Қ.А.Ясауи тында ғ ы Халы қ аралы қ қ аза қ -т ү рік университеті Қабылдаған: Айболова Г Орындаған: Суденаз Сена Кундакчи Тобы: СТК-104
Тіс пломбылау Тіс емдеудің ақырғы ең маңызды кезені болып табылады. Пломбылау дегеніміз – тісжегі қуысты арнайы материалдармен жауып, хонда болатын тісжегіге жол бермеу, тістің анатомиясымен физиологиялық қызметін қалпына келтіру.
Пломбалы қ материалдар Уақытша материалдар Төсемдер емдік аралық Тұрақты материалдар Эндогерметиктер
Уақытша пломбалық материалдар Қолдану көрсеткіштер: 1. Дайын тісжегі қуысты 1-3 күннен 3-6 айға дейін келесі мақсаттармен жауып тұру: Тісжегі қуысының табанына салынған дәрі-дәрмекті сақтау Түбір өзектін сағасында немсе түбір өзектін ішінде қойылған дәрі-дәрмекті сақтау Тісті герметизме бақылау Эндодонттық емнің нәтижесін анықтау үшін 2. Сүт тістерді пломбалаған кезде 3. Ортодонтиялық конструкцияларды уақытша бекіту
Уақытша пломбалық материалдарға қойылатын талаптар Материалдардың келесі қасиеттері болу керек: Пластикалық, Дәрілерге кері әсері болмау керек, Берікті болу керек Ауыз қуысы сұықтығында ерімеу керек Тіс тіндерінде, ұлпаға және ауыз қуысының шырышты қабығына индиферренті болу, Керек уақытқа ақауды герметикалық жабу.
Жасанды дентин ( цинк сульфат цементі) Ұнтақ + сұйықтық. Ұнтақтың құрамы: - 24% мырыш сульфаты - 66% мырыш тотығы - 10% коалин Сұйықтық : дистилденген су. Ерекшеліктері : араластыру уақыты- 20 сек, жұмыс уақыты -50 сек, қатаю уақыты 5 мин дейін.
Дентин-қойыртпағы Құрамы: - жасанды дентин - ссмайлы негізі (қалампыр және щабдал майларын қоспасы, глицерин-вазелин қоспасы) - ароматиқалық қосындылар. Ерекшеліктері : ылғалды отрада ауыз қуысының температура сына сәйкес температурада қатаяды. Қатаю уақыты- 2 сағаттан 8-10 сағатқа дейін.
Цинк-эвгенольды цемент Ұнтық + сұйықтық Ұнтақ – мырыш тотығы сұйықтық – эвгенол Ерекшеліктері : : ылғалды отрада ауыз қуысының температура сына сәйкес температурада қатаяды 8-10 сағаттың ішінде.
Полимерлі материалдар Полиуретанакрилат полимердың және қосоксид кремнийдың негізінде сәулемен қатаятын біркомпоненттік қойыртпақтар. Clip ф. Voco Cimpat LC ф. Septodont Fermit ф. Vivadent Ерекшеліктері : галоген лампаның көмегімен сек ішінде қатаяды.
Емдік төсемдер (синоним – суббазды төсем) Тіс ұлпасына, микробтарға, дентиннің минерализация сына әсер ету үшін емдік төсемдер тісжегі қуысының түбіне қойылады. Емдік төсемдер құрамында белсенді дәрілік затрат бар. Олар дентиннің және ұлпаның қорғаныс механизмдерін күшейтіп, тісжегі қуысында микробтарды жоюға арналған. Себебі, микробтар тісжегінің рецидивіна және ұлпа қабынуына әкеледі.
Емдік төсемдерді қолдану көрсеткіштер: Терең тісжегі. Кездейсоқ тіс қуысының ашылуы. Ұлпа қабынуының консервативті емдеу кезінде.
Емдік төсемдерге қойылатын талаптар. Ұлпаға репаративтік және қабынуға қарсы әсер ету; - дентиногенез үрдісін стимуляция лоу; - бақтерияларға қарсы әсері болу керек; - пластикалық болу; - жақсы жабы су керек.
Емдік төсемдер жүйесі 1. Гидроокись кальций негізінде материалдар - өзіндігінен қатаятын; - сәулемен қатаятын. 2. Эвгенол негізінде материалдар 3. Комбинирленген емдік қойыртпақтар - официнальді комбинирленген емдік қойыртпақтар; - комбинирленген емдік қойыртпақтар ex tempore дайындалған.
