Жылжымайтын мүлікке инвестициялар Орындаған:Құлманова А.Ұ. Тобы: УК 3 Тексерген:Иманбаева З.Ө.

Баланстық құн – ол бойынша актив баланста танылатын сома. Өзіндік құн – төленген ақша қаражаттарының немсе олардың баламаларының самосы немсе оны немсе ғимаратты сатып алу кезінде активті сатып алу мақсатында берілген басқа өтемнің әділ құны немсе мұны қолдануға бокса, басқа Халықаралық стандартқа, мысалы, 2-«Акцияларға негізделген төлем» IFRS нақты талаптарына сәйкес бастапқы тану кезіндегі осы активе жатқызылған сома. Әділ құн - бұл осындай операция на жасағысы келетін, жақсы хабар дар, тәуелсіз тараптардың арасында актив айырбасталуы мүмкін сома. Баланстық құн – ол бойынша актив баланста танылатын сома. Өзіндік құн – төленген ақша қаражаттарының немсе олардың баламаларының самосы немсе оны немсе ғимаратты сатып алу кезінде активті сатып алу мақсатында берілген басқа өтемнің әділ құны немсе мұны қолдануға бокса, басқа Халықаралық стандартқа, мысалы, 2-«Акцияларға негізделген төлем» IFRS нақты талаптарына сәйкес бастапқы тану кезіндегі осы активе жатқызылған сома. Әділ құн - бұл осындай операция на жасағысы келетін, жақсы хабар дар, тәуелсіз тараптардың арасында актив айырбасталуы мүмкін сома.

Жылжымайтын мүлікке инвестициялар - қарауындағы жылжымайтын мүлік (жер немсе үй, не үйдің бір бөлігі, не сол да, басқасы да), жалгерлік төлемдер немсе капиталдың өсуінен кірістер немсе соны да, басқасын да алу мақсатымен, бірақ: -тауэр өндіруде немсе жеткізуде, қызмет көрсетуде пандалану үшін емс, әкімшілік мақсаттар үшін емс; немсе -әдеттегі шаруашылық қызмет барысында саду үшін емс. Иеленуші орналасқан жылжымайтын мүлік - қарауындағы жылжымайтын мүлік, тауэрлар өндіруде немсе жеткізуде, қызмет көрсетуде немсе әкімшілік мақсаттарға пандалануға арналған. Жылжымайтын мүлікке инвестициялар - қарауындағы жылжымайтын мүлік (жер немсе үй, не үйдің бір бөлігі, не сол да, басқасы да), жалгерлік төлемдер немсе капиталдың өсуінен кірістер немсе соны да, басқасын да алу мақсатымен, бірақ: -тауэр өндіруде немсе жеткізуде, қызмет көрсетуде пандалану үшін емс, әкімшілік мақсаттар үшін емс; немсе -әдеттегі шаруашылық қызмет барысында саду үшін емс. Иеленуші орналасқан жылжымайтын мүлік - қарауындағы жылжымайтын мүлік, тауэрлар өндіруде немсе жеткізуде, қызмет көрсетуде немсе әкімшілік мақсаттарға пандалануға арналған.

Жылжымайтын мүлікке инвестициялар жалгерлік төлем немсе капитал құнының өсуінен кірістер, не соны да, басқасын да алуға арналған. Сондықтан жылжымайтын мүлікке инвестициялар түсетін ақшалай тасқындар, әдетте, кәсіпорынның қалған активтерімен байланысты болмайды. Бұл жылжымайтын мүлікке инвестицияларды иеленуші орналасқан жылжымайтын мүліктен өзгешелендіреді. Тауарлар мен қызмет көрсетулерді өндіру немсе жеткізу мүлікке ғана емс, өндіру немсе жеткізу процесінде пандаланылатын басқа активтерге де жатпайтын ақшалай қаражаттарды туғызады. 16-Негізгі құралдар IAS иеленуші орналасқан жылжымайтын мүлікті көрсету үшін қолданылады.Жылжымайтын мүлікке инвестициялар мысалдары төменде келтірілген:

әдеттегі шаруашылық қызметтің барысында қысқа мерзімді болашақта саду үшін емс, ұзақ мерзімді болашақта капитал құнының өсуінен панда алуға арналған жер; қазір әрі қарай барнаул мақсаты әзірше анықталмаған жер; кәсіпорынның меншігіндегі және операциялық жалгерліктің бір немсе бірнеше шарттары бойынша жалға берілген ғимарат; қазір бос тұрған, бірақ операциялық жалгерліктің бір немсе бірнеше шарттары бойынша жалға берегу арналған ғимарат.

Жылжымайтын мүлікке инвестициялар болып табылмайтындар : o әдеттегі шаруашылық қызметтің барысында садуға арналған немсе құрылысы салынып жатқан немсе саду мақсатымен қайта құру сатысындағы жылжымайтын мүлік; o үшінші тұлғалардың тапсыруы бойынша салынып жатқан немсе қайта құру сатысындағы жылжымайтын мүлік; o иеленуші орналасқан жылжымайтын мүлік, оның ішінде иеленуші орналасқан жылжымайтын мүлік ретінде одна әрі пандалануға арналған жылжымайтын мүлік Жылжымайтын мүлікке инвестициялар болып табылмайтындар : o әдеттегі шаруашылық қызметтің барысында садуға арналған немсе құрылысы салынып жатқан немсе саду мақсатымен қайта құру сатысындағы жылжымайтын мүлік; o үшінші тұлғалардың тапсыруы бойынша салынып жатқан немсе қайта құру сатысындағы жылжымайтын мүлік; o иеленуші орналасқан жылжымайтын мүлік, оның ішінде иеленуші орналасқан жылжымайтын мүлік ретінде одна әрі пандалануға арналған жылжымайтын мүлік

