COREL BARCODE WIZARD DASTURINING IMKONIYATLARI VA QO'LLANILLISHI. Charos Xusanova 201-guruh

1. Corel Draw dasturining asosiy texnologik prinsipi - bu obyektlar bilan ishlash. Obyekt deb-ustida har xil ishlarni bajarish imkonini beruvchi tushunchaga aytiladi. Foydalanuvchi obyektlar ishlash jarayonida ular ustida har ishlarni bajarishga to`gri keladi

Obyektlar bilan quyidagi ishlarni bajarish mumkin: A) Belgilash V) Nusxa olish va nusxani qoyish. G) Bir nechta obyektlarni belgilash. D) Kattalashtirish va kichraytirish. E) Obyektni siljitish. E) Belgilashni olib tashlash. ni siljitish.

Hujjatga qoyilgan obyektni belgilash uchun shu obyekt ustiga sichqoncha korsatkichi olib borilib chap tugmasi bir marta bosiladi. Natijada obyekt belgilanadi. Yani 1-rasmda korsatilganidek 8ta markerga olinadi. Bu usul yordamida ixtiyoriy obyektlarni belgilash mumkin. Shu joyda bir narsani eslatib otish joizki, kerak bolsa boshqa dasturlardan ham obyektlarni qoyish mumkin.Belgilangan obyektni ochirish uchun esa klaviaturada «Delete»tugmasi bosiladi. Natijada shu rasm ochadi.Belgilangan obyektdan nusxa olish uchun esa Edit-Copy amallari bajariladi. Natijada shu obyektdan nusxa olinadi.Nusxasini qo`yish uchun esa Edit-Paste amallari bajariladi.Yoki belgilangan obyektdan boshqa usul yordamida ham nusxa olish mumkin, yani Edit-Dublikate amallari bajarilsa kifoya.

Bir nechta obyektlarni birlashtirish yani gruppalash uchun, avvalam bor, bu obyektlar belgilanadi. Hamma obyektlarni belgilash uchun klaviaturada Shift tugmasi bosiq turilgan holda obyektlar birma-bir belgilanib chiqiladi. (Yuqoridagi ko`rsatib o`tilgan usul yordamida).

Obyekt (obyektlarni) kattaligini ozgartirish uchun bu obyekt (obyektlar) belgilanadi. Natijada 2- rasmda korsatilganidek ular ustida markerlar hosil boladi. Marker ustiga sichqoncha korsatkichi olib borilib chap tugmasi bosib turilgan holda obyektga kerakli kattalik beriladi. Obyektning kerakli kattaligihosil qilib bolingandan song sichqoncha chap tugmasi qoyib yuboriladi.Bir narsani aytib otish joizki, belgilangan obyektlarni aylantirish hammumkin. Buning uchun belgilangan obyektlar ustiga sichqoncha korsatkichi olib borilib chap tugma bir marta bosiladi. Natijada 3-rasmda korsatilgan holat vujudga keladi

Rasmda korinib turganidek Markerlar boshqa korinishni oladi. Ular ustiga sichqoncha korsatkichi olib borilib chap tugmasi bosiq turgan holda obyektlarni hohlagan burchakka burish imkoniyati boladi. Belgilashni olib tashlash uchun klaviaturada Ctrl tugmasi bosilsa kifoya. Shuni alohida takidlab otish joizki, obyekt (obyektlar) belgilanganda qoshimcha uskunalar qatori paydo boladi. Bu uskunalar yordamida obyektlarni kattaligini ozgartirish, boshqa obyektlarga nisbatan joylashish holatlarini, burchak korinishlarini ham ornatish mumkin

Obyektlar yaratilgandan song, chegaralarga va ichki qismiga rang berish mumkin. Bu ishlarni har xil usullar yodamida bajarish mumkin. Obyektning chegaraga va ichki qismiga rang berish uchun Corel Draw oynasining ong qismida joylashgan ranglar palitrasidan foydalanish mumkin

Oquvchilar obyektni belgilab kerakli rang ustiga sichqoncha korsatkichi olib borib chap tugma bir marta bossa, natijada obyektniggichki qismi kerakli rangni oladi, tashqi chegaraga rang berish uchun esayuqoridagi ishlar bajariladi, faqatgina chap tugma orniga ong tugmani bosiladi. Rangdan tashqari obyektlarga har xil fonlar berish mumkin. Bu togrisida xozir toxtalib otamiz. Buning uchun Corel Draw oynasida qoshimcha oynani hosil qilish kerak- Objekt Properties oynasini. (bu oynani quyidagicha hosil qilishmumkin: obyekt ustiga sichqoncha korsatkichi olib borilib, ong tugmasi bosiladi, chiqqan buyruqlar ichidan-Properties buyrugi tanlanadi.