Гидроокись кальций негізінде материалдар Құ рамы : Оларды ң негізін гидроксид кальций құ райды - рН 12,4 бар ұ нта қ.
Материалы на основе гидроокиси кальция Құрамы: ұлпаны тік емс жапқан кезде,При непрямом покрытии пульпы кальций гидрооксиді, оның жоғары рН –тығына (10-12) байланысты, дентин түтікшілірінің жабыуна және орынбасушы дентиннің түзелуіне әкеледі. Препараттың жоғары сілтілігі оның антисептикалық белсенділігін және қышқылдарды нейтрализациялауға мүмкіндік береді. ұлпаны тік жапқанда алдында дегенерация және некроз аймағы мк тереңдігіне пайда болады. Содан кейін ұлпаның қан айналымы орнына келіп, ал 1-3 айдан кейін –ұлпаның ашылған мүйізшенің аймағында дентин көпірлерін түзелуі басталады.
Кальций гидроокись негізінде материалдар Жақсы қасиеттері: - қабынуға қарсы әсері; - антисептикалық әсері; - орынбасушы дентиннің түзелуінің стимуляция лоу. Нашар қасиеттері: - рН жоғары көрсеткіші (12 дейін) ұлпаның некрозы на әкелу мүмкін; - ұлпада дентиклдер және пертификаттар пайда болуы мүмкін, олар тіс қуысының облитерация сына әкеледі.
Құрамында гидроокиси кальций бар материалдар Кальрадент (фирма Влад МиВа). Кальцесил (фирма Влад МиВа). Кальцесил LC (фирма Влад МиВа). Эстерфил Са (фирма Диас). Calcicur (фирма Voco). Calcimol (фирма Voco). Calcimol LC (фирма Voco) Calcipulp (фирма Septodont) Septocalcine ultra (фирма Septodont). Dycal (фирма Dentsply). Life ( фирма Kerr ).
Эвгенол негізінде материалдар Құрамы. Цинк-оксид-эвгенольды цемент тер ұнтақтан және сұйықтықтан тұрады. Ұнтақ – мырыш тотығы, оның ішіне қатаю уақытын тездету үшін 1-2% мырыштың уксусқышқыл ерітіндісі, уксус ангидриді, канифоль т.б. затрат. Сұйықтық эвгенол немсе қалапмыр майи (85% эвгенол).
Эвгенол негізінде материалдар Жақсы қасиеттері: - жансыздандыру және антисептикалық әсері; - рентгеноконтрасті; - жұмыс уақыты ұзақ. Нашар қасиеттері: - беріктігі төмен; - ауыз қуысның сұйықтығына ериді; - композитті пломбалық материалдармен бірге қолдану болмайды ; - аллерген болып табылады..
Эвгенол негізінде материалдар Биодент фирма Медполимер;. Эвгецент-П фирма Влад МиВа; Кариосан – фирма Spofa Dental; Cavitec - фирма Kerr; Eugespad - фирма SPAD; CP-CAP - фирма Lege Artis; IRM - фирма Dentsply; Zinoment - фирма Voco.
Комбинирленген емдік қойырпақтар Официнальды комбинирленген емдік қойырпақтар Пульпанес (фирма Влад МиВа) Anesthopulpe (фирма Septodont) Anthocryl (фирма Septodont) Pulpanest (фирма Septodont) Pulpomixine (фирма Septodont) Pulpovital (фирма LEGE Artis)
Дәріханада жасалатын комбинирленген емдік қойыртпақтар. Олардың көп нашар қасиеттері бар, дайындау техникасы күрделі,беріктігі төмен, пломбалық материалдарға әсер етуі. Сондықтан олар көп қолданбайды, орнына официнальды комбинирленген емдік қойыртпақтармен жұмыс істейді.
Сүйек –гепарин қойыртпақ. Екі бөлек сақталатын компоненттерден тұрады - сүйек үннан және 0,5% гепарин қойртпағы. Қолдану алдында жасалады, Емдік төсем ретінде жедел дамитын терең тісжегі және ұлпа қабынуының консервативті әдісімен емдеу кезінде қолданылады. Гепарин микроциркуляцияны қалпына келтіреді, ал сүйек ұнтағы дентиннің түзелуіне әсер етеді..
