Көз килде.Үләннәр саргайды, шиңде. Сап-сары яфраклар җиргә сибелде. Һәр җир карланган, Сулар бозланган, Уйный җил, буран, Бу кайчак, туган? - презентация

1

2

3

4

5

6

7 Көз килде.Үләннәр саргайты, шиңде. Сап-сары яфраклар җиргә сибалде. Һәр җир карланган, Сулар бозланган, Уйный җил, буран, Бу кайчак, туган?

8 Үткән заман хикәя фигыль Билгеле үткән заман хикәя фигыль Билгесез үткән заман хикәя фигыль

9 Билгеле үткән заман Билгеле үткән заман * Тамыр һәм ясалма яки кошма нигезгә -ты, -де, -ты, -те кушымчасы ялганып ясала. Процесс төгәл яки конкрет булганада ялгана. * Тамыр һәм ясалма яки кошма нигезгә -ты, -де, -ты, -те кушымчасы ялганып ясала. Процесс төгәл яки конкрет булганада ялгана. * Соравы: нишләде? нишләмәде? * Соравы: нишләде? нишләмәде? * Барлыкта һәм юклыкта бала: аңлаты – аңламаты * Барлыкта һәм юклыкта бала: аңлаты – аңламаты * Зат-сан белән төрләнгәндә киска кушымчалан ала * Зат-сан белән төрләнгәндә киска кушымчалан ала

10 Билгесез үткән заман Билгесез үткән заман * Тамыр һәм ясалма яки кошма нигезгә - ган, -гән, -кан, -кән кушымчасы ялганып ясала. Син ишеткән, әмма сын күрмәгән процесс булганда ялгана. * Соравы: нишләгән? нишләмәгән? * Барлыкта һәм юклыкта бала: алган – алмаган. * Зат-сан белән төрләнгәндә тулы зат кушымчаланы ала.

11 Зат Калын төрләнеш Нечкә төрләнеш Берлек сан Күплек сан Берлек сан Күплек сан I зат Язтым Язганмын Язтык язганбыз Киттем киткәнмен Киттек киткәнбез II зат Язтың Язгансың Язтыгыз язгансыз Киттең киткәнсең Киттегез киткәнсез III зат Язтыязган Язтылар язганнар Киттекиткән Киттеләр киткәннәр Үткән заман фигыльләрнең зат-сан белән төрләнеше

12 - прослушайте и укажите слова, отвечающие на вопрос нишләде? - прослушайте и укажите слова, отвечающие на вопрос нишләде? Кызганты, ачуланты, егылты, арытым, туктаматы. Кызганты, ачуланты, егылты, арытым, туктаматы. - прослушайте и укажите слова отвечающие на вопрос нишләгән? - прослушайте и укажите слова отвечающие на вопрос нишләгән? Сакланмаган, бүләк иткән, кайткан, бар меган. Сакланмаган, бүләк иткән, кайткан, бар меган.

13 Зат Калын төрләнеш Нечкә төрләнеш Берлек сан Күплек сан Берлек сан Күплек сан I зат Язтым Язганмын Язтык язганбыз Киттем киткәнмен Киттек киткәнбез II зат Язтың Язгансың Язтыгыз язгансыз Киттең киткәнсең Киттегез киткәнсез III зат Язтыязган Язтылар язганнар Киттекиткән Киттеләр киткәннәр Үткән заман фигыльләрнең зат-сан белән төрләнеше

14

15

16 1 нче төркем Тор-, юын-, чистарт-, аша-, эч-, кит-, чик-, утыр-, кил-, бул-, кер-, башлан-. 1 нче төркем Тор-, юын-, чистарт-, аша-, эч-, кит-, чик-, утыр-, кил-, бул-, кер-, башлан-. Бирелгән фигыльләрне биогель үткән за манга купе, текст язарга.

