Зат алмасу (метаболизм)-деп тірі ағзада өтетін барлық химиялық реакциялардың жиынын айтамыз. Зат алмасу нәтижесінде ағзаға қажет заттар түзіледі және. - презентация

1

2 Зат алмазу (метаболизм)-деп тірі ағзада өтетін барлық химиялық реакциялардың жиынын айтамыз. Зат алмазу нәтижесінде ағзаға қажет затрат түзіледі және энергия бөлінеді. Ағза мен сыртқы орта арасында әрқашан зат және энергия алмазуы үздіксіз жүріп отрады. Күрделі қоректік затрат ас қорыту мүшелерінде қорытылып құрылысы дай затратға айналған соң азы ішектен қанға және лимфаға өтеді. Қан және лимфа ағыны арқылы ұлпаларға жеткізіледі. Әр мүшенің жасушалары өзіне тән және өсіп-өнуіне қажетті қарапайым затратды түзеді.

3 Біртұтас ағзаның бүкіл қызметі оның ұлпаларын түзетін жасушаларда өтетін ішкі процестерге байланысты; Біздің денеміздің әрбір тірі жасушасы ол қандай ұлпаға жататынына қарай белгілі бір қызмет атқарады; Қоректік затратды үнемі сіңіріп отырғанда ғана өзінің қызметін атқара аллоды;

4 Осымен бір мезгілде жасушаның құрамына кіретін органикалық қосылыстар үнемі тотығу процестеріне ұшырайды; Нәтижесінде: Энергия боөлінеді ; Жасушалардың арнаулы қызметіне(мысалы,бұлшық ет жасушаларының жиырылуына,нейрфондардың жүйке импульстарін өткізу қызметіне және т.с.с.)пайдаланылады; Тотығу процестерінің нәтижесінде жасушалардың тіршілік әрекет өнімдері түзіліп шығарылады.

5 Жасуша ішіндегі алмазу процестері ағзаның қоршаған ортаменүнемі өзара әсер етіп; Біраз өзгерістерге ұшыраудан соң жасушаларға сіңеді ; Ал қоршаған ортаға олардың тіршілік әрекетінің ақырғы өнімдері шығарылады ;

6 Ағза сыртқы ортадан органикалық қосылыстар,минералдық тұздар,су,оттегін қабылдап Сыртқы ортаға көмірқышқыл газ,фонда түзілетін судың артық мөлшерін,сфондай-ақ минералдық тұздардың артық мөлшерін,несепнәрді,несепқы шқылын және баска затратды өткізеді

7 Зат алмазу өзара тығыз байланысқан екі қарама- қарсы құбылыстан тұрады: -бұл біртұтас ағзада өтетін барлық түзуші күрделі процестердің жиынтығы.Ассимиляция кезінде энергия жиналлоды. Ассимиляция -бұл энергия босап шығатын тотығу процестерінің жиынтығы.Алдағы уақытта ағзаның барлық тіршілік әрекетін іске асыру үшін осы энергия пайдаланылады. Диссимиляция

8 Әрбір адам үшін негізгі алмазу салыстырмалы түрде алғанда болып табылады және ол тікелей: ЖАСҚА ЖЫНЫСҚА ЖҮЙКЕ ЖҮЙЕСІНІҢ КҮЙІНЕ ІШКІ СЕКРЕЦИЯ БЕЗДЕРІНІҢ ҚЫЗМЕТІНЕ КЛИМАТ ЖАҒДАЙЫНА байланысты. Дененің 1 кг салмағына есептегенде балалардағы негізгі алмазу машаны ересектердегіге қарағанда артық болады.Негізгі алмазу 4-5 жастағы балаларда ең жоғары деңгейіне жетеді.Жыныстың жетілу кезеңінде ол біраз аркады да,одна соң біртіндеп кемиді.Адам денесінің 1 кг салмағына машамен сағатына 4,2 к Дж-ге тең болатын негізгі алмазу жүреді.

9 Зат алмазуы тұрақты маша емс,ол көптеген факторларға,оның ішінде: БАЛАНЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ ЖАҒДАЙЫНА ОНЫҢ ОСЫ СӘТТЕГІ ӘРЕКЕТІНІҢ СИПАТЫНА ТАМАҚТАНУЫ МЕН БАСҚА ДА СЕБЕПТЕРГЕ байланысты.

10 Баланың әрекеті неғұрлым қарқынды бокса Зат алмазуы соғұрлым жоғары болады Атқарылатын жұмысқа соғұрлым көп энергия жұмсайды

11 Мысалы: Дененің 1 кг салмағына: Ұйқы кезінде – 3,8 к Дж; Тыныштық күйінде отырғанда -5,9 к Дж; Дауыстап оқығанда – 6,3 к Дж; Киіну және шешіну кезінде – 7,1 к Дж; Велосипед тепкенде – 14,7-ден 37,8 к Дж; Тауға көтерілгенде – 66,4 к Дж; Ақыл-ой жұмысы кезінде энергияның жұмсалуы егерь ол бұлшық ет әрекетімен ұштаспаса не бары 2-3% аркады.

12