Лизоцим-витаминді қойыртпақ. 3 компоненте тұрады: Лизоцим – 0,01; А витаминнің ссмайлы ерітіндісі – 0,1; Мырыш тотығын қойыртпақ консистенция сына дейін. Қолдану алдында жасалады. Антимикробті әсері бар, репарациялық қызметтерді және ұлпаның спецификалық емс резистентносттігің стимуляциялайды.
Аралық төсем Тістін тіндерімен және пломбалық материалдар арасында қойылады, мақсаты – тіс ұлпасын пломбалық материалдың токсикалық әсерінен қорғайды. Пломбамен қустың дентин арасында қойылады.
Аралық төсемдерге қойылатын талаптар: Тіс ұлпасын тітіркендірмеу; Пломба қатаятын кезде оның ішінен бөлінетін қышқыл мен мономерларды өткізбеу; Жылу өткізгіштігі төмен болу керек; Дұрыс өңделген қуыстың геометрия сын бұзбау керек; Жақсы жабы су Төсемдердің жылудан кеңею коэффициенті, тістің қатты тіндердің коэффициент ты на жақын болу керек; Тұрақты пломбаның жабы су қасиетін жақсарту; Рентгеноконтрастық болу: Тістің түсін өзгертпеу керек.
Аралық төсемдерге жатады : Цинк-фосфаттық цемент тер Поликарбоксилаттық цемент тер Шыны иономерлы цемент тер
Цинк-фосфатты цемент тер Сары түсті ұнтақ + сұйықтық Ұнтағының құрамы: - 90% мырыш тотығы - 6% кремний тотығы - 4% кальций» тотығы Сұйықтық : 35% орто фосфор қышқылының судағы ерітінді.
Цинк-фосфатты цемент тер Жақсы қасиеттері: Химиялық жағынан зиянды емс Жылу өткізгіштігі төмен Қышқылрамен мономерларды өткізбейді Рентгеноконтрасты Нашар қасиеттері: Нашар жабы сады Ауыз сұйықтығында ериді Тісжегіге қарса және антисептикалық әсері жоқ Түсі тістің қатты тіндерінің түсіне сәйкес емс.
Цинк-фосфатты цемент тер: Фосфат-цемент Фосфат-цемент қү міспен Висфат-цемент Диоксивисфат Унифас – 2 Уницем Фосцем Фосцин Адгезор
Шыныиономерлы цемент тер (ШИЦ ) Фтор мен алюмосиликаты әйнек ұнтағынан қоспасы және полиакрил қышқылының ионды полимері.
компонент+- кремний қосоксиді 29% Әйнектің жоғары дәрежеде мөлдірлігі Полимеризация уақытың баяулатады қатаю уақытың ұзартады, қатайған материалдың мөлдірлігін төмендетеді Оксид алюминия 16,6% Беріктігін жоғарылатады, қышқылдарға төземділігі, қатаю уақытын қысқартады материалдың мөлдірлігін төмендетеді Фторид кальция 34,3% Тісжегіге қарсы қасиеті Мөлдірлігін төмендетеді Фосфат алюминия 9,8% Механикалық беріктік Мөлдірлігін төмендетеді Фторид натрия Фторид алюминия
Шыныиономерлі цемент тердің шығару түрі. Водные системы ( содержащие смесь поликислоты и воды ) представляют собой порошок, состоящий из тонко измельченного фторалюмосиликатного стекла с необходимыми добавками, и жидкость - водный раствор кополимера карбоновых кислот с добавлением 5% винной кислоты. Безводные системы ( содержащие безводную поликислоту ) - это водно твердеющие типы цементов, которые замешиваются на дистиллированной воде. В безводных материалах высушенная при низкой температуре поликислота и винная кислота добавлены к стеклянному порошку.
