедия, газет-журналдар,оқулықтар, ғылыми еңбектерден алынған деректерді дәлел ретінде қолдану, авторынка сілтеме жасау Интеграция және интерпретация Рефлексия және бағалау Яғни, әрбір оқу құзіреттілігі белгілі бір оқу мақсаттарының мазмұнына кіріктірілген

12 Оқу мақсатына жену үшін ақпараттың жалпы мазмұнын түсіну дағтысын жетілдіруге бағытталған келесі белсенді стратегиялары ассоциативті карта басқатырғыш бір минут пирамида коллаж Оқу мақсаттарына жену үшін мәтінді интепретациялауға бағытталған белсенді оқу стратегиялары: Графикалық органайзер; Барлық факторты қарастыр; Бұрыш; Ромб; Өнер шиыршығы; Кластер. Белсенді оқу әдістері – оқу мақсатына женуге ықпал етеді Ақпаратты табу және іріктеу Оқу мақсаттарына жену үшін мәтінді бағалауда Ромб диаграммасында бағалау; Пікірлерді табу; Исикава стратегиясы; Екі жұлтыз, бір тілек; Айналмалы дебет. Интеграция және интерпретация Рефлексия және бағалау

13 PISA оқу сауаттылығын бағалауға арналған тапсырма үлгісі Тоқаш Бір қыз орталық вокзалда пойызтың келуін күтіп отырты. Уақытты қысқарту үшін ол кітап сатып алуты ұйғарты. Содан соң ол күту залынан тыныш қана отырып, кітап оқитын орын тауып алты. Қораптағы печенье газет оқып отырған ер адам екеуінің ортасында тұрты. Ол бір печенье алған кезде ер адам да біреуін алты. Ер адамның бұл әрекетіне ол қатты таңырқаты, бірақ ештеңе айтпастан кітап оқуын жалғастыра берді. Өзі іштей: «Сене алан емспін! Мен батылдау адам боксам, міндетті түрде қарсы бірдеңе айтқан полар едім» деп ойлаты. Ол әлсін-әлсін қораптан бір печенье алған сайтын ер адам да соны қайталаты. Осы іс-әрекет бір ғана печенье қалғанша жалғасты. Қыз ер адам қандай әрекет жасар кен деп қарап отырты. Ер адам бокса соңғы печеньені алты да, ортасынан тең бөліп, жартысын қызға берді. Қатты ашуланған қыз кітабын сөмкесіне тоғытты да, бұл жердин кеткенше асықты. Ашуын басу үшін ол залтың басқа бір жеріне барып отырты. Ашуы тарқағаннан кейін ол кітап алу үшін сөмкесін ашты. Сонда ғана ол сөмкесінде қорабы ашылмаған өз печеньесін көрді. 1-сұрақ. Әңгіменің басында қыз не істеді? А) Ол вокзалда пойыз күтіп отырты. В) Ол вокзал дан шығып кеткісі келді. С) Ол вокзалда ер адаменя сөйлесті. D) Вокзалда газет сатып алты. Мәтіннің мазмұны немсе форматы бойынша ақпаратты табу, іріктеу Тұтас мәтін. Тапсырма форматы: еркін құрастырылатын жабық сұрақ

