Металдар– Электр тогы мен жылуды жақсы өткізетін, пластикалық қасиеті жоғары, жылтыр заттар. Мұндай қасиеттердің болуы металдардың ішкі құрылымымен байланысты. - презентация

1

2 Металдар– Электр тогы мен жилуды жақсы өткізетін, пластикалық қасиеті жоғары, жалтыр затрат. Мұндай қасиеттердің болуы металдардың ішкі құрилымымен байланысты. Металдардың қаттилығы, температураға төзімділігі күнделікті тәжірибеде шешуші рөл атқарады. Егер шины хроммен кесілсе, ал цезийді адам тырнағымен-ақ кейсе аллоды. Кейбір металдар жұмсақ (күміс, алтын, т.б.) болғандықтан таза металдардың орнына олардың бір-бірімен құймалары қолданылады. Ең алғаш алынған құймалардың бірі – қола.

3 Металдардың физикалық қасиеттері Металл кристалындағы атом дар, бондар "электрон газы мен" берік ұсталып, металлық байланыс түзеді дедік. Кристалдағы бос электрон дарға тəуелді металдар белгілі бір ортақ қасиеттерге ие болады. Бұл қасиеттерге жилу жəне электрөткізгіштік, металлық жалтыры, иілімділігі, т.б қасиеттері жатады. Электр жəне жилу өткізгіштігі Электр өрісінің əсерінен электрон дар бағытты қозғалысқа ие болады, сөйтіп, электр тогы пайда болады. Электрөткізгіштігі ең жоғары металдар күміс пен мыс, одна кейін алтын, алюминий, темір болып келеді. Ең аз электрөткізгіштік сынапқа тəн Металдық жалтыры Бұл металдардың өзіне тəн қасиеттерінің бірі-оны адамдар өте жоғары бағалап, кейбір көркемөнер туындыларын жасауға пайдаланады. Металдың бəрі де мөлдір емс, өзіндік жалтыры бар. Олар көбінесе сұр түсті болып келеді.

4

5 Металлургия – ғ илымны ң, техниканы ң, ө нерка ә сіпті ң кенин немсе бас қ а да материалдардан металл алу процестерін, сендай-а қ металл қ орытпалар ғ а оларды ң химиялы қ құ рамы мен құ рилымын ө згерту ар қ илы қ ажетті қ асиеттер беру процестерін қ амтитын салаты. Металлургия ғ а кендерден металдарды ажыратып алу ғ а дайындау ма қ сатымен кентастарды өң дэу процестері (тату, байыту, кейсектеу, т.б.); кентастар мен бас қ а материалдардан металлы б ө ліп алу процестері, металдарды қ ажетсіз қ оспалардан тазарту; металдарды термиялы қ, химия-термиялы қ ж ә не термомеханикалы қ өң дэу; металдарды қ ысынмен ж ә не құ ймалап өң дэу; металл б ұ йымдарды ң бетін ә рлеу не қ ор ғ ау ма қ сатында бас қ а металл қ абатымен қ актау, т.б. жатады.

6

7 Металл құралымдар Металл құралымдар – әр түрлі металдардан (көбінесе болаттардан) жасалған құрилыстық затрат. Металл құралымдардың әрі берік, әрі жеңіл түрлері де болады. Жеңіл алюминий қорытпаларынан жасалған құралымдарды пайдаланудың маңызы зорь. Олар жеңіл, коррозияға төзімді, оңай өңделеді әрі әсемдік береді. Металл құралымдар зауыттарда дайындаллоды да құрилыс алаңында құрастырылады. Оларды басқадай құрилыс материалдарымен аралас пайдалануға (мысалы,темір-бетон) болады. Металл құралымдар ғимараттар мен басқадай құрилыстарда (мұнара, көпір салу, т.б.) кеңінен пайдаланылады. Пайдалану мақсаттарына қарай олар әр түрлі болып, босын көпшілігі табақ темір түрінде пайдаланылады

8

9

10 Металл өндіруде негізгі әдіс ретінде механикалық ыстық және суық өңдэу қарастырылады.Металдарды ыстық өңдэуде металдарды белгілі температураға дейін қыздырып, прокаттау процесі арқилы балға соққысы немсе пресс косын әсерімен оған сәйкес пішін мен өлшем береді.Суық өңдэуде металдарды слесарлык және кесіп-өңдэу болып бөлінеді.Слесарлық өңдэу төмендегідей технология лыко операциялардан тұрады: өлшеу, бөлу, кису, бұрғылау, құю. Металдарды өңденегде металл жоңқаларын арнайы инструмент пен сын дыру арқилы жүреді. Ол арнайы металл кескіш станоктарда орындаллоды. Болат бұйымдардың құрилыстың сапасын жақсарту мақсатында оларды термиялық өңдейді.