17 2 нче төркем Сережа мәктәптә укый. Ул биг тырышып татар телендә сөйләшергә өйрәнә. Ул мәктәптән кайткач, күрше малая Маратка менә нәрсәләр сөйләде: Мин бүген мәктәпкә барты. Анда без укый, яза. Мин Настя белән утыра. Ул биг матур җырлыйлар. Без биг тату яши 2 нче төркем Сережа мәктәптә укый. Ул биг тырышып татар телендә сөйләшергә өйрәнә. Ул мәктәптән кайткач, күрше малая Маратка менә нәрсәләр сөйләде: Мин бүген мәктәпкә барты. Анда без укый, яза. Мин Настя белән утыра. Ул биг матур җырлыйлар. Без биг тату яши Текстны укыгыз һәм Сережаның хаталанын төзәтегез. Сережа ни өчен дөрес сөйләшми? Ул нинди кагыйдәләрне белыми?.

18 3 нче төркем Барган, киенгән, сөйләгән, еламаган, язган. Язтың, бартың, сөйләдек, укытың, эшләдең. Сөйләде, биде, көлде, ашый, куанты. 3 нче төркем Барган, киенгән, сөйләгән, еламаган, язган. Язтың, бартың, сөйләдек, укытың, эшләдең. Сөйләде, биде, көлде, ашый, куанты. Түбәндәге юллардан артык фигыльләрне тап. Ни өчен алан артык?

19 4 нче төркем - Син кичә нишләдең? -Әнигә булыш..., идән ю..., кибеткә бар нче төркем - Син кичә нишләдең? -Әнигә булыш..., идән ю..., кибеткә бар.... Укыгыз һәм нокталан урынына фигыльнең тиешле заман кушымчаланын купе, әйтегез. Кайсы заман кушымчасы куярга икәнен нәрсәгә карпа балдегез?

20 Йомшак кар яуты. Әкренләп җир ак юрганын ябынты. Бөтен җирдә Яңа елга хәзерлек башланты. Табигать мамы китай шәленә төренде, йокыга талты. Бакча буеннан куян йөгереп узты. Шулай итеп, яңа көн башланты.

21

22 1 нче күнегү, 95 нче бит

23 Әни. Син иртә белән уянтың, күзләреңне чатың. Өйдә тәмле аш исе таралган. Сиңа рәхәт. Син иртә белән уянтың, күзләреңне чатың. Өйдә тәмле аш исе таралган. Сиңа рәхәт. Син ӘНИ дип эндәштең. Әни шул сүздән сынең шатлыгыңны да, кайгыңны да, уйларыңны да балде. Ана бу сүз аша сынең йөрәгеңне күрде. Әйе, күрде. Чөнки әни дигән сүз үзе йөрәктә туты. Син ӘНИ дип эндәштең. Әни шул сүздән сынең шатлыгыңны да, кайгыңны да, уйларыңны да балде. Ана бу сүз аша сынең йөрәгеңне күрде. Әйе, күрде. Чөнки әни дигән сүз үзе йөрәктә туты. Нәби Дәүли Нәби Дәүли Текстта үткән заман хикәя фигыльләрне табыгыз. Аларның зат-санин күрсәтегез.

24 Уянты, чаты, таралты, Уянты, чаты, таралты, балде, күрде, туты. балде, күрде, туты. Уянган, ачкан, таралган, Уянган, ачкан, таралган, белгән, күргән, туган белгән, күргән, туган

25 1. Бүген нинди тема үттек? 2. Үткән заман нинди кушымчалан ала? 3. Кайсы очракта нинди кушымчалан ялгана? 4. Алар зат-сан белән төрләнәме?

26 Зат Калын төрләнеш Нечкә төрләнеш Берлек сан Күплек сан Берлек сан Күплек сан I зат Язтым Язганмын Язтык язганбыз Киттем киткәнмен Киттек киткәнбез II зат Язтың Язгансың Язтыгыз язгансыз Киттең киткәнсең Киттегез киткәнсез III зат Язтыязган Язтылар язганнар Киттекиткән Киттеләр киткәннәр Үткән заман фигыльләрнең зат-сан белән төрләнеше

27 I. «Мин өйдә булышчы» темасына кечкенә хикәя төзергә. II. Әдәби әсәрләрдән биогель һәм билгесез үткән заман катнашкан өчәр җөмлә сайлап язарга.

28