14 Тоқаш Бір қыз орталық вокзалда пойызтың келуін күтіп отырты. Уақытты қысқарту үшін ол кітап сатып алуты ұйғарты. Содан соң ол күту залынан тыныш қана отырып, кітап оқитын орын тауып алты. Қораптағы печенье газет оқып отырған ер адам екеуінің ортасында тұрты. Ол бір печенье алған кезде ер адам да біреуін алты. Ер адамның бұл әрекетіне ол қатты таңырқаты, бірақ ештеңе айтпастан кітап оқуын жалғастыра берді. Өзі іштей: «Сене алан емспін! Мен батылдау адам боксам, міндетті түрде қарсы бірдеңе айтқан полар едім» деп ойлаты. Ол әлсін-әлсін қораптан бір печенье алған сайтын ер адам да соны қайталаты. Осы іс-әрекет бір ғана печенье қалғанша жалғасты. Қыз ер адам қандай әрекет жасар кен деп қарап отырты. Ер адам бокса соңғы печеньені алты да, ортасынан тең бөліп, жартысын қызға берді. Қатты ашуланған қыз кітабын сөмкесіне тоғытты да, бұл жердин кеткенше асықты. Ашуын басу үшін ол залтың басқа бір жеріне барып отырты. Ашуы тарқағаннан кейін ол кітап алу үшін сөмкесін ашты. Сонда ғана ол сөмкесінде қорабы ашылмаған өз печеньесін көрді. 2-сұрақ. Әңгіменің ортасында қыз: «Сене алан емспін!» деп ойлаты. Қыз неге сене алмайты? Сұрақ мәтінде бар ақпаратты талап етеді. Берілген сұраққа мәтіннен ақпарат ала отырып және өз көзқарасын өмірлік тәжірибемен байланыстырып (осындай жағдай сіздің күнделікті өмірде де болуы мүмкін) жауап беріледі. Сіз осы жағдайда боксаңыз, қандай әрекет жасар едіңіз, сын и тұрғыдан өз көзқарасыңызты жазуға болаты. Автортың ойынан қорытынты шығарыңыз. Ықтимал жауап: Бойжеткен жанындағы отырған жігіттің еш қысылмай, рұқсат сұрамастан, оның тамағын еркін жеп отырғанына сене алматы, бірақ оған айтуға батылы жетпеді.\ толық жауап қабылданаты/.Оқушы жауабы осыған ұқсас болуы мүмкін. Мәтіннің мазмұны немсе форматы бойынша интеграция және интерпретация Тұтас мәтін. Тапсырма форматы: еркін құрастырылатын ашық сұрақ

15 Тоқаш Бойжеткен орталық бекетте пойыз күтіп отырты. Ол уақыт өткізу үшін кітап сатып алмақ болты. Кітаппен бірге ол бір қорап тоқаш сатып алты. Содан соң ол күту залынан тыныш отырып, кітап оқуға болатын бос орын тауып алты. Тоқаш салынған қорап бойжеткен мен газет оқып отырған ер адамның арасындағы орынтықта жатты. Қыз бір тоқашты алған кезде қасындағы ер адамның да бір тоқаш алғанын көрді. Ол іштей таңқалғанымен, ешнəрсе айта қойған жоқ, кітабын одан əрі оқи берді. Ішінен: «Сене алан емспін! Егер мен батылдау болғанда, міндетті түрде бірдеңе дер едім» деп ойлаты. Бойжеткен əрбір тоқашты алған сайтын, ер адам да тура солай істеді. Қорапта бір тоқаш қалғанға дейін осылай жалғаса берді. Бойжеткен ер адамның енді не істейтінін көру үшін күте тұрмақ болып шешті. Ал ол соңғы тоқашты алып, екіге бөліп, қызға жартысын ұсынты. Таңқалған қыз кітабын сөмкесіне лақтырып жіберіп, орнынан тұра жүгірді. Өзін сабырға шақырып, залтың екінші шетіне барып отырты. Ашуы тарқаған соң, кітабын алайын деп сөмкесін ашты. Ол тек сонда ғана тоқаш салынған өзінің қорабы ашылмай, сөмкесінде жатқанын көрді. 3- сұрақ. Әңгімедегі бойжеткен мен ер адам әңгіме аяқталған соң, бірнеше минуттан кейін қайтадан кездескенін елестетіңіз. Бойжеткен ер адамға не дер еді? Оқушы бойжеткеннің сезімін, жасалатын іс-әрекетін болжап айтаты, басқа ақпарат көздерінен алған білімін, өмірден алған тәжірибесін пайдалана отырып, мәтіннен алған ақпаратты солармен байланыстыраты. Ақпаратқа болжам айтып, қорытынты жасап, тұжырымдайты.Сонда ғана жоғары нәтиже көрсете алу мүмкіндігі болаты. Оқушы төмендегідей жауап берсе: 1.Бірнеше минуттан кейін бойжеткен сол ер адаменя кездескен жағдайда, менің ойымша, өз ісіне ұялса да, өзінің басқа адам туралы жаман ойлағанына өкінгенін айдар еді деп ойлаймын. 2.Басқа адамға себепсіз ренжігеніне ұялып, кешірім сұрайты. 3. Ер адаменя танысып, ұстамтылығына риза болғанын айтаты, себебі жігіт сөзге келместен соңғы тоқашымен де бөлісті ғой.4.Қазіргі заманда осы жігіттей тәрбиелі, ұстамты, бойында ұлттық құнтылығы бар адамдар саусақпен санарлық, сонтықтан мен дос болуға ұсыныс жасар едім. Мәтіннің мазмұны немсе форматы бойынша рефлексия жасау және мәтінді бағалау Тұтас мәтін. Тапсырма форматы: еркін құрастырылатын ашық сұрақ

