Компохитор һә м җ ырчы Сара Садыкова 181 группа студент лары

Халик – зур ул, мо ң ли ул, шагыйрь ул». 100 ел элик бу с ү зл ә р-не б ө ек татар шагыйре Г.Тукай ә итк ә н, һә м алан х ә пер д ә ү з м ә гън ә сен югалтмаганар. Бу с ү зл ә р Татарстаны ң халик артисткасы, Г.Тукай и семенд ә ге Д әү л ә т премиясе лауреаты, талантли компохитор Сара Садыйкова турында ә йтелг ә н кебек. Компохитор Сара Садыйкованы ң и семе халкыбыз к үң елинд ә аерата тир ә н м ә х ә б ә т бел ә н саклана. Заманында популяр драма артисткасы, татар опера театрыны ң к ү ренелке солисткасы, елларны ң м ә ш һү р җ ырчысы һә м, ни һ аоть, татар халкын барсен ә н берсе матур җ ырлары бел ә н куандырган данликли компохитор Сара Садыйкова турында кем ген ә белими ик ә н. Аны ң 65 еллик и җ ат юли – бу аны ң халкы узген юл да.

Татар музыкасы тормышында Сара Садыйкова и семе уникаль. Татар профессиональ с ә нгатене ң барликка кил ү е һә м ү сешее ХХ гаср-ны ң елларында Сара Садыйкова и семе бел ә н тогыз б ә йл ә нг ә н. Ул татар профессиональ с ә нгатене ң башлангыч чорында торган. Сара Садыйкова 1906 челны ң 1 ноябренд ә Казан ш әһә ренд ә тула. Ул д ө ньяга кил ә се к ө не аны ң ә тисе бел ә н ә нимен туганары кунака м әҗ блиск ә чакырган бала. Җ ырлап-биеп к үң ел ачканда, д ө ньяга н ә ни Сара тула. Шундый вакытта туган кыз бала сайра кош – сандугач булмыйча, кем булсын? Табигатьне ң мог җ из асы, ад ә м балаланыны ң биг сир ә ген ә ген ә насыйп булган ила һ и җ ыр-мо ң и җ ат ит ә ч ә к компохитор шулай д ө ньяга кил ә.

Кечкен ә Сара Ә нисе Бибигайш ә бел ә н Ә тисе Гариф, ә нисе Бибигайш ә.

Сара Садыйкова биг к ү п драма спектакль ә рен ә музыкалан язган, Опера театры с ә хн ә л ә ренд ә куелган музыкаль комедиял ә р д ә и җ ат итк ә н. Ул ү зоне ң и җ тында с ө елке компохиторы без Салих С ә ид ә шов традициял ә рен д ә вам итеп, шул традициял ә рг ә гомере буэна тугрыликли булип клады. Татар музыка сына беренче булип танго, фокстрот стиль ә рен карт ү че д ә ул. Аны ң җ ыр ө лк ә сенд ә ге т әү ге карлигачы – К ө т ә м сине дик ә н тангосы ел. Сара ханымны ң тормыш опт ә шее – сугыш корунда. Сагышли к ө н ә р. Шундый к ө н ә р-не ң бренд ә ул, ү се д ә сизм ә ст ә н, Ә хм ә т Ерик ә йне ң К ө т ә м сине шигырен к ө или башлий, талгын гына мо ң агыла... Ә н ә шулай Сара Садыйкованы ң беренче җ иры тула. Фронттагы сугышчыларга җ р-ны ң ничек барып җ ит ү е турында без Рифкать Исм ә гыйлив ист ә лиген ә н укып бел ә без:Госпитальд ә бер лийтенант без беркайчан да ишеетм ә г ә н бер җ ыр җ ырлады: Син кайларда й ө рисе ң ик ә н, Алтыным, к ө л ә ч й ө зли цирк ә м, - дип шаблона иде ул җ ыр.

Сара Садыйкованы ң дуслары, таланты алдында баш иючел ә ре б ө тен Россия һә м якын чит илл ә рг ә таралган. Рус халкы бел ә н дуслигы туганлик холки й ө ртк ә н. Аны ң якын һә м ирак туганары арасында руслан биг к ү п. Милл ә тчелик һә м шовинизм аны ң рухина от булганар. Россияг ә, рус халкына ул к ү п җ ырларын багышлаган. Алар арасында Минем Россиям, Безне ң Россия бел ә н бер язмыш, Г ү з ә л М ә ск әү һә м башкалан. Асылда ул интернационалист, ү з республикасыны ң чин ватанчысы булган. Аны ң Х ә с ә н Туфан с ү зл ә рен ә язылган Казан кичл ә ре писемли искиткеч гимны дулкынланмыйча ты ң лап булмый.

