М АРАТ О СПАНОВ АТЫНДАҒЫ Б АТЫС Қ АЗАҚСТАН М ЕМЛЕКЕТТІК М ЕДИЦИНА У НИВЕРСИТЕТІ Ф АКУЛЬТЕТ : Ж АЛПЫ МЕДИЦИНА Д ИСЦИПЛИНА : Х ИРУРГИЯЛЫҚ АУРУЛАРДЫҢ НЕГІЗДЕРІ Тақырыбы: Жедел аппендициттің атипиялық түрлері Орындаған: Қалабай Ж.Б. Тобы: 410 Б Тексерген: Балшамбаев М.Е. Ақтөбе-2019 жил

Ж ОСПАР : I. Кіріспе Жедел аппендицит, классификациясы, этиологиясы мен патогенезі II. Негізгі бөлім Жедел аппендициттің атипиялық түрлері Аппендицитті зерттеу әдістері, емі. III. Қорытындым Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Ж ЕДЕЛ АППЕНДИЦИТ Жедел аппендицит – полиэтиологиялық жедел хирургиялық іш ағзаларының арасында аса жиі кездасетін ауру және соқыр ішектің құрт тәрізді өсіндісінің қабынуы.Хирургиялық клиникаға шұғыл түрде түсетін науқастар арасында аппендициттің жиілігі 75-83% ке дейін жетеді.Әйелдер еркектерге қарағанда 2-3 асе жиі ауырадым.1884 жилы Р.Фитц аппендицит терминін енгізген.

Ж ЕДЕЛ АППЕНДИЦИТТІҢ ЖІКТЕЛІСІ В.И.Колесовтың (1972) жіктеуі бойынша: Аппендикулярлық колика (colica appendicularis) Жәй (беткейлі, катаральді) аппендицит (a. simplex, superficialis). Деструктивті аппендицит (a. destructiva): а) флегмоноздым; б) гангреноздым; в) тесілген (перфоративті); Асқынған жедел аппендицит (a. complicata).

К ЛАССИФИКАЦИЯ А БРИКОСОВ БОЙЫНША ( МОРФОЛ.) І. Беткей және катаральдым (6-12 сағ. демидым) ІІ. Флегмоноздым (12-24 сағ.) А) жәй Б) флегмоноздым-жаралы В) апостематоздым- ірің қабырғаларына то ладым. Г) Эмпиема (қуысына ірің то ладым) Д) Флегмоноздым-перфоративті ІІІ. Гангреноздым (24-48 сағат) 1-лік-гангреноздым- а) тесілулі, б) тесілусіз 2-лік гангреноздым -а) тесілулі, б) тесілусіз

Ж ЕДЕЛ АППЕНДИЦИТТІҢ ЭТИОЛОГИЯСЫ МЕН ПАТОГЕНЕЗІ Рефлекторлы (нервтік-гуморалдымқ) Гематогенді жолмен аппендициттің тромбозы Лимфогенді Иммунологиялық Алиментарлы Паразитарлы Баугиноспазм Бөгде затрат (түйме, шемішке)

Ж ЕДЕЛ АППЕНДИЦИТТІҢ СИНДРОМДАРЫ 1. Диспепсиялық жүрек айну, 1-2 рейт құсу, нәжіс шығару бұзылысы 2. Ауырсыну эпигастрий аймағында басталып,5-6 сағаттан соң оң жақ мықын аймағына ауысадым- қатты емс, төзуге боладым, сирек периодты, қозғалғанда күшейеді. 3. Қабыну синдромы температура (38-39) ; лейкоцитоз, нейтрофилез, солға жилжу, ЭТЖ жоғарылауы 4. Перитонеальдым синдром интоксикация ; Гиппократ беті; Тілі жабындыммен жабылған, іші желденген, тыныс алу актісіне қатыспайдым(Винтер синдромы); құрттәрізді өсінді проекциясында ауырсыну анықталадым; оң жақ аймағында бұлшық еттері қатаю.

Ж ЕДЕЛ АППЕНДИЦИТТІҢ СИНДРОМДАРЫ

Ж ЕДЕЛ АППЕНДИЦИТТІҢ СИМПТОМДАРЫ : Образцов симптомы- науқас оң тізе буынын көтергенде және соқыр ішекке пальпация жасағанда ауырсынудымң болуы. Кохер симптомы- эпигастральдым аймақтағы ауырсынудымң оң жақ мықын аймағына көшуі Воскрасенский симптомы- науқастың эпигастрии аймағынан құрсақ қуысына дейін сырғанатқанда оң жақ құрсақ астында тері гиперейтезия шекараларының болуы.Оның панда болуы жоғарғы шажырқай вена дан қанның қайта келуімен байланысты.

