А қ ан Сері, А қ жігіт Қ орамса ұ лы а қ ын, ә нші, композитор. А қ ан сері, А қ жігіт Қ орамса ұ лы (1843 жылы б ұ рын ғ ы К ө кшетау облысы, Ү лкен Қ оск ө лді ң ма ң ы 1913 жылы, сонда) а қ ын, ә нші, композитор. Ә кесіні ң есімі Қ орамса, шешесі Жа ң ыл. А қ ан сері жас кезінен ө нерімен к ө зге т ү сіп, кейін а қ ынды қ, ә ншілік ө нері кемелденген со ң алты алаш қ а аты м ә лім сері атан ғ ан. Ә уелі ауылда, содан со ң Қ ызылжарда ғ ы У ә ли (Ахмету ә ли) молдадан о қ ы ғ ан жасынан ө нер жолына т ү скен. Шо қ анны ң қ азасына к өң іл айтып, оны К ө кшені ң биігіне, те ң іздегі кемеге те ң ейді, 40 темірді ң қ ылауын қ ос қ ан ө нерпаз деп ба ғ алайды.

А қ ан серіні ң бірінші ә йелі Ж ұ ман қ ызы Б ә тимадан ту ғ ан жал ғ ыз ұ лы Ыбан (Ыбырайым). О ғ ан А қ ан сері жазу-сызу ү йреткен. Б ә тима ө лген со ң, аз к ү н отас қ ан ә йелі Тін ә лі қ ызы Ұ р қ ия ғ а А қ ан серіні ң Хат жаздым қ а ғ аз алып, қ алам, сия деген ө ле ң і ң арна ғ ан. А қ ан серіні ң тірідей айрыл ғ ан с ү йген қ ызы А қ то қ ты. Б ұ л арты а ң ыз ғ а айнал ғ ан о қ и ғ а. А қ то қ ты есімі А қ ан серіні ң шы ғ армаларынан ке ң орын алды. А қ к ө йлек, Аужар, Алтыбасар, Ғ ашы қ жар ғ а, Та ғ рипы ң, Ж- ғ а А қ то қ ты ғ а арнал ғ ан махаббат тол ғ аулары. Құ лагерді ң мерт болуы (80 жылдарды ң ортасы) да егде тарт қ ан А қ ан серіні ң ө мірі мен шы ғ армашылы ғ ында ұ мытылмас о қ и ғ а болды. Керей Са ғ ынайды ң асында ғ ы аламан б ә йгеде Құ лагер кісі қ олынан мерт болды. Құ лагер туралы ө ле ң дерінде а қ ынны ң к өң іл к ү йі, ашу-ыза, к ү йініш, ү міт-сезімі тебірене жырлан ғ ан.Тін ә лі қ ызы Ұ р қ ия ғ а

Ө мір со ққ ысын к ө рген А қ ан сері енді: Жа қ сылы қ тан жаманды қ асып кетті, Бой ба ғ ып т ұ ру арты қ келсе шама ң дейді. Ел аралауды сиретіп, бойын ба ғ уды ойлайды. Жайлау ғ а к ө шпей, Ыбан екеуі қ ыстауда қ алады. Д ұ шпандары оны ә р са ққ а ж ү гіртіп ө сек таратады. Біра қ А қ ан сері ө мірден де, ө нерден де қ ол ү збейді. Ө нерді бой ғ а біткен іркіп болмас деп қ арайды. Осы т ұ ста ғ ы ә н- ө ле ң деріні ң елеулісі Бал қ адиша. Б ұ л ө з те ң іне атастырыл ғ ан ә депті, сыпайы қ ызды ң ө нерлі а ғ аны қ адір т ұ т қ ан с ү йкімді қ ылы ғ ына разы а ғ алы қ қ арыздар к өң ілден ту ғ ан ә н.

90 жылдарда ғ ы А қ ан сері шы ғ армашылы ғ ында айтыс ед ә уір орын алды. А қ ан серіні ң ал ғ аш қ ы айтыс- қ а ғ ыс ө ле ң деріні ң бірі Ж ү сіп т ө реге (Т ә кіні ң Ж ү сібіне қ айтар ғ ан жауап ө ле ң і). Орынбай, Н ү ркей та ғ ы бас қ а он ша қ ты а қ ынмен айтыстарыны ң ү зінділері ғ ана са қ тал ғ ан. Толы ғ ыра ғ ы Н ұ р қ ожамен айтысы. Онда А қ ан сері ел-ж ұ ртты тірек т ұ тады (Ха қ қ ала ғ ан Есенбай қ арашамын, Алтын бесік хал қ ыма жарасамын), а қ ынды қ ө нерді қ адірлейді, ту ғ ан жерді, халы қ ты ма қ тан етеді.

