Қ.А.Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті. Артериальді гипертензия Түркістан 2017 жыл. - презентация

1 Қ.А.Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті. Артериальді гипертензия Түркістан 2017 жил

2 Жоспары: 1. Кіріспе. 2. Негізгі б ө лім. Артериаллоды гипертензия Жіктемсі Диагностикасы. Емі 3. Қ ортынды. 4. Пайдаланныл ғ ан ә дебиеттер.

3 Т А Қ ЫРЫП МА Қ САТЫ : Артериальді гипертензия жайлы жалпы т ү сінік қ алыптастыру ж ә не ол жайлы студенттерге айту.

4 З ЕРТТЕУ С Ұ РА Ғ Ы Артериальді гипертензияны емдеу және диагностика шараларын аннықтау.

5 ҚР дағы ерлермен әйелдер АГ ауруымен ауру жас ерекшелігі (2012)

6 Қазақыстан республикасындағы АГ ауруымен аурыған әйелдер мен ерлер арақатынасының өзгерісі

7

8 Артериялы қ гипертензия Код протокола: I10 МКБ - 10: I 10 Эссенциальды қ (біріншілік) гипертензия; I 11 Гипертониялы қ ауру босым ж ү рек за қ ымдалумен I 12 Гипертониялы қ ауру босым б ү ирек за қ ымдалумен I 13 Гипертониялы қ ауру босым б ү ирек ж ә не ж ү рек за қ ымдалумен

9 Артериальды гипертония диагностикасы ж ә не емдеу хаттамалары (Приказ 764, 2007, 165, 2012) Хаттама коды: P-T-001 Жіктемсі БД Ұ /АГХ Қ 1999 ж. Қ алыпты А Қ категориялары: Оптималлоды А Қ < 120 / 80 мм.с.б. Қ алыпты А Қ <130 / 85 мм.с.б. Жо ғ ары қ алыпты А Қ немсе предгипертония / мм.с.б. АГ д ə режелері: 1 д ə реже / д ə реже / д ə реже 180 /110. О қ шаулан ғ ан систолалы қ гипертензия.140/ <90.

10

11 А РТЕРИЯЛЫ Қ ГИПЕРТОНИЯНЫ Ң ДД Ұ ГХ Қ (1999) ЖІКТЕМЕСІКатегория Ситолалық АҚ (мм.с.б) (мм.с.б) Диастолалық АҚ (мм.с.б) (мм.с.б)ОптимальдіҚалыпты Жоғарылаған қалыпты Гипертензия Гипертензия шектелген шектелген 1.дәрежелі 1.дәрежелі 2.дәрежелі 2.дәрежелі 3.дәрежелі 3.дәрежелі Жекеленген систолалық гипертензия Жекеленген систолалық гипертензия шектелген шектелген<120< >180> <80< >110<90<90

12 А РТЕРИЯЛЫ Қ ГИПЕРТОНИЯНЫ Ң САТЫСЫ БОЙЫНША ЖІКТЕЛУІ ( НЫСАНА А Ғ ЗАЛАРДЫ Ң ЗА Қ ЫМДАНУЫНА КАРАЙ САТЫЛАРЫ ДД Ұ 1996) АГ-ның I-ші статусы Ішкі азғалар (нысаналық аталатын) зақымдануының обьективті белгілерінің болмауры. тек АҚ биіктеуі АГ-ның II-ші статусы Сол қарыншанның гипертрофиясы Тамырлардың жалпы және жергілікті тарылуы, мәселен көз түбінің Оқта-тексте протеинурия,қан плазмасында креатинин деңгейінің жеғары болуы Ірі артерияларда атеросклероездық түймедақтардық аталуы АГ-ның III-ші статусы Стенокардия,миокард инфаркты, жүрек жеткіліксіздігі Энцепалопатия, инсульт Тор қабыққа қан құйылу, көру нерві емізігінің ісінуі Креатинин деңгейінің 176,8 мкмольден артық болуы,биіктеуі, бүирек жеткіліксіздігі Ажырамалы аневризма, тромбоэмболия Аг-ның IV-ші статусы Созылмалы жүрек жеткіліксіздігі

