Қарағанды медицина университеті

Аяқта қанайналым бұзылысы – аяқ артериясының немесе көктаймыр қабығасының әртүрлі себе птерден зақымдалуынан таймырдың бітелуі немесе тарылуы әсерінен қанмен қоректенуінің бұзылуы. Қазіргі кезде жиі таралған. Еңбекке қабілетті әйел адамдардың ¼ де, ер адамдардың 1/5 кездеседі.

Аяқта қанайналым бұзылысына алып келетін себе птер: Экзогенді факторлар: Гиподинамия Семіздік Аяққа көп жүктеме түсіру Зиянды әдеттер темекі тарту Алиментарлы көп смайлы тағам қабылдау Басқа аурулар атеросклероз, венозы гиперемия, тромбангит Эндогенді факторлар: Тұқым қуалаушылық Тамыр аномалия лары Туа пайда болған таймыр аурулары

Аяқ таймырларының қанайналым бұзылысының классификациясы: Артериальді жеткіліксіздік – артерия өткізгіштігінің бұзылысы. Жедел – аяқтың магистральды артериясаның жедел тромбозы немесе эмболиясы Созылмалы – аяқ таймырларының облитерленген атеросклерозы, облитерленген эндартериит Венозды жеткіліксіздік – венозды ағымның бұзылуы. Жедел – аяқтың магистральды көктаймырының жедел тромбозы Созылмалы – аяқтың көктаймырының варикозды кеңеюі, посттромбофлебитикалық синдром. Диабетикалық нейропатия және микроангиопатия – диабеттік та банда қанайналым бұзылуына алып келетін патологиялар қатарына жатады.

Аяқтағы веналар жүйесі үш негізгі құрлымнан тұрады: Беткейлік – үлкен және кіші теріастылық веналар және олардвң тармағы Терең (магистральді) – аяқтағы бұлшықет қабаттарының ортасында орналасады Перфорантты (коммуниканты) – беткей және терең жүйені байланыстыратын қысқа веналар. Қанның кері кетуіне кедергі болатын клапан дары бар.

Себептері Веналардың аурулары: Варикозды кеңеюлер Беткей және терең тромбофлебит, клапандық жетіспеушілік Қанайналым бұзылуына алып келетін жүрек аурулары: Клиникалық көрінісі 1 соты – компенсация. Аяқтар үлкейген, ісінген. Ісіну түнде жоғалып кетеді. Трофикалық бұзыдыстар жоқ. Балтыр бұлшықеттерін керу сезімі демиды. Теріасты веналар үлкейген, толқынды. Теріде телеангиоэктазиялар – ұсақ терішілік веналар кеңкюі туындайды. 2 соты - декомпенсация. Осы аталғандарға қосылады:трофикалық бұзыдыстар: пигментация және тері жұқаруы, трофикалық жаралар. Түнгі уақытта ісіну азаймайды. Кейде терінің дымқылдануы байқалады. Жиі тілме қосылады.

Емдеу жолдары Компрессия Жергілікті дәрі – дәрмектік терапия Дәрілік терапия Аурудың созылмалы венозды жетіспеушілікке алып келген негізгі ауруды емдеу

Аяқ таймырлары бұзылысын арте диагностикалау С.Самуэлс про басы В.А.Оппель про басы Гольдфлам про басы Н.Н.Бурденко симптомы Д.И.Панченко про басы Ратшова про басы М.Лайнель- Лавастина про басы

Аяқ таймырлары бұзылысын алтын алу Қанда холестерин мөлшерін бақылау Қант диабетін емдеу және қанда қант деңгейін бақылау Артериальды қан қысымын бақылау Диета сақтау Үнемі физикалық жаттығулар жасау Зиянды әдеттерден бас тарту.

