Элементар бөлшектерСалыс массасыЗаряды Протон1+1 Нейтрон10 Электрон0 Атом дегеніміз оң зарядты ядродан және теріс зарядты электроннан тұратын электробейтарап микрожүйе. Атом массасы ядрода жинақталған. Атом ядросы протондар мен нейтрондардан тұрады. Ядроны тұйық орбиталар бойымен электрондар айналып жүреді, олардың жалпы саны электрондар санына тең болады.
Массалық сан Элементтің химиялық символы Атомның реттік нөмірі = протондар саны нейтрондар саны
Изотоптар дегеніміз протон сандары бірдей, нейтрон сандары әртүрлі атомдар түрі Сутектің үш изотопы 1 протон ПРОТИЙ ТРИТИЙ ДЕИТЕРИЙ 1 протон, 2 нейтрон 1 протон, 1 нейтрон
Атом ядролары тұрақты және тұрақсыз болады? Протон мен нейтрон – элементар бөлшектер, себебі оларды әрі қарай бөлшектеу қиын, олар тұрақты атом ядроларында ғана бөлшектенбейді, ал тұрақты емес бос күйінде нейтрон мен протон басқа үш бөлшекке бөлінеді деп болжанған, олар кварк деп аталады.
Ядро тұрақтылығы n p p n Күшті күш Атом ядросы тұрақты Күшті күш
Бір атом ядросының екінші бір атом ядросына өздігінен сәуле шығару (α,β,γ) арқылы айналуы
Элементар бөлшектер α- сәуле – оң заряталған бөлшектер ағыны(гелий атомының ядросы) β –сәуле – өте шапшаң қозғалатын теріс зарядталған бөлшектер (электрондар) γ – сәуле –электромагниттік сәулелену
Ядролық реакцияларда жиі кездесетін элементар бөлшектер Элементар бөлшектерСимволы Протонp немесе Нейтронn немесе Электрон (бетта бөлшектер ) e - немесе немесе Гелий ядросы (альфа бөлшектер) or H 1 1 n 1 0 He 4 2 e 0
Массасы үлкен, тұрақсыз атом ядросы Массасы кіші,атом ядросы тұрақты Альфа бөлшек