13

14 ЭТИОЛОГИЯСЫ Генетикалы қ факторлар Ангиотензиноген гені Ангиотензинге алмастырушы фермент гені Ренин гені Альдостерон синтезін реттеуші ген Ангиотензин -11 рецептор гені Эндотелилік NO- синтетаза гені альва- аддукция гені 11-типті b- гидроксистероиддегидрогеназ а ферменті синтезін ба қ ылайтын ген Б ү иректі ң натрийді экскрециялау қ ызметіні ң тума а қ ауры Инсулинге т ө зімділік Қ орша ғ ан орта факторлары Та ғ амда шамадан тыс т ұ езды қ алдану Та ғ ам ж ә не сумин т ү сетін кальций, магний жеткіліксіздігі Темекі шегу Алкаголь пайдалану Семіздік Т ө мен физикалы қ белсенділік, гиподинамия Ә леуметтік ж ә не экономикалы қ жа ғ дайлар Психоэмоцианальды стрестік жа ғ дайлар

15 П АТОГЕНЕЗІ Симпато-адренальды қ ж ү йені ң же ғ ары белсенділігі Симпатикалы қ ж ү ике ж ү йесі Парасимпатикалы қ ж ү ике ж ү йесі Адреналин Норадреналин b1-2 Адренорецепт орла р Ренин-ангиотензин 11- альдостерон ж ү йесіні ң же ғ ары белсенділігі Ренин-ангиотензин ж ү йесі Ренин Ангинотензиноген Ангиотензин –11 Ангиотензин алмастырушы фермент Ангиотензиндік рецептпрлар II, III, IV, Антигенге байланнысты тіндік рецепт орла р

16 Р ЕНИН К ү шейтуші факторлар ЮГА b1-b2 адренорецепт орла рды ң белсенділігі Б ү ирек шуйма қ шасында ғ ы афферентті артериолада қ ысымны ң т ө мендеуі Б ү ирек с ү згісіндегі натрий немсе калий ионины ң концентрация сыны ң т ө мендеуі Қ ан плазмасында кальциді ң же ғ арылауры Тежеуші фактролар Ж ү рекшелік натриуретикалы қ гормон Ангиотензин-II Вазопрессин Қ ппанда калиді ң т ө мендеуі Қ ппанда натрийді ң т ө мендеуі Эстрогендер Азот тосты ғ ы ЮГА жасуша мембранасында -альфа адренорецепт орла рыны ң белсенділігі соматостатин

17 К ЛИНИКАСЫ Бас ауруы Бас айналу Ж ү рек т ұ сында ғ ы аурырсыну К ө руді ң нашарлауры Баста ғ ы шуйылдар Жалпы ә лсіздік Тез шара ғ ышты қ Е ң бекки қ абілетіні ң т ө мендеуі Бас ауруы Типтік бас ауру Типтік бас ауру Ликворлық бас ауру Ликворлық бас ауру Ишемиялық бас ауру Ишемиялық бас ауру Бұлшықеттік бас ауру Бұлшықеттік бас ауру

18 Н ЫСАНА А Ғ ЗАЛАРДЫ Ң ЗА Қ ЫМДАНУЫНЫ Ң КЛИНИКАЛЫ Қ К Ө РІНІСТЕРІ Жүректің зақымдануы Бас мииның зақымдануы Бүиректің зақымдануы Көз қантамырының зақымдануы Физикалық жүктемеде нитроглицеринме н басылмайтын жүрек тұсы ауруы, ентікпк, ісік, сол жаққарынша жеткіліксіздігі Бас айналу Бас ауру, тез шарағыштық Ұйқының бұзылуы Есте сақтрудың төмендеуі Бүиректің біріншілік бүрісуі Протеинурия Бүирек жеткіліксіздігі Уремия Көздің қараурытуы Көз аллодында қара дақтардың пайда болуы Көрудің төмендеуі Толық көрмей қалу (ақшамдық)

