3-маruza Prof. Ibodullayev Zarifboy Rajabovich Psixodiagnostika, psixoterapiya, psixofarmakoterapiya.

Презентация:



Advertisements
Похожие презентации
Транксрипт:

3-маruza Prof. Ibodullayev Zarifboy Rajabovich Psixodiagnostika, psixoterapiya, psixofarmakoterapiya

Ma'ruzaning asosiy vazifalari 1 Psixodiagnostika 2 Psixoterapiya 3 Psixo farm akote rapiy a

Dori bilan davolashga haddan tashqari berilmadikmi?

Buyuk psixoterapevtlar З.Фрейд А. Адлер Эриксон Месмер Ж.М. Шарко В.М. Бехтерев К.Г. Юнг

Buyuk nevrolog J.M. Sharko isterik bemorni vrachlarga havola qilmoqda

yillarda depressiya bilan royxatga olinganlar soni 50 mln 150 mln 300 mln

Kelajakda qaysi kasb ilgarilab ketadi? Xirurglar PsixologlarGenetiklar

DORI BILAN DAVOLASH YAQIN KELAJAKDA INQIROZGA UCHRAYDI! CHUNKI... 1 Genetik davolash usullari jadal kirib keladi! Nanomeditsina bugungi tibbiyotni chetga suradi! 2 Psixodinamik terapiya keskin rivojlanadi! Biofiziklar bizga yordam berа boshlaydi! 3 Noinvaziv xirurgiya yanada jadal rivojlanadi! Profilaktik meditsina kuchayadi!

QAYSI KASALLIKLAR KO'PAYADI- YU, QAYSILARI KAMAYIB BORADI? DEPRESSIYA, NEVROZ VA PSIXOZLAR KOPAYIB BORADI! BARCHA TERAPEVTIK VA XIRURGIK KASALLIKLAR KAMAYIB BORADI!

Aslida qanday davolash kerak? DORILARPSIXOTERAPIYA PLASEBOTERAPIYA GIPNOTERAPIYA PSIXOANALIZ Бош қ а воситалар FIZIOTERAPIYA

Soz – bu buyuk kuch! PSIXODIAGN OSTIKA PSIXOTERAP IYA

Sharq - psixoterapiya vatani! Ibn Sino – juda kop psixoterapevtik usullarni ishlab chiqqan va qollagan. Ibn Sino – juda kop psixoterapevtik usullarni ishlab chiqqan va qollagan. Bu usullarni yevropalik olimlar boshqa rakursda shakllantirib ozlariniki qilib olishgan. Bu usullarni yevropalik olimlar boshqa rakursda shakllantirib ozlariniki qilib olishgan.

Psixodiagnostika nima? Insondagi mavjud kasalliklarni soz orqali aniqlab tashxis qoyishga psixodiagnostika deb aytiladi.

Bemor psixolog oldida ozini erkin tutishi kerak...

Psixolog kabineti qanday bolishi kerak?

Psixodiagnostika usullari 1. Suhbat qurish 2. Kuzatish 3. Psixologik testlar

Yordamchi psixodiagnostika usullarining asosiylari Bemor ozi toldiradigan sorovnomalar Psixolog bemor ma'lumotlariga asoslanib toldiradigan testlar Psixologik eksperimentlar

Psixoterapevtik suhbat otkazish qoidasi Suhbat ortacha 45 daqiqa davom etishi. Birinchi kuni asosan bemor sozlaydi, psixolog tinglaydi. Psixologik suhbatlar orasi 3-5 kun. Bemorning yaqinlari bilan uchrashish. Suhbatlar soni 8-10 marotaba bolishi. Butunlay davolashga kun ketadi.

Dastlabki 5 ta suhbat – psixodiagnostika davri Bemor va psixolog orasida 45 daqiqani taqsimlash (%) 1-suhbat – suhbat – suhbat – suhbat – suhbat – «Asosan bemor sozlasin» qoidasiga amal qiling!

