Нерв ж ү йесіні ң вертеброгенді аурулары: омырт қ а остеохондрозы, дисктерді ң протрузиясы.Жары қ тар А Қ «Астана Медицина университеті» Орындаған:Құдайбергенова. - презентация

1 Нерв ж ү йесіні ң вертеброгенді аурулары: омырт қ а остеохондрозы, дисктерді ң протрузиясы.Жары қ тар А Қ «Астана Медицина университеті» Орындаған:Құдайбергенова Г.М. 514 ОМ Тексерген: Хадырпатшақызы Л. Неврология кафедрасы

2 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 2 Адам омырт қ асы– берік, ү лкен ж ү ктемелерге шыдай алатын, бір-бірімен арнайы шеміршекпен – омырт қ ааралы қ дискімен байланыс қ ан Омырт қ а ғ а: Қ оз ғ ал ғ ышты қ ж ә не эластикалы қ ты,Амортизаторлы қ функцияны, омырт қ аны м ү жілуден ж ә не вибрациядан қ ор ғ ануды қ амтамасыз етеді.

3 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 3 Омыртқааралық дисктердің бұзылу және топологиялық өзгеруінің себептері: Дұрыс емес өмір салты, артық физикалық жүктеме, жас факторы, дистрофиялық вертебралды жүйе (омыртқа остеохондрозы), экстравертебралды патологиялық жүйе (остеопороз және омыртқаның метастатикалық зақымдалуы).

4 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 4 Омыртқа остеохондрозы Остеохондроз бұл – омыртқааралық шеміршектер мен дисктерді зақымдайтын омыртқаның созылмалы ауруы. Себептері: Омыртқаның жарақаттары және туа біткен дефектер; Генетикалық жақындығы; Зат алмасудың бұзылысы, семіздік; Инфекциялық аурулар; Органзмнің ескіруі; Үнемі ауыр дене шынықтыру нәтижесінде омыртқаға артық жүктеме түсіргенде; Химиялық заттар әсерінен; Үнемі болатын вибрация мысалы, жүк тасымалдаушылар мен жүргізушілерінде; Жалпақ табандылық; Тік жүрудің бұзылысы (осанка).

5 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 5 Остеохондроздамуының қауіп факторлары: Дұрыс емес тамақтану, артық салмақ; Аз қозғалу; Үнемі көлік айдау, компьютер алдында жұмыс; темекі; Дене шынықтыруда омыртқаға артық салмақ түсіргенде; Тік жүрудің бұзылысы (осанка; суықтану; Ыңғайсыз аяқ-киім, биік өкше кию; үнемі стресс алу.

6 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 6 Түрлері: Бел аймағының остеохондрозы бел аймағына артық салмақ түсуден болады. Скалиоз бен омыртқааралық грыжаға алып келуі мүмкін. Мойын бөлігінің остеохондрозы компьютер алдындағы жұмыстан, көлік жүргізуден болады. Омыртқа ығысуына алып келуі мүмкін. Кеуде бөлігінің остеохондрозы - сколиоз себебінен дамуы мүмкін. Басқа аурулардың симптомдарымен клиникасы ұқсас болғандықтан аурудың диагностикасы қиын.

7 Slid e 7

8 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 8 Мойын бөлігінің остеохондрозы: Қозғалыс кезінде күшейетін, анальгетиктерден басылмайтын бас аурулары; Басты кенет қозғалғанда басайналу; Қол, бел, кейде аймағында ауру синдромы; Көз алдында «шібін-шіркей» және түсті дақтар; Көру мен естудің бұзылуы, құлақта «шу»; Тілдің ұйуы, дауыстың өзгеруі.

9 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 9 Кеуде бөлігі остеохондрозының симптомдары: o Қолды көтергенде, бүккенде жауырын аралығында және кеуде тұсында ауру сезімі; o Суықтанғанда, бұрылыстарда, физикалық жүктемелерде түнде ауру күшейеді; o Терең тыныс алып шығарғанда ауру сезімі күшейеді; o Терінің жеке бөліктерінің ұюы, «шібін-шіркей»; o Қышыну, күйдіру, аяқтарында суық сезімі; o Жүру кезінде қабырғааралықтарында ауру ұстамалары; o Кеудені айнала қысқандай сезім.

