1. Білім берудегі инновация анықтамасы? 2. Жобалаутың біртұтас технологиясы қандай кезеңдер мен іс- шараларты қамтиты? 3. Жобалау технологиясының ерекшеліктері нсеть? 4. Жобалау технология сына қандай талаптар қойылаты? 5. Бұл талаптартың қажеттілігі нсеть? 6. Жоба басқарушыларының міндеттері қандай? 7. Мақсаттық-бағдарлы жабалартың міндеті қандай? 8.Педагогикалық жабалауға дайынтық қалай жүргізіледі? 9. Жобалау аллоты зерттеу кезеңі қандай? 10.Педагогикалық ұжымның инновациялық мүмкіндіктерін дамыту жабасын жүзеге асыру жолдары қандай?
1. Білім берудегі инновация анықтамасы? Педагогикалық жүйелердің инновациялық ө згерістері мақсаттық жабалау арқылы жүзеге асырылаты. Бұл жаңа қызметтің ө зіне т ә н орындалу алгоритмі мен технологиялық циклы, ө зіндік ерекшеліктері болғантықтан, оны ұйымдастыру барысында белгілі бір т ә ртіп пен ережелер қатаң сақталуы тиіс. Соған орай, «технология» түсінігінің м ә ні жабалау ә рэкетін тұтастықпен ж ә не бірізділікпен орындаудағы ережелер мен нормалартың жиынтығы ж ә не олартың сабақтастығы деп қарастырылаты.
2. Жобалаутың басталуынан аяқталғанға дейінгі біртұтас технологиясы төмендегі кезеңдер мен іс– шараларты қамтиты: Бастапқы кезең. Бұл кезеңде атқарылатын жұмыстар: жабалау объектісінің қазіргі жағдайын талдау, диагностикалау, бағалау: орын альпы отырған қайшылықтар мен кемшіліктерді анықтау; осы бағыттағы ғылыми – зерттеулерді талдау; проблеманы теориялық негіздеу; жабаны ресурстармен қамтамасыз ету. Бұл кезеңнің нәтижесі – жабалаутың қажеттігін анықтау, оны ақпараттық –материаллотық ресурстармен қамтамасыз ету, тиісті жағдайлар туғызу. Негізгі кезең. Бұл кезеңде атқарылатын жұмыстар: жабалау мақсатын айқындау; мақсатқа қол жеткізетін жолдарты болжау; жабаның шектелу аясын белгілеу; жабалау идея сын тұжырымдау, немесе, тұжырымдамасы; жабаның тұтас бағдарламасын, жоспарын жасау; бақылау түрлерін анықтау. Екінші кезеңнің нәтижесі – объектінің құжаттық жабасын жасау, олар: тұжырымдамасы, моделі, бағдарламасы, жоспары. Жүзеге асыру кезеңі. Бұл кезеңде жабаны жүзеге асыру жолдары, оны байқаудан өткізу орындалаты. Нәтижесі – жүйенің жаңа сапаға өткендігін назарға алу. Қорытынты кезең. Бұл кезеңде атқарылатын жұмыстар: жабаны және оны эксперименттік байқаутың сапалық нәтижелерін бағалау; жабаның тиімділігін тәуелсіз эксперттердің бағалауы; пайда болған проблемаларға сын и рефлексия жасау; жабаның нәтижелерін қорытынтылау, түзетулер енгізу. Бұл кезеңнің нәтижесінде жабаға қажетті өзгерістер ендіріледі.
Жобалау технологиясы желілік түрде ұйымдастыруты қажет сетьді. Ө йткені, педагогикалық мақсат қою, мотивациялар мен құнтылықтық ұстанымдарында қальпытасқан түсініктерді ө згерту қатысушылартың іс – ә рэкет дағтыларын ө згертуден басталаты. Ол үшін барлық дербес ж ә не ұжыммен орындалтын қызметтердегі ә ркімнің ө зіндік дамуы мен ұжым дамуындағы ортақ мүдделерді айқындап, тиімді ә рэкеттерге жсетьлейтін жағдайты қальпытастыру қажет балты. Жобалау ә р адамның ұжымдағы ролі мен жауапкершілігін арттыруты к ө здейтін болғантықтан, иерархиялық – жоғарыдан т ө мен қарай басқару жүйесінің орнына жабалық командаларға негізделген ө зара желілік байланыста болатын шағын топтар құрылты. Соған орай, бұрынғы құрылымдағы басқарутың негізгі құралы – қатаң бақылаутың орнына педагогикалық қызметкерлердің ө зіндік т ә ртіпке, тапсырылған істі орындауға денег мотивациялық - стимултық орта тутырылты. Қатаң бақылау мен ә кімшілік ә рэкеттер қолдау к ө рсету, бірлесе орындау, н ә тижені ө зіндік бағалау ә рэкеттерімен ауыстырылаты.