19

20 А РТЕРИЯЛЫ Қ ГИПЕРТЕНЗИЯ А Ғ ЫМЫ Қатерсіз КризистікҚатерлі Асқынуы Гипертониялық криз Асқынған Асқынбаған

21 Д ИАГНОСТИКАСЫ 1. А Қ қ ысымды қ айталап ө лешуй 2. Анамнез жинау 3. Физикалы қ зерттеу 4. Лабораторлы-аспекты қ зерттеу Анамнез жинау Ша ғ ымдары: б ас айналу,бас ауру,к ө руді ң б ұ зылуы,полиурия, никтурия,гематурия ә лсіздік,шара ғ ышты қ,ж ү рек т ұ сында ғ ы аурырсыну, ж ү рек қ а ғ у е ң бекки қ абілетіні ң т ө мендеуі, есть са қ труды ң т ө мендеуі Жан ұ ялы қ : жа қ ын туыстарында АГ ж ә не ЖИА барин анны қ тау Зиянды ә деттері : темекі шегу, ішімдік қ алдану, гиподинамия, ж ұ мыс істеу сипоты Нау қ асты ң психоэмоцианальды қ ерекшелігі Гипотензивті терапияны ң эффектісі

22 Ф ИЗИКАЛЫ Қ ЗЕРТТЕУ Қ арау Пальпация Перкуссия Аусультация Қ имылды ң, сезімталлоды қ ты ң б ұ зылысы,к ө з т ү бі ө згерістер,жалпы ісіну Ж ү рек шекарасыны ң ке ң еюі,ж ү рек т ү рткісіні ң к ү шеюі Ө кпеде ыл ғ аллоды сырылдар I тонны ң ә лсіреуі кейде патологиялы қ III тонны ң естілуі, ж ү рек ұ шында систолалы қ шуй ж ә не аорта ү стінде IIтон акценті естіледі

23 Л АБОРАТОРЛЫ - ЗЕРТХАНАЛЫ Қ ЗЕРТТЕУ Жалпы қ ан анализі Жалпы з ә р анализі Қ анны қ биохимиялы қ анализі ЭКГ Эхо Гк Қ осымша зерттеу ә дістері Кеуде клетка сыны ң рентгенографиясы УДЗ МРТ А Қ с ө ткелік мониторингі

24 Жалпы қ ан анализі: анемия, эритроцитоз, қ ан ұ ю уа қ ты қ ыс қ ауры м ү мкін, тромбоците же ғ арылайды

25 ЕМІ Медикаментті емс Диета 10 Темекіден бас тарту Ішімдікті қ олданбау Физикалы қ белсенділікті к ү шейту Салауаты ө мір салтын қ алыптастыру Психоэмоцианальды қ стресстерді азайту Медикаментті b-адреноблокаторов Кальций антагонистері АПФ ингибитрлері Ангиотензин II рецепторный ң антагонистері Диуретиктер Альфа- адреноблокаторов Имидазолин рецепт орла рыны ң антагонистері Емі

26 А РТЕРИЯЛЫ Қ ГИПЕРТОНИЯНЫ ЕМДЕУДЕ Қ ОЛДАНЫЛАТЫН НЕГІЗГІ Д Ә РІЛІК ПРЕПАРАТТАР Халықаралық патенттелмеген атауры дозасы мг (тәулігіне) дозасы мг (тәулігіне) Әсер ету ұзақтығы, сағ. b-адреноблокаторов b-адреноблокаторов Атенолол АцебуталолБисопролол МетопрололПропранолол (1-2) (2)2,5-40(1) (2)40-240(2) АПФ ингибитролары АПФ ингибитролары Беназеприл ЛизиноприлРамиприл Фозиноприлэналаприл (1-2) 5-40 (1-2) 1,25-20 (1-2) (1-2) 5-40 (1-2) Ангиотензин II рецепторныйң блокатор лары Ангиотензин II рецепторныйң блокатор лары Вальсартан ИрбесартанЛозартан (1) (1) (1-2)