Қаржылық жалдау шорты бойынша басқа кәсіпорынға жалға берілген жылжымайтын мүлік.Жекелеген ретард жылжымайтын мүлік объектісінің бір бөлігі - жалгерлік ақы алу немсе капитал құнының өсімін алу үшін, ал екінші бөлігі тауэрлар өндіру немсе жеткізу, қызметтер көрсету үшін немсе әкімшілік мақсаттар үшін пандаланылуы мүмкін. Егер объектінің аталған бөліктерін бір-біріне тәуелсіз саду мүмкін бокса кәсіпорын объектінің көрсетілген бөліктерін жеке-жеке ескереді. Ал егерь объектінің бөліктерін жеке-жеке садуға болмаса, осы объектінің аз ғана бөлігі тауэр өндіруге немсе жеткізуге, қызмет көрсетуге немсе әкімшілік мақсаттарға арналған бокса ғана, объект жылжымайтын мүлікке инвестициялар деп есептеледі.

Кейбір жағдайларда кәсіпорын кәсіпорынға тиесілі жылжымайтын мүлікті жалға алушыларға қосымша қызмет көрсетеді. Кәсіпорын, көрсетілетін қызметтер барлық мәміленің салыстырмалы түрде аз ғана бөлігін құраған жағдайда, осы жылжымайтын мүлікті жылжымайтын мүлікке инвестициялар ретінде қарастырады. Кеңсе үйінің иесі жалға алушыларға осы үйді күзету және ағымдағы пандалану жөнінде қызмет көрсететін жағдай жоғарыда айтылғанның мысалы болып табылады. Басқа жағдайларда көрсетілетін қызметтер неғұрлым маңызды болады. Мысалы, егерь кәсіпорын қонақ үйге иелік етіп, оны басқаратын бокса, хонда тұрғындарға көрсетілетін қызметтер тұтастай келісім үшін маңызды болып табылады. Сөйтіп, иеленуші басқаратын қонақ үй жылжымайтын мүлікке инвестицияны емс, иеленуші орналасқан жылжымайтын мүлікті білдіреді.

Кейде қосымша қызмет көрсетулер жылжымайтын мүлікті жылжымайтын мүлікке инвестицияларға жатқызуға болмайтындай соншалықты елеулі болатын-болмайтынын анықтау қиын. Объект жылжымайтын мүлікке инвестициялар анықтамасына сәйкес келетінін анықтау үшін, кәсіптік пікірге сүйену қажет. Кейде кәсіпорын өзінің бас кәсіпорны немсе сол топтағы басқа да еншілес кәсіпорыны жалға алған және орналасқан жылжымайтын мүлікке ие болады. Мұндай жылжымайтын мүлік шоғырландырылған қаржы есептілігінде жылжымайтын мүлікке инвестициялар ретінде көрсетілмейді, өйткені барлық топтың көзқарасы бойынша, осы объект иеленуші орналасқан жылжымайтын мүлік болып табылады. Кейде қосымша қызмет көрсетулер жылжымайтын мүлікті жылжымайтын мүлікке инвестицияларға жатқызуға болмайтындай соншалықты елеулі болатын-болмайтынын анықтау қиын. Объект жылжымайтын мүлікке инвестициялар анықтамасына сәйкес келетінін анықтау үшін, кәсіптік пікірге сүйену қажет. Кейде кәсіпорын өзінің бас кәсіпорны немсе сол топтағы басқа да еншілес кәсіпорыны жалға алған және орналасқан жылжымайтын мүлікке ие болады. Мұндай жылжымайтын мүлік шоғырландырылған қаржы есептілігінде жылжымайтын мүлікке инвестициялар ретінде көрсетілмейді, өйткені барлық топтың көзқарасы бойынша, осы объект иеленуші орналасқан жылжымайтын мүлік болып табылады.

Жылжымайтын мүлікке инвестицияларды мынадай кезде ғана активтердің құрамында тану керек: жылжымайтын мүлікке инвестициялармен байланысты болашақ экономикалық пандалардың кәсіпорынға келіп түсу мүмкіндігі бар; және жылжымайтын мүлікке инвестициялардың құнын сенімді түрде өлшеуге болады. Жылжымайтын мүлікке инвестицияларды мынадай кезде ғана активтердің құрамында тану керек: жылжымайтын мүлікке инвестициялармен байланысты болашақ экономикалық пандалардың кәсіпорынға келіп түсу мүмкіндігі бар; және жылжымайтын мүлікке инвестициялардың құнын сенімді түрде өлшеуге болады. Танудың осы принципіне сәйкес кәсіпорын жылжымайтын мүлікке инвестицияларға жұмсалған шығындарды олар туындаған кезде бағалайды. Мұндай шығындар жылжымайтын мүлікке инвестициялар объектісін сатып алған кезде бастапқыда жұмсалған шығындарды және кейіннен объектіні қосымша жабдықтауға, бөлшегін ауыстыруға немсе жылжымайтын мүлік объектісіне қызмет көрсетуге арналған шығындарды қамтиды.