Keyingi 5 ta suhbat – psixoterapiya davri Endi psixologga koproq vaqt ajratiladi (%) 6-suhbat – suhbat – suhbat – suhbat – suhbat – asosiy tavsiyalar bilan tugaydi.

Esda tuting! Psixologik suhbatlar soni ta bolishi shart emas. Vaziyatga qarab ularning soni 3 yoki 5 ta bolishi mumkin.

Qachon psixologik suhbatlar soni 8-10 ta bo'lishi mumkin? Xarakter korreksiyasi Surunkali depressiyalar Oilaviy majoralar Ipoxondriya, isteriya Yaqinlarini yoqotish Ish bilan bogliq stresslar Alkologizm, narkomaniya

Bolajak psixologga maslahatlar 1. Ozingizni ota aqlli va dono qilib korsatmang. Bemorga buning qizigi yoq. 2. Bemorning hamma gapiga ham ishonavermang! Ba'zilari psedolog bolishadi. 3. Bemor bajara olmaydigan maslahatlar bermang. Oqibati yomon bolishi mumkin.

Bolajak psixologga maslahatlar Bemorga achinish hissi bilan qaramang Be m or oz ini ja br di yd a qil ib ko rs ati sh ni xu sh ko ra di Bemorning yaqinlari bilan suhbat quring

Psixoterapiya nima? Insonda mavjud bolgan patologik holatlar va kasalliklarni soz orqali davolashga psixoterapiya deb aytiladi.

Psixoterapiya usullari Individu al Jamoavi y

Psixoterapiya yonalishlari Ratsional psixoterapiya Kognitiv psixoterapiya Psixodinamik terapiya Gipnoterapiya Geshtaltterapiya Bixeviorizm

Ratsional psixoterapiya – bu… Bemorda kechayotgan psixosomatik buzilishlarning asl sababi uning hissiyotida aks etayotgani va uni bemor oz fikrlari bilan bemalol boshqarishi mumkinligini izohlab beruvchi yonalish. Psixologik usullar orqali bosqichma-bosqich bemorga uning kasalligi sabablari, bu simptomlar nega yuzaga kelganligi, uni bartaraf etishda oz imkoniyatlaridan tolaqonli foydalanish mumkinligi bemorga tushuntirib beriladi. Qolga kiritilgan har bir muvaffaqiyat ragbatlantirib boriladi.

Kognitiv psixoterapiya – bu… Bemorda aslida yoq bolgan kasallik alomatlari gayritabiiy tarzda uning fikrida aks etgan. Kognitiv psixoterapiya asoschilari kasallik haqidagi fikrlarni soglom fikrlar bilan ozgartirish va ular yordamida miyaga ornashib qolgan turli simptomlarni bartaraf etish mumkinligini ilgari surishadi. Kognitiv psixoterapiya uslubi ratsional psixoterapiyaga oxshab ketadi.

Psixodinamik terapiya – bu … Ego, Id va Super-Ego orasidagi ziddiyatlar yechimini topish orqali davolovchi psixoterapevtik usul. Bu usulni psixoanalitik otkazadi.

Psixoanalitik nimaga urgu beradi? Bolalik davrida olingan va ong ostiga tiqishtirilgan ruhiy jarohatlar katta yoshda xulq-atvor ozgarishlari va psixosomatik buzilishlar bilan namoyon boladi.

Gipnoterapiya – bu… Bemorni somnambuliya bosqichiga tushirib davolash usuli bolib, qadimdan qollab kelinadi. Kasallik alomatlari bemorni uxlatib, yoq qilinadi.

Erikson gipnozi nima? Erikson gipnozi klassik gipnozdan shunisi bilan farq qiladiki, bunda bemor trans holatiga tushiriladi va kasallik alomatlari bartaraf etib boriladi. Gipnozning bu usulini ozlashtirish oson. Milton Erikson , АQSH

Geshtaltterapiya – bu …. Geshtalt degani nemis tilidan shakl, tur degan ma'noni anglatadi. Bemor psixolog kabinetida yonida turgan bosh stulga ozi yoqtirgan yoki yoqtirmaydigan odamni fikran otqazadi. U ozini tola erkin qoyib, osha shaxs bilan suhbatlashadi, tortishadi, bahslashadi. Psixolog esa uni chetdan kuzatib turadi. Bu psixologik tajriba psixolog tomondan muhokama qilinadi va aniq strategiya ishlab chiqiladi.