10 Slid e 10 Бел аймағы остеохондрозының симптомы: Бел аймағында үнемі немесе жедел ауру сезімі; Физикалық жүктемеден кейін ауру сезімі; Ауру сезімі сегізкөзге, аяққа, жамбас ағзаларына беріледі; Аяқтың сезімі бұзылады; Адам жиі бұралып, бүгіле алмайды. Ауруды аз сезіну үшңн бір қимылды сақтап тұрады.

11 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 11 Омыртқа аралық диск протрузиясы,грыжасықалай пайда болады? Бұл омыртқа жотасының дұрыс іс әрекеттер,дұрыс қозғалыстар,жұмыс атқармауынан және түзу ұстамағандықтан дамиды.Егер омыртқа жотасы дұрыс іс қимыл жасамағандықтан омыртқа бағанасына түсетін күш салмағыда біркелкі түсе алмайды осының әсерінен омыртқааралық фиброзды сақиналар қажала түседі және әр кез көп күш түскен сайын зақымдану пайда болады.Алғашында жарықтар пайда болады кейіннен, протрузия және грыжа дамиды.

12 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 12 Омыртқа аралық диск протрузиясы Омыртқааралық жарықтар тез қимылдар жасаудың әсерінен болады. Ол жөтелгенде түшкіргенде болуы мүмкін.Осындай сәттерде пульпозды ядроның құрамы фиброзды сақинаның жарықтарының әсерінен қысылады.Осыдан кейін тез қатты ауырсыну дамиды.Омыртқаның зақымдану аймағына байланысты мойын, кеуде, бел аймағында бұлшық ет спазмы дамиды.Егер осындай жүктемелер омыртқа бағанына түсуі жалғаса берсе,онда пульпозды ядро құрамы фиброзды сақинаға көп мөлшерде ене беруін жалғастырады.Осы кездегі қабыну сатысын біз протрузия деп атаймыз. Протрузия кезінде пульпозды ядро құрамы артқы продольді байланысты қысып, айқын бұлшық ет спазмын қатты ауырсынуды шақырады.Омыртқа аралық диск сонында көп жүктемені көтере алмай, фиброзды сақина жарылып осыдан грыжа дамиды. Диск радикульярный конфликт дамуы болады, ол дегеніміз грыжа пайда болғаннан кейін,оның ісінуі дамиды осыған байланысты жанындағы тіндерде ісіну дамиды бұл қан тамырларын жүйке түбіршегін қысып радикулит (радикулопатия) дамытады.

13 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 13 Омыртқа бағанынан дисктер шығып тұрғанда дисктердің протрузиясын диагностикалаймыз. Протрузия диск деформациясын білдіреді, ал жарық – оның бұзылысын. Себептер: – омыртқаралық дискіде зат алмасу процесстерінің және ауыр вертикальды жүктемелерден; – ауыр салмақты бірден және дұрыс емес көтергеннен; –омыртқаны ұйқы кезінде де, түнгі және күндізгі уақытта да тартып тұратын бұлшықет спазмы.

14 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 14 Мойын бөлігі протрузиясының симптомдары: Мойынның артқы бөлігінде ауру сезімі, иық, жауырынға беріледі; Қол саусақтарының ұюы; саусақтар мен қолдардың бұлшықеттік әлсіздігі. Кеуде бөлігі протрузиясының симптомдары: Қабырғааралығында және жауырын аралығында ауру сезімі; Асқорыту трактысы жұмысының бұзылысы; төменгі аймақтардың ұюы. Бел бөлігі протрузиясының симптомдары: арқа астында ауру сезімі, әдетте жамбас пен аяққа беріледі; Белдің артқы аймағының, балтырдың ұюы; аяқтардың әлсіздігі; Аяқ саусақтарының ұюы; біржақты симптомдар.

15 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 15

16 Жары қ омырт қ аларды ң арасында қ уыс пайда болып, ол іші тол ғ ан с ұ йы қ ты қ, сырты қ аптал ғ ан бір қ уыс құ райды. Б ұ л ауру к ө бінесе 20 жастан 50 жас аралы ғ ында кездеседі. Омырт қ ааралы қ грыжа Омырт қ аны ң мойын б ө лігінде омырт қ ааралы қ дискіні ң орталы ғ ында орналас қ ан құ рамы гель т ә різді т ү зіліс пайда болады. Қ ысу н ә тижесінде б ұ л зат мойын омырт қ аларында бос ке ң істікке ө тіп, ж ұ лынды немесе одан шы ғ атын нервтерді қ ысады. Slide 16