27 Кальций каналының антагонистері Кальций каналының антагонистері Верапамил Верапамил Дилтиазем Дилтиазем Амлодипин Амлодипин Нифедепин Нифедепин Нисолдипин Нисолдипин Фелодипин Фелодипин 320 (1) (2) 5-10 (1) 30(1) (1) 5-20(1) Диуретиктер Хлорталидон Хлорталидон Гидрохлортиазид Гидрохлортиазид Фуросемид Фуросемид Триамтерен Триамтерен Амилорид Амилорид Индапамид Индапамид 12,5-50 (1) (1) (1) Симпатолитиктер Гуанетидин Гуанетидин Резерпин Резерпин (1) 0,05-0,25 (1) 24

28 Негізгі дəрі дəрмектер тізімі: 1. *Гидрохлортиазид табл, 12,5-25 мг. 2. **Индапамид табл, 2,5 мг. 3. *Метопролол табл, мг\тəулігіне. 4. **Эналаприл табл, 2,5 мг, 10 мг; ампуладағы ерітінді 1,25 мг/1 мл. 5. *Лизиноприл табл, 5-40 мг. 6. *Периндоприл 2-8 мг. 7. Эпросартан табл, мг\тəулігіне. 8. **Амлодипин табл, 5 мг, 10 мг. 9. *Верапамил табл, мг. 10. *Доксазозин табл, 1-16 мг. 11. Моксонидин табл, 02-0,4 мг\тəулігіне. Қосымша дəрі-дəрмектер тізімі: 1. *Ацетилсалицил қышқылы табл, 75 мг\тəулігіне. 2. Аторвастатин табл, мг. 3. Симвастатин табл, 5-80 мг. 4. *Ловастатин табл, мг.

29 Г ОСПИТАЛИЗАЦИЯЛАУ Жоспарлы госпитализация лоу аллодындағы тексерулердің қажетті көлемі: 1. АҚ өлешуй. 2. Электрокардиограмма. 3. Қанның жалпы анализ. 4. Зəрдің жалпы анализі. 5. Кардиолог консультациясы. 6. Кеуде клетка сының флюорографиясы. 7. Глист жұмыртқаларына нəжіс.

30 ГОСПИТАЛИЗАЦИЯЛАУ ҮШІН КӨРСЕТІМДЕР: - асқынған гипертониялық криз; - белсенді емдеу фонында криз себептері мен дəрі дəрмектік емді таңдау үшін, асқынбаған гипертониялық криздің жиілеуі; - артериаллодық гипертония фонында ми қанайналымының бұзылуы (инсульт, транзиторлық ишемиялық шабуыл); - комбинациялы көпкомпонентті терапия фонында АҚ төмендеуінің болмауры; - АҚ жүкті әйелдерде 150/100 с.б. жеғары; - Жұмысқа қабілетті науқасты бағалау қажеттілігі мен симптоматикалық гипертонияны алып тастау.

