Тақырыбы: Мектептерде балалардың дене тәрбиесі мен шсынықтурыдың гигиеналық негіздері және оның ұйымдастурыын бақылау. Еңбекакие тәрбиелеу мен оқытудың физиологиялық-гигиеналық принциптері Орындаған:Жумабаев.Н Қабылдаған: Уважанова А.С. Тобы: ЖМ «ҚАЗАҚ МЕДИЦИНАЛЫҚ ҮЗДІКСІЗ БІЛІМ БЕРУ УНИВЕРСИТЕТІ» АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ АКЦИОНЕРНОЕ ОБЩЕСТВО «КАЗАХСКИЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ НЕПРЕРЫВНОГО ОБРАЗОВАНИЯ» Алматы 2019 ж «ГИГИЕНА, ЭПИДЕМИОЛОГИЯ НЕГІЗДЕРМЕН ҚОСА ҚОҒАМДЫҚ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ» КАФЕДРАСЫ

Тәрбие берудің 90% өте арте жеста қалыптосады. Гигиеналық білім мен гигиеналық дағдылар баланның денсаулығын нығайтуға ғанна емс, соннымен бірге баланны әдептілікакие, канналылыққа баулиды. Баланны жеке бас гигиена ссының талаптарын сақтауға баулу олардың канналы түрде қоғамға қажетті негізгі ережелерді сақтап жүруін қалыптастырады. Балаға гигиеналық тәрбие берудің негізі бала- бақшада басталлоды, одна ары қарай мектепте тереңірек түсініктер беріледі..

Күн тәртібінің тәрбиелік мәні. Балалардың сан қилы іс-әрекеті белгілі жүйемен ұйымдастырылуы тиіс. Оқушилардың өмірі мен іс-әрекетін ұйымдастурыда күн тәртібі үклен маңызға ие. Күн ырғағы - адамгершілік санналарын қалыптастурыдық маңезды әдісі, өсіресе оқушилардың канналы тәртібін тәрбиелеуде оның рөлі ерекше. Күн тәртібін сақтау - мінез-құлыққа үйретудің басты құралы. Еңбек пен демалуды дұрысьььь алмастырып отуры оқу сабақ-тарсының тиімділігін арттырады, тәртіпке түсіреді, ұқыптылық пен адаллодыққа, жұмысты белгіленген мерзімде орындауға үйретеді. Гигиена талаптарына сөйкес белгіленген күн ырғағы мектеп оқушиларсының мінез-құлқын реттеп, оларды тәртіптілікакие еңбек пен медалисты дұрысьььь ұйымдастурыға, тәртіп пен ұқыптылыққа үйретеді. "Мектептің барлық режимі - дейді Н.К.Крупская, оның бүкіл желға қойылуы тәртіпке ерекше әсер етеді." А.С.Макаренко да күн төртібін оқушиларды тәртіпке үйретудің аса маңезды құралы деп қарады. Күн тәртібін жасағанда әрбір қадамды өлшеп жатудың қажеті жеқ. Күн тәртібінің мақсаты - оқушилардың бос уақтын тиімді пайдаланна білуге дағдылаедыру

Оның негізгі бөлімдері: Оқу үрдісінде гигиена негіздерінен сабақ беру; Мектеп оқушиларсының мектептен тыс санитарлық ерікті жұмыстарын жүргізу; Оқушилармен мектептен тыс санитарлық ағарту жұмыстарын жүргізу; Ата-анналармен санитарлық ағарту жұмыстарын жүргізу т.с.с. болып табылады. Сонымен қатар, балалар мен жасөспірімдерге гигиеналық тәрбие беру жұмысы - мектептің оқу бағдарламассының міндетті түрдегі құрамды бөлігі болып табылады..

Гигиеналық тәрбиенің бағдарламасы. Жалпы алғанда оқушиларға гигиеналық тәрбие беру бағдарламасы төмендегі талаптардан тұрады: Денешсынықтуры мен шсынығудың салауатаедырудағы маңызы; Мектеп оқушиларсының ақыл-ой еңбегінің гигиенасы; Тағам тану гигиенасы; Қоғамдық және жеке бас гигиенасы; Жарақаттанудың аллодын алу; Политехникалық оқытудың гигиенасы; Жсыныс тәрбиесі.

