Пуçлансассăн П-пала Шутсăр кирлĕ япала. Лав çинчи утта ялан Унпала туртса çыхан. Пуçлансассăн Т-пала Пирĕн кăмăл тулмалла, Тĕрлĕ халăх асĕнче Çак сăмах.

Презентация:



Advertisements
Похожие презентации
Пуçлансассăн П-пала Шутсăр кирлĕ япала. Лав çинчи утта ялан Унпала туртса çыхан. Пуçлансассăн Т-пала Пирĕн кăмăл тулмалла, Тĕрлĕ халăх асĕнче Çак сăмах.
Advertisements

у т с у т с л ă х Сăмах ту. Пуçлансассăн П-пала Укçа шутлан унпала. Лавккари тавар ялан Сутăнать унпа, тăнлан. Пуçлансассăн Т-пала Юлташ пулать санпала.
Предмет: Чăваш литератури Урок: 35 Тема: Петěр Хусанкайн «Таня» тата выр ă с çыравçин Маргарита Алигер ă н «Зоя» поэмисенчи патт ă р хĕр с ă нарĕ Контингент:
1. Ырăлăх, ыркăмăллăх, сăпайлăх сăмахсен пĕлтерĕшне тарăнрах ăнланма тăрăшасси. Ырă çын пулас тесен мĕнлерех пулмаллине пăхса тухасси. «Сана усал тума.
Çын… Çĕр çинче çынран ăсли, çынран вăйли, çынран хакли мĕн пур-ши? Çĕр çинчи чи аслă хуçа вăл – Çын. Вăл çут тĕнчене килет те пурнăç тăвать. Кашни çын.
Чÿк уйăхĕн 30 – мĕшĕ. Ытлари кун. t * * ** * * * * * * *
Чăваш чĕлхи урокĕсенче ваттисен сăмахĕсемпе усă курасси Çĕнĕ Шупашкарти 3 - мĕш вăтам шкулта чăваш чĕлхи вĕрентекен Пименова Л.Г. çырнă проект ĕçĕ Ваттисен.
Çын… Çĕр çинче çынран ăсли, çынран вăйли, çынран хакли мĕн пур-ши? Çĕр çинчи чи аслă хуçа вăл – Çын. Вăл çут тĕнчене килет те пурнăç тăвать. Кашни çын.
Туссем калаçнă чух, тăван чĕлхемĕм, Шур акăш тĕкĕ евĕр эс çемçе. Санпа ман халăх чапĕ те илемĕ Çÿрет çÿлте те çĕр çинче вĕçсе. Юрланă чух сассу хитре.
100 çулхи юбилей тĕлне. Ухсаевские стихи и поэмы – это биография самого поэта и его поколения. Его сонеты покоряют и глубиной мысли, и полнотой раздумий.
МОУ гимназия 8 г. Шумерля. Пуш уйǎхĕн вĕçĕнче Хĕвел пǎхрĕ ǎшǎтса, Силпи чǎваш ялĕнче Юр ирĕлчĕ васкаса.
I - мĕш вариант А. 1. Какая группа слов относится к чувашским национальным блюдам? а) турăх, чăкăт, шÿрпе, хуплу, çăкăр; ă) хăйма, çу, чăкăт, тултармăш,
« Чавса çывăх та, çыртма çук » « Сывлăх – чи хаклă пуянлăх » Урок эпиграфĕ: « Чавса çывăх та, çыртма çук » « Сывлăх – чи хаклă пуянлăх » ĕ: хутăш урок.
Чÿк уйăхĕн 30- мĕшĕ Ытлари кун Пирĕн тăрăхри пахча çимěçсем.
Урок теми: Профессор пулакан.. Тĕллевĕсем: Пётр Алексеевич Тихонов-Ялгир пултарулăхĕпе паллаштарасси, «Профессор пулакан» сăввипе ĕçлесси. Пётр Алексеевич.
Аякра- аякра, тинěсре, Аякра- аякра, тинěсре, Автансем авăтман кĕтесре Автансем авăтман кĕтесре Анаслать тискер кайăк е пулă, Анаслать тискер кайăк е пулă,
Чÿк уй ăхĕн 30-мĕшĕ Ытлари кун Фонетика хăнăхтарăвĕ Чă-чĕ-че-чÿк уйăхĕн вĕçĕнче; Лă-лĕ-ле-уяв ячĕпеле; Çă-çе-се-чечек çыххи илсе; Ру-рÿ-ре-саламлăр асаннĕре;
1 Урок тĕсĕ: хутăш урок 1.Учитель сăмахĕ. Урок темипе кăсăклантарса ярасси, шухăшлама хистесси. 2.Эпиграф шухăшне уçса парасси. 3. Словарь ĕçĕ. 4. Вăйă.
Паянхи çанталăк Шурă юрĕ çурĕ, çурĕ, Шурă юрĕ çурĕ, çурĕ, таврана шап-шурă турĕ таврана шап-шурă турĕ.
Ватти сывă чух,çамрăка хуйхă çук Пĕтĕмлетÿ урокĕ.
Транксрипт:

Пуçлансассăн П-пала Шутсăр кирлĕ япала. Лав çинчи утта ялан Унпала туртса çыхан. Пуçлансассăн Т-пала Пирĕн кăмăл тулмалла, Тĕрлĕ халăх асĕнче Çак сăмах çеç пулмалла. ПУСЛĂХ ТУСЛĂХ Пуслăх - гнёт, притужина (для пригнетания сена, соломы, снопов на возах).

Словарь ĕçĕ: Туслăх вăйĕ – сила дружбы Тимĕртен çирĕппи – крепче железа Çил-тăвăлран вăйли – сильнее урагана Çапла хакланă – так ценили Авалтанпах – издревле, с древних времен Ватă асаттесем – прадеды Кил-йыш - семья Кÿршĕ-аршă – соседи Ял-йыш – односельчане

Мирлĕ те туслă пурăннă – жили мирно и дружно Хăйсен ирĕкĕпе вăрçă-харкашу пуçарман – по своей воле не начинали ссориться и враждавать Чăвашсем хушшинче – среди чувашей Пур çĕрте те – всюду, везде Кÿршĕсемпе килĕштернĕшĕн, уçă кăмăлĕшĕн, ĕçченлĕхĕшĕн хисеплеççĕ – уважают за добрососедство, открытый характер и трудолюбие Хăйне кÿрентермен çынна чăваш яланах тарават – с человеком, не обижавшим его, чуваши всегда доброжелательны и приветливы Çур чунне çурса пама хатĕр – готовы поделиться половиной своей души

Ыйтусемпе ĕçлесси: а) Чăвашсем авалтанпах туслăха мĕнле хакланă? ă) Ытти халăхсемпе чăвашсем мĕнле пурăннă? б) Халĕ чăвашсем ăçта-ăçта пурăнаççĕ? в) Чăвашсем хушшинче мĕнле халăхсем пурăнаççĕ? г) Чăвашсене ытти халăхсем мĕншĕн хисеплеççĕ?

юрăхлă япăх çутă хĕрарăм хура ыран ăслă пур анлă кăнтăр сивĕ çуллĕ ĕçчен уяр Сылтăм енне сăмахсен антонимĕсене çырса тухăр. Пĕрремĕш саспаллисене çÿлтен аялалла вуласан ваттисен сăмахĕ вуланĕ. юрăхсăр лайăх тĕттĕм арçын шурă паян ухмах çук ансăр çурçĕр ăшă лутра наян ăмăр

Çĕр тенкĕ пул… çĕр тус пултăр. Юлташ… юлташ пул – Юлташ… ÿксе ан юл. Пурнăçăн илемĕ – Çирĕп туслăх… Хăнăхтарусемпе ĕçлесси – иччен - па - ран -ра

