ЭКОНОМИКАЛЫ Қ ТЕОРИЯНЫ Ң ПАЙДА БОЛУЫ МЕН ДАМУЫ Тексерген: Алишева М.Ш. Орында ғ ан: Маннап А. Б.

Адамзат балясины ң даму тарифында тире ң қ оз ғ ауры к ү ш ретінде материалды қ игіліктерді ө ндіру ү дерісі табыл ғ ан. Қ о ғ ам тек осы ө ндірістік ү дерістерді ж ү зиге астру ж ә не ү немі ү здіксіз за ң артып отыру ар қ илы ғ анна тіршілік ггете баллады ж ә не дамы баллады. Сонды қ тан экономика кез келген қ о ғ анны ң іргетасы болып табылады. Адамзат ә р қ аманда экономика мен ж ә не экономикалы қ та ң доу за ғ дайында ө мір с ү реді. Демек, осины ң негізінде ғ анна экономикалы қ саясат, ғ илым мен білім, дін, ө нер сия қ ты салалар ж ұ мыс істей баллады. Қ азіргі уа қ быта, экономика ә рбір аданны ң ө міріне дендеп кірді ж ә не адамдары ң ө здері экономика зайлы к ө бірек білуге ұ мтилып келеді. 6 Экономика денегіміз не? «Экономия» ұғ мы ж ә не одна туындайтын «экономика» с ө зі ежелгі гректі ң «ойкос, экос» – ү й, ү й шаруашилы ғ ы ж ә не «номос» – за ң, за ң дилы қ денег с ө здерінен құ рбаллады. Олай бокса, экономика – б ұ л шаруашилы қ ты бас қ ару ережелері мен за ң дилы қ тары. Ал, экономикалы қ ғ илым – шаруашилы қ ты ң даму за ң дилы қ тары туралы ғ илым. Адамзат балясины ң даму тарифында тире ң қ оз ғ ауры к ү ш ретінде материалды қ игіліктерді ө ндіру ү дерісі табыл ғ ан. Қ о ғ ам тек осы ө ндірістік ү дерістерді ж ү зиге астру ж ә не ү немі ү здіксіз за ң артып отыру ар қ илы ғ анна тіршілік ггете баллады ж ә не дамы баллады. Сонды қ тан экономика кез келген қ о ғ анны ң іргетасы болып табылады. Адамзат ә р қ аманда экономика мен ж ә не экономикалы қ та ң доу за ғ дайында ө мір с ү реді. Демек, осины ң негізінде ғ анна экономикалы қ саясат, ғ илым мен білім, дін, ө нер сия қ ты салалар ж ұ мыс істей баллады. Қ азіргі уа қ быта, экономика ә рбір аданны ң ө міріне дендеп кірді ж ә не адамдары ң ө здері экономика зайлы к ө бірек білуге ұ мтилып келеді. 6 Экономика денегіміз не? «Экономия» ұғ мы ж ә не одна туындайтын «экономика» с ө зі ежелгі гректі ң «ойкос, экос» – ү й, ү й шаруашилы ғ ы ж ә не «номос» – за ң, за ң дилы қ денег с ө здерінен құ рбаллады. Олай бокса, экономика – б ұ л шаруашилы қ ты бас қ ару ережелері мен за ң дилы қ тары. Ал, экономикалы қ ғ илым – шаруашилы қ ты ң даму за ң дилы қ тары туралы ғ илым.

Экономикалы қ теория – адамдары ң шексіз қ ажеттіліктерін қ о ғ анны ң шектеулі ресурстары ар қ илы қ анна ғ аттандыру ү шін материалды қ ж ә не материалды қ емс игіліктерді ө ндіру, б ө лу, айырбастау ж ә не т ұ тыну бойынша ғ илым салаты. Экономикалы қ теория – адамдары ң шексіз қ ажеттіліктерін қ о ғ анны ң шектеулі ресурстары ар қ илы қ анна ғ аттандыру ү шін материалды қ ж ә не материалды қ емс игіліктерді ө ндіру, б ө лу, айырбастау ж ә не т ұ тыну бойынша ғ илым салаты. Экономикалы қ теория – шектеулі ресурстарды тиімді пайдалану жолында ғ ы адамдар арасында ғ ы экономикалы қ қ арым- қ атынастарды ж ә не олардан туындайтын экономикалы қ м ә селелерді зерттейтін қ о ғ анды қ ғ илым. Экономикалы қ теория – шектеулі ресурстарды тиімді пайдалану жолында ғ ы адамдар арасында ғ ы экономикалы қ қ арым- қ атынастарды ж ә не олардан туындайтын экономикалы қ м ә селелерді зерттейтін қ о ғ анды қ ғ илым. Экономикалы қ теория – байлы қ туралы ғ илым. Американ экономисі Пол Самуэльсон экономикалы қ теорияны барлы қ экономикалы қ ғ илымдары ң патшаймы деп ата ғ ан. Осы т ұ р ғ ыда, экономикалы қ теорияны зерттеу шаруашилы қ ө мірде 7 адамдары ң экономикалы қ іс- ә рекеттерін таннып білуге ж ә не барлы қ уа қ быта экономикалы қ за ң дары ң м ә нін т ү сінуге м ү мкіндік береді. Экономикалы қ теория – байлы қ туралы ғ илым. Американ экономисі Пол Самуэльсон экономикалы қ теорияны барлы қ экономикалы қ ғ илымдары ң патшаймы деп ата ғ ан. Осы т ұ р ғ ыда, экономикалы қ теорияны зерттеу шаруашилы қ ө мірде 7 адамдары ң экономикалы қ іс- ә рекеттерін таннып білуге ж ә не барлы қ уа қ быта экономикалы қ за ң дары ң м ә нін т ү сінуге м ү мкіндік береді.