А қ ан серіні ң елді ң жер-судан, қ оныстан айырылуына наразылы қ білдірген азаматты қ лирикалары мен сы қ а қ ө ле ң дері де ө ткірлігімен ерекшеленеді. Атбасарды ң указной молдасы К ө кт ө бетті ң Сма ғұ лын, Аты ғ ай- Қ арауылды ң болысы С ұ ра ғ анды, болыс Шо ғ арма қ ты ө лтіре сы қ а қ етеді. Осы ө ле ң дері мен Замана адамында сері ел билеген ә кімдерді Кей жаман мал бітті деп ә кім болар,- деп ә шкерелейді. Қ онысынан айрыл ғ ан елді ң м ұң - м ұқ тажын а қ ын халы қ атынан айтады. Мемлекет 2-дума ғ а ша ғ ынады, ә ділдік, ү міт к ү теді. Ө міріні ң со ңғ ы кезе ң інде жазыл ғ ан ө ле ң іні ң бірі Қ аратай. А қ ан сері аулы қ онысынан айрылып, орнына Комаровка ауылы орна ғ анда, ескі мекенге барып ж ү рген Қ аратайды (А қ ан серіні ң мінген аты) егінге т ү сті деген сылтаумен ұ стап алып, сатып жіберіпті. Ат пен иесіні ң диалогы т ү рінде жазыл ғ ан б ұ л ө ле ң де қ у ғ ыншы 4 орыстан қ ашып бар ғ анда б ү бірнай (выборнай) К ө шербайды ң ра қ ым етпегені, судьяны ң ә діл ү кім шы ғ арма ғ аны айтылады. Со ң ында: Орыс пенен қ аза қ ты ң алдым несін?! Т әң ір берген ә ркімні ң несібесін. Ол т ү гіл жан салма ғ ан Құ лагерді ң, с ө йлейді граммофонда әң гімесін, деп, Құ лагер ә ніні ң сол заманда пластинка ғ а т ү сірілгенін ескертеді. Ө лер алдында шы ғ ар ғ ан Мінажат ө ле ң інде иман тілейд

А қ ан сері ө мір шынды ғ ын ү лкен суреткерлікпен жырла ғ ан заманыны ң ас қ а қ а қ ыны ғ ана емес, м ұң шыл да сыршыл, лирикалы қ тебіреністі сазымен, ә ншілік-орындаушылы қ ө нерімен таныл ғ ан ө згеше дарын иесі. Оны ң композиторлы ғ ы а қ ынды ғ ынан кем т ү спейді. Ә діліне к ө шсек, А қ ан сері атанып, кезінде ж ұ ртшылы ққ а ке ң танылуы, ата қ, да ңқ ыны ң шар-тарап қ а жетуі ә ншілік- композиторлы қ ө неріні ң жемісі. Жасынан халы қ ты ң ә н-к ү йінен сусындап, ө зіне дейінгі ә ншілік д ә ст ү рді толы қ ме ң герген А қ ан сері бертін келе, жігіт ша ғ ында серілік құ рып, ө зі де ә н шы ғ арады. К ө кшені ң с ұ лу таби ғ атына к ө з тігіп, оны албырт сезімді, ә серлі музыка ү ніне б ө лейді. Осы ә ншілік ө нерде А қ ан сері жал ғ ыз болмайды. Айналасына ә нші-к ү йші жастарды жинап, ө згеше бір ө нерлі топ болып ел аралайды. А қ ын, ә нші серілерді ң б ә рімен достасады. Балуан Шола қ, Жаяу М ұ са, Естай, Иман Ж ү сіп, Құ лтума сия қ ты ата қ ты а қ ын- ә ншілер А қ ан серіні ң е ң жа қ ын достары бол ғ ан. Оларды ң б ә рі А қ ан серіні ң ә ншілік ө неріне игі ә сер еткен, композиторлы қ талантын жетілдіріп, шеберлік, суреткерлік тал ғ амын шы ң дай т ү скен. Ол қ аза қ ты ң ұ лтты қ ө нерін профессионалды қ биікке к ө теріп, д ә ст ү рлі ө нерді ң классикалы қ ү лгісін жасады. Сан қ ырлы дарындылы қ, поэзия мен музыканы ң тел қ озыдай табысуы, ө зіне ғ ана т ә н на қ ыш, жо ғ ары де ң гейдегі орындаушылы қ шеберлік А қ ан сері шы ғ армашылы ғ ына т ә н басты- басты қ асиеттер. Қ аза қ м ә дениетіні ң алтын қ орына А қ ан серіні ң елуге жуы қ муз.-поэтик. м ұ расы енген. А қ ан сері шы ғ армалары поэтик. т ұ ны қ ты ғ ымен, образдар ә леміні ң тере ң дігімен, поэтик. ж ә не муз. тіліні ң шырайлылы ғ ымен, айры қ ша тал ғ ампазды ғ ымен, на қ ышты қ тазалы ғ ымен ерекшеленеді. Оны ң шы ғ армашылы қ болмысыны ң басты қ асиеттері ө мір шынды ғ ын боямасыз жырлауы, психологиялы қ иірімдерге толы, эмоциялы қ бояуыны ң қ аны қ ты ғ ы. Балуан Шола қЖаяу М ұ саЕстайИман Ж ү сіп Құ лтума