Bixeviorizm – bu xulq-atvor haqidagi fan Psixolog insonning ongi bilan emas, xulq- atvori bilan shugullanishi kerak (Uotson). Insonning har qanday xatti-harakati – bu tashqi stimul hosilasidir. Bixeviorizm hozirda bolalar xulq-atvorini organishda va korreksiya qilishda kop qollaniladi.

Psixofarmakoterapiya Psixogen buzilishlarni farmakologik dorilar bilan psixofarmakoterapiya deb ataladi. Psixogen buzilishlarni farmakologik dorilar bilan psixofarmakoterapiya deb ataladi.

Nima yaxshi? X.F. Gufelyand ( ): «Bitta vrach davolasa yaxshi, ikkitasiga ham chidasa boladi, lekin uchtasi – bu dahshat!»

Psixofarmakoterapiya qachon shakllandi? Dastlabki psixotrop dorilar XX asrning 50-yillarida ishlab chiqarila boshlangan. Bu davrgacha bu toifadagi dorilar juda kam bolib, ularning ta'sir kuchi past bolgan yilgacha kofein, korazol, brom va valerian vositalari keng qollanilgan.

Dastlabki antidepressant! 1957-yili dastlabki tritsiklik antidepressant (imipramin) kashf qilindi. Boshqa maqsad uchun yaratilgan bu dorini ichgan bemorlarning kayfiyati juda yuqori bo'lgan.

Tritsiklik antidepressantlar Dori nomi va dozasi 1 Imipramin, 25 mg, 2 ml (Melipramin) 2 Amitriptilin, dozasi 25 mg, 2 ml 3 Nor trip tili n, 25 mg Formulasi 3 ta benzol halqadan iborat bolgani uchun shu nomni olgan!

TSA ta'sir mexanizmi qanday? Noradrenalin, dofamin va serotoninni presinaptik membranaga qayta sorilishiga tosqinlik qiladi Natijada sinaptik yoriqda ushbu neyromediatorlar miqdori oshadi va signallar tarqalishi jadallashadi Neyronlararo faollik oshuvi natijasida depressiya belgilari sustlashadi.

Sinaps haqida ba'zi ma'lumotlar Neyron boshqa neyronlar yoki hujayralarga borib tugagan joyda kichikroq bir boshliq boladi. Bu boshliqqa – sinaptik yoriq deyiladi. Sinaptik suyuqliq mediatorlardan iborat boladi Sinapsda presinaptik va postsinaptik membranalar va ular orasida sinaptik yoriq boladi. Presinaptik yoriqqa neyromediatorlar ajralib chiqadi. Neyromediatorlar (neyrotransmitterlar) orqali signallar presinaptik membranadan postsinaptik membranaga uzatiladi. Sinapslarda signal har doim bir yonalishda uzatiladi.

Sinaps va neyromediator Presinaptik yoriqda maxsus vezikulalar bor. Ularda neyromediatorlarning minglab molekulalari boladi. Sinaptik yoriqdagi fermentlar mediatorlarni parchalaydi (masalan, atsetilxolinesteraza atsetilxolinni ). Postsinaptik membranada har bir mediatorni qabul qilib oluvchi ozining retseptori bor. Neyromediator presinaptik membranadan postsinaptik membranaga otayotganda membrana potensiali paydo boladi.

Neyromediator (neyrotransmitter, neyroamin) nima? Esda tuting Neyron qozgalganda undan ajralib chiqadigan modda; Ularning aksariyati (noradrenalin, serotonin, atsetilxolin) aminokislotalardan tashkil topgan. Esda tuting Neyromediator – nerv impulslarini sinaptik yoriq orqali otkazib turuvchi modda; Har bir neyromediatorning oz vazifasi bor. Esda tuting Tormozlovchi va qozgovchi neyromediatorlar farq qiladi; Insonning har bir faoliyati neyromediator ishtirokisiz amalga oshmaydi.