17 Себептер Аз қ оз ғ алатын ө мір салты; Ар қ а б ұ лшы қ еттеріне ұ за қ уа қ ыт арты қ салма қ т ү сіргенде; Диск мембранасыны ң созылымды ғ ы жасымен т ө мендейді; Мойынны ң ауры травмасы; семіздік; т ұқ ым қ уалаушылы қ.. Slide 17

18 Slid e 18 Симптомдар Ұзақ уақыт бойы, қысқа уақытта да (бірнеше сағаттың ішінде дамуы мүмкін) (жедел форма). 1.Бас ауру. Бастың барлық аумағында, самай, шүйде бөлігінде ауру сезімі күшейеді. 2.Әлсіздік. Омыртқа артериясын жарық қысқандықтан бас миы оттекпен аз қоректенеді. 3.Мойын аумағында ауру сезімі.. 4.Бас айналу. Ол омыртқа артериясының қысылу нәтижесінде басталады. 5.Гипертония.Қан тамырларының қысылуынан олардың нерв талшықтары тамырлардың спазмын шақыратын импульстерді бас миына жібереді.Аурудың ауыр ағымында инсульт және толық салдану дамуы мүмкін 6. Самай бөлігінде солқылдау сезімі.. 7. Бұлшықет әлсіздігі. 8. Қолдары мен мойынында ұю және ауырсыну 9. Терісі сұр түсті. 10. Тершеңдіктін жоғарылауы.

19 Slid e 19 C5-C6 жарығының симптомдары Ең жиі кездесетін жарық 5-ші және 6-шы мойын омыртқалары аралығында кездеседі(С5-С6). Адам: тесіліп жатқандай, үлкен саусақтар аймағының ұйып қалуын, буындардың жазу-бүгуімен қиындықтар туындауын сезінеді. C6-C7 жарығының симптомдары 6-шы және 7-ші мойын омыртқалары аралығында дисктердің жыртылуы (С6- С7). Саусақтар жұмысының бұзылысы, ортаңғы саусаққа таралатын күдіру сезімі, иықтың артқы аймағында, арқада ауру сезімі басталады.

20 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 20 Жарық өте жағымсыз және жиі кездесетін ауру. Көбіне бел және мойын аймағында болады, кеуде аймағы да кездеседі. Омыртқаның кеуде бөлігінің жарығы

21 Slid e 21 Себептері Остеохондроз, омыртқааралық дискіге әсер ететін омыртқада дегенеративті өзгерістермен сипатталады. Дискілер омыртқа басылуына қиыншылықпен қарсыласады, сол себепті ерте ме кеш пе протрузия дамиды (диск жұқарған, бірақ толық жыртылмаған). Омыртқаға артық жүк түскенде; Ауыр физикалық жұмыс; Бүгілген қалыпта ауыр зат көтергенде; Құлағанда арқамен ұрылғанда немесе табанымен қатты отырып қалғанда;

22 Slid e 22 Симптомдар Асқынған түрінде омыртқа арасынан өтетін нерв өсінділері қысылады, сол скезде Кеуде тұсында ауру сезімі; Әлсіздік, кеудемен иық аймағы бұлшықеттерінің ұйып қалуы; Қуық пен ішек жұмысы бұзылады; Бұлшықеттер жұмысы белсенділігі рефлекторлы артады; Науқастар асқазанда, жүректе ауру сезіміне, тыныс қиындауына шағымданады. Бұл диагноз қоюда қиыншылықтар туындатады.

23 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 23 Омыртқаның бел аймағының жарығы Омыртқааралық дискінің фиброзды сақинасының жыртылуы содержимое диск ішіндегі желетәрізді бөлік сыртқа таралады, нерв түбіршектерін қысады. Бұл ауру сезімін тудырады, адамның қозғалысын шектейді, кейде инвалидтікке әкеледі.

24 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 24 Себептер Сүйек тінінің дегенеративті өзгерісі; жарақаттар; Ауыр көтергенде жүктеменің дұрыс емес таралуы; Тірек-қимыл жүйесінің туа біткен патологиялары; остеохондроз; Жамбас-сан бұлшықетінің дисплазиясы; сколиоз және кифоз; Ұзақ уақыт статикалық жағдайда болу; семіздік; омыртқа бағанын ұстап тұратын бұлшықеттердің әлсіздігі.