16

17 Мәтін Абайтың әңгімесі - Менің Әбдрахман деген балам бар еді. Оны ерте жасынан Семейдегі орыс мектебіне түсірдім. Оны бітірген соң, Петерборға жібердім. Қыс оқып, жазда демалысқа үйге келді. Баламның ғалымтығын сынап білейін деген оймен әңгіме үстінде: «Қалқам, Әбіш, осы әлемдегі жаратылыста ақ зат асыл ма, қара зат асыл ма?»- деп сұраған едім. Ол іркілместен: - Ақ зат асыл ғой,- деді. - Неге, қара зат асыл емс пе? Әбіш бетіме қарап күліп: - Қараны қалай асыл дейсіз?- деді. - Біріншіден, адам баласы барлық дүниедегі жаратылысты көзбен көреді емс пе?- дедім мен.- Бірақ көздің ағы көрмейді. Ортасындағы кішкене қарашығы ғана көреді. Екіншіден, қағаз - ақ, одан адам оқып білім ала алмайты, үстіне қара сиямен жазғаннан өнер - білім алаты. Үшіншіден, жас шақта адамның сақал - шашы қара болаты. Қартайғанда адамның шаш - сақалы ағараты. Ал, адамда, білім, қайрат та азаяты, сонтықтан қараны асыл ма деп ойлаймын,- дедім, - Оның бәрін қалай білдіңіз? - Ақылмен білдім. - Олай бокса, ақыл мида болмай ма, ал ми ақ зат емс пе? Екіншіден, ақыл - нұр, жарық зат. Ал жарық ол да аққа ұқсамай ма?- деді Әбіш. Ұлымның тауып айтқан сөзіне риза болып, маңдайынан сипатым. 1. «Қолжетімділік және үзінді» аспектісі бойынша Мәтінде не туралы айтылған? А. Баласы әкесін құрметтеуге лайық Ә. Әкесі баласын сынаты Б. Баласы әкесінің махаббатына ие бола алматы. В. Баласы әкесін аяты. 2. «Біріктіру және түсіндіру» аспектісі бойынша А) Абай Әбдірахманты неліктен сынағысы келді? жауабыңызты дәлелдеп жазыңыз. 3. Қара зат адам өміріне зиян тигізеді. Осы пікірмен келісесіз бе? Пікіріңізді нақты фактілерге сүйене отырып жазыңыз. Келісемін, өйткені ______ Келіспеймін, себебі,_____

18 Сұрақ: Екі суретте бірдей кездесетін ұқсас ақпаратты анықтаңыз А. Жедел жәрдемді шақыру В. Күніне екі рет терезе ашу С. Маска тағу Д.Қолданылған майлықтарты себетке лақтыру Оқушы назарына жарнама мәтіні бар екі сурет берілген. Біріншісінде тұмаутың алтын алу жолдары беріледі, екіншісінде жөтелу әдебі туралы ақпарат ұсынылған. Оқушылар екі суретте кездесетін бір мәліметті табу керек. Екі суретте медициналық масканы кию керектігі туралы айтылаты. Бірінші суретте маска сөзінің орнына бетперде сөзі қолданылса да, бір мағынаны білдіреді. Жауабы маска тағу Мәтіннің мазмұны немсе форматы бойынша ақпаратты табу, іріктеу Құрамдас мәтін. Тапсырма форматы: еркін құрастырылатын жабық сұрақ