G'alati neyromediatorlar GAYOK – ortiqcha qozgalishni tormozlaydi, asablarni tinchlantiradi. Agar GAYOK kam bolsa, inson qozgalib bezovta bolaveradi. Glutamat kelib odamning asabini buzib ketsa, GAYOK kelib uni tinchlantiradi. Glutamat – doimo qozgab, bezovta qilib yuradi, stress va psixozlarda uning miqdori kop boladi. Biroq u bizni tetik tutib, kop ishlarimizni bajarib qolishga yordam beradi Atsetilxolin – oqish va eslab qolishga yordam beradi. Bu modda qancha kop bolsa, shuncha kop material esda qoladi. Atsetixolin kamayib ketsa, Alsxaymer rivojlanadi. © Ибодуллаев З.Р. ©

G'alati neyromediatorlar Serotonin – kayfiyatni kotaradi, odam doimo shox bolib yuradi. Uning miqdori kam bolsa, odam depressiyaga tushadi. Adrenalin – buyrak usti bezida ishlab chiqiladigan stress gormoni. Biroq odamni xavfli vaziyatlarga chidamli qiladi, olimdan saqlab qoladi. Noradrenalin – aqqli adrenalin. Ekstremal holatlarda insonga ham zavq bagishlaydi, ham qorqitadi. Masalan, maxsus arqonlarda balandan sakraydiganlar va h.k.

Neyromediatorlarga nimalar kiradi? Noradrenalin, adrenalin, dofamin Glutamat, aspartat, glitsin Atsetilxolin, GAYOK, serotonin

Antidepressantlar nimaga ta'sir korsatadi?

Psixotrop dorilar tasnifi (1966) Antidepressantlar; Neyroleptiklar; Trankvilizatorlar; Sedativ dorilar; Nootrop dorilar; Psixostimulyatorlar.

Antidepressantlar uchun xos xususiyatlar – bular Kayfiyatni oshirish; Kayfiyatni oshirish; Affektiv buzilishlarni kamaytirish yoki yoqotish Affektiv buzilishlarni kamaytirish yoki yoqotish

Antidepressantlar ta'siri: 5-7 kundan keyin boshlanadi; Kayfiyatni ko'taradi; Og'riqlarni kamaytiradi; Vegetativ buzilishlarni pasaytiradi; Yurak-qon tomir faoliyatini normallashtiradi; Nafas buzilishlarini kamaytiradi; Uyquni normal holatga keltiradi. Ishtahani tiklaydi va h.k.

Antidepressantlar Fluoksetin (prozak, portal, depres, fluval, prodel) 20 mg; Fluoksetin (prozak, portal, depres, fluval, prodel) 20 mg; Sertralin (zoloft, stimuloton) 50 mg; Sertralin (zoloft, stimuloton) 50 mg; Velaksin 75 mg, 150 mg; Velaksin 75 mg, 150 mg; Fevarin 50 mg, 100 mg. Fevarin 50 mg, 100 mg. Amitriptilin 25 mg. Amitriptilin 25 mg.

Zamonaviy antidepressantlarni tavsiya qilishga monelik qiluvchi holatlar: Amitriptilin bilan mumkin emas; Homiladorlik va laktatsiya davri; 8-10 yoshgacha bolgan davr; Epilepsiya, glaukoma, jigar va buyrak yetishmovchiliklari; Yurak qon-tomir faoliyatining buzilishlari.

Zamonaviy antidepressantlarni tavsiya qilishga monelik qiluvchi holatlar: Antikoagulyantlar va neyroleptiklar bilan birga qabul qilinmaydi; Davolanishning dastlabki haftasida suitsidal fikrlarni kuchayishi mumkin; Spirtli ichimliklar mumkin emas; Davolanishning dastlabki davrida avtomobil haydash tavsiya etilmaydi.