25 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 25 Ауру сезімін бірінші тізе буынынан басталады, белдің ішкі аймағына таралады. Жамбас аймағында немесе аяқта қолайсыздық сезімі болады. табанның ұюы, Тері рефлекстерінің жоғалуы, бел-сегізкөз аймағында суықтанғанда, қозғалғанда күшейетін үнемі ауру сезімі,. «кашлевый толчок» - жөтелгенде түшкіргенде аяқта кенет ауру пайда болады; жамбас немесе аяқтың үлкен саусағы аймағында әлсіздік, Аяқ-қолдарда «құмырсқа жыбырлауы» сезімі.. L5-S1 омыртқааралықжарық (бел-сегізкөз)

26 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 26 Бел аймағы, аяқтың жоғарғы бөлігінде, жамбаа ауру сезімі; Аяұтың үлкен саусағы амағнда әлсіздік; Табан аймағында рефлекстердің төмендеуі; Табан ұюы, қызуы; бел аймағында атылғандай ауру сеімі; Тершеңдіктің жоғарылауы; «мраморлы тері». Омыртқа аралық жарық L4-L5

27 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 27 Шморль жарығы Омыртқааралық дискігее фиброзды сақина (шеміршекті қабық) мен пульпозды ядро кіреді. Омыртқааралық дискі құрылымындағы дистрофиялық өзгерістер оның жұлын-ми каналы аймағына шығып кетуіне әкеледі, ондай жағдайда омыртқааралық жарық деп айтылады. Егер омыртқааралық диск сүйек тінін басып, омыртқа ішіне шықса, ондайда Шморль жарығы туралы айтады. Бұл жарық омырқа құрылымының микросынығы болып табылады.

28 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 28 Симптомдар Омыртқада нерв түбіршектері болмағандықтан ауыру сезімі жоқ; Арқа бұлшықеттерінде ауру сезімі – ұзақ жүргенде сыздап ауырады, дем алғаннан соң ауру сезімі басылады; Омыртқааралық буын қозғалысы бұзылады; артроз Омыртқаның мойын, кеуде, бел аймағы мен Шморль жарығы симптомдары ұқсас, ауру сезімінің орналасуымен ажыратады.

29 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 29 Вертебральды – белдік зақымдалулардың диагностикасы o Науқасты қарау; o Рентгенография – аур сезімін анықтауға көмектесді (омыртқа жарақаты, аномалиялары, деформациялары); o Компьютерлік томография - омыртқааралық дискілер жағдайын, жарықтарды, олардың көлемін, себептерін анықтауға көмектеседі. o КТ-Миелография. Жұлын аймағына арнайы контрасты зат еңгізеді. Содан соң компьютерлік томография жүрізеді. Жұлынның қысылу дәрежесін нақтылауға көмектеседі. o Магнитті-резонансті томография – жарықты кез-келген сатыда анықтайды, жұлын жағдайын толық бағалайды.

30 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 30 Вертебральды – белдік зақымдалулардың емі o Стероидты емес қабынуға қарсы препараттар (Кеторол, Диклофенак, Анальгин, Мелоксикам, Индометацин т.б.) – ауру синдромын азайтады, қабынуды басады. o Хондопротекторлар (Глюкозамин, Хондроитин сульфат т.б.). Оказывают регенерациялық эффект береді, омыртқааралық дискінің одан әрі ыдырауын тоқтатады. o В тобы витаминдері, антиоксиданттар - А, Е, С o Емдік гимнастика o Физиотерапия o Массаж o Хирургиялық ем

31 Автор презентации | Nycomed | Октябрь 2009 | Только для внутреннего использования Slid e 31 Хирургиялық ем Операцияның бірнеше түрлері бар: Ламинэктомия. Қиын ашық операция. Одан кейін науқасқа ұзақ уақыт қалпына келу процесстерін жүргізу керек. Эндоскопия. Аздау жарақаттық операция, Тесу арқылы жүргізіледі, Науқас операциядан кейін бірден тура алады. Микрохирургия. Жарықтың барлық түрлерін жоюға мүмкіндік береді. Жұлын айналасындағы тіндер зақымдалмайды. 6мм-лік жары ғ ы бар адамдар ғ а хирургиялы қ шараларды қ олдану к ө рсетілген.