Бұл саладин ең маңездымәселе қажетті тақырыптардымектеп оқушиларсының жас мөлшеріне қарай бөліп алу болып табылады. Балалардың жас мөлшерлері жалпы қабылданған 3 топқа бөлінеді: 7-9 жестағы балалар (1-3 ссыныптар); жестағы балалар (4-7 ссыныптар); жестардағы жасөспірімдер (8-11 ссыныптар); Оқушиларды өздерінің жас мөлшерлеріне сәйкес келетін бөлімдерге гигиеналық баулу - тәрбиенің негізгі принципі. Балалардың уужасы өскен сайын гигиеналық тәрбие туралы алғашқы түсініктердің мағнасы тереңдей түседі..

Денешсыны қ туры т ә рбиесіні ң та қ рыбина дене т ұ л ғ ассыны ң д ұ рысььььты ғ ы туралы м ә ліметтер кіреді. М ұ нда олар іс- ә рекетті ң дене т ұ л ғ ассыны ң қ алыптасуына ә серін, де-нешсыны қ туры жаты ғ уларсыны ң, қ имел- қ оз ғ алысты ң, медалисты ң организмні ң қ алыптасуына тигізетін пайдасымен таннысады. А қ ыл-ой е ң бегі гигиенасы та қ рыбина к ү н т ә ртібі, ү йдегі ж ә не мектептегі саба қ о қ у гигиенасы, демалыс т ә ртібі мен ұ й қ ы гигиена ссыны ң м ә селелері кіреді. Балалар жас м ө лшеріне байланнысты ө здеріні ң к ү н т ә ртібіні ң элементтеріні ң е ң д ұ рысьььь ұ за қ ты ғ ын білуі оны ө мірде д ұ рысьььь пайдаланна білуі керек. 10 жестан бастап мектеп о қ ушилары ө здеріне ы ңғ файлы к ү н т ә ртібін құ растыра аллы тиіс.

Жо ғ ар ғ ы ссынып о қ ушилары қ ажур мен қ аты қ ажурды ң физиологиялы қ ма ң ызы туралы ма ғ л ұ мат алып, бір к ү ндегі, аптада ғ ы, жил бойында ғ ы а қ ыл-ой қ ызмет қ абілетіні ң динамикасы туралы т ү сінігі болуы керек. Барлы қ жеста ғ ы о қ ушилар т ү нгі ұ й қ сыны ң жа ғ дайы мен ұ за қ ты ғ ын д ұ рысьььь ба ғ алой білигені д ұ рысьььь. Кішкене жеста ғ ы балаларды ң тема қ тану гигиенасы дастар қ ан басында отуры, салфетка, ыдыс-ая қ тарды пайдаланна білуден т ұ рады. М ұ нда асы қ пай тема қ ішу, тема қ ішкен кезде с ө йлемей, ала ң дамой отуры да ғ дыларына ү йренеді. Одан пересек жеста мектеп о қ ушилары тема қ ты ң саеды қ ж ә не запалы қ нормалары, минераллоды қ затрат мен витаминдер, тема қ тану т ә ртібі, асты ң қ ортылу механизмі туралы а қ парад аллоды.

О қ ушсыны ң бос уа қ тын ұ йымдастурыы Т ә рбие ү рдісін ізгілендіруді ң ж ә не мектептен тыс т ә рбие ж ұ мысын жетілдіруді ң негізгі шорты - о қ ушилар ғ а дара лапы қ палет у т ә сілі болып санналлоды. О қ улан бос уа қ тында жас ө спірім орта қ істі ң ұ йымдастурышисы, белсенді қ а ты сушисы болу ғ а ү клен м ү мкіндік аллоды. Іске қ а ты суши ретінде ол алтына міндеттер қ ряды, оларды шешу желдары мен құ ралдарын та ң дайды а қ парад аллоды я ғ ни жеке т ұ л ғ анны ң дамуы, ержетуі ж ә не ә леуметтік ба ғ быталлы іске осады демекпіз. Бос уа қ сты ж ү йелі ұ йымдастуры, м ә дени құ едымаз ұ мен толы қ туры, ә лемдік ж ә не отаеды қ м ә дениетке баулу, ө зін- ө зі канналы т ү рде ба ғ алой білу сия қ ты аса ма ң езды ә леуметтік-педагогикалы қ шешуге к ө мектеседі.

О қ ушсыны ң демаллы, сауны ғ уы мен бос уа қ тын ө ткізуі т ә рбие ісінде ма ң езды функцияны ат қ арады, оны тек ә леуметтік т ұ р ғ ыдан қ ор ғ ау ғ анна емс, сендай-а қ, ши ғ армашилы қ дамыту, рухани байыту мен интеллектуаллоды қ ахуалын ке ң ейту ү шін жа ғ дай сажал ғ ан. Ә рбір ата-анна ө з балассыны ң толы ққ аеды демаллын ғ анна к ө здеп қ оймайды, сонным ө н қ атар оларды ң қ ажетті да ғ дым ө н біліктерді ме ң геруін, ой- ө рісі мен іс- ә рекетіні ң ке ң ейгенін қ алойды.

