Фәнис Яруллинның тормыш юлы һәм иҗаты

Фәнис Яруллин (1938 ел)

Тулы и семе: Фәнис Гатаулла улы Яруллин. Туган көне: 1938 нче елның, 9 нчы феврале. Туган урны: Баулы районы, Кызылъяр авылы. Белеме: угары, КДУ нче ел. Гаиләсе: тормыш иптәше – Нурсөя ханным. Холкына хаус сыйфатлар: вәгъдәле, максатчан, пункту аль. Тормыш девизы: Нинди генә очракларда да кеше булып кала алу һәм намуска тап төшермәү.

Фәнис Яруллин (Фәниз Гатаулла улы Яруллин) 1938 елның 9 февралендә Татарстан АССРның Баулы районы Кызылъяр авылында игенче-крестьян гаиләсендә туган. Җидееллык беломне туган авылында ала, сигезенче классный Баулы утра мәктәбендә тәмамлый елда «Татнефть» берләшмәсенең Баулы элемтә конторасында монтер булып эшли башлый елда Совет Армиясе сафларына чакырыла. Армиядә һава укчы радистлар мәктәбендә укый, спорт белән мавыга. Спорт күнегүләренең берсендә турниктан егылып, имгәнеп, гомерлеккә йөри алмаз хәлдә кала. Озак еллар урны өстендә яки больница лорда дәваланнып ятуына карамастан, Ф. Яруллин бөтен тырвышлигын, рухи көчен үзенең белом дәрәҗәсен күтәрүгә, әдәби иҗат эшенең серләрен үзләштерүгә юнәлтә: 1963 елда экстерн тәртибендә утра мәктәп программасы буенча имтихан тата, 1970 елда исә, читтән торып укып, В.И.Ульянов-Ленин и семендәге Казан дәүләт университетының тарих-филология факультетын тәмамлый. Шул елларда шигырьләр, кикәяләр язарга керешә. Матбугатта анның беренче әдәби иҗат тәҗрибәләре 1960 елда Баулы район газетасында, аннан соң республиканның үзәк газета-журналларында басылалар. Ниһаять, 1964 елда авторның беренче мөстәкыйль китабы «Мин тормышны яратам» писемле шигырьләр җыентыгы дөнья күрә. Аннан соң, алтмышынчы еллар дәвамында, мәктәп балаларына һәм яшүсмерләргә багышлап язылган тагын берничә кикәя һәм шигырь җыентыгы басылып чага.

Җитмешенче еллар башында Ф.Яруллин үзенең каләм көчен проза жанрының олырак формаларында да сынап карий елда ул темасы бүгенге яшьләр тормышыннан алынып, сюжет нигезен автобиография материаллар тәшкил иткән «Җилкәннәр җилдә сынала» писемле повестьн тәмамлый. Әсәр «Казан утлары» журналында (панда ул «Җилкәнне җилләр еккач» дип атака, 1972, 3) һәм Татарстан китап нәшриятында серым китап булып басылып чыккач (1973), анны әдәби җәмәгатьчелек тә, укучылар да хуплап карши алалар. Бу повесть белән Ф. Яруллин киң масса укучылар алдында танныла, әсәр рус чага, казакъчага тәрҗемә ителә. Ф.Яруллин ике дистәгә якын шигырь һәм проза китаплары авторы «Аерылмас дустым» һәм «Сулыш» шигъри җыентыклары өчен автор 1978 елда Татарстан АССР-ның М. Җәлил и семендәге комсомол премиясенә лаек балды. Ф. Яруллин сәхнә әсәрләре дә яза. Аның «Әнә килә автомобиль» комедиясе Г. Камал и семендәге татар дәүләт академия театры, Республика драма һәм комедия театры сәхнәләренә менеп, берничә сезон рәттән өзлексез уйналып килде һәм тамашачыларда уңыш казанды.

Со ң гы елларда Ф.Яруллин аеруча кик ә я жанрында у ң вышли эшли. Анын ү зенч ә келли юмор бел ә н сугарылган, тормышчан, заманча, оптимистки кик ә ял ә ре « һә ркемне ң ү з сукмагы» дик ә н чираттагы җ ыентыгына (1982) тупланган, Ә диане ң поэтик и җ атыннан серым ү рн ә кл ә р рус телен ә т ә р җ ем ә ителеп, «Современник», «Аврора», «Волга», «Байкал» кебек союзк ү л ә м журнал лорда һә м «Литературная Россия», «Комсомольская правда» кебек ү з ә к газета лада да урны ала кил ә. Ә д ә бият ө лк ә сенд ә ге хезм ә тл ә ре ө чен Ф.Яруллинга 1985 елда Татарстан АССРны ң атказанган культура работнигы дик ә н мактаулы писем бирелде. Ф.Яруллин 1968 алдан СССР Язучылар союзы члены.

1957 нче елда армиягә алина Армия сафларында хезмәт иткәндә. 1958

Туган авылында Әнисе Бибигафифә һәм сеңлесе Һәнүзә белән. 1963

Ф. Яруллин әнисе Бибигафифә белән

Диплом алгач нчы ел

Язучылар белән очрашу 1962 ел 1980 ел

Укучылар белән очрашу Татарстан язучыларының Х съездында. 1984

Чаллы яшьләр театры артистлары белән Дуслары белән Ык буенда. 2003

Яшьлектә дә, картлыкта да гель бергә Хатыны Нурсөя белән

Г. Тукай и семендәге бүләкне алган көн. 1995

Президент М. Шәймиев белән очрашу. 2001

Дулкыннар бәйгесе. (Ф.Яруллин шигырьләренә язынган җырлар бәйгесе)

Сайланма әсәрләр Биш томда: кикәяләр романнар повестьлар пьесалар эссе поэмалар балладалар шигырьләр

Игътибарыгыз өчен зур рәхмәт!