Туберкулез профилактикасы Факультет: ҚДС Орындаған: Қасымалиева Ф.Б Қабылдаған: Меңдалиев Н.А
Жоспары: 1. Туберкулез ауруы туралы жалпы ұғым 2. РФ статистикалық мәліметтері 3. Туберкулез ауруы бойынша эпидемиологиялық тізбек 4.Туберкулездің алтын алу (профилактикасы) 5.Қорытынды 6.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Туберкулез ауруы туралы жалпы ұғым Туберкулез (лат.tuberculum – төмпешік), ескіше: құрт ауру, көксау – адам мен жануарларда болатын созылмалы жұқпалы ауру. Туберкулездің қоздырғышы – микробактерияны (Кох таяқшасын) неміс микробиологи Р.Кох (1843 – 1910) ашты (1882). Туберкулез микобактерия лары жіңішке, түзу не сәл иіліп келген таяқшалар, ұзындығы 1 – 10, ені 0,2 – 0,6 мкм. Туберкулез ауруы көне замена белгілі. Ауру белгілері бұдан 7 мың жил дай бұрын неолит кезеңіндегі адам сүйегін зерттегенде табылған, біздің заманымыздан бұрын 3 – 2- мыңжилдықта египет мумияларынан анықталған.
Қазіргі уақытта планетаның әр бір үшінші адамы Mucobakterium tuberculosis – пен инфицирленген жилы әлемде 9 млн адамдай ауырып, 3 млн қаза тапты. Адамды қаза табуына басқа бактерияларға қарағанда туберкулез микобактериясы септігін көп тигізеді. Ресейде 2000 ж туберкулез ден адам қаза балды. Туберкулез ауруы туралы жалпы ұғым
Ресейде революция дан кейін туберкулезге қарсы шараларға қол жеткізілді. Туберкулезбен науқастану мен одна болатын өлім азайды. Туберкулезбен біріншілік науқастанудың ең төмен көрсеткіші 1991 жилы адамның 34,0-ін құрады, ал қаза болу 1989 жилы адамның 7,4-ін құрады. Бірақ, 90 жилдары көптеген елдерде туберкулезбен науқастану мен қаза болу күрт өсіп кетті. РФ статистикалық мәліметтері
Туберкулез ауруы бойынша эпидемиологиялық тізбек Ауру көз: ауру адам немсе жануар (көбінесе ірі қара мал), әсіресе слның ішінде қоршаған ортаға mycobacterium tuberculosis бөлетіні жатады. Қабылдағыш орта Туберкулездің берілу жолдары: аэрозольді, қарым-қатынастық, анадан балаға
аэрозольды немсе аэрогенді (аулы тамшылы немсе аулы шаңды) алиментарлы, қарым-қатынастық құрсақішілік (анадан балаға) Туберкулездің берілу жолдары
Эпидемиологиялық тізбектің үшіншісі туберкулездің таралуына септігін тигізетін – қабылдағыш орта жатады. Жыл сайын Ресейде осындай алпыс мың адамды анықтайды, тағы да алпыс мыңы созылмалы формата туберкулез микобактеримін жүргендер. Осылайша елде туберкулез инфекция сының үлкен резервуары бар. Бір бациллярлы науқас жилына 5-10 адамды жұқтыруы мүмкін, ал кей жағдайда жүз және одна да көп адамның жұқтыруымен эпидемиялық кезеңдер де болады.
Туберкулездың алтын алу мақсатында жатақханалар мен жеке пәтерлердегі науқастарды оңашалау керек. Бірақ бұл көрсеткіштер 90-шы жилдары 53,0-тен 15,0%-ға дейін азайды. Қоршаған ортаға жұқтыратын қауіп болмас үшін бацилла тасмалдаушылардың өздері тәрітпті сақтау керек. Бірақ біздің мәліметіміз бойынша науқастардың жартысынан аз (48,8%) бұл тәрітіпті сақтайды.
Туберкулездің алтын алу (профилактикасы) 1. Туберкулездың алтын алуда маңызы орын уақытында анықтау болып табылады. Бұл жердь науқастарды флюрографиялық, бактериологиялық зерттеулер және профилактикалық жалпы тексерулер көмектеседі жил мен 1997 жил аралығында флюрографиялық зерттеумен тексерілетіндер саны 30 млн-ға қысқырды, туберкулезды анықтау мақсатында жасалатын профилактикалық тесеруле 75%-тен 59,9%-ге дейін төмендеп, бактериологиялық зерттеулер және тестер жасау қысқартылды.
2. Фтизиатрлар мен терапевт дәрігерлер туберкулез ауруына қауіпі бар адамдарға көңіл бөлуі керек, олар: маскүнемдер, токсикоман дар, сотталғандар, жақында ғана түрмеден шыққандар, бомж дар және де өкпенің спецификалық емс созылмалы аурулары, қантты диабеті, психикалық өзгерістері бар және т.б адамдар. 3. Туберкулездың алтын алу шаралары нәтижелі болу үшін тұрғындардың инфекцияға резисттентілігін анықтаған септігін тигізеді. Бұл жердь маңызыд орында БЦЖ және БЦЖ-М вакцинасымен спицификалық туберкулезге қарсы имунитетті қолдануымыз керек.
Қорытынды Организмнің жалпы реактивтілігінің көтеріліп, туберкулез инфекция сын қабылдамау үшін, әлеуметтік алтын алу шараларын жүргізуіміз керек. Өмір сүру жағдайын жақсарту, салауатты өмір сүру, тиімді тамақтану адамның жалпы қорғаныш күшін нығайтып, туберкулез қоздырғышын қабылдауды төмендетеді.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 1. ДДҰ (ВОЗ) WHO day/2014/en/ сайты day/2014/en/ «Эпидемиология» С. Ә. Әміреев., Ж.Т. Темірбеков 4.www. Doctor.ru 5.www. Med.info