Ж ЕДЕЛ АППЕНДИЦИТТІҢ СИМПТОМДАРЫ : Ровзинг симптомы- жоғарғы жақтан төмен түсетін тоқ ішекті және сигма тәрізді ішекті бір уақытта қысқанда оң жақ құрсақ қуысында ауырсынудым шақырадым.Бұл егерь қабыну процесі бокса,сигма тәрізді ішектегі газ соқыр ішекті созыв ауырсыну тудымрадым. Ситковский симптомы- науқас сол жақ бүйіріне бұрылғанда оң жақ құрсақ қуысында ауырсынудымң панда болуы,ол көкет керілген кезде қабынған соқыр ішектің қимылдауынан панда боладым. Щеткин-Блюмберг симптомы- құрсақ қуысын ақырын қолмен қысқан кезде минимальдым ауыру сезімін шақырадым,қолдым бірден тартып алған кезде бірден ауыру сезімі күшейеді.Бұл ауру бірден қысымның өзгеруіне әкеледі.

Ж ЕДЕЛ АППЕНДИЦИТТІҢ АТИПИЯЛЫҚ ТҮРЛЕРІ Құрт тәрізді өсіндінің эмпиемасы Ретроцекалдымқ жедел аппендицит Жамбастық жедел аппендицит Бауыр асты жедел аппендицит Сол жақты жедел аппендицит Біріншілік-гангреноздым аппендицит

Қ ҰРТ ТӘРІЗДІ ӨСІНДІНІҢ ЭМПИЕМАСЫ Бұл барлық аппендициттердің 1-2% құрайдым. Дерттің бұл түрі морфологиясы жағынан алғанда флегмоноздым аппендицитке жақын болғанмен, клиникалық көрінісінде одна айқын ерекшеліктері бар. Ең алдыммен, құрт тәрізді өсіндінің эмпиемасында ауырсыну сезімінің сипатында ығысуы болмайдым, ауырсыну сезімі тікелей оң жақ мықын аймағынан басталадым. Ауырғанда батыр ауырадым, баяу өршиді, күшіне дерттің 3-5-ші күндері енеді. Осы кезеңдерде солқылдатып ауырадым, науқас бір немасе екі мәрте құсадым. Бастапқыда науқастың жалпы жағдайы көзге көрінбейді, дене қызуы қалыпты немасе сәл көтеріңкі, оң жақ мықын аймағы солқылдап ауырып, әлсін-әлсін қалтырау панда боладым. Арық науқастарда сипағанда жуандаған, ауыратын құрт тәрізді өсіндіні анықтауға боладым.

Р ЕТРОЦЕКАЛЬДЫҚ ЖЕДЕЛ АППЕНДИЦИТ Құрт тәрізді өсіндінің соқыр ішек аймағында орналасуы жиілігі орташа асеппен 17%-дым құрайдым. Соқыр ішек артында орналасқан құрт тәрізді өсінді, әдетте, соқыр ішек қабырғасына тақалып орналасадым, оның шажырқайы қысқа. Ретроцекальдым аппендицит те аппендициттің басқа формалары секілді құрсақтың эпигастрий аймағындағы, кейін оң жақ мықын немасе бел аймағына тұрақталатын ауру сезімінен басталадым. Қабынған құрт тәрізді өсіндіге соқыр ішектің тығыз жақын орналасуы және оның тітіркенуі салдарынан дерттің алғашқы сағаттарында екі-үш мәрте жартылай сұйық, немасе қоймалжың нәжіс болуы мүмкін.

Ж АМБАСТЫҚ ЖЕДЕЛ АППЕНДИЦИТ Еркектерге қарағанда әйелдерде 2 асе көп кездаседі.Өсінді кіші жамбас астауына кіре берісінде немасе тік ішек-қуық қиылысында орналасуы мүмкін.Ауыру сезімі басында барлық ішектерде боладым,одна сон бел аймақтарының оң жақ шапаралығына тараладым.Қабынған өсіндінің тік ішекпен насепағарға жақын орналасуына байланысты олардым да зақымдап аз насеп шығуы болуы мүмкін.Ректальдым зерттеуде диагноз қою үшін-1-сағаттыің ішінде тік ішектің алдымңғы және оң жақ қабырғасында ауырсыну сезімі болуы керек.(симптом Куленкампффа)

Б АУЫР АСТЫ ЖЕДЕЛ АППЕНДИЦИТ Құрт тәрізді өсіндінің жоғары және медиалдым орналасуы сирек кездаседі, сондымқтан, осындай жердегі аппендицитті анықтау өте қиынға түседі. Оң жақ қабырға асты аймағында ауырсыну сезімі, құрсақ қабырғасы бұлшық еттерінің қатаюы және де ішперденің тітіркену симптом дары алдыммен жедел холецистит туралы ойға жетелейді. Әйтсе де, жедел аппендицитке тән типтік анамнез дұрыс диагноздымң бастамасы болып табыладым.

