C.Ж.Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университеті Казахский Национальный Медицинский Университет имени С.Д.Асфендиярова

Кіріспе Негізгі бөлім I. Дәнекер тінінің атқаратын қызметтері. II. Дәнекер тінінің жіктелуі. III. Дәнекер тінінің жасқа байланысты ерекшеліктері. IV. Дәнекер тінідегі зат алмасуына гормон Қорытынды Қолданылған әдебиеттер

Тіректік Қорғаныш Метаболиттік Құрылымдық Репаративтік

Тіректік қызметі - бұл дәнекер тінінің маңызды қызметі, себебі осы тін басқа тіндерге қарағанда тығыз болып келеді. Соның арқасында ол ағзаны тек байланыстырып қана қоймай, сонымен қатар ағзаға тірек болады, бұлшық ет жүйесінің қозғалтқыш қабілетін қамтамасыз етеді. Метаболиттік қызметі - дәнекер тіні ағзаның ішкі ортасы болады, қан мен лимфа тамырлары арқылы барлық тіндерді қоректік заттармен, метаболизм өнімдерімен қамтамасыз етіп(трофикалық қызметі), зат алмасуына белсенді қатысады. Қорғаныш қызметі - тері қабаттарын түзеді олар ағзаны сыртқы әсерінен және түрлі зиянды заттар мен микробтардың енуінен қорғайды. Фагоциттік активтілік арқылы олар бөгде және эндогендік заттарды сіңіреді. Иммундық қорғаныш қызметінде де маңызды рөл атқарады. Құрылымдық қызметі - эмбрионалдық кезеңде өте қарқынды жүреді. Ол тек дәнекер тіндік қана емес, сонымен бірге бұлшық еттердің және эпителий жасушаларының көбеюіне бағытталған коллаген мен гликозамингликандардың реттеуші әсері арқылы жүзеге асырылады. Бұл қызметі бала туылғаннан кейін де жүре береді.

Дәнекер тіні Борпылдақ қалыптаспаған Тығыз қалыптасқан Арнайы

Фибробластар Макрофагтар Семіз жасушалар

А витамині жеткіліксіз болған кезде қаңқаның өсуі ( остеосклероз ) бұзылады, өйткені витамин гепариннің синтезіне қатысады, шеміршек және сүйек тіндерінің қышқыл мукополисахаридтері ( Са байлауы ).

Глюкокортикоидтардың әртүрлі тіндердегі метаболизмге кешенді әсері.

Сүйек тінінің метаболизмін реттеу гормондар, ферментер және витаминдер көмегімен жүзеге асырылады. Сүйек тінінің жасушааралық компоненттері кальций иондарымен және қан сарысуының фосфорымен химиялық тепе - теңдік жағдайында екені белгілі. Кальций мен фосфордың гомеостазын ұстаудағы маңызды рөл паратиреоидты гормонға ( ПТГ - қалқанша бездерінің гормоны на ), кальцитонинге ( қалқанша безінің гормоны на ) және кальцитриолға (D витаминінің белсенді түріне ) жатады.

Қан плазмасындағы Са 2+ иондарының концентрациясы рұқсат етілген шектен (<1,1 ммоль / л ) төмен түскен кезде паратиреоидты гормонның секрециясы аркады және сүйек тінінің резорбциялануына жауапты басты жасушалық элементтер - остеокласттардың активтілігі жүреді. Нәтижесінде сүйектердегі минералды қосылыстар ериді. Кальций цитраты түрінде сүйектен қанға түседі, осылайша оның қандағы деңгейі аркады. ПТГ бүйрек каналдарында кальций реабсорбция сын арттырады.

Қолданылған әдебиеттер: Биохимия, Алматы 2009 ж, С.М.Плешкова. Сейтембетов Т.С, Төлеуов А.Ж, Биологиялық химия, Қарағанды 2007 ж.