ШИЦ қатаю кезендері. 3 кезеннең тұрады: - Еруі - Қоюлану - Қатаю
Шыныиономернлы цемент тердің негізгі қасиеттері Дентин, кіреуке және цементке жақсы жабы сады Тісжегінің дамуын тоқтату әсері (кариесстатикалық) әсер Антибактериальды қасиеттері Биологиялық жағынан тіс тіндерімен сәйкес келеді, зияны жоқ. Жылудан кеңею коэффициентті кіреукенің және дентиннің коэфициентіна сәйкес. Рентгенконтрастық қасиеті
Шыныиономерлі цемент тердің түрлері: I тип – фиксациялаушы (лютинг) цемент тер; II тип – қалпына келтіру (реставрациялық) цемент тер: 1 подтип – эстетикалық реставрацияларға арналған; 2 подтип – тереңдетілген (для нагруженных) реставрацияларға; III тип - аралық подкладочные (лайнинг) цемент тер. В настоящее время назрела необходимость в выделении еще одного типа СИЦ - для обтурации корневых каналов.
II типті ШИЦ өкілдері. 1 подтип – для эстетикалы қ реставрациялар ғ а. Ketac-Fil (фирма 3M-Espe); Ionofil (фирма Voco); Fugi-II (фирма GC). 2 подтип - для нагруженных реставраций Ketac-Molar (фирма 3M); Kavitan (фирма Spofa Dental); Fugi – IX (фирма GC).
III типті ШИЦ өкілдері Аралық подкладочные (лайнинговые) ШИЦ композитті және амальгама пломбалардың астында айырғыш ретінде қолданылады. Aqua Ionobond (фирма Voco); Ionobond (фирма Voco); Base Line (фирма Dentsply).
Түбір өзектерді обтурациялау кезінде ШИЦ өкілдері. Оларды штифтармен бірге қолданады. Ketac-Endo Aplicap (фирма ESPE); Endion (фирмаVOCO); Endo-Jen (фирма Jendental); Endoseal (фирма Promedica); Стиодент (фирма Влад МиВа).
Металлқұрамдас ШИЦ-тер Олардың аттары «керметтер». Құрамындағы күміс бөліктері цементтің қаттылығын жоғарылатады, қажалуғын төмендетеді, берікті болады, рентгеноконтрасты. Argion Molar (фирма VOCO); Chelon Silver (фирма 3M); Miracle mix (фирма GC); Alpha Silver (фирма DMG).
Қолдану көрсеткіштері: 1. Тұрақты тістерде III және Y топ бойынша тісжегі қуыстарды пломбылау топ бойынша түйік тесіктерде тісжегі қуыстарды пломбылау. 3. Сүт тістерде барлық топтарда тісжегі қуыстарды пломбылау. 4. Тістің қатты тіндеріндегі тісжегі емс ақауларды пломбылау. 5. Тіс түбірінде орналасқан тісжегі қуысты пломбылау. 6. Тұрақты тістерді уақытша пломбылау ( 1-2 жылға). 7. Фиссураларды герметизациялау. 8. ART- әдіс бойынша тістердің тісжегісін емдеу кезінде. 9. Тоннельды техника әдіс імен тістердің тісжегісін емдеу кезінде. 10. Тіс түбірлерді гуттаперча штифтармен пломбылау кезінде. 11. Вкладкаларды, жасанды сауыттарды, көпір протездерді, ортодонтиялық аппараттарды бекіті кезінде. 12. Композиттық материалалдардың, амальгамалардың астында төсем ретінде. 13. Тіс түбірдің ішінде металдық штифтерді бекіту.
Шыныиономерлі гибридті цемент тер 1988 жылы бірінші сауда сатылымда ШИЦ цементі пайда болды. на рынке появился первый материал, заявленный как СИЦ двойного отвердевания – светоотверждаемый стеклоиономерный подкладочный материал Vitrebond компании 3М. Материалы этого класса получили название гибридных СИЦ или СИЦ, модифицированных полимером.
Преимущества гибридных СИЦ: - быстрое отвердевание материала - более высокая прочность после фотополимеризации, меньшая хрупкость, отсутствие микротрещин; - более прочная адгезия к тканям зуба - устойчивость к влаге и высыханию - возможность немедленной полировки - удобство в работе (гибкое время работы, одномоментное нанесение, гарантированное отвердевание по всей толщине).
Гибридты ШИЦ-дің өкілдері Қ алпына келтіру материалдар: Vitremer TC; Photac-Fil (Quick) (фирма 3M ESPE); Fuji II LC (фирма GC). Подкладочные цементы: Vitrebond (фирма 3M ESPE); Aqua Cenit ( фирма VOCO); Fuji Bond LC (фирма GC); Fuji Lining LC (фирма GC); XR-Ionomer (фирма Kerr).