O Objekt Properties oynasida mavjud bo`lgan tugma, bu tugma yordamida obyektlar ichki qismiga fon berish mumkin. Bu tugma bosilgandan so`ng, qo`shimcha tugmalar hosil bo`ladi: O (Uniform fill)-obyektlarga bir xil rang berish imkonini beradi. O (Fountain fill)-obyektlarga ikki turdagi ranglar, va ranglar shtrixovkalarini beradi. O (Pattern fill)-har xil ko`rinishdagi tayyor fonlarni tanlash imkonini beradi. O Texture fill)- har xil ko`rinishdagi tayyor fonlarni tanlish imkonini beradi. O (Postckript fill)-tayyor fonlarni tanlash imkonini beradi. O (No fill)-ichki rangni yo`q qiladi.

Corel Draw dasturida kontur parametrlarini berish va ularni boshqarishning har xil usullarini bilishlari muhim ahamiyatga ega. Shuning uchun kontur tushunchasiga bogliq ayrim tushunchalarni yoritb o`tamiz: O Qalinlik-kontur, yani chegara (chegara chizigi) qalinligi tushunilib, uning o`zgartirishning usullarini yuqori punktda gapirib o`tilgan edi. O Ko`rinish-kontur ko`rinishi, yani chiziq tipi tushuniladi. O Rang-chegara rangi tushuniladi. O Nakonechniklar-chiziq (chegara) oxirgi nuqtalar ko`rinishi tushuniladi.(

Chegara (chiziq) qalinligini, rangini, tipini tanlash imkonini beradi. Yani bu buyruq ichida Width-chiziq qalinligini, Color-chiziq rangini, Style- chiziq tipini ko`rinishini tanlash imkonini beradi. Obyektlarni joylashtirish deganda, biz obyektning holatlarini, ekranda ko`rinish rejimlarni o`rnanishni tushunamiz. SHu tushunchalarning ishlashning bir qancha usullari mavjud bo`lib, biz foydalanuvchi ko`p foydalaniladigan usullardan ayrimlarini ko`rsatib o`tamiz. Obyekt holatlarini o`rnatish uchun obyekt (obyektlar) belgilanib, belgilangan obyekt ustiga sichqoncha ko`rsatkichi olib borilib o`ng tugma bosiladi. Natijada belgilangan obyektga tegishli qo`shimcha buyruqlar chiqadi. (8-rasm) 8-rasm

Bu buyruqlar hammasi alohida vazifa bajaradi. Ulardan ayrimlariga, yani bizga kerakli buyruqlarda to`xtalib o`tamiz O Group-belgilangan obyektlarni birlashtiradi, yani bitta obyektga aylantiradi. (Ungroup- birlashtirishni bekor qiladi) O Lock Objekt-belgilangan obyektni qotirib qo`yadi, yani bu obyekt ustida xech qanday ishlarni bajarib bo`lmaydi. O (UnLock Objekt-qotirishni olib tashlaydi, yani obyekt biz xoxlagan ishni bajarish imkoniga bo`lamiz). O Order-obyektning boshqa obyektlarga nisbatan joylashishini belgilaydi.

Obyekt holatlarini o`rnatish jarayonida foydalanuvchi ko`p hollarda Order bo`limidan foydalanishga to`gri keladi.

Order bo`limi quyidagi buyruqlardan iborat O To Front-belgilangan obyektni birinchi o`ringa joylashtiradi. O To Back-belgilangan obyektni oxirgi o`ringa joylashtiradi. O Forward One-belgilangan obyektni oxiridan ikkinchi o`ringa joylashtiradi. O Back One-belgilangan obyektni yuqoridan ikkinchi o`ringa joylashtiradi. O In Front Off-belgilangan obyektni kerakli obyektga nisbatan asosiy o`ringa joylatiradi. O Behind-belgilangan obyektni kerakli obyektga nisbatan ikkinchi o`ringa nisbatan joylashtiradi.

Obyektlarning ekranda ko`rinish rejimlari bilan tanishib o`tamiz. Corel Draw dasurida obyektlarni ko`rish rejimlari 5tadan iborat: 1. Simple Wireframe (qisqartirilgan karkas) 2. Wireframe (karkas) 3. Draft (eskiz) 4. Normal (normal) 5. Enhanced (yangilangan).

Shu o`rinda yana bir narsani aytib o`tish joizki, Corel Draw dasturida bir qancha tushunchalar borki, ularni aytib o`tmasdan bo`lmaydi. O Lineyka-uzunlik o`lchov birligida ifodalangan, ishchi muhitdagi chiziqlar shaklidagi elementlarga aytiladi. Ularning o`lchov birliklari uzunlik o`lchov birliklari kabi bo`ladi. Lekin, ular uzunlik o`lchov birliklarigada mavjud bo`lmagan o`lchov birliklarga ega. Masalan: Dyuym (Inches)-2,34 sm ga teng. Piki va Punktlar (Picas; points)-punkt 0,35 mmga teng, piki esa 12 birlikka teng. Pikseli (Pixels)-grafik rasmning nuqtasi. O Koordinata setkalari-malum qadam berilgan gorizontal va vertikal chiziqlar birlashmasi. Koordinata setkalari ishga tushirish uchun View-Girld amallarini bajarsa kifoya.