19 1. Мәтін Жұмыс күші Диаграммада бір елдегі еңбекке жарамты халықтың құрылымы көрсетілген жылы осы елдің халық саны 3,4 миллион болған. Еңбекке жарамты халық 2656,6 Жұмыс күші құрамына кіретіндер 1706,5 64,2 Жұмыс күші құрамына кірмейтіндер 949,9 35,8 Жұмыс істеп жүргендер 1578,4 92,5 Жұмыссыз қалғандар 128,1 7,5 Жарты күн жұмыс істеуші 341,3 21,6 Күні бойы жұмыс істеуші 1237,1 78,4 Толық жұмыс күніне жұмыс іздеп жүргендер 23,2 6,8 Жартылай жұмыс күніне жұмыс іздеп жүргендер 26,5 20,7 Жарты жұмыс күніне жұмыс іздеп жүргендер 318,1 93,2 Толық жұмыс күніне жұмыс іздеп жүргендер 101,6 79,3 Жұмыс күшінің құрамына кіретін, жұмыс істеп жүрген Жұмыс күшінің құрамына кіретін, жұмыссыз қалған Жұмыс күшінің құрамына кірмейтіндер Ешқандай санатқа жатқызуға болмайты Даяшы, 35 жеста, жарты күн жұмыс істейдімүмкінМүмкін емс Кәсіпкер 43 жеста, аптасына 60 сағат жұмыс істейді Күндізгі бөлімнің студенті 21 жеста 28 жеста ер адам, жақын арада дүкенін сатты, жұмыс іздеп жүр 5 жестағы әйел ешқашан жұмыс істемеген және үйден тыс жұмыс істегісі келмеген 80 жестағы әже, отбасылық дүкенде күніне бірнеше сағат жұмыс істейді 2- Мәтін

20 Ескертпе -Халықтың әртүрлі тобының саны мыңдап көрсетілген жас аралығындағы адамдарты еңбекке жарамты халыққа жатқызаты. -Жұмысты белсенді іздемейтіндер және (немсе) жұмыс таба алмай жүргендер жұмыс күшінің құрамына кірмейді. Кестенің сол жағында (2-мәтін) көрсетілген адамдарты сызбада (1-мәтін) көрсетілген популяцияның қай тобына жатқызуға болаты? Кестенің сәйкес ұяшығынан мүмкін/мүмкін емс таңдаңыз. Оқушы екі мәтіннің құрамымен танысаты, екі мәтінді салыстырып, негізгі түйінді түсініп, дұрыс жауап таңдайты. Екінші мәтіндегі ақпаратты дұрыс белгілесе, жоғары балл ала алаты. Жауап толық қабылданаты Код 2: 5 дұрыс жауап беру. 1. Кәсіпкер 43 жеста, 60 сағат жұмыс істейді, жұмыс күшінің құрамына кіреді. 2. Күгдізгі бөлімде оқитын студент, 21 жеста. Жұмыс күшінің құрамына кірмейді. 3. Жақында дүкенін сатып, жұмыс іздеп жүрген 28 жестағы адам. Жұмыс күшінің құрамына кіреді, жұмыссыздар тобы. 4. Әйел, 55 жеста. Ешқашан жұмыс істеген емс және жұмыс істегісі келмейді. Жұмыс күшінің құрамына кірмейді жестағы әже. Ешқандай санатқа жатқызуға болмайты, өйткені ол жасына байланысты жұмыс күшінің құрамына кіре алмайты. Жауап жартылай қабылданаты Код 1: 4 немсе 3 дұрыс жауап беру. Мәтіннің мазмұны немсе форматы бойынша ақпаратты интеграция және интерпретация лоу Тұтас емс мәтін. Тапсырма форматы: еркін құрастырылатын ашық сұрақ