11 Арматуралық бұйымдар. Жұмыстың тез орындалуы үшін кернеуленбейтін арматуралар пісіру немсе байлау арқилы торлар және қаңқалар құрайды. Арматуралардың классификациясы. Барлық арматуралық болаттар класстарға бөлінеді, әр класстың өз беріктік және деформациялық сипаттамалары бар, яғни бір классқа кей кезде әртүрлі маркелы болаттар жатуы мүмкін. Сырықты арматура А әрпімен және рим цифрімен белгіленеді (неғұрлым сан жоғары бокса, соғұрлым беріктігі жоғары денег сөз) Ыстықтай басылған, жазық бетті А-І; Өзгермелі қималы А-II, A-III, A-IV, A-V, A-VI; Термиялық қатайған өзгермелі қималыAт-III, Aт-IV, Aт-V, Aт-VI; Механикалық қатайтылған A-IIIв. Суықтай созылған арматуралар В әрпімен және рим цифрімен белгіленеді: Кәдімгі арматуралық сын Вр-1(пісірмелі тор үшін); Аса берікті арматуралық сын В-ІІ, Вр-ІІ (кернеуленетін арматура ретінде) Жұмсақ болатты арматураларды А-І, А-II, A-III-ті көбінесе кернеуленбейтін конструктивті немсе жұмысшы арматура ретінде қолданады; Қатты арматураларды A-IV, A-V, A-VI, Aт-VII алдын ала кернеуленген арматура ретінде қолданады.

12

13

14 Металлдан жасалған материалдар

15

16

17

18

19

20

21 Металл құралымдарды (конструкцияларды) құрилыста пайдалану «Хан Шатыр» - Қазақстанның астанасы Астана қаласындағы ірі ойын- сауық және суда-саттық орталығы (Астананың жаңа символы) 2010 жилы 6-шілдеде Астана күніне орай ашылған.Хан Шатыр, әлемдегі шатры түрді құрилыстардың ең хорасан зорьы болып, және Қазақстандағы суда орталықтарының ең үлкені, әрі бірегей сырт пішінімен айшықталлоды. Лорд Норман Фостердің қия­лынан шыққан сәулет ға­жайыбы – Хан Шатыр суда және ойын-сауық орталығының ғи­ма­раты Орталық Азиядағы баламасыз әрі ең ірі архи­тек­ту­ра­лық жаба болып табылады. Тұ­ғыр­лы монолиттік сом құймалардан тұрғызылған бұл кешеннің биіктігі 200 метрді құрайды. Оның негізгі қаң­қасы фторполимермен қап­ талған ұсақ торты алып шатрыдан тұрады. Қактауға пайдаланылған фторполимер ETFE – жарықты молынан өткізіп, ғимараттың ішін ыстық пен суықтан қорғайтын ғажап құрилыс материалы болып табылады. Нысан негізінен берік те тұрақты монолиттік металл қондырғыларынан тұрады. Металл қондырғылардың жалпы салмағы 2300 тонна, ал тұтас тұғырға қондырылатын шатрыдың биіктігі 150 метр.

22

23

24 Ғимарат 90 м шатрылы, сеткадан тұрады, полимер ЕТFЕ жабылған. Сетка темір триподпен бекітілген. Трипод ұшында мачта орналастырылған. 75 метр биіктікте 300 тн конструкция на 3 тіреу трипод ұстап тұр. Ішкі мачта тіреуіш конструкциясы, жоғары бөлікке бекітілген және корзинаны ұстату, барлық радикалы құрастырилып жинақталған. Корзина 12 шарнирлі конструкцияға бағанамен бекітіледі. Түрлі күштерден шарнирлі бекітілген корзинаға қозғалыс береді. Трипод конструкциясы жеңіл балатон жасалған. Трипод бұл үш тіреу, биіктігі 150 м, салмағы 2000 тн, конструкция сеткалы шатрыды ұстап тұрады. Тіреуіштің әрқайсысы домалақ кескінді қуысты балка дан біріктіру элементтерімен доңғалақ кескінді. Басты тіреу белка дан жуан келеді. Жалпы тіреу алдыңғы тіреуіштен ауры болады. Тіреу балка лары негізге бекітіледі. Барлық элемент жүйесі түсетін салмақты қауіпсіз бөлу конструкция түйіндеріне бөлінетін элементтер әр орында бекітіледі және күш түсуді әр бағытқа таратады.

25

26 «Бәйтерек» монументі «Бәйтерек» монументі Есіл өзенінің жағасындағы Қазақстанның астанасы Астана қаласында орналасқан. Металлдан, әйнек пен бетона жасалған бұл «терек» сәулеттік мағынасы жағынан да, жасалуы жағынан да бірегей: биіктігі 105 метрлік металл құрамасынан, салмағы 1000 тонна дан жоғары бес жүзге жуық қададан тұрады. Монументтегі барлық дүние – төбесіндегі алтын күн, 97 метрлік биіктігі, және аслан әлемінің үш негізін кейіптейтін үш аймаққа бөлінген ішкі архитектурасы белгілі бір символды білдіреді. Әлемде бірінші рет диаметрі 22 метрлік және салмағы 300 тонна дан тұратын күннің түсуіне қарай түсін өзгертетін «хамелеон» әйнегінен жасалынған шар биіктігі жағынан рекордқа ие балды. Қазақстан астанасында асқақтаған бұл «терек» жаңартулардың сәулеттік символы, тәуелсіз Қазақстан символы ретінде орын аллоды.«Бәйтерек», «Астана – Бәйтерек» – Астанадағы архитектуралық құрилыс кешені, сәулет өнерінің бірегей туындысы

27

28 Эйфель мұнарасы Металл құралымдар зауыттарда дайындаллоды да құрилыс алаңында құрастырылады. Оларды басқадай құрилыс материалдарымен аралас пайдалануға (мысалы, темір-бетон) болады. Металл құралымдар ғимараттар мен басқадай құрилыстарда (мұнара, көпір салу, т.б.) кеңінен пайдаланылады. Пайдалану мақсаттарына қарай олар әр түрлі болып, босын көпшілігі табақ темір түрінде пайдаланылады.