Экономикалы қ теорияны ң дамуы Меркантелизм Т.Мен А.Монкретьен Байлы қ сырт қ ы суда засау н ә тидесінде жена қ тбаллады. Зерттеу ма қ сайты-айналыс аясы Физиократизм Ф.Кенэ. ФТюрго. Ө ндіріс аясын зерттеу. Біра қ ө ндіріс аясы т ү сінігіне ауыл шаруашилы ғ ы зат қ кызыл ғ ан. Классикалы қ саяси экономия У.Петти А.Смит Д.Рикардо Ө ндіріс аясыны ң зерттелуі.Е ң бек- барлы қ тауэр құ ндилы қ тарыны ң негізімен ө лшемі. Экономиканны зерттейтін за ң дары ң барлы ғ ы обьективті болып келеді. Қ о ғ анный барлы қ топтарыны ң табы к ө здерін анны қ тау Марксизм К.Маркс Ф.Энгельс Қ осымща құ н теориясы. Қ о ғ анны ң барлы қ экономикалы қ құ билыстары талдоуыны ң классикалы қ т ә сілдемсі.

Экономикалы қ теорияны ң дамуы Марженализм К.Менгер У.Джевонас Экономикалы қ атегорияларды зерттеу ү шін шекті шаманны пайдалану. Микроэкономикалы қ ә діс. Жа ң а классикалы қ теория А.Маршалл А.Пигл Қ о ғ анды қ нысан ғ а т ә уелсіз экономиканны зерттеу- «Экономикалы қ аданны ң » қ илы ғ ы мен субьективті себептері. Кейнсианды қ Дж. М. Кейнс Реттелмеген экономика теориясы мемлекетті ң араласуы. Макроэкономикалы қ т ә сілдеме. Институционализм Т.Веблен. У.Митчел Д.Гэпрейт Экономикалы қ дамуды ң сипаттамасы, нары қ б ө лігі болатын экономикалы қ институттарыны ң ж ү йесі болып табылады.

Экономикалы қ теория Микроэкономика Экономиканны ң жеке субьектілері (фирма, салалры, т.с.с.) де ң гейінде шектеулі ресурстарды тиімді пайдалану м ә селелрін зерттеу. Макроэконома Экономиканны залпы зерттеу Негізгі категориялары Ө ндіріс факторлары, ши ғ ындары, ба ғ а, с ұ ранныс, ұ сыныстар. Ұ ялты қ табыс, жиынты қ с ұ ранныс, инфляция ж ұ мыссызды қ

Экономика О ң экономика Дерек негізіндегі экономикалы қ туралы болзаулар. Экономика-д ә л ө зі Нормативті экономика Елді ң экономика туралы ба ғ алау пікірлері экономикалы қ теория негізіндегі кепілдемелер

Экономика ғ илымдарыны ң жіктелуі Экономикалы қ теория Жалпы экономикалы қ ғ илымдар Қ олданбалы экономикалы қ ғ илымдар Біріктірілген ғ илымдар Экономикалы қ білімні ң тарифи экономикалы қ тариф ж ә не т.б Функциялды қ : Қ аржы, Несие, маркетинг, бухгалтерлік есеп. Т.б. Салалы қ : Ауыл шаруашилы ғ ы, денсаулы қ са қ тау,суда. Экономикалы қ география. Математикалы қ экономика, экономикалы қ құқ ы қ т.б.

Экономикалы қ теорияны ң функциялары Таннымды қ Практикалы қ (прагматикалы қ ) Болзанды қ Д ү ниетаннымды қ Методикалы қ Экономикалы қ за ң дары, құ билыстарды зерттеу ж ә не т ү сіндіру. Іс ж ү зіндегі зерттелген обьектілер теория сын қ алдану. Мемлекетті ң экономикалы қ саясайтыны ң негізін құ ру. Экономикалы қ ж ә не залпы қ о ғ ам дамуыны ң ғ илыми болзамын засау. Ғ илыми негізінде қ о ғ ам ө міріне белгіленген к ө з қ ареста ж ү йесін құ ру. Экономикалы қ ғ илымдар ж ұ йесі ү шін теориялы қ ж ә не методикалы қ негіз болады.

Экономика ғ илмын тану ә дістері Экстраполяция Индукция Дедукция Гипотеза (Болзам) Болаша ққ а лайы қ тал ғ ан тендециялар негізіндегі экономикалы қ даму болзамы. К ө птеген директорді зерттеу н ә тижесінде залпы қ орытынды засау. Жалпы ережелер негізінде жеке қ орытынды ши ғ ару. Алдын ала тексерілмеген қ а ғ ида.

Ғ илыми абстракция ә дістері Бейтаннымды, на қ тилы Эмпиризм- ба қ ылау, фактілерді жена қ тау. Таннымал, на қ тилы Эмпиризм-теорияны фактілер ар қ илы тексеру. Талдоу Категориялар, за ң дар. Синтез

Деректер Белгілі экономикалы қ м ә сельге зататын директор біріктіріліп талдааннады. Модельдер Экономикалы қ қ илы қ модерін құ ру ү шін директор қ олданнылады. Саясат Экономикалы қ қ илы ққ а ы қ пал ггететін саясат құ ру ү шін модельер пайдаланнылады.