Варикоз ауруы Варикоз (лат. 'varіcosіs' кеңею) аяқтағы вена қан таймырларының кеңейіп түйінделуі. Ауру кезінде вена таймыры кеңейіп, ұзарып, түйінделіп, білеуленіп, серпімділік қасиетін жояды.лат.венақан таймырларының

Пайда болу факторлары: ата-анадан немесе басқа туыстардан берілген «варикозды тұқым қуалаушылық»; жұмыс орнында амалсыз өткізетін аз қозғалысты өмір салты; қан айналымын қиындататын стринги, жабысқан шалбар мен биік өкшеге қызығушылық; аяқты айқастырып отыру әдеті; жаттығу залындағы тым қарқынды жүктемелер;

Диагностикасы:. Ультрадыбысты дуплексті сканер лесу; ФЖ+ВДА УЗИ; Ангиография Ең жиі қолданылатын әдістер ол арнайы пробела арқылы тексеру. Арнайы пробела 1) Троянов Тренделенбург сына массы-науқасты кушеткаға жатқызып аяғын жоғары көтеріп көктаймырларды босатқан соң санның жоғарғы жағына жгут қояды. 2) Гаккенбрух сына массы-сан аймағына кең веналарға алақанды салып науқасқа жөтелуін өтінеді. Осы арқылы қақпақшалар қызметінің жетіспеушілігін анықтайды. 3) Дельба партес сына массы сан бөлігіне жгут салып, ары бері қозғалтады сол кезде қантаймырларының өткізгіштігі төмендесе науқаста ауырсыну болады.

Троянов Тренделенбург сына массы

Варикоздың алтын алу әдістері: 1. Бірінші кезекте, варикоздың алтын алу – бұл компрессиялық терапия (медициналық иілгіш шұлықтар, колготтар мен гольф тер). 2. Салмақты үнемі бақылап отыру керек – артық салмақ варикоздың ары қарайғы дамуын тудырып, емдеуге айтарлықтай кедергі келтіреді. 3. Тамырлардың варикоздық кеңеюін болдырмау үшін, сендай-ақ аяққа жеңіл массаж жасау пайдалы. Аяққа жеңіл массаж жасау варикоздың алтын алу үшін және асқынбаған варикоз ауруына шалдыққан науқастар үшін кеңес беріледі. 4. Тамырлардың варикоздық кеңеюінің алтын алу – каналы қозғалыс белсенділігі. Гиподинамия кері көрсетілген. Емдік дене шынықтырумен айналысу қажет..5. Тамырлардың қабырғаларын шынықтыру қажет. Бұл үшін флеболог шамамен жилы 2-3 лет таймыр сергіткіш препараттарды қабылдау нұсқаларын құрастырады. 6. Өзіңізді үнемі шаршаңқы сезінсеңіз, таймырларыңыздың өз жұмысын атқарудан бас тартуының мүмкін себе птерінің бірі болуы мүмкін. Стресстен арылу қажет – невролог дәрігердің кеңесін алып, қандай дәрілер немесе шөптер ішу керек, қатты уайымды қалай қабылдау керектігін анықтап, босаңсытатын массаж немесе гидромассаж қабылдаңыз. 7. Биік өкше немесе тар аяқ киіммен ұзақ уақыт жүру де таймырлардың варикоздық кеңеюін тудырады. Варикоздың алтын алу үшін мүмкіндігінше биік өкше аяқ киімнен бас тартып, ал үйде жалаңаяқ көбірек жүруге тырысыңыз. Осылайша, үнемі табандарыңызды шынықтырып отырасыз.

Қорытынды Жоғары қарай өрлеу үшін аяғымыздың сау болуы маңызды. Сондықтан аяққа қамқорлық жасап, сау қалпын сақтап,қажетті күтім керек екендігін стен шығармау керек.Десекте аяқтың ісінуі,ауырсынуы және шаршауы варикоз сияқты аурулардан хабар береді. Сондықтан қарапайым шараларды жасаудан алтын, дәрігерге қаралған жөн!