Шы ғ армаларыны ң басым таби ғ ат суреттері мен н ә зік м ұң, ө мір қ иыншылы қ тары туралы трагб ө лігін қ амтитын ке ң інен танымал к өң іл-к ү й ж ә не махаббат лирикаларында ғ ажайып едиялы қ пайымдаулар шынайы да шымыр қ атар ө ріліп жатады. Оны ң стиліндегі жо ғ ары жетістігі ке ң тыныстылы қ, ә н иірімдеріні ң н ә зіктігі, ә уен ә семдігі, интонация суреттеріні ң молды ғ ы, сазыны ң биік те ас қ а қ, ыр ғ а қ тары мен қ айырымдарыны ң ұ за қ ты ғ ы.

Шы ғ армалары А қ ан серіні ң А қ то қ ты, Алтыбасар, Тер қ ат қ ан, Ма қ пал, Бал қ адиша, Сырымбет, Майда қ о ң ыр, т.б. ә ндері ә йел жаныны ң с ұ лулы ғ ын жар қ ырата к ө рсетуімен бірге, махаббат құ діретін ас қ а қ тата суреттеуімен де құ нды. Ке ң інен танымал б ұ л ә ндер ә йелдер образыны ң галереясын жасап, шынайы махаббат рухын ту етіп к ө тереді. А қ ан сері а қ ын- ә нші ғ ана емес, са ң ла қ а ң шы, атбегі де. А қ ынны ң с ү йікті досына, қ имас ө мірлік серігіне айнал ғ ан с ә йг ү лігі мен қ ыран құ старына арнал ғ ан Ма ң ма ң гер, Қ аратор ғ ай, К ө кжендет, Құ лагер ә ндерінде А қ ан серіны ң ішкі жан д ү ниесіндегі б ұ р қ аныс, қ ан жыла ғ ан ж ү рек, телегей те ң із м ұң м ө ймілдеп т ұ р ғ андай. А қ ан сері басында ғ ы трагедиялы қ к ү й кез келген ж ү ректі тол қ ытады. Ә сіресе Құ лагердегі экспрессивті интонация, тол қ ы ғ ан м ұң лы ә уен, драма ғ а суарыл ғ ан қ ай ғ ылы о қ и ғ а шынайылы ғ ымен баурайды. Ә н а қ ын ө міріні ң трагедиялы қ с ә тін бейнелеумен қ атар, сол қ о ғ амда ғ ы ө нер адамдарыны ң та ғ дырын қ амти отырып, ө зі ө мір с ү рген қ о ғ амны ң ә ділетсіз бет-бейнесін ашады. А қ ан серіні ң музыка туындылары қ аза қ ө неріні ң ө ркендеуіне зор ы қ палын тигізді. Оны ң шы ғ армаларын белгілі ә ншілер Ә. Қ ашаубаев, Ж.Елебеков, М.Ержанов, Ж.К ә рменов т.б. ел игілігіне айналдырды. Қ аза қ стан композиторларыны ң симфониялы қ ж ә не опералы қ шы ғ армаларында ке ң інен енгізіліп, А қ ан ә ндері екінші ө мірін бастады. Серіні ң ө мірі мен та ғ дыры туралы Ілияс Жанс ү гіров Құ лагер поэмасын, Ғ абит М ү сірепов А қ ан сері А қ то қ ты драмасын, С.М ұ хамеджанов осы аттас операсын, С.Ж ү нісов А қ ан сері романын жазды. Ә. Қ ашаубаевЖ.Елебеков Ғ абит М ү сіреповА қ ан сері А қ то қ ты драмасынС.М ұ хамеджанов

А қ то қ ты есімі А қ ан шы ғ армаларынан ке ң орын алды. «А қ к ө йлек», «Аужар», «Алтыбасар», « Ғ ашы қ жар ғ а», «Та ғ рипы ң », «Ж- ғ а» – А қ то қ ты ғ а арнал ғ ан махаббат тол ғ аулары. Құ лагерді ң мерт болуы (1880-жылдарды ң ортасы) да егде тарт қ ан серіні ң ө мірі мен шы ғ армашылы ғ ында ұ мытылмас о қ и ғ а болды. Ө мір со ққ ысын к ө рген ол жайлау ғ а к ө шпей, баласы Ыбан екеуі қ ыстауда қ алады. Д ұ шпандары оны ә р са ққ а ж ү гіртіп ө сек таратады. А қ ан Серіні ң «А қ то қ ты», «Алтыбасар», «Тер қ ат қ ан», «Ма қ пал», «Бал қ адиша», «Сырымбет», «Майда қ о ң ыр», т.б. ә ндері ә йел жаныны ң с ұ лулы ғ ын жар қ ырата к ө рсетуімен бірге, махаббат құ діретін ас қ а қ тата суреттеуімен де құ нды. Ке ң інен танымал б ұ л ә ндер ә йелдер образыны ң галереясын жасап, шынайы махаббат рухын ту етіп к ө тереді. А қ ан Сері а қ ын- ә нші ғ ана емес, са ң ла қ а ң шы, атбегі де. А қ ынны ң с ү йікті досына, қ имас ө мірлік серігіне айнал ғ ан с ә йг ү лігі мен қ ыран құ старына арнал ғ ан «Ма ң ма ң гер», « Қ аратор ғ ай», «К ө кжендет», « Құ лагер» ә ндерінде А қ ан Серіны ң ішкі жан д ү ниесіндегі б ұ р қ аныс, қ ан жыла ғ ан ж ү рек, телегей те ң із м ұң м ө ймілдеп т ұ р ғ андай. Біра қ А қ ан ө мірден де, ө нерден де қ ол ү збейді. Осы т ұ ста ғ ы ә н- ө ле ң деріні ң елеулісі – «Бал қ адиша» жылдарда ғ ы шы ғ армашылы ғ ында айтыс ед ә уір орын алды. А қ анны ң елді ң жер-судан, қ оныстан айырылуына наразылы қ білдірген азаматты қ лирикалары мен сы қ а қ ө ле ң дері де ө ткірлігімен ерекшеленеді. Қ онысынан айрыл ғ ан елді ң м ұң - м ұқ тажын а қ ын халы қ атынан айтады ж. А қ ан ө зіні ң ту ғ ан жерінде д ү ние салды. А қ то қ тыА қ анА қ к ө йлек»Аужар»Алтыбасар» Ғ ашы қ жар ғ а»Та ғ рипы ң »Ж- ғ а»махаббат1880А қ то қ ты»Алтыбасар»Тер қ ат қ ан»Ма қ пал»Бал қ адиша»Сырымбет»Майда қ о ң ыр»Ма ң ма ң гер» Қ аратор ғ ай»К ө кжендет» Құ лагер»Бал қ адиша»

А қ ан сері – ө мір шынды ғ ын ү лкен суреткерлікпен жырла ғ ан заманыны ң ас қ а қ а қ ыны ғ ана емес, м ұң шыл да сыршыл, ә ншілік-орындаушылы қ ө нерімен таныл ғ ан ө згеше дарын иесі. Оны ң композиторлы ғ ы а қ ынды ғ ынан кем т ү спейді. «А қ ан сері» атанып, кезінде ж ұ ртшылы ққ а ке ң танылуы, ата қ, да ңқ ыны ң шар-тарап қ а жетуі – ә ншілік- композиторлы қ ө неріні ң жемісі. Ол жас кезінде айналасына ә нші-к ү йші жастарды жинап, ө згеше бір ө нерлі топ болып ел аралады. Балуан шола қ, Жаяу М ұ са, Естай, Иман Ж ү сіп, Құ лтума сия қ ты ата қ ты а қ ын- ә ншілер А қ анны ң е ң жа қ ын достары бол ғ ан А қ ан серіБалуан шола қЖаяу М ұ саЕстайИман Ж ү сіп Құ лтума

Музыка ж ә не ә дебиеттегі ү лесі Ол қ аза қ ты ң ұ лтты қ ө нерін к ә сіби биікке к ө теріп, д ә ст ү рлі ө нерді ң классикалы қ ү лгісін жасады. Елуге жуы қ музыкалы қ м ұ расы қ аза қ м ә дениетіні ң алтын қ орына енді. Оны ң шы ғ армаларын белгілі ә ншілер Ә міре Қ ашаубаев, Ж ү сіпбек Елебеков, Манарбек Ержанов, Ж ә нібек К ә рменов, т.б. ел игілігіне айналдырды. Қ аза қ стан композиторларыны ң симфониялы қ ж ә не опералы қ шы ғ армаларына ке ң інен енгізіліп, А қ ан ә ндері екінші ө мірін бастады. Серіні ң ө мірі мен та ғ дыры туралы Ілияс Жанс ү гіров « Құ лагер» поэмасын, Ғ абит М ү сірепов «А қ ан сері – А қ то қ ты» драмасын, Сыды қ М ұ хамеджанов осы аттас операсын, С ә кен Ж ү нісов «А қ ан сері» романын жазды. Ә уезов «Казак халкыны ң эпосы мен фольклоры» атты зерттеу е ң бегінде А қ ан серіні ң а қ ынды қ ө нерін жо ғ ары ба ғ алап, оны ң жел жетпес ж ү йрігіне арна ғ ан « Құ лагер», қ ыран б ү ркітіне арна ғ ан «К ө к жендет» ә ндерін жо қ тау ө ле ң іне жат қ ыз ғ анЕлебековМанарбек ЕржановЖ ә нібек К ә рменовІлияс Жанс ү гіров Құ лагер» Ғ абит М ү сіреповА қ ан сері – А қ то қ ты» Ә уезов

" Құ лагер" Жасты қ ты ң к өң іл к ү йімен еркін ж ү ріп, серілік ө мір кешкен А қ ан отыздан аса бере-а қ қ абат- қ абат қ ай ғ ы ғ а ұ шырайды. Феодалды қ салтпен тартысып ж ү ріп қ осыл ғ ан с ү йген жары Ұ р қ ия қ айтыс болады. Қ ыран құ сы Қ аратор ғ ай бір т ү нде ө леді. Оны ң артынан қ ас қ ыр ғ а сал ғ ан құ шаланы жеп, құ май тазысы Базаралы ө леді. С ө йтіп ж ү ргенде ол 1876 жылы ж ү йрік аты Құ лагерден айрылады. Осы жылы Керей руыны ң па ң Н ұ рма ғ амбет атан ғ ан ү лкен байы Ереймен деген жерде ә кесі Са ғ ынай ғ а ас беретін болып, сол ас қ а А қ ан Құ лагерді б ә йгеге қ оспа қ боп, алып барады. Б ә йгеге 323 ат қ осылады. Б ә ріні ң алдында келе жат қ ан Құ лагерді б ұ рыннан А қ анмен ө штесіп ж ү рген Батыраш, Қ отыраш деген бай феодалдар со ққ ы ғ а жы ғ ып ө лтіреді. А қ ан сері ү шін Құ лагер ө лімі тіпті ауыр қ ай ғ ы ғ а айналады. Баласымен екеуі елсіздегі Қ оск ө л деген қ амысты қ опаны мекендеп, тау кезіп, иесіз даланы жайлап, ө згеден о ғ аш ө мір с ү реді. Тау-тасты к үң ірентіп, ә н салады, ө ле ң айтады. Құ лагерге арнапа бірнеше ә н мен ө ле ң дер шы ғ арады. Соларды ң ішінде е ң к ө п тара ғ аны – « Құ лагер» ә ні. М ұ ны А қ ан жаулары ө лтіріп кеткен Құ лагерді іздеп тауып, соны ң басында отырып айт қ ан. Тегі жа ғ ынан « Құ лагер» лирикалы қ -психологиялы қ ө ле ң т ү ріне жатады. Ө йткені ө ле ң де о қ и ғ аны, о ғ ан а қ ынны ң к ө з қ арасын к ө рсетуден г ө рі, сол жа ғ дай ғ а байланысты оны ң сезім д ү ниесіндегі к ү йінішін, психологиялы қ тебіренісін суреттеу жа ғ ы ана ғұ рлым басым.

Жасты қ, бозбалалы қ кезінде А қ ан серіні ң к ө п жырла ғ ан та қ ырыбы – досты қ, махаббат м ә селесі. Ол с ү йіспеншілікке беріктік пен адалды қ ты, махаббат еркіндігін а ң сайтын тамаша ө ле ң дерін ә нге қ осып айт қ ан. Эстетикалы қ сезімі, тал ғ амы к ү шті, н ә зік жанды а қ ын ө мірдегі не бір с ұ лу, ә деміні ң б ә рін ә нге қ ос қ ан. Ол таби ғ атты да, ал ғ ыр қ ыран мен ж ү йрік атты да қ ызы ғ а жырла ғ ан. Сезімін оят қ ан ә демі, к ө ркем құ былыстарды ң қ айсысын болса да, ол егіле, беріле суреттейді. А қ ынны ң «Жайы қ ты ң а қ т ү лкісі», «А қ к ө йлек» т.б. лирикалы қ ө ле ң дерінен с ұ лулы қ ты машы қ тай, с ү йсіне жырлайтынды ғ ы ай қ ын к ө рінеді. Ол адамны ң т ү сі де, ісі де, жаны да с ұ лу болуын тілейді.

А қ анны ң бір топ ө ле ң дері: «Сырымбет», « Ү ш тоты», «Бал қ адиша», « Ұ р қ ияжан», т.б. ә йелдерді ң бас бостанды ғ ын а ң саудан ту ғ ан. С ұ лу ә йелді идеал т ұ т қ ан А қ анны ң б ұ л шы ғ армалары ө з д ә уірі ү шін ү лкен, ә леуметтік сыры тере ң туындылар болып саналады.

А қ ан ө міріні ң со ңғ ы кезін о ң ашалану жа ғ дайында ө ткізген. Серілік ө мірден ада бол ғ ан, жасты қ армандарыны ң к ө біне қ олы жетпеген, жер-суынан айрыл ғ ан, ел басшылары мен пи ғ ыл-ниеті б ұ зыла баста ғ ан пысы қ тардан ж ә бір к ө рген ол қ асына жал ғ ыз мыл қ ау баласы Ыбанды алып Қ оск ө л жа ғ асында о ң аша ө мір кешкен. А қ ын д ұ шпандары ол туралы неше т ү рлі ө сектер тарат қ ан. С ө йтіп ж ү ріп ол 1913 жылы 70 жасында қ айтыс бол ғ ан. Ке ң естік Қ аза қ станны ң ө рен а қ ыны Ілияс Жанс ү гіров « Құ лагер» поэмасында а қ ын трагедиясыны ң себептерін жан тербетерліктей н ә зік, ас қ ан шеберлікпен айтты. Ғ абит М ү сірепов те ө зіні ң «А қ ан сері – А қ то қ ты» трагедиясында А қ ан ө мірін оны ң ескішіл к ү штерге, дінге қ арсы к ү ресі ар қ ылы суреттейді. А қ ан сері – ХІХ ғ асырда тіршілік еткен қ аза қ а қ ындарыны ң ішінде айры қ ша к өң іл аударарлы қ адам. Оны ң есімі, е ң алдымен, ж ұ ртшылы ққ а ө зіні ң ә німен, ө ле ң імен тарады. Жас кезінен ол н ә зік сезімді, ү ні мен ә сем сазы жан тербеткен ә нші болса, ө се келе сол сазына с ә йкес ә н шы ғ аратын композитор болды. «Сыр ғ а қ ты», «Сырымбет», «Бал қ адиша», «К ө кжендет», «Ма ң ма ң гер», « Құ лагер», т.б. оны ң тамаша ә ндерін білетін, с ү йсіне ты ң дайтын адам Қ аза қ станны ң қ ай т ү кпірінен болсын табылады. М ұ хит, Біржан, А қ ан серілер хал қ ымызды ң е ң арда қ ты, с ү йікті ә ншілері екендігі ж ұ ртшылы қ ты ң б ә ріне м ә лім.