Шымкент қаласы Лермонтов атындағы 17 жалпы орта мектебінің оқу жұмысы жөніндегі директордың орынбасары және биология пәні мұғалімі Сапарбекова Талша Мусакуловна. - презентация

1 Шымкент қаласы Лермонтов атындағы 17 жалпы орта мектебінің оқу жұмысы жөніндегі директордың орынбасары және биология пәні мұғалімі Сапарбекова Талша Мусакуловна

2

3 Ас қ опыту ж ү йесі

4 Ас қ опыту ж ү йесі - қ абылдау, ө ндеу, қ опыту, сі ң іру ж ә не қ аллоды ғ ын сырт қ ы орта ғ а ши ғ ару қ изметтерін ат қ аратын м ү шелерді ң ж ү йесі

5 Ас қ опыту ж ү йесі Асқопыту жүйесі түтік тәрізді мүшелерден және асқопыту бездерінен тұрады. Филогенездік және онтогенездік тұрғыдан асқопыту жүйесін төрт бөлімге бөледі: бас бөлімді ауиз, жұтқыншақ (аран), аллодыңғы бөлімді - өңешь пен қарын (асқазан), ортаңғы бөлімді аши ішектер (он екі елі ішек, аш ішек, мықын ішек) мен ірі асқопыту бездері (ұйқы безі, бауыр), артқы бөлімді - жуан ішектер (бүйен, тоқ ішек, тік ішек)

6 Ас қ опыту м ү шелері: Ауиз қ усы Ж ұ т қ ынша қ Өң ешь То қ ішек Ас қ азан Аш ішек

7 1.Жұтқыншақ Ұзындығы:11-13 см болатын бұлшиқетті мүше тыныс алу және ас қопыту жолдары қиылысады. 2.Өңешь: Ұзындығы: 25 м болатын ас қопыту мүшесі, 11 куеде омыртқасында асқазанға ашилады. Асқазан: 1.Кіреберіс 2.Шығу 3.Сопақша 4.Қиғаш 5.Сақина Ішектер: Аш ішек 5,5-6 м Тоқ ішек 1,5-2 м

8

9 Шығыс медицинасы темақтану мәдениетіне айрықша көңіл бөледі. Олар тағамдардың құроманы еттің аз, керісінше көкөніс пен жеміс-жидектердің көп болғанын қадағалайды. Жаңа піскен жеміс-жидектер мен көкөністер-адам ағзасын жиналған қождарды(шлактан) арылтып, қажетті дәрумендермен толықтырады. Олар аданның қартаюына жол ашатын, құрамында токсикологиялық затраты берет өнімдерін жемчуге кеңес береді. Тиімді темақтанған адам біраз ауру-сырқауға ұширамай, оларды оңай жеңіп отыратын болады. Тиімді темақтанудың мезгілсіз, арте қартаюдан аллодын-ала сақтандырудағы маңизы зорь. Асқазаны, жүрек-қан темары т. б. сырқатқа ұширағпанда темақтанудың арнайы ойластырылып жасалған рационы мен режимі емнің бір түрі болып табылады.

10 1. Са урфо қ т – 2.Кітркео қ розетта 3.Менрефретт- 4. Зурын ә – 5.Міск ө ру – 6. Мйа – 7. Инматив – Ас қ опыту Қ оректік затрат Ферменттер Н ә руиз К ө мірсу Май Витамин ? ? ? ? ? ? ?

11 2 тапсырма: С ә йкесін тап 1. Ферменттер а)организмдегі негізгі құ рылыс материалы 2. Н ә руиздар ә )организмдегі негізгі энергия к ө зі 3. К ө мірсулар б)н ә руиз текті зат 4. Майлар в) ө сімдікті,жануартекті тема қ ө німдері 5. Витаминдер г) ә рі энергия к ө зі, ә рі құ рылыс материалы 6. Та ғ анны ң құ рамы д)организмні ң тіршілік ә рекетіне қ ажет органикалы қ затратды ң жеке чтобы

12 . 1. Тама қ ө німдеріні ң ед ә уір қ арапаймы организме сі ң ірілетін затрат ғ а май, к ө мірсу, н ә руиз жатады. 2. Ө згеріссіз қ ан ғ а сі ң ірілетін затрат витаминдер, су. 3. Адам организміні ң орташа ал ғ панда 60 пайизы су болатыны есептелген. 4.Организмдегі негізгі энергия к ө зі к ө мірсу т ә уліктік қ ажеттілігі гр 5. Аданны ң н ә руиз т ә уліктік қ ажеттілігі 100 г болып келетін ж ә не к ө мірсуда, майдан ә руиз ғ а айнала алмайды. 6.Витаминдерді ң жеткіліксіз м ө лшерінен организм ә лсіреп, ә рт ү рлі аурулар авитаминоз пайда болады. 7. Кальций с ү век пен тіс құ романы кіретін, зат алмасу ғ а қ атысатын қ оректік зат. 8. Организмде су ә рт ү рлі затратды ң еріткіш р ө лін ат қ арады, к ө птеген химиялы қ реакциялар суды ң қ атысуына байланысты. ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?

13 1.Ағзадаға тікелей сіңірілетін.... Витаминдер 2. Аданның тәулігіне пайдаланатын ас тұзының мөлшері гр 3.Тағанның құрамында ағзалық затрат ыдырағпанда бөлінетін... энергия 4.Асқопыту жолының кеңейген мүшесі.... қарын 5.Тоқ ішектің соңғы бөлімі... тік ішек 6. Бауыр жасушаларынан бөлінетін сұйықтық... өт 7. Жасуша жарақшасынан өту үшін тағамдық затрат аллодымен қпандай күйге айналады? Ерітінді 8. Май ыдырағпанда энергияның бөлінуі... 39,8 к Дж 9.Ирелеңдеп орналасқан мүше... Аш ішек 10.Тіс сауытының сыртын қаптайтын зат... кіреуке (эмаль) 11.Өттің түсі... сары қоңырқай 12.Ағзаның құрылыс материалы... нәруиз 13.Күрек тістердің саны Сілкейдің құрамындағы судың мөлшері... 99,5 пайиз 15.Өсімдік майының ағзаға сіңуі... Тез ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?

14 16. Аш ішектің сілмейлі қабықшасындағы тұйық өскіндер... бүрлер 17. Ауиз қусы кіреберісінің аты... ұрт 18.Түскі аста пайдаланатын темақ мөлшері пайиз 19. Суды артық пайдалану... зиян 20. Ересек аданның тістерінің саны Нәруиздар ағзада өздігінен... түзілмейді 22.Төменгі бөлімі қарынмен жалғасатын мүше.... өңешь 23.Сілкей бездерінің саны... 3 жұп 24. Бауырдан тәулігіне бөлінетін өттің мөлшері... 0,5-1 литр 25.Қарын мен тоқ ішекті байланыстыратын мүше... Аш ішек 26. Тоқ ішектің ұзындығы.... 1,5-2 метр 27.Тәулігіне адам ағзасына қажетті нәруиз мөлшері грамм 28. Адам ағзасындағы ең ірі асқопыту безі... бауыр 29.Ішек және қарын ауруларын тарататындар... Шыбын, таракан 30.Адамға тәулігіне қажетті көмірсулардың мөлшері грамм ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?

15 Назарлары ң из ғ а рахмет