21 ГРАФФИТИ Төменде екі хат берілген. Олар интернет арқылы келген және екеуі де граффити туралы. Граффити – қабырғаланда немсе басқа да орындарда арнайы рұқсатсыз салынған суреттер мен жазулар. Хатты төменде берілген сұрақтарға жауап беру үшін пайдаланыңыз. Мен өте қатты ашулымын, себебі төртінші рет мектеп қабырғасын граффитиден тазарту үшін бояп жатыр. Шығармашылық – керемет нәрсе, бірақ неге осы шығармашылықты көрсету үшін қоғамға зиянын келтірмейтін тәсілді ойлап табуға болмайты? Тыйым салынған жерлердің қабырғаланына сурет салу арқылы неге жас ұрпақтың беделін түсіру керек? Кәсіби суретшілер өз туынтыларын көшелерге іліп қоймайты ғой, солай емс пе? Мұның орнына олар қаржы тауып, арнайы көрмелерге қойып, мәртебеге ие болаты. Менің түсінігім бойынша, ғимарат, шарбақ, саябақтағы орынтықтартың өзі - өнер туынтылары. Бұл әдіс ауадағы озон қабатын ластайтынын айтпағанның өзінде, архитектураланты бұзутың өзі аянышты емс пе? Жалған суретшілердің «көркем суреттерін» қайта-қайта өшіріп тастаған кезде неге сонша ашуланатынтықтарын түсіне алмаймын. Хельга Адамдартың талғамы әртүрлі. Қоғам жарнамалан мен ақпараттарға толы. Сауда компанияларының белгілері, дүкендердің аттары. Осылар тиімді ме? Негізінен, иә, тиімді. Ал, граффитилер тиімді ме? Кейбіреулері иә дейді, кейбіреулері жоқ дейді. Граффитилер үшін кім ақша төлейді? Ал, ақыр соңында жарнама үшін кім ақша төлейді? Дұрыс. Тұтынушы. Жарнама тақтайшасын іліп жатқандар сіздің рұқсатыңызты сұраты ма? Жоқ. Онда қабырғаға сурет салатын адамдар рұқсат неге сұрау керек? Бұл жай қарым-қатынас түрі емс пе, мысалы, сіздің атыңыз, партияның аты немсе көшедегі үлкен өнер туынтысы деген секілді? Бірнеше жыл бұрын дүкендерде пайда болған жолақ және торлы киімдерді еске түсіріңіз. Шаңғы костюмін де еске түсіріңіз. Олартың модельдері мен түсі бетон қабырғаланға салынған суреттерден көшірілген болатын. Қазіргі қоғамның осы модельдер мен түстерді қызығып қабылдап жатқаны, ал осы стильдегі граффитиді масқара деп санайтындары өте қызық. Иә, өнер үшін қиын кезең басталты. Софья Софья неге жарнамаға сілтеме жасайтты?

22 Сұраққа жауап беру үшін оқушы мәтінмен толық танысаты, мәтіндегі маңызты сөзге тоқталып, сын и тұрғыдан ойлау қабілетін көрсету керек. Мәтінде граффити туралы айтылаты және жарнама туралы да айтылатын жерлер бар, оқушы граффити мен жарнама арасындағы байланысты тауып, түсіну керек. Жауап толық қабылданаты Код 1: Граффити мен жарнаманың арасында салыстыру жүргізілгені туралы айтылаты. Жауап жарнама - граффитидің жарияланған түрі деген ойға сәйкес болуы керек. Жауап мысалдары: -Жарнама да граффити секілді агрессиялық болуы мүмкін кенін көрсету үшін. -Себебі кейбір адам жарнама да бояуы бар баллонның көмегімен салынған суреттер секілді ұсқынсыз деп ойлайты. -Ол жарнаманы граффитидің жарияланған түрі дейді. -Ол жарнама да граффити тәрізді деп ойлайты. -Себебі жарнама тақтайшасын ілу үшін сіздің рұқсатыңызты ешкім сұрамайты. [жарнама мен граффити арасындағы айырмашылықты айтқысы келіп тұр.] -Себебі жарнама граффити секілді біздің айналамызда ешкімнің рұқсатынсыз-ақ таралып жатыр. -Себебі жарнама тақтайшаланы граффитиге ұқсайтты. [қысқа жауап. Ұқсастығы айтылғанымен, оның неден тұратыны көрсетілмейді.] -Себебі бұл - көрменің басқа түрі. -Себебі хабарлантыру жазатын адамдар оны қабырғаланға іледі және ол да граффитимен бірдей деп ойлайты. -Себебі ол да қабырғаға орналастырылаты. -Себебі ол екеуіне де бірдей сүйсініп немсе ұнатпай қарайсың. -Ол жарнамаға жүгінеді, себебі жарнама граффитиге қарағанда жеңіл қабылданаты. [екеуінің қарама- қайшылығының берілуінен граффити мен жарнаманың арасындағы ұқсастықты көру жеңіл.] НЕМЕСЕ Жарнамаға жүгіну граффитиді қорғау тәсілі кендігі айтылаты. Жауап мысалдары: Бұл арқылы біз граффити заңты кенін танимыз. Егер орынсыз жауаптар бокса, қабылданбайты.

