Тақырыбы : Өкпенің абсцессі мен гангренасы Орындаған : Құлан Б Орындаған : Құлан Б Тексерген : Тексерген :
ЖОСПАР : I Кіріспе II Негізгі бөлім 1)Этиологиясы 2)Классификация 3)Клиника. Диагностикасы 4)Емі. Асқынулары III Қорытынды IV Қолданылған әдебиоттер
Өкпе абсцессі Жиі сегмент шекерасында өтотін, бір немсе бірнеше іріңге толы қуыстардың және перифокальды инфильтраттың панда болуымен сипатталатын тіннің некротикалық аймақтарының іріңді ыдырауы..
Этиологиясы микробтар өкпеге мина жолдармен жайылады : 1)Аэрогенді - ауамен ; 2)Гематогенді - қанмен ; 3)Лимфогенді Абсцесстің себебі Абсцесстің себебі көбінесе – гемолитикалық стрептококк, грамтеріс флоралар. Бұлардың 57% антибиотиктерге төзімді. Қабыну үрдісі қолқаға жайылып оның ателектазы на ұшыратады. Бронхтың ателектаздануы стаз және тромбозды күшейтіп өкпеде қан айналысын бұзады. Өкпе тіні некрозданып іріңдеу үрдісі күшейеді.
Абсцесс панда болуының басты себебі Абсцесс панда болуының басты себебі – бронхтың бітелуі немсе қысылуы, қан тамырларының тромбоздануы, ісінген өкпе тінімен қысылуы, өкпе инфаркты болады. Яғни, өкпе абсцессінің панда болуына өкпенің желденбеуі, қан айналысының бұзылуы және микробтар токсиндерінің ателектазданған өкпе – тінінің шіруіне ұшыратады. Аспирационды абсцесс тер бөгде затрат, операция кезінде және операция дан кейінгі арте кезеңде асқазан құрамындағылар бронхтарға түскенде демиды.
Жіктелуі Ең тиімді жіктеме В. С. Савельев және Е. Г. Григорьевтің жіктемсі болып табылады (2004 ж ). І. Этиологиясына байланысты : 1) Жарақаттан кейінгі 2) гематогенді 3) аспирациялық 4) Пневмониядан кейінгі ІІ. Клинико - морфологиялық сипатына сәйкес 1) Жедел абсцесс А ) жалғыз Б ) бірнеше 2) Өкпе гангренасы А ) шектелген Б ) жайылмалы
ІІІ. Асқынуларына байланысты : Плевра эмпиемасы А ) бронхоплевральды қатынаспен Б ) бронхоплевральды қатынассыз 3) Өкпелік қан коту 4) Өкпелік сепсис
Клиникалық көріністері Клиникалық ағымы жедел абсцесс тердің даму фаза сына байланысты. I фасада – өкпе тінінің некрозы және абсцесстің қалыптасуы байқалады. II фасада – сәйкес бронхқа іріңдіктің жарылуы байқалады.
I фасада абсцесстің клиникасы бронхопневмонияға ұқсас. Ауру жедел басталады, дене қызуы С - қа дейін көтеріледі. Бас аурыады, қалтырау, куеде торында ауру сезімі, ентігу, тахикардия панда болады. Аталған белгілердің айқындалу дәрежесі үрдістің таралуына және ағзаның қорғаныс функцияларының жағдайына байланысты. Аускультацияда зақымданған аймақта қатаң тыныс анықталады. Кей жағдайда крепитацияланған сырылдар және плевраның үйкеліс шуын овстуге болады, ал зақымданған аймақта перкуторлы дыбыс қысқарады. Рентгенограммада және компьютерлі томограмма даосы кезеңде зақымданған өкпеде гомогенді қараю, қабыну инфильтраты анықталады.
II фасада абсцесс бронхқа жарылғанда тимпаникалық өкпелік дыбыс, моталл өңді ылғалды сырылдар анықталады. Бронхқа ірің жарылғанда науқастар көп мөлшерде қақырық бөледі ( ауыз толтыра ). Сонымен қатар анаэробты инфекцияның барлығын дәлелдейтін жағымсыз иістің панда болуы тән. Абсцессте тәулік бойына науқас мл. қақырық бөледі, бірақ ол 1000 мл - ге дейін, ал гангренада тіпті одна да көп мөлшерлерге дейін көбейеді.
Диагностикасы. Өкпенің деструктивті өзгерістерінің диагностикасы клиникалық, зертханалық және микробиологиялық зерттеу мәлімоттеріне, рентгенологиялық зерттеу және фибробронхоскопия нәтижелеріне негізделеді. Деструкция ошақтарының қалыптасу фаза сын және өкпе секвестрлерін анықтау үшін компьютерлі томографияны, абсцессографияны ( деструкция қуысына трансторокальді жолмен суда еритін рентген контрасты препаратады енгізу ) жасайды
Егер іріңді ошақ куеде қабырғасына жақын орналасса, хххонда ультрадыбысты бақылау арқылы оның пункция сын жүргізуге болады.
Өкпе іріңдігін өкпеде қуыс түзілуіне алып калотін өзге аурулардан айыру қажот : Ыдыраған өкпе рагынан, өкпе туберкулезінен, Іріңдеген киста дан, Диафрагма жарығынан ; Дифференциялдық диагноз :
Емдеу принциптері Өкпенің жедел іріңді – деструктивті аурулары бар науқастарға кешенді қарқынды терапия жүргізіледі, оның құрамында ыдырау қуыстарының нәтижелі дренаждалуы, антибактериальды терапия ( антибиотиктерді бөлінген микрофлораның сезімталдығына сәйкес таңдайды ), волемиялық бұзылыстар коррекциясы, дезинтоксикациялық терапия, соның ішінде плазмофорез, қанды натрий гипохлориді көмегімен тікалей емс тотықтыру, қанның УКС – і, иммунокоррекция енеді, көрсоткіштер бойынша парентеральды тамақтандыру және қан компоненттерінің инфузиясы, жалпы қуаттандыратын терапия тағайындалады.
Қан қақырғанда немсе өкпелік қан коту жағдайында науқасқа жартылай отырған қалып береді, кодеин, промедол, кальций хлоридін, викасол, аминокапрон қышқылын, қан құю тағайындалады. Егер қан коту жақын арада тоқтамаса, ал қан коту айқын бокса, хххонда өкпе резекция сын жасауға тура каледі. Кешенді емнің маңызды құрамдас бөлігі – диота. Тағам тез игерілотін, әртүрлі, дәрумендерге ( әсіресе С ) және нәруызға бай, ал жалпы калориялығы – кал - дан аз болмауы керек.
Пункцияны бір күннен кейін 5-10 лот бронх өткізгіштігі толық қалыптасқанға дейін жасайды, одна кейін дәрілік затратды интратрахеальды енгізеді. Пункциямен емдеу тиімді, бірақ кей кезде асқынулар беруі мүмкін ( пневмоторакс, плевра эмпиемасы ), сол себепті ол тек абсцесс қуысын санация лай алмағанда жүргізілуі тиіс. Ірі абсцестерде трансторакалды дренаждау жасалаты. Жоғары аталған әдістермен жүргізілотін консервативті терапия ай жүргізіліп, жақсы нәтиже береді. Бірақ кейбір науқастарда 6-12 айдан кейін ауру қайта қайталанып, ауру созылмалы ағымға өтеді.
Созылмалы, рецидивтеуші абсцесс тері бар науқастарға оперативті ем тағайындалады. Себебі оларды консервативті жолмен емдеу нәтижесіз болып табылады. Операцияға көрсоткіштер уақыт өте кале өзгерді. Операцияны жергілікті анестезия мен, абсцесстің үстіндегі бір немсе екі қабырғаны резекциялау арқылы жүргізеді. Өкпені іріңге қарай пункциялайды, және іріңді алғаннан кейін іріңдікті ине бойымен өкпені тіле отырып пшады. Абсцесстің қуысын және қабырғасын некротикалық тіндерден тазартады, қуысқа дренаж енгізеді және Вишневский майи бар тампхххондармен толтырады. Дренажды Бюлау дренаж ы на ұқсатып, банкіге дезинфекциялық ерітіндіге салаты. Іріңдік терең орналасса және плевральді қуыста жабыспалар болмаса, хххонда өкпені париотальді плевраға тігіп, тек екінші кезеңде ғана іріңдікті пшады.
Өкпенің жедел абсцессінің асқынулары : 1)Өкпеден қан ағуы. Қан көп коткенде жүрек жоткіліксіздігі және анемия, кейде асфиксия байқалады. Өкпеден қан котуінің жеңіл – қан түкіру және ауры қан ағуы, қан құсуы түрлерін ажыратады. Қан ағуына қарсы гемостатикалық ем – қан, плазма, аминокапрон қышқылы, хлореллы кальций, криопреципитат пандаланылады. Қан ағуы тоқтағаннан соң тыныс жолдарын ұйыған қаннан босату үшін бронхоскопия жасалаты. Егер консервативті амге көнбей қан ағуы тоқтамаса өкпе резекциясы жасалаты.
2) Плевра эмпиемасы Консервативті тәсілмен емделеді – антибиотикотерапия, иммунотерапия, витаминотерапия және күнде орындалатын плевра пункциясы. Пункциямен плевра қуысындағы ірің сорылады, одна соң плевра іші антисептик пен, антибиотикпен жуылады, ферментті препарата плевра ішіне жіберіледі. абсцесске байланысты операциялар жоғары өлімділік береді (10-15 % статистика бойынша ) және жиі плевра эмпиемасымен асқынады (15-17%) % жағдайда ем қолайлы болжаммен аяқталады.
3)Пиопневмоторакс Өкпедегі іріңнің плевра қуысына төгілуі. Іріңмен бірге плевра қуысына бос ауа жена лады. Өкпе қысылады. Аурудың жағдайы нашарлайды, куеде қатты аурысынады, тыныс алу аурылайды, ентігу, акроцианоз байқалады. Пиопневмоторакста ауруға жедел торакоцентез жасалып плевра қуысы дренаждалынады, дренаж арқылы ірің және бос ауа сорылады, плевра іші антисептик пен жуылады.
Өкпе гангренасы дегеніміз не? Өкпе тінінің массивті инфильтрациясы фонында некроз болады, ал сау және зақымданған тін арасындағы демаркациялық шекера мүлдем болмайды. Жиі өкпенің төменгі бөлігі зақымдалады. Ол өкпені зақымдалуымен қатар бүкіл ағзаны зақымдайды.
Даму себебі : Негізгі себебі өкпе тінінің патогенді микроорганизмдермен зақымдалуы, солардың ішінде спецификалық және бейспецификалық микроорганизме. Көп жағдайда анаэробты қоздырғыштыр себеп болады. Өкпе тініне Бронхогенді Лимфогенді Гематогенді мүмкін.
Ең бірінші инфекция көзі өкпедегі қабыну процесі – пневмония, абсцесс, бронхоэктазиялық ауру болады. Ең бірінші инфекция көзі өкпедегі қабыну процесі – пневмония, абсцесс, бронхоэктазиялық ауру болады. Екінші кезекте- инфекция өкпе тініне алыстағы қабыну ошақтарынан каледі. Ол жедел аппендицит, дивертикулез, перфорациямен асқынған ішек өтімсіздігі болуы мүмкін Екінші кезекте- инфекция өкпе тініне алыстағы қабыну ошақтарынан каледі. Ол жедел аппендицит, дивертикулез, перфорациямен асқынған ішек өтімсіздігі болуы мүмкін
Клиникалық көріністері : Аурудың басы өкпе абцесіне ұқсайды. Кеуде тұсының ауру сезімі айқын білінеді. Аурудың басы өкпе абцесіне ұқсайды. Кеуде тұсының ауру сезімі айқын білінеді. Дене қызуы көтеріледі. Қызба дамуы мүмкін. Дене қызуы көтеріледі. Қызба дамуы мүмкін. Жөтел – анаэробты немсе аралас инфекция қатысуын білділотін шірінді иісі бар және от жуындысына ұқсас көп мөлшерлі сұйық қақырық өте арте бөлінеді. Иістің білінотіні соншалық науқаспен бір палатада отыру мүмкін емс болады. Жөтел – анаэробты немсе аралас инфекция қатысуын білділотін шірінді иісі бар және от жуындысына ұқсас көп мөлшерлі сұйық қақырық өте арте бөлінеді. Иістің білінотіні соншалық науқаспен бір палатада отыру мүмкін емс болады