Жобалау технологиясы ұ йымдастыру ә рэкеттеріні ң жа ң а т ү рін қ альпытастыраты, олар ғ а т ә н ерекшеліктер: жаңа қажеттіктерді қанағаттантыра ты; проблемалартың шешімін табу жолдарында д ә стүрлі тұрғыға қарағанда елеулі айырмашылықтар болаты; дамытушылыққа бағытталаты.
Инновациялық өзгерістер жағдайында білім беру ұйымында жүзеге асырылатын жабалау технология сына төмендегідей талаптар қойылаты: Жобаның икемділігі; Жобаның күтілетін нәтижесі инновациялық өзгерістерге әкелуі; Өзгерістің тиімділігі мен оны орындауға кеткен шығындартың сәйкестендірілуі; Жоба барысында болуы мүмкін қолайсызтықтарты есепке алу; Жобалау барысында ұжымда құрылымтық өзгерістер жасау мүмкіндігін қарастыру.
5. Бұл талаптартың қажеттілігі нсеть? Олартың қажеттігі мынадай факторлармен айқындалаты: жабаның матрицалық құрылымы; жұмыс барысының уақытшалық сипоты; шешуін қажет сетьтін проблемалартың негізінен пәнаралық және интегративтік сипота болуы; педагогтар мен білім алушылартың шығармашылық әлеуетін желілік сипота нығайту қажеттігінің туры; шешілуі қажет проблемалартың негізінен стандарттық қальпытан өзгеше болуы.
6. Жоба басқарушыларының міндеттері қандай? Басқарушыларты жаба жсетькшілері ретінде арнайы дайындағаннан кейін, олартың аллотына өздері қызмет істейтін ұйымты дамытудағы өзекті проблемаларты анықтау, оны шешуге арналған мақсатты жабалар құрастыру, жүзеге асыру, нәтижесін талдау және бағалау міндеті қойылдаы. Ол үшін, ең аллотымен, сан алуан инновациялартың ішінен педагогикалық жүйелердің түбегейлі өзгерістерін қамтамасыз сеть алтын ең негізгі бағытты таңдай білу, жүйені мақсаттық – бағдарлы дамытутың жүйеқұраушы элементі болып табылатын инновациялық жабаны анықтай білудің маңызты екені түсіндіріледі.
7. Мақсаттық- бағдарлы жабалартың міндеті қандай? Мақсаттың айқын болуы кез – келген әрэкеттің ең басты тетіктерін анықтап, соған күш салуға мүмкіндік береді. Тәжірибеде жиі кездесетін оқыту мен тәрбиелеу, білім беру ұйымдарын басқару қызметтеріндегі қиынтықтар мен кемшіліктер негізінен педагогикалық әрэкеттерді басқарушылартың іс– әрэкеттің мақсатын нақты түсіне алмауынан және мақсаттың дәл анықталмауынан болатыны белгілі. Соған орай, мақсаттық – бағдарлы жабалартың негізгі міндеті – жүйенің барлық компоненттерінің қызметтерін күтілетін нәтижеге сәйкес ұйымдастыру болып табылаты.
Сондай - ақ, ұйымдастырушылық жұмыстар барысында басқарутың қальпытасып қалған иерархиялық моделі ө згертіліп, жаңа б ө лімшелер құрылаты, тиімсіздігі анықтальпы отырған қызметтік, құрылымтық салаларты қайта құру, ішкі ө згерістер, т.б. жаңарту жұмыстары жүргізіледі. Жобалау технологиясын нақты проблемаларты шешуде жүзеге асыру арқылы педагогтартың ізденістік -шығармашылық белсенділігін арттыруда, білім беру ұйымының пайдаланылмай жүрген түрлі ресурстар көзін анықтауда маңызтылығы анықтауға болаты. Жобалау әрэкетін ұйымдастыру арқылы білім беру ұйымдарындағы даму өзгерістері жүзеге асырылаты. 8.Педагогикалық жабалауға дайынтық қалай жүргізіледі?