Trankvilizatorlar Elenium, seduksen, Fenazepam, tazepam, mebikar, Trioksazin, grandaksin va h.k. Ular tinchlantiradi, qorquv va xavotirni oladi, uyquni keltiradi, tutqanoq xurujini pasaytiradi.

Sedativ dorilar Novopassit Novopassit Sedavit Sedavit Valerian ekstrakti Valerian ekstrakti Persen Persen Biopassit Biopassit Vamelan va h.k. Vamelan va h.k.

Neyroleptiklar Eglonil. Antipsixotik ta'sirga ega. Eglonilda neyroleptik va antidepressantlarga xos xususiyatlar mavjud, lekin ular kuchli ifodalanmagan. Shu bois eglonilni qabul qilgan bemorlarda boshqa neyroleptiklarga xos bolgan uyqusirash, koordinator va ekstrapiramidal buzilishlar kuzatilmaydi.

Prosulpin (sulpirid): Prosulpin - 50 mg (tabl); Prosulpin - 50 mg (tabl); Prosulpin mg (tabl); Prosulpin mg (tabl); Eglonil ampulada 2 ml Eglonil ampulada 2 ml (100 mg) ishlab chiqariladi. (100 mg) ishlab chiqariladi.

Psixostimulyatorlar Bosh miyada ruhiy jarayonlarni faollashtiruvchi dorivor vositalarga psixostimulyatorlar deb aytiladi. Ular nafaqat ruhiy, balki jismoniy faoliyatni ham kuchaytiradi.

Psixostimulyatorlarga nimalar kiradi? Kofein va uning analoglari, Eleuterokokk, Jenshen saqlovchi dorilar, Sitramon. Tiamin gidroxlorid (Vit B1).

Psixostimulyatorlar Bu dorilarning tarkibida kofein moddasi bor. Bu dorilarning tarkibida kofein moddasi bor. Psixostimulyatorlar asab tizimini tetiklashtiradi, uyquchanlikni, kam harakatchanlikni yoqotadi. Psixostimulyatorlar asab tizimini tetiklashtiradi, uyquchanlikni, kam harakatchanlikni yoqotadi.

Psixostimulyatorlar qachon tavsiya qilinadi? Apatiya, Apatiya, Arterial gipotoniya, Arterial gipotoniya, Adinamiya, Adinamiya, Psixasteniya Psixasteniya Idiopatik sefalgiyalar. Idiopatik sefalgiyalar.

Psixostimulyatorlar mumkin emas Giperstenik nevrozlarda; Giperstenik nevrozlarda; Qozgaluvchi psixozlarda; Qozgaluvchi psixozlarda; Epilepsiya va tutqanoq sindromlarida; Epilepsiya va tutqanoq sindromlarida; Uyqudan oldin tavsiya qilinadi. Uyqudan oldin tavsiya qilinadi. Bu dorilarni kunning birinchi yarmida tavsiya qilinadi. Bu dorilarni kunning birinchi yarmida tavsiya qilinadi.

Esda tuting! Har qanday kasallikni davolash mumkin (hatto saratonni ham), biroq xarakterni davolab bo'lmaydi. Xarakterni yaxshi tomonga o'zgartirish mumkin va bu ish bilan psixolog (psixoterapevt) shug'ullanadi.

E'tiboringiz uchun rahmat

Zarifboy Ibodullayev – tibbiyot fanlari doktori, professor. Toshkent tibbiyot akademiyasida ishlaydi. Olim 150 dan oshiq ilmiy asarlar muallifi. Uning Asab kasalliklari va Tibbiyot psixologiyasi darsliklari Yilning eng yaxshi darsligi sovriniga sazovor bolgan. Uning yirik asarlari Nevrologiya. Umumiy amaliyot vrachlari uchun, Epilepsiya nomli qollanmalari chop qilingan. Bugungi kunda Ozbekistonda tibbiy psixologiya, psixosomatik tibbiyot va psixoterapevtik yordamni rivojlantirish ustida ish olib bormoqda. МАRUZA MUALLIFI