Кыргыз совет доорундагы чыгаан акын жана драматург Жоомарт Бөкөнбаев 105 жашта. - презентация

1 Кыргыз совет доорундагы чыгаан акын жана драматург Жоомарт Бөкөнбаев 105 жашта

2 Жоомарт Бөкөнбаев ( ) – кыргыздын совет доорундагы чыгаан акыны ж-а драматургу.Кыргызстандын Кетмен-Төбө өрөөнүндөгү Мазар-Сай кыштагында туулган.Кыргызстан Кетмен-Төбө Жоомарт Бөкөнбаев (Жоомар Бокомбаев орус.) ж. Көк-Арт балдар үйүндө тарбияланган.1931-ж. Фрунзедеги (азыркы Бишкек шаарындагы) педагогика техникуму, 1935-ж. Москвадагы коммунистки университет тин бүтүргөн ж. Жер алган кедейлерге ату туңгуч игры жарыяланган.Бишкек

3 1939-ж. Токтогул пъесаларын, ошондой эле Жусуп Турусбеков, Кубанычбек Маликов м-н берге Айчүрөк операсынын либреттосун (1937) жазган.Айчүрөк операсы Алтын коз (1935), Добулбас (1935), Жоомарттын ырлары (1936), Комуз (1938), Өчпөс өмүр (1939), Өмүр (1940) ж. б. ырлар жыйнактары чыккан. Улуу Ата Мекендик согуш Улуу Ата Мекендик согуш жылдары Кош Ала- Тоо, уулуң кэтти майданга, Ата журт үчүн майданга сыяктуу патриот тук ырларды жазган.

4 Орус классик акындарынын (А.С.Пушкин, М.Ю. Лермонтов, А.Н. Некрасов) айрым чыгармаларын которгон. Өз ыктыяры м-н согушка кетип, дивизия гезитинин редактору болуп курган. Согуштан кайтып, козмат б-ча Ысык-Көл боюнда жүргөн кезинде машина кырсыгынан карман болгон. Анын симы азыркы Ысык-Көл облусуна караштуу Тоң районунун акимдик борбору болгон шаарчага ыйгарылган.Ысык-Көл облусу Тоң району Уулу Кулубек Бөкөнбаев кыргыздын пост-советник дорогу мамлекэттик ишмерлеринен (айлана-чөй рөнү карго министры) болгон. Ал - окумуштуу (геология-минералогия илимдеринин доктору).Кулубек Бөкөнбаев

5

6 Кызы Сырга Бөкөнбаева – медицина илимдеринин доктору.Сырга Бөкөнбаева Жоомарттын жубайы Тенти да чыгаан акын болгон. Кийинчерээк Тенти айым академик Муса Адышевге ( ) тур мушка чыгып,Адышева тегатын алган.Муса Адышев Адышева «Алтын коз» поэмасы 1936-жылы орус тилинде жарык көрүп, жыйынтыгында Ж.Бөкөнбаевдин башка чыгармалары да орусчага которулган. Ал көптөгөн обондуу ырлардын текстинин автору. Ш.Руставели, А.С.Пушкин, М.Ю.Лермонтовдун ж.б. чыгармаларын кыргыз тили не которгон жылдан СССР Жазуучулар союзунун мүчөсү. «Ардак белгиси» ордени менее сыйланган. «Манас» эпосунун сюжеты боюнча фильм тортуга даярдык көрүп жатканда, козмат ишсапары учурунда Ж.Бөкөнбаев күтүүсүз газа болгон.