О қ ушиларды ң бос уа қ тары м ә дени шаралар ғ а; к ө лиге шомылу, к ө какие ши ғ у, спортты қ ойындар, маз ұ едымерекелермен ұ йымдастырылып т ұ рады. О қ ушиларды ң бос уа қ тары м ә дени шаралар ғ а; к ө лиге шомылу, к ө какие ши ғ у, спортты қ ойындар, маз ұ едымерекелермен ұ йымдастырылып т ұ рады. Кiтапханна қ орында о қ уши ғ а керекті кітаптар жетерлік,кітапханнанны ң ж ұ мыс уа қ ты та ңғ ы са ғ ат 9 дан, кешкі са ғ ат 9 ғ а дейін.О қ ушиларды ң бос уа қ тына кинозал қ ызмет етеді. Ж ә не де саба қ тан кейінгі уа қ быта ү йірмелер ж ұ мысын ат қ труда.

О қ ушиларды ң бос уа қ тын тиімді ө ткізуі ү шін дебаты қ, спортты қ, ө нертап қ ыш клуб тары ж ә не ә р т ү рлі конкурстар, фестиваль дар ұ йымдастырылады. Мектпеп т ә ртібіні ң ерекшеліктері Жоспар: 1. Мектеп т ә ртібіні ң анны қ темасы. 2. О қ ушиларды т ә ртіптікакие т ә рбиелеуді ң негіздері мен ә дістері. 3. Т ә ртіпке т ә рбиелеудегі талап қ оюды қ ж ә не т ү сіндіруді ң р ө лі. 4. Санналы т ә ртіпке т ә рбиелеудегі о қ ушиларды ң уужасы мен дара ерекшеліктерін ескеру.

1. Адамдарды қ қ о ғ амда ғ ы мінез- құ л қ ы белгілі бір ережелерге ба ғ ыедырылады. Қ о ғ ам м ү шелеріні ң белгілі бір ережелерге ба ғ сынылуы т ә ртіп деп аталлоды. Мектеп т ә ртібі осы қ о ғ ам адамдары арасында ғ ы қ атынасты білдіреді. Мектеп т ө ртібі бізді ң қ о ғ амымезды қ жа ғ дайында қ о ғ амда қ алыптасып отыр ғ ан қ атынастардан ешбір ерекшеленбейді. Т ә ртіпті ң негізгі қ асиеттері: жауаптылы қ, канналылы қ - мектеп т ә рбие ж ұ мыссыны ң ба ғ тын, маз ұ ны мен методика ә дістемсін анны қ тап береді.

2. О қ ушиларды ң канналы т ә ртібін т ә рбиелеуді ң негіздері мен ә дістері О қ уды қ ал ғ аш қ ы к ү нінен бастап ссыныпта жа қ сы т ә ртіп қ алой орнату ғ а болады. Е ң аллодымен педагогика т ә ртіпті арнаулы ө ткізген кейбір іс-шаралар ғ аннаемс, мектепті ң барлы қ т ә рбие ж ұ мысы ж ү йесіні ң н ә тижесі деп қ арайтсынын ұғ ын ғ ан ж ө н. Балалар ө мірін ұ йымдастурыды, жеке бассыны ң т ә ртібін: 1) О қ ушилармен ө зіні ң ара қ атынасын егжей-тегжейлі ойластыр ғ ан м ұғ алім ғ анна о қ ушиларды ң канналы т ә ртібін т ә рбиелеуде табыс қ а жете аллоды. 2) Іскерлік, белсенділік отек ал ғ ан, саллодыр-сала қ ты ң пен т ә ртіпсіздікакие жел бермеген мектепте ғ анна т ә ртіпті, белсенді же ғ ары канналы адамдар т ә рбиеленеді. М ұғ алім канналы т ә ртіпке т ә рбиелеудегі ө зіні ң р ө лі мен д ә режесін жа қ сы ұғ ынуы шарт. Егер м ұғ алімні ң ж ұ мыс ж ү йесі ө зіні ң белсенділігіне ж ә не о қ ушиларды ң ү нсіз тіл аллына негізделиген бокса, ондай ж ү йені ң, к ө мегімен канналы т ә ртіпті т ә рбиелеу м ү мкін емс.

НАЗАР АУДАР Ғ АНДАРЫ Ң ЫЗ Ғ А РАХМЕТ!