С ОЛ ЖАҚТЫ ЖЕДЕЛ АППЕНДИЦИТ Аппендициттің бұл түрі ішкі ағзалардымң кері орналасуына немасе шажырқайы ұзын жилжымалы соқыр ішекте кездаседі. Бұл аталған екі жағдайда да аппендициттің типтік симптом дары сол жақ мықын аймағында анықталадым.

Б ІРІНШІЛІК - ГАНГРЕНОЗДЫ АППЕНДИЦИТ Бұл кейде ужасы где тартқан адамдарда демидым. Оның мәні мынадай: атеросклероз немасе тромбоз нәтижесінде құрт тәрізді өсінді артериясында қан айналысы бұзыладым, яғни, шин мәніндегі дерттің катаралдым және флегманоздым кезеңдерін айналып өтіп, гангренаға айналатын құрт тәрізді өсіндінің инфарктісі демидым. Бактериялық қабынудымң жилдам дамуы және құрт тәрізді өсіндінің шеңберінен тыс жерге таралуы нәтижесінде тез арада ішперденің тітіркену симптом дары панда болып, дене қызуы мен лейкоцитоз көтеріледі. Кейінірек толық некрозға ұшыраған құрт тәрізді өсінді толығымен соқыр ішектен бөлініп қалуы мүмкін және жала оған операция кезінде құрсақ қуысында бос жатадым.

А СҚЫНУЛАРЫ : Асқынулары 3 себептен дамуы мүмкін 1.Диагноздымң кеш койылуына байланысты операцияның кеш жасалуы 2.Хирургиялық техниканың ақауларынан панда болған 3.Белгісіз себептерден - перфорация - аппендикулярьлы инфильтрат - перитонит - қақпа венасының тромбофлебиті(пилефлебит) - аппендикулярный абсцесс

З ЕРТТЕУ ТӘСІЛДЕРІ Лапароскопия Құрсақ қуысына рентгеноскопия КТ МРТ УЗИ

Қ ҰРТ ТӘРІЗДІ ӨСІНДІНІ АЛЫП ТАСТАУДЫҢ 5 ӘДІСІ БАР ( АППЕНДЭКТОМИЯ ) Антеградты Ретроградты Инвагинациялық Бөлшектеп Лигатурлы

П АЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТІҢ ТІЗБЕСІ : 1. Абдоллаев Ш.Н. - Факультеттік хирургия. Алматы, бет. 2. Апсатаров Е.А. - Хирургиялы қ аурулар..Алматы, бет. 3. Акатаев Н.А. – Клинические лекции по факультетской хирургии. Актобе Жолмухамбетов Қ. Қ., Қ абдулов А.Е., Жары қ ов С.Н. - Факультеттік хирургия (п ә нні ң практикалы қ саба қ тарина н ұ с қ ау).А қ т ө бе, бет. 5. Қ обландинС.Н., Қ абдулов А.Е. Факультеттік хирургия п ә нінен д ә рістер.А қ т ө бе, б. 6. Құ лан баев М.К. - Факультеттік хирургия. Алматы, 2000 – 454 бет. 7. Құ лан баев М.К. – Учебное пособие по курсу факультетской хирургии. Алматы, 1991,218 с. 8. Хирургические болезни. - Под. ред. В.С. Савельева, А.И. Кириенко. М., 2005, том І с., том ІІ с. Учебник с компакт - диском. 9. Хирургические болезни. - Под. ред. М.И. Кузина. М., с. 10. Рекомендации по оказанию скорой медицинской помощи в РФ / 2-е издание, под редакцией проф. А.Г. Мирошниченко, проф. В.В. Руксина г.

П РЕЗЕНТАЦИЯНЫҢ БАҒАЛАУ КРИТЕРИЙІ 0-0,1 – критерий орындалмаған 0,2-0,3 – критерий ескертумен орындалған 0,4-0,5 – критерий орындалған Орындау критерийі 0-0,10,2-0,30,4-0,5 1Презентацияны безендіру 2Жоспар 3Иллюстративті материал 4Маңыздымлығы 5Мазмұны 6Қорытындым 7Әдебиеттер 8БАӨЖ-дің өз уақытылы тапсырылуы және графике сәйкес келуі Қорытындым