31 Қ ОРЫТЫНДЫ Артериялык гипертензия - артериялы қ қ ан қ ысымыны ң мерзімдік немсе т ұ карты же ғ арылауры. Гипертониялы қ ауру - ә лемдегі е ң ке ң тарал ғ ан ауруларды ң бірі. Артериялы қ қ ысымны ң же ғ арылау себебі к ү рделі ж ә не ә ралуан. Қ азіргі кезде б ұ л сыр қ аты ң себебін д ә л анны қ тау қ иин. Ә рине, гипертониялы қ ауруды ң даму механизмінде адамны ң ж ү ике ж ү йесіні ң жа ғ дайы ма ң ыезды р ө л ат қ арады. Сонымен қ атар, артериялы қ қ ысымды же ғ арылататын бас қ а да ілеспелі аурулар болады, мысалы, пиелонефрит, эндокриндік ж ү йе аурулары, тамырды ң туа біткен ерекшеліктері ж ә не т.б. Шамамен ә р т ө ртінші ересек адамда артериялы қ қ ан қ ысымы же ғ ары, сонымен қ атар негізгі қ ауіп факторлары - ж ү рек ж ә не б ү ирек аурулары, инсульт пен ж ү рек кемістігі жиі. Жо ғ ары қ ан қ ысымы ө те қ ауіпті, себебі оны ң аллодын ала сезілетін белгілері болмайды. Бір жа қ сысы, сіз ү немі ө лшеп отыру ар қ ылы қ ан қ ысымы ң ыезды ң қ ппандай екендігін біле аласыз. Егер қ ан қ ысымы ң ыз же ғ ары болса, сіз оны т ө мендету ү шін шаралар қ олдана аласыз. Егер қ ан қ ысымы ң ыз қ алыпты болса, оны сол де ң гейде қ алай ұ стап т ү ру қ ажеттігін білген ж ө н.

32 П АЙДАЛАНЫЛ Ғ АН Ә ДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ А.Н.Окороков,Диагностика болезней внутренних органов, Москва, мед. Литература 2008, том 7 А.И.Мартынов,Н.А.Мухин,В.С.Моисеев,Внутренние болезни. Москва Гэотар- Мед 2004 том 1 Кушакоовский М.С. Гипертоническая болезньи вторичные артериальные гипертензий. М.Медицина 2011 г. Арабидзе Г.Г. Гипотензивная терапия, Кардиология, ст,88-94 Бритов А.И. Современная классификация артериальной гипертензии и ее применение, Кардиология ст,86 Интернет желісі

33 К ЕРІ БАЙЛАНЫС Артериялы қ гипертензия Код протокола?

34 Артериялы қ гипертензия Код протокола: I10 МКБ - 10: I 10 Эссенциальды қ (біріншілік) гипертензия; I 11 Гипертониялы қ ауру босым ж ү рек за қ ымдалумен I 12 Гипертониялы қ ауру босым б ү ирек за қ ымдалумен I 13 Гипертониялы қ ауру босым б ү ирек ж ә не ж ү рек за қ ымдалумен

35 Артериялы қ гипертензия а ғ ымы?

36 А РТЕРИЯЛЫ Қ ГИПЕРТЕНЗИЯ А Ғ ЫМЫ Қатерсіз КризистікҚатерлі Асқынуы Гипертониялық криз Асқынған Асқынбаған

37 Л АБОРАТОРЛЫ - ЗЕРТХАНАЛЫ Қ ЗЕРТТЕУ Ә ДІСТЕРІ ?

38 Л АБОРАТОРЛЫ - ЗЕРТХАНАЛЫ Қ ЗЕРТТЕУ Жалпы қ ан анализі Жалпы з ә р анализі Қ анны қ биохимиялы қ анализі ЭКГ Эхо Гк Қ осымша зерттеу ә дістері Кеуде клетка сыны ң рентгенографиясы УДЗ МРТ А Қ с ө ткелік мониторингі

39 Жоспарлы госпитализация лоу аллодындағы тексерулердің қажетті көлемі?

40 Г ОСПИТАЛИЗАЦИЯЛАУ Жоспарлы госпитализация лоу аллодындағы тексерулердің қажетті көлемі: 1. АҚ өлешуй. 2. Электрокардиограмма. 3. Қанның жалпы анализ. 4. Зəрдің жалпы анализі. 5. Кардиолог консультациясы. 6. Кеуде клетка сының флюорографиясы. 7. Глист жұмыртқаларына нəжіс.

41