Осылайша, педагогикалық жабалауға дайынтық барысында: Жағдайты талдау: түрліше диагностикалау арқылы проблеманың пайда болуы мен сипотамасы жасалаты; Проблеманы шешудің түрлі жолдары қажеті ресурстар және жүзеге асыру мүмкіндіктер ін бағалау тұрғысынан қаралаты; Мақсатқа сайтттт нәтиже беретін тиімді жолдар жаба ретінде таңдалаты; Жобалауты тәжірибеде ұйымдастырутың тәсілдері мен оны жүзеге асырутың материаллотық- техникалық, қаржылық, құқықтық- нормативтік шарттарымен ресурстары анықталаты.
9. Жобалау аллоты зерттеу кезеңі қандай? Талдау пәніне қарастырылатын педагогикалық жүйенің, ішкі сипотамалары: құрылымы, қызметі, байланыстары, ішкі және сыртқы ортаға қатысты сипотамалары жататы. Бұл жұмыстартың барлығы жабалау аллоты зерттеу кезеңін құрайты. Бұнда бастапқы кезең талаптарына сайтттт жабалау жұмысы кіші жүйе құрылымының өкілдерінен құрылған шығармашылық топтар құрудан бастальпы, педагогикалық ұжымты инновациялық дамытуты жабалау аллоты зерттеулер мен қальпытасқан жағдайты талдау негізінде жұмыстың қажеттігін анықтап, жабаның тұжырымдамасын құрастырты.
Нақты жабадан мысал. Тақырыбы: «Педагогикалық ұжымның инновациялық мүмкіндіктерін дамытуты жабалау». Қысқаша тұжырымдамасы: «Қазіргі педагогикалық жүйелерді дамыту ондағы педагогтартың инновациялық өзгерістерді қабылдауға, жүзеге асыруға, нәтижелерін талдай, бағалай білуіне байланысты. Сонтықтан, педагогикалық жүйелерді дамытутың маңызты факторының бірі – ондағы адам ресурстары ретіндегі педагогтартың инновациялық мүмкіндігінің жеткілікті деңгейде болуы. Педагогикалық ұжымның инновациялық деңгейі оның жаңа идеялар мен жабаларты, инновациялық технологияларты жүзеге асыру мүмкіндігінен көрінеді. Осыған сайтттт, білім беру ұйымдарының жүйелі өзгерістерін жүзеге асыру үшін ондағы педагогтартың инновациялық мүмкіндерін арнайы дамыту қажет.
Тәжірибеде орын алған түрлі жаңа бағыттартың ішінен педагогикалық жүйелердің жаңа өзгерістерін қамтамасыз сеть алтын негізгі бағыт, жүйенің адам ресурстарын дамыту болып табылаты. Соған орай, педагогтарты инновациялық дамыту жүйенің жаңа өзгерістерін қамтамасыз сетьтін жүйеқұраушы элементі бола алаты және осы бағыттағы инновациялық жабаны жүзеге асыру ұжымның одна кейінгі даму сатыларында өтуге мүмкіндік береді». Одан әрі ұсынылған проблеманы шешуде бұрыннан бар амалдартың белгілі бір себептермен нәтиже бермейтіні негізделеді, немесе, жаңа жағдайлар туындағаны нақтыланаты. Осыдан соң, жаңа жағдайларға сайтттт өзгерістерді жүзеге асырутың мақсаты мен міндеттерін анықтальпы, жабалау технологиясының келесі кезеңіне өтеді. Осылайша, педагогикалық ұжымның инновациялық мүмкіндіктерін дамыту жабасын жүзеге асыру жолдары белгіленеді. 10.Педагогикалық ұжымның инновациялық мүмкіндіктерін дамыту жабасын жүзеге асыру жолдары қандай?
Назарларыңызға рахмет!