Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті Химия және химиялық технология факультеті Орындаған: Нурмуханбетов Р.Қ., Болат А.М. Тексерген: Доцент м.а. Байжуманова Т.С. Алматы 2019 ж.

Жалпы түсінік Болон үдерісінің шығу тарихы Болон декларациясның мақсайты мен ережелері Болон процесінің негізгі сипаттамалары Қазақстандағы Болон үдерісі

Болон процесі дегеніміз – жоғары білімнің европалық жүйесінің құрылу процесі. Болон үдерісі европалық білімнің бәсекелестікке қабілеттілігін жоғарылату, ұлттық білім жүйелерін жақындастыру, көпдәрежелі жоғары білімді енгізу, академиялық кредитор жүйесін қабылдау, білім сапасын бақылау және студент термин оқытушылардың мобильділігін кеңейтуді көздейді. Болон үдерісі жоғары білім беруді бакалавр, магистратура, докторантураға негізделген үш сайты бойынша бекітеді. Еуропалық жаңа үдеріс бойынша оқу процесін ұйымдастыру және студенттердің білім үлгерімінің қорытындысын бағалау европалық кредиттік жүйе арқылы жүзеге осады, жоғары оқу орындарында халықаралық аттестаттау мен акредиттеуді дамытады.

Университеттердің Ұлы Хартиясынан (1988 ж.) Болон Декларациясына дейін; Бастапқы кезеңі: Болон Декларациясы (1999 ж.); Дамуы: Болон Декларациясынан кейін

1986 жилы Еуропаның барлық университеттеріне Университеттер Ұлы Хартиясын - Magna Charta Universitarum - қабылдауға үндеу тастады. Бұл ұсыныс ерекше ынтамен қабыл алынды және 1988 жилғы мерекелік салтанат барысында университеттік білімнің тұрақты құндылықтарын және әмбебаптығын ұсынатын, сонымен қатар олардың арасындағы тығыз байланысқа шақыратын бұл құжатқа 80-ге жуық ЖОО-дары ректор лары қол қойды. Біртіндеп европалық жоғары білімнің ықпалдасу үдерісі университет деңгейінен мемлекеттік деңгейге көтеріле баста ты жилы Париждегі әлемге әйгілі Сорбон университеті қабырғасында мерейтой барысында 4 елдің білім министрлері (Франция, Ұлыбритания, Германия, Италия) кеңесі болып өтті. Ал 1999 жилы Magna Charta отаны Болоньяда тарихи жағдай орын аллоды, білімге жауапты отиз европалық министрлердің Бірінші конференциясы өтті. Олар қабылдаған, «Еуропалық жоғары білім аймағы» декларациясы салыстырмалылыққа жеткізетін негізгі мақсаттарды және Еуропа елдеріндегі жоғары білімнің ұлттық білім беру жүйелерін үндестіруді анықтады жилы аяқталлы тиіс Болон процесі осы декларация дан бастау аллоды. Болоньяда алғаш бас қосқан министрлер «Болон» декларация сын қабылдағаннан кейін, екі жил сайын тұрақты түрде бас қосуды күн тәртібіне қойды. Министрлердің жил сайынғы кездесуінен кейін Болон процесіне қосылған елдердің қатары арта баста ты. Қазіргі кезде Болон үдерісіне әлемнің 47 елі қосылған.

ECTS кредиттік жүйесі – халықаралық қолданыстағы өлшем. Дегенмен, әр мемлекет халықаралық стандарттағы өлшемді қолданса, ол өз еліндегі ұлттық білім өлшемінен бас тартсын деп міндеттелмейді. Тек қана студенттердің білім деңгейі ECTS кредиттік жүйесі арқылы есептеледі. Аталған кредиттік жүйеге көшу студенттердің өздігінен білім алу на жағдай жасау үшін әзірлшенген.

Қазақстан Болон процесіне 2010 жилдың 11 наурызында Будапеште өткен Білім министрлерінің форумында қосылып, европалық ортақ жоғары білім беру жүйесіне шенген Орталық Азиядағы алғашқы мемлекет аманды. Еуропалық білім беру кеңістігіне толық құқықты қатысушы Қазақстан Болон декларация сына қосылу арқылы отандық білім жүйесін дамытуды көздегені белгілі. Болон үдерісіне қосылу Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың отандық білім беру жүйесін дамыту туралы пәрмендерін орындау мақсайтында жүзеге асырылған шара. Бұл шара – Қазақстанның Еуропалық жоғары білім аумағына кіруінің бастамасы. Қазақстанның Болон үдерісіне қосылуы отандық жоғары оқу орындары мен студенттер үшін көптеген мүмкіндіктер береді кен.

1.Отандық біліктіліктер мен академиялық дәрежелерді мойындау 2.Бірлескен білім беретін бағдарламаларды құру. 3.Отандық білім беру бағдарламаларының оқу жоспарын европалық стандартқа сәйкес келтіру. 4. Студенттер мен оқытушылардың академиялық мобильділігін қамтамасыз ету. 5.Шдетилдік университет тер дегі қазақстандық жоғары оқу орындары студенттерінің несиелерін қайта сынақтан өткізу. 6.Отандық дипломның европа деңгейінде мойындаллы. 7.Еліміздің европалық үлгідегі бұл үдеріске қосылуы қазақстандық жас түлектердің әлемнің кез келген елінде қызмет дети аллы. Бұл – жастарға берілген үлкен мүмкіндік. 8. Қазақстанның Болон үдерісіне қосылудағы қол жеткізген жетістіктерінің бірі – академиялық ұтқырлық. Академиялық ұтқырлық – Қазақстандағы кез келген жоғары оқу орнында білім алып жатқан студенттің оқу орнын, оқу бағдарламасын, оқытушыны еркін таңдауына мүмкіндік беру. Сондай-ақ, оқу кезеңінің аралығында білім алушының белгілі бір оқу бағдарламасын еліміздегі немесе шьет мемлекеттердегі университет тер де игеруге мүмкіндік аллы. «Болон» декларация сына қол қойған елдер арасындағы жоғары білім беру бағдарламаларының өзара үйлесімділігі, кредиторді есептеудің бір жүйеде болуы білім алушылардың академиялық ұтқырлығына жол ашты.