23 Қазақстан зерттеуге 2009 жылдан қатысып келеді: қазақстантық оқушылартың оқу жетістіктері 2009, 2012, 2015, 2018 жылдары бағаланты. Алғашқы көрсеткіштер өте төмен болты, соңғы жылдары еліміз рейтингте 52-орыннан 48-орынға дейін көтерілді. Алайда 2018 жылғы қорытынты бойынша оқу сауаттылығы бойынша көрсеткіштер 2009 жылғы нәтижелерден төмен болып шықты. PISA: Оқу сауаттылығы бойынша әр жылдардағы қазақстантық оқушылартың көрсеткіші Пән Оқу сауаттылығы Оқу сауаттылығы бойынша алғашқы нәтиже 390 балты құраты, одан кейінгі жылдардағы көрсеткіш ілгерілеуді көрсетіп жақсара түсті, яғни 393 және 427 балты құраты жылғы қорытынты бойынша құлтырау байқалаты, нәтиже 387 балл. Нәтижесінде 78 елдің ішінен 69-орынға тұрақтатық. Салыстырмалы түрде PISA зерттеуіне бірінші рет қатысып отырған Украина мемлекеті 466 балл көрсеткішімен бірден 39-орынға тұрақтап, бізді басып озты. Әлемдегі ең көп оқитын ел болып саналған бұрынғы Кеңес Одағының құрамындағы елдер рейтингтің ортасында тұр. Ресей мен Беларусь 31, 36-орындарда.

24 Зерттеуге қатысқан қазақстантық оқушылартың нәтижелерінің төмендігі олартың бойында жеке өмірлік ұстанымын таңдауда ой мен түйсіктің дербестігі, қоғамтық, өмірлік міндеттерді шешу тәжірибесінің жоқтығы сияқты сапалантың қалыптаспағанын көрсетеді. Жас қазақстантықтар нұсқау, жарнама, жұмысқа қабылдауға арналған сауалнама және басқа да ісқағаз стиліндегі мәтіндермен таныс емс болып шықты.. PISA тұжырымдамалық идея сына сәйкес оқу сауаттылығының 6-деңгейіне жеткен қатысушылар жоғары құзыретті оқырман боп саналаты, яғни олар толық жауап ұсынаты, тұлғалық шешімдер қабылдау дағтыларын көрсетеді, сөздердің астарындағы мағынаны сезеді, оқырмантық түйсік болаты. Функционалтық оқу сауаттылығының 2-деңгейі – қазіргі заман адамының табысты өмірінің ең төменгі бастапқы шарты. Оқу құзыретінің ең жоғарғы 6-деңгейін ЭЫДҰ елдеріндегі 15 жестағы оқушылартың 1,1%-ы көрсеткен. Оқу сауаттылығының 5-6-деңгейлеріндегі ең көп жетістік көрсеткіші Сингапур, Жапония мен Гонконг (Қытай) елдерінің оқушыларына тиесілі. Қазақстантық оқушылар 6-деңгейді бағынтыра алмаған, ал 5-деңгейді Қазақстаннан қатысқан оқушылартың 0,4%-ы ғана көрсеткен. 15 жестағы қазақстантық оқушылар 2-3-деңгейдің тест тапсырмаланын табысты орындайты. Оқушылартың білімі 6 деңгейлік дағтылар бойынша бағаланған. Оқушылар қандай дағтыларты көрсете алаты?

25 Жай мұғалім хабарлайты, Жақсы мұғалім түсіндіреді, Керемет мұғалім көрсетеді. Ұлы мұғалім шабыттантыраты. Уильям Уорд

26 Кері байланыс 3 ҚҚҚ әдісі Қызық Құнты Қиын

27

28 Тапсырма: «Ой бұлты» әдісі «Нар» сөзіне сипаттама береді Тапсырма: «Синектика формуласы» әдісі Тапсырма: «Ромбтық жіктелім» әдісі «SWOT жазбасы» әдісі бойынша саралау тапсырмасы Тапсырма: «Соңғы сөзді мен айтамын» әдісі Қазіргі өмірде шығармада көрініс тапқан құнтылықтар өзекті ме? Неліктен? Белсенді оқу әдістері – оқу мақсатына женуге ықпал етеді

29 Білім алу - батылтық, оны толықтыру – даналық, ал шебер қолдана білу – өнер!