АМИН ҚЫШҚЫЛДАРЫ, ФУНКЦИОНАЛЬДЫ ТОПТАРЫ. ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ, ЖІКТЕЛУІ Орындаған:Турганбаева.Ж Данабай.Г Лесбек.А Тобы: Бт Тексерген:Шайхова.Ж. - презентация

1 АМИН ҚЫШҚЫЛДАРЫ, ФУНКЦИОНАЛЬДЫ ТОПТАРЫ. ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ, ЖІКТЕЛУІ Орындаған:Турганбаева.Ж Данабай.Г Лесбек.А Тобы: Бт Тексерген:Шайхова.Ж

2 АМИН ҚЫШҚЫЛЫ Амин қышқылы денегіміз – молекуласында карбоксил (-CООН) және амин (-NH 2 ) топтары бар органикалық қышқыл. Амин қышқылдарының физиологиялық маңызы өте зорь. Өйткені олардың қалдықтарынан белок құрылады. Одан басқа амин қышқылдарынан ферментер, гормондар және кейбір витаминдер түзіледі.

3 ҚҰРЫЛЫСЫ БОЙЫНША АМИН ҚЫШҚЫЛДАРЫ ҮШ ТОПҚА БӨЛІНЕДІ: Ациклді Карбокцикл ді Гетероцикл ді

4 АЦИКЛДІ АМИН ҚЫШҚЫЛДАРЫ МОЛЕКУЛАСЫНДАҒЫ -СООН ЖӘНЕ -NH 2 ТОПТАРЫНЫҢ САНЫНА ҚАРАЙ БЫЛАЙ БӨЛІНЕДІ : Моноаминокарбон қышқылдары: СН 3 –СН(NH 2 )–СООН - аланин; Моноаминдикарбон қышқылдары: СООН–СН 2 –СН(NH 2 )– СООН - аспарагин қышқылы; Диаминомонокарбон қышқылдары: H 2 NОС–(СН 2 ) 4 – СН(NH 2 )–СООН - лизин;

5 Одан басқа құрамында – ОН топтары бар және күкірті амин қышқылдары кездеседі. Амин қышқылдарын тривиальны (шығу тегі бойынша) номенклатура бойынша атайды. Мысалы: H 2 N–СН 2 –СООН – глицин, СН 3 –СН(NH 2 )–СООН - аланин және т.б. Сонымен қатар, амин қынқылдарын сәйкес карбон қышқылдарына «амино» денег сөз қосып, амин ччтобының орнын грек алфавитімен көрсетіп атайды. Мысалы: СН 3 –СН(NH 2 )–СООН – аланин немесе -аминопропион қышқылы. Амин қышқылдарының құрамында негіздік қасиеті бар амин (-NH 2 ) және қышқылдық қасиеті бар карбоксил (-СООН) топтары болғандықтан, олар амфотерлік қасиет көрсетеді.

6 Амин қышқылдары қышқылдармен де, негіздермен де әрекеттесіп, тұздар түзеді. Сонымен қатар, олар қышқылдар сияқты күрделі эфирлер, хлорангидрид тер, амидтер түзеді. Амин қышқылдарының құрамында негіздік қасиет беретін амин ччтобы және қышқылдық қасиет беретін карбоксил ччтобы болғандықтан, олардың молекула лары өзара әрекеттесіп, полимерлер түзеді. Реакция нәтижесінде бір амин қышқылының карбоксил және екінші амин қышқылының амин топтарының қалдықтары арқылы байланыс түзіледі. Бұл түзілген байланысты пептидтік немесе амидтік деп, ал қосылысты пептид тер деп атайды және пептид терді тек -амин қышқылылдары түзеді.