Туслăх (чăвашла) Дружба (вырăсла) Дружба (вырăсла) Дуслык (тутарла) Дуслык (тутарла) Friendship (акăлчанла) Friendship (акăлчанла) Freundschaft (нимĕçле) Freundschaft (нимĕçле)

Кану саманчĕ: - Юнашар тăракана йăл кулатпăр. - Лайăх кăмăллă çыннăн пичĕ мĕнле? Туса кăтартăр. - Чунра йывăр, начар кăмăллă çыннăн питне туса кăтартăр. - Ачасем, алăсем туслашма пултараççĕ-ши? - Юлташăн аллине тытăр. Вăл мĕнле туйăм çуратать? Мĕн каланă пулăттăр? - Юлташăн кăмалĕ мĕн сарлакăш, мĕн çÿллĕш? - Юлташпа мĕнле утăмсемпе утатăр?

а) Яланах пĕрле çулла Эп çÿреп унпа … (на рыбалку). ă) Эп пĕлетĕп хам та лайăх, Ман юлташ вăл шутсăр … (хороший). б) Ун чăнах та ырă кăмăл, Çавăнпа мана та … (легко). в) Ав унта ÿсет сар тырă, Ман юлташ епле çав … (хорошо). г) Е çуратпăр иккĕн вутă, Пуçтаратпăр типĕ … (сено). Рифма тăрăх кирлĕ сăмах тупăр. пуллалайăхçăмăлырăутă

Ваттисен сăмахĕсене тупăр. Тус пулсан Çĕр сум пуличчен Тусу çук пулсан тупма тăрăш, тупсан – Укçапа пуйиччен Çĕнĕ тус тупсан та, Туслăха сутăн Туслăхра – мул та пур. çĕр тус пултăр. упрама тăрăш. туспа пуй. киввине ан ман. илеймĕн. вăй.

1. Тест ирттересси: 1. Тĕрĕс мар сăмах майлашăвне кăтартăр. 1) шанчăклă тус 2) юлташсăр çын 3) хитре ача 4) çывăх тăван 5) туслă тус 2.Тĕрĕс йĕркеленĕ предложенисене палăртăр. 1)Манăн çывăх юлташ шкулта вĕренет. 2) Юлташ çывăх вĕренет манăн шкулта. 3) Вĕренет çывăх манăн шкулта юлташ. 4)Шкулта çывăх манăн юлташ вĕренет. 3. Тĕрĕс куçарăр. 1)тус а) родственник 2)тăван ă) красивый 3)шанчăклă б) друг 4)çывăх в) синеглазый 5) туслă г) верный 6)хитре д) дружный 7)кăвак куçлă е) близкий

ТЕСТ 1. Тĕрĕс мар сăмах майлашăвне кăтартăр- 2. Тĕрĕс йĕркеленĕ предложение палăртăр- 3. Тĕрĕс куçарнă схемăна тупса палăртăр- Балсем 0 Вырăн 0

Синквейн (5 йĕркеллĕ рифмăсăр сăвă) Япала ячĕ - юлташсем. 2 паллă ячĕ - шанчăклă, таса чĕреллĕ. 3 глагол - тунсăхлаççĕ, аса илеççĕ, пулăшаççĕ Предложени – Йывăр самантра пĕр-пĕрне алă паракансем. Пĕтĕмлетÿ сăмахĕ - туслăх.

ТУСЛ Ă Х тус-юлташтăванкÿршĕ шанчăклă вăйлă хаклă лăпкăлайăх ăслăсăпайлă çирĕп шыраупратупмухтансавăн Тусу çук пулсан тупма тăрăш, тупсан – упрама тăрăш. пуянлăх Кластерпа синквейн атте-аннечĕр чункĕнеке

Кану саманчĕ

Ӳ керчĕкре эсир мĕн куратăр? Ун тăрăх мĕн каланă пулăттăр?

«ТУСЛĂХ» КРОССВОРДКРОССВОРД

Килти ĕç: Сочинени «Туслăх вăйĕ».