МБВУ «Çĕмĕрлери пĕтĕмĕшле в ă там пĕлÿ паракан шкул» Чăваш чĕлхипе литератури вĕрентекен Краснова Л. Г. ĕçĕ

Ф Павловпа С. Максимов республик ă ра ч ă ваш музыкине йěркелекенěсенчен пирвайхисем пулн ă. Вěсен х ă йне евěр пултарул ă хě ч ă ваш хал ă хěн музыка культуринче тивěçлě выр ă н йыш ă нать.

Композитор 1892 çулхи октябрěн 30- мěшěнче Çěрпу уесěнчи Т ă вай вул ă сěнчи Енěш Н ă рваш ялěнче хресчен çемйинче çуралн ă. Ялти икě класл ă училищěрен вěренсе тухн ă хыçç ă н Чěмпěрте ч ă ваш шкулěсем валли учительсем хатěрлекен шкулта пěлěве малалла т ă сать. Ачан çут çантал ă к пан ă пултарул ă хне, музык ă ри ă нкар ă вне педагогсем ас ă рхамас ă р т ă ма пултарайман. Пултарулл ă çамр ă ка çак шкулах сěрме куп ă спа выляма тата юрлама вěрентекене илеççě. Степан Максимов

Фёдор Павлов Палл ă композитор 1892 çулхи сентябрĕн 25- мěшěнче Çěрпÿ районĕнчи Пат ă рьел ялěнче хресчен çемйинче çуралн ă. Ялти икě класл ă училищěрен вěренсе тухн ă хыçç ă н Шупашкар уесĕнчи Иккассинче, Чěмпěрте ч ă ваш шкулěсем валли учительсем хатěрлекен шкулта пěлěве малалла т ă сать. Чĕмпĕрти ч ă ваш шкулĕнче вĕреннĕ тапх ă рта музыка теорине, сольфеджио, скрипк ă па выляс ă стал ă ха алла илет, шкул ачисен симфонии оркестрĕнче вылять. Иван Яковлевич ачана Чĕмпĕр ч ă ваш шкулĕнчех музыка учителĕ пулса ĕçеме х ă варать.

Чěмпěрте икĕ çамрăк пĕрле туслă ĕçленĕ. Кунта ěçленě çулсенче Степан Маскимовпа Фёдор Павлов чăваш фольклор произведенийěсене пухма, вěсене тěпчеме тытăнаççĕ. Иккĕщĕ пĕрле Чĕмпĕрти чăваш шкулĕн сцени çинче «Жизнь за царя» («Иван Сусанин») оперăна лартса параççĕ.

1920-мĕш çулхи августран пуçласа Ф. Павлов Шупашкарта пур ă нать. Облаçри çут ĕç пайĕнче музыка секцийĕн ертÿçи тата музыка шкулĕн, педтехникум ă н, музыка училищин преподавателĕ мĕш çулсенче – Ч ă ваш патшал ă х хорĕн дирижёрĕ. Х ă й ертсе пын ă хор валли юр ă сем çырн ă. Шупашкар тапхăрĕ

1925 çулта С. Максимов Шупашкара куçать, хал ă х çутěç комиссариатěнче ěçлеме пуçлать. Тепěр çулнех в ă л Шупашкарти музыка шкулěн директорě пулать çулта хулара музык ă па театр техникумě уç ă лсан, пěр в ă х ă трах иккěшěн заведующийěнче те ěçлет. Степан Максимович ертсе пынипе музыка шкулě х ă й енěпе наци кадрěсем хатěрлекен центр пулса т ă рать.

Пурн ă çра тěрлě енěпе в ă й хун ă в ă л. Ěмěр т ă ршшěпех наук ă па тěпчев ěçне те туса пын ă, вěренту ěçне те х ă варман. Консерваторирен вěренсе тухсан, Шупашкара тавр ă нать, музыка техникумěн директорěнче, тата преподавателěнче ěçлет, ч ă ваш шкулěсем валли юр ă кěнекисем çырать. С. Максимовăн тĕрлĕ енлĕ пултарулăхĕ

1935 çулта Шупашкарта в ă л хатěрленě музык ă на вěренмелли тата ача- п ă ча юррисен учебникě пичетленсе тухать. Степан Максимович т ă т ă ш экспедицисене тухса çуренě, ч ă ваш хал ă хěн юрри-кěввине пухн ă, вěсен уйр ă мл ă хěсене тěпчесе материалсен пуххисем к ă ларн ă.

Педтехникумра ĕçленĕ в ă х ă тра Ф. Павлов вĕренекенсен хорĕпе ч ă ваш наци хорĕ валли 70 ях ă н юр ă çырать, вĕсене 1924-мĕш çулта «С ă рнай» кĕнекере пичетлет. Республик ă ри шкулсенче, хор коллективĕсенче çак кĕнекепе яланах ус ă курн ă. В ă лах - ч ă ваш симфонии музыкине пуçараканĕ. Павлов - ă ста драматург та. Фёдор Павловăн тĕрлĕ енлĕ пултарулăхĕ

Ф. П. Павлов ячĕпе хисепленекен музыка училищи Шупашкарти музыка училищи Ф. Павлов ячĕпе хисепленет, ун ячĕпе урам та пур.

Ф. П. Павлов 1931-мĕш çулта Сочире санаторире сипленнĕ чухне вилнĕ, ун вил т ă при Сочи хулинче упранать.

Пурн ă çě тикěс килмен Степан Максимов ă н. Ай ă пс ă р çěртен нуша курн ă ытти нумай çын пекех, в ă л Сталин репрессийěнчен х ă т ă лса юлайман. Ăна «националист» тесе ай ă плаççě те 10 çулл ă ха лагере чиксе хураççě. Çак ă ун ă н сывл ă хне в ă йл ă хавшатн ă. Срокне татса тавр ă нсан, С. Максимов Ч ă ваш патшал ă х филармонийěн симфони оркестрěнче альтист пулн ă. Вилнě хыçç ă н ă на 1955 çулта реабилитациленě, Ч ă ваш АССР искусствисен тава тивěçлě ěçченě ята каялла тав ă рса пан ă.. Шупашкарти музыка лицейě ун ячěпе хисепленет. Шěкěр хулам ă рта С. Максимов ячěллě урам та пур

Степан Максимовпа Фёдор Павлов çěре кěнěренпе нумай çул иртрě пулин те, вĕсен музыка искусствинчи еткерлěхě – ěмěрсене пырĕ. Килес ă русем те вĕсем пухса илемлетнě юр ă сене юратсах юрласса шанас килет. Композиторсен ячĕ – хал ă х асĕнче