7

8 Кыргыз тилиндеги чыгармалары Алтын коз. Ф.: Кыргызмамбас, б. Эмгек төлү: Ырлар жыйнагы. Ф.: Кыргызмамбас, б. Ак алтын менее кара алтын: Ырлар жыйы. Ф.: Кыргызмамбас, б. Добулбас: Ырлар жыйнагы. Ф.: Кыргызмамбас, б. Алтын коз: Поэма жана ырлар. Ф.: Кыргызмамбас, б. Жоомарттын ырлары. Ф.: Кыргызмамбас, б. Алтын коз: Поэма. Ф.: Кыргызмамбас, б. Комуз: Ырлар жыйнагы. Ф.: Кыргызмамбас, б. Айчүрөк: 6 сүрөттүү опера. Ф.: Кыргызмамбас, б. Алтын коз. Ф.: Кыргызмамбас, б. Балдар үчүн ырлар. Ф.: Кыргызмамбас, б. Каргаша. Ф.: Кыргызмамбас, б. Токтогул. Ф.: Кыргызмамбас, б. Токтогулдун өмүрү. Ф.: Кыргызмамбас, б. Ырлар. Ф.: Кыгызмамбас, б.

9 Айчүрөк: 6 сүрөттүү опера. Ф.: Кыргызмамбас, б. Токтогулдун өмүрү. Ф.: Кыргызмамбас, б. Бүркүт таңшыды. Ф.: Кыргызмамбас, б. Шумкар игры. Ф.: Кыргызмамбас, б. Ажал менее ар-намыс. Ф.: Кыргызмамбас, б. Кагылайын тууган жер: Ырлар жыйнагы. Ф.: б. Чабуул: Жаңы ырлар. Ф.: Кыргызмамбас, б. Ырлар жана поэмалар жыйнагы. Ф.: Кыргызмамбас, б. Чыгармаларынын толук жыйнагы: 2 томдук: 1-т. Ф.: Кыргызмамбас, б. Чыгармалар: 2-т. Ф.: Кыргызмамбас, б. Ажал менее ар-намыс: Поэма. Ф.: Кыргызмамбас, б. Чептен эрдин күчү бек: Ырлар, тамсилдер жана поэмалар. Ф.: Кыргызокуупедмамбас, б.

10

11 Чыгармалар. Ф.: Кыргызмамбас, б. Өмүр: Ырлар. Ф.: Кыргызокуупедмамбас, б. Кыргыздын Ала-Тоосу: Ырлар жыйнагы. Ф.: Мектеп, б. Тандалган чыгармаларынын 2 том дугу: 1-2-т. Ф.: Кыргызстан, б. Алтын коз: Драма. Ф.: Мектеп, б. Ажал менее ар-намыс: Поэма. Ф.: Мектеп, б. Тандалмалар: Ырлар жана поэмалар. Ф.: Кыргызстан, б. Торгой менее жагалмай: Тамсилдер. Ф.: Мектеп, б. Тоголок жыйрма бежте. Ф.: Кыргызмамбас, б.

12

13 Орус тилиндеги чыгармалары Золотая девушка. Ф.: Киргизгосиздат, с. Комуз: Избранные стихи. М.: Сов. писатель, с. Избранные стихи. Ф.: Киргизгосиздат, с. Избранное: Стихи и поэмы. Ф.: Киргизгосиздат, с. Жаворонок и Ястреб: Басни. Ф.: Мектеп, с.

14 Жайы-крыши кетпеген Мөңгүсү бар Алатоо, Асман менее тирешкен Белгиси бар Алатоо. Балдан ширин туп-туник Булагы бар Алатоо. Тукабадай кулпунган Тулаңы бар Алатоо. Аскалардан ышкырган, Улары бар Алатоо. Ак пахта дай чубалган Туманы бар Алатоо.

15 Ала барчын, курс текөөр Бүркүтү бар Алатоо. Таштан-ташка секирген Түлкүсү бар Алатоо. Арча, кайың, карагай Четини бар Алатоо. Асман тарап өстүргөн Көкүлү бар Алатоо. Алатоонун арасын Айбандары жойлогон, Аюу, жолборс, сүлөөсүн, Аралашып ойногон.

16

17 Чымчыктары сайраган, Маралдары маараган, Эчки, теке топтошуп Ээн тоону жайлаган Эмиресиң көргөндө Эң тамаша айланаң. Кекилиги, чилдери, Кызыл-тазыл гүлдөрү, Көңүлүңдү көтөрөт. Куштун салган үндөрү. Жаркыраган күмүштөй Кары сонун Алатоо,