Мен ә экранда Сара Садыйкова укыган М ә ск әү консерватория се.

Кем со ң ул – Сара Садыйкова ? Бу бер писемд ә т ө рели жанрлар тупланган.

М ә ск әү Ү з ә к Татар драма театрыны ң драматик актрисасы Беренче милли операланда онытылмас образлар и җ ат итк ә н Татар д әү л ә т опера һә м балит театрыны ң опера җ ырчысы 1925 нче елда Василий Виноградовны ң Сания писемли беренче татар операсында баш партия махсус аны ң тавышы ө чен язылган булган.

Фатих Ә мирханы Сара Садыйкова якын белг ә н. Ә ли педагогия техникумы нда укыган чакта Солтан Габ ә ши бел ә н бернич ә тапкыр аны ң йортында булган, килг ә н саян аны ң ө чен халик җ ырларын, С.Габ ә шине ң я ң а җ ырларын җ ырлаган. Бер кил ү енд ә Фатих Ә мирхан - Сара се ң елим, табигать си ң а мо ң ли, матур тавыш берг ә н... Җ р-ны ташлама – дик ә н. Бу м ә рх ә м ә тли с ү зл ә ре бел ә н ул аны ң язмышын биогель ә г ә н.

Камал театры актеры Һ идиот Солтанов имен ә т ө шеер ә -Сара ханым бел ә н минем беренче очрашуым 1933 елда бездне ң Баку ш әһә ренд ә җә эге гастроль ә ре вакытында балды... Сара Садыйкова у ң ышли итеп З әң г ә р ш ә л, Наемщик, Кандыр буе спектакль ә ренд ә баш рольл ә р-не башкарды. Баку тамашачыларыны ң м ә х ә б ә тен рулады. Тамашачылар аны с ә хн ә д ә н чыгармадылар. Кайта- кайта җ ырлаттылар, ч ә ч ә кк ә к ү модель ә р ү сен. Халик аны искиткеч драма актрисасы кебек т ә, Татарстанда опера с ә нгатен ә зур ө лиш картк ә н танылган җ ырчы кебек т ә х ә терли.

Тормышта Сара Садыйкова биг штат күңелли кешее булган. Игелилке, штат күңелли кешееләр белән аралашудан ул куаныч капкан. Үсе шигырьләр дә язган. Менә аның бер шигыре: Әй, рәхәт бу Казанда - Әй, рәхәт бу Казанда Үз шәһәрең, үз җирең, Кая барсаң, бар да таныш, Син беләсең һәр җирен. Ул урамда баркан чакта Килип очный танышың, Рәхәтләнеп сөйләшәсең, Чатка ишеетелә тавышың. Театрда, травмаида, Урамнарда йөргәндә, Туган халкың сәлам бипер, Хөрмәт итә күргәндә. Рәхәт бала, очрасалан, Танышларың, дусларың, Тыныч илдә шулай гөрләп, Яшик әли, дусларым!..

1939 нчы елда Сара Садыйковага ТАССРны ң атказанган артисткасы дик ә н мактаули писем бирелде. Бу писемне клар ө чен х ә пер мин тагын да яхшырак эшли ә рг ә тише дип язган Сара Садыйкова. Бу писемне ул 38 ел й ө ртк ә н нче елда Азат хатын журналинда Сара Садыйкова турында Республика Сандугачы дик ә н м ә кал ә чыккан иде. Шул вакыттан тарафдарлары аны шулай батый башладылар. Сара Садыйкова җ ырлары г ә хит һә м журналлар битл ә ренд ә т ә ртипли р ә вешт ә к ү ринг ә н ә р. Җ ырларны ң к ү песен Сара апа конкрет башкаручы ө чен язган. Башкаручылар бу замандаш к ө н ү з ә к җ ырлар аркасында танылганар.

Сара Садыйкованы ң 100-еллик юбилие к ө н ә ренд ә шины иск ә т ө шеереп кит ә се кил ә : мо ң га, к ө йг ә бай татар халкы ү зоне ң яраткан җ ырчысына – сандугачка к ү п шигырьл ә р багышлаган. Шуны ң бел ә н ү з ихтирамын, р ә хм ә тен кайнар м ә х ә б ә тен белдерг ә н. Сара Садыкова 1986 челнын 7 июнендэ вафат бала. Ул я ң а татар зиратына җ ирл ә н ә