Mavzu: Egri chiziqli trapetsiya va uning yuzi. Aniq integral. Nyuton-Leybnits formulasi.
Darsda kutilayotgan natijalar: mavzuni ozlashtirgandan song oquvchilar quyidagi bilim va konikmalarga ega boladilar: 1. Egri chiziqli trapetsiya tarifini bilish. 2. Aniq integral tarifini bilish. 3. Nyuton-Leybnits formulasini bilish. 4. Nyuton-Leybnits formulasi yordamida aniq integralni hisoblashni bajara olish. Talim metodlari: maruza, tayanch signallar, tezkor savol-javob, zanjir, kitob bilan ishlash, tezkor savol-javob, zanjir, kitob bilan ishlash, beshinchisi ortiqcha,klaster, guruhlash, kuzatuv
Baholash metodlari: Ogzaki sorov: savol javob, yozma sorov: mustaqil misollar yechish, Axborot manbalari va texnik vositalar: maruza matni, oquv qollanma, korsatmalar, turli tarqatma materiallar, darsda bajarishga moljallangan topshiriqlar, plakatlar, kodoskop, videoproyektor, doska, bor,slaydlar, formulalar-jadval, stendlar, grafiklar. Dars turi: nazariy mashgulot Darsga ajratilgan vaqt miqdori: 80 minut Uyga vazifa: R.Vafoyev. Algebra va analiz asoslari Oqituvchi: M.K.Egamova
Mashgulot bosqichlari Ajratilgan vaqt Mashgulot mazmuni Talim metodlariTalim vositalari 1 Tashkiliy qism 3/3/ Oquvchilar davomatini tekshirish. Oquvchilarning darsga tayyorgarlik holatini kozdan kechirish. Kamchiliklarni bartaraf qilish. Haftalik yangiliklar bilan tanishtirish Savol-javob, kuzatish Oquv qollanma, doska, bor 2 Kirish qismi (Motivasiya) 20 / Otilgan mavzularni takrorlash. Uyga vazifani tekshirish. Yangi mavzu va uning maqsadi bilan tanishtirish Tayanch signallar, tezkor savol- javob,beshinchisi ortiqcha, klaster Oquv qollanma, doska, bor tarqatma materiallar, korsatmalar grafiklar 3 Yangi mavzuning bayoni 25 / Egri chiziqli trapetsiya va uning yuzi.aniq integral va Nyuton-Leybnits formulasini tushuntirish. Maruza Savol-javob Tayanch signallar Maruza matni, oquv qollanma, doska, bor,jadval korsatmalar formulalar 4 Mustah- kamlash (Qollash) 30 / Oquv adabiyotidan mavzuni mustahkamlash uchun misollar yechish Zanjir,guruhlash, kitob bilan ishlash, tayanch signallar oquv qollanma, doska, bor, jadval,korsatmalar formulalar 5 Yakuniy qism 2/2/ Mavzu boyicha oquvchilarda yuzaga kelgan savollarga javob berish, yakunlovchi xulosa qilish. Darsga faol qatnashgan oquvchilarni baholash. Uyga vazifa berish. Savol-javoboquv qollanma, doska, bor, formulalar
Tezkor savol – javob Al-Xorazmiy avlodlari guruhi 1. Hosila sozida nechta harf bor? 2. Otilgan mavzungizning nomini aytig. 3. 7*8=? sonining hosilasi nimaga teng. 5. Aniqmas integral tarifini ayting sonining integrali nimaga teng? 7. Al- jabr va al-muqobala asari muallifi kim?
Tezkor savol – javob Beruniy vorislari guruhi 1.Boshlangich funksiya qanday belgilanadi? 2.5 sonining hosilasi nimaga teng? 3.x 2 ning boshlangich funksiyasi nimaga teng? 4.Qonuni- Masudiy asari muallifi kim? 5.Kollej direktorining toliq ismi sharifini ayting. 6.7*3=? 7.21 ning integrali nimaga teng?
Tezkor savol – javob Ulugbek izdoshlari guruhi 1.Hosila sozining teskarisi ayting. 2.e x ning boshlangich funksiyasi nimaga teng? 3.Ulugbekning yulduzlar royxatida nechta yulduz bolgan? 4.Guruh rahbaringizning toliq ismi sharifini ayting. 5.Yonalishingiz nomini ayting. 6.Guruhingizda nechta oquvchi bor? 7.29 ning hosilasi nimaga teng?
Beshinchisi ortiqcha Al-Xorazmiy avlodlari guruhi 1. (2x) / =2. 2. (3) / =0. 3. (x 3 ) / =3x. 4. (-4) / =0 5. (x 4 ) / =4x 3.
Beshinchisi ortiqcha Beruniy vorislari 1. (3x) / =3. 2. (2) / =1. 3. (x -3 ) / =-3x (sinx) / =cosx. 5. (x 4 ) / =4x 3.
Beshinchisi ortiqcha Ulugbek izdoshlari * (2+4x) / =4. * ((x-2) 2 ) / =2(x-2). * (cosx) / =sinx. * (e x ) / =e x. * (3x-1) / =3.
Beshinchisi ortiqcha Ulugbek izdoshlari * (x+2) / =1. * (x 2 -3x) / =2x-3. * (2 x ) / =2 x ln2 * (-5x) / =-5. * (6) / =6.
Beshinchisi ortiqcha Beruniy vorislari 1. (-3x) / = (sin(4x+3)) / =-4cos(4x+3). 3. ((4x+2) 2 ) / =8(4x+2). 4. (x 2 -3x) / =2x (cos(2x-3)) / =-2sin(2x-3).
Beshinchisi ortiqcha Al-Xorazmiy avlodlari guruhi 1. (-3) / =0. 2. (sin(5x)) / =5cos(5x). 3. (4 2 ) / =1. 4. (e 3x-2 ) / =3e 3x (cosx) / =-sinx.
f(x)=5, F(x)=? f(x)=k F(x)=kx+c f(x)=25, F(x)=? f(x)=-5 F(x)=? f(x)=3,3 F(x)=?
f(x)=x 5, F(x)=? f(x)=x n f(x)=x -3 F(x)=? f(x)=x F(x)=? f(x)=x 2, F(x)=?
f(x)=e 3x-2, F(x)=? f(x)=e kx+b f(x)=e 6x+1 F(x)=? f(x)=e -4x F(x)=? f(x)=e 3+7x, F(x)=?
f(x)=6 x, F(x)=? f(x)=a x f(x)=2 x F(x)=? f(x)=1,2 x F(x)=? f(x)=33 x, F(x)=?
Mavzu: Egri chiziqli trapetsiya va uning yuzi. Aniq integral. Nyuton-Leybnits formulasi Reja: 1. Egri chiziqli trapetsiya va uning yuzi. 2. Aniq integral. 3. Nyuton-Leybnits formulasi.Aniq integralning xossalari. 4. Misollar yechish.
Trapetsiya
Togri tortburchak
Tarif.[a; b] kesmada uzluksiz va musbat bo'lgan f(x) funksiya grafigi, Ox oq hamda х = а, x = b to'g'ri chiziqlar kesmalari bilan chegaralangan figura egri chiziqli trapetsiya deb ataladi. aABb egri chiziqli trapetsiya yuzini hisoblash masalasini qaraymiz. Buning uchun [a;b] kesmani a=x 0 <x 1 <x 2 <…<x n-1 <x n =b nuqtalar yordamida n ta ixtiyoriy [a;x 1 ],[x 1 ;x 2 ],…[x n-1 ;b] kesmachaga bolamiz (1-chizma).
y=f(x) A B a=x 0 x 1 / x 1 x 2 / x 2 x n-1 x n / x n =b X Y O 1-chizma.
Nyuton-Leybnits formulasi
Xossalari
Misollar 1. 2.
3.
4.4.
* (1;3) * (1;2) * (1;2)
Mustahkamlash. Aniq integral deb nimaga aytiladi? Aniq integralni hisoblashda qaysi formuladan foydalaniladi?
Xotira mashqi Bilmasvoyning xatosini tuzating! 12ta gugurt chopi olib ulardan quyida- gicha tenglik tuzildi. VI-IV=IX Korib turgan ifodangizda tenglik notogri, chunki 6-4=9 bolayapti. Oquvchilar buning uchun siz bitta gugurt chopini shunday ozgartiringki, natijada togri tenglik hosil bolsin.
Javoblar: VI+IV=X V+IV=IX
Darsning yakuni: Guruhlarni ballarini hisoblash va baholash. Uyga vazifa: R.Vafoyev. Algebra va analiz asoslari (Juftlari)
Kashfiyotlarga asos Al jabr kitobidir, Matematika demak- dunyoning hisobidir. Undan saboq organmoq baxt-iqbolning olchovi, Bu fanga ixlos umring kitobin bir bobidir.