Ә рекеттесу диаграммасы (бірізділік диаграммасы, кооперация диаграммасы)

Негізгі с ұ ра қ тар Ә рекеттесу диаграммасы дегеніміз не? Ә рекеттесу диаграммасыны ң т ү рлері Негізгі компоненттері (диаграмманы ң ә р т ү рі ү шін) Мысалдар Общее и различное между видами диаграмм взаимодействия

Ә рекеттесу диаграммасы дегеніміз не? => => Ж ү йені ң элементтері ә р жа ғ дайда бір- бірімен ә рекеттеседі. => => UML тілінде б ұ л элементтер ә рекеттесуі а қ паратты қ аспект ретінде қ арастырылады, я ғ ни обьекттер кейбір а қ параттармен ө зара алмасады.

Ә рекеттесу диаграммасыны ң т ү рлері Ә рекеттесу диаграммасыны ң 2 т ү рі бар: sequence diagram 1) Бірізіділік диаграммысы – sequence diagram; collaboration diagram 2) Кооперация диаграммасы (кооперативті диаграммалар) – collaboration diagram

Бірізділік диаграммасы Бірізділік диаграммалары уа қ ытпен реттеулі обьекттерді ң ә рекеттесуін к ө рсетеді. Ә рекеттесу диаграммасыны ң негізгі компоненттері : - Объектілер; - Ө мір сызы ғ ы; - Хабарлама.

Объекттілер Объект – классты ң н ұ с қ асы. объектА: КлассВ: КлассС объектD Класстың аты Объект аты Объект-сирота

Бірізділік диаграммасыны ң графикалы қ элементтері объектА: КлассВ объектС:КлассD Линия жизни Символ уничтожения объекта Фокус управления Сообщение

Хабарлама А қ паратты ң ая қ тал ғ ан фрагментін к ө рсетеді, бір обьекттен бас қ а обьектке жіберіледі; 3 т ү рлі хабарлама т ү рі: Тікб ұ рышты сілтемесі бар т ұ тас сызы қ (7.7, а-сур) процедураны ң (операцияны ң ) ша қ ырыл ғ анын немесе бас қ ару а ғ ынын жіберуді білдіреді. V-кейіпті сілтемесі бар т ұ тас сызы қ (7.7, б-сур.) қ арапайым бас қ ару а ғ ынында асинхронды хабарламаны білдіреді. V-кейіпті сілтемесі бар ү зік сызы қ (7.7, в-сур.) процедураны ша қ ырудан қ айт қ анын білдіреді. Б ұ л типті ң сілтемелері кооперация диаграммасында болмайды, себебі операцияны ң немесе қ ызметті ң орындалуы процесі ая қ тал ғ аннан кейін оларды ң бар болуы аны қ орамалданбайды. а)б)в)

Хабарлама Хабарлама, ө з- ө зіне жіберген– рефлексивті (саморегулирование).

Бірізділік диаграммасыны ң мысалы b: Абонент уничтожить()повеситьТрубку() а: Абонент с: Телефонный аппарат d: Телефонный аппарат: Коммутатор поднятьТрубку()тонСигнал() *[i:=1..n] наборЦифры(i) наборНомера() [номер полный] вызовАбонента(b) звонок() поднятьТрубку() : Разговор создать() подтвердить() начатьРазговор() закончитьРазговор()

Кооперация диаграммасы Диаграммада кооперация класты ң данасы болып табылатын объектілерді, ө з кезегінде қ ауымдасты қ ж ә не хабарламалар данасы болып табылатын оларды ң арасында ғ ы байланысты орналастырады. Кооперация. (collaboration) моделденетін ж ү йені ң орта қ контексінде қ олдануды ң жеке н ұ с қ аларын ж ү зеге асыру ма қ сатында ө зара ә рекеттесумен бірге жеке класс объектілер жиынты ғ ыны ң спецификациясы.

Негізгі компоненттері Кооперация диаграммасын ң негізгі компоненттері: - объекттілер; - байланыстар; - хабарлама.

Обьекттілер Объект Объект классты ң б ө лек данасы болып табылады, модельді ң ж ү зеге асу кезе ң інде құ рылады Объекттілер түрі Мультиобъект Құрамды объект Пассивті объект Активті объект

Мультиобъект Мультиобъект (multiobject) бір класты ң негізінде пайда бола алатын анонимді объектілер жиынты ғ ы болып табылады. : Мультиобъект

Кооперация диаграммасында мультиобъект анонимді объектілер жиынты ғ ына жіберілуі керек операциялар мен сигналдарды к ө рсету ү шін қ олданылады. Мультиобъект екі тікб ұ рыш ар қ ылы суреттеледі, оларды ң біреуі екіншісіні ң о ң жа қ жо ғ ар ғ ы шы ң ы ү шін шы ғ ады (7.2, а - сур.). Сонымен бірге, ө зара ә рекеттесу сілтеуіші берілген мультиобъект белгілейтін барлы қ объектілер жиынты ғ ына жатады. Кооперация диаграммасында мультиобъектілер мен жиынты қ ты ң жеке объектілері арасында ғ ы агрегация (композиция) қ атынасы аны қ к ө рсетілуі м ү мкін (7.3, б-сур.).

Активті объект UML тілінде объекттілер активті ж ә не пасивті болып б ө лінеді. Активті объектіні ң (active object) жеке бас қ ару процесі бар ж ә не бас қ а объектілерді бас қ ару қ ызметін бастай алады. Кооперация диаграммасында ғ ы активті объект қ алы ң шекаралы тік б ұ рышпен белгіленеді (7.2-сур.). Ә рбір активті объект на қ ты бас қ ару процесіні ң иесі болып табылады. Б ұ л ү зіндіде кооперация диаграммаларында активті объект а: Клиент есеп шотты ашуды ң бастаушысы болып табылады, ол Есеп анонимді объектісімен ұ сыныл ғ ан.

Кооперация диаграммасыны ң мысалы Кооперация диаграммасыны ң мысалы с: Телефонный аппарат d: Телефонный аппарат : Коммутатор : Разговор а: Абонент b: Абонент 1: поднятьТрубку() 3 *[i:=1..n]: наборЦифры(i) 10b: начатьРазговор() 10а: начатьРазговор() 7: поднять Трубку() 9:подтвердить() 8: создать() 4: наборНомера() 2: тонСигнал() 6: звонок() 5 [номер полный]: вызовАбонента(b)

Бірізділік диаграммасы мен кооперация диаграммасыны ң негізгі айырмашылы қ тары Кооперация диаграммасында Кооперация диаграммасында изображаются только такие отношения между объектами, которые играют роль информационных каналов при взаимодействии. диаграмме кооперации На диаграмме кооперации не указывается время в виде дополнительного измерения. Таким образом, в диаграмме последовательности делается акцент на временной аспект, в диаграмме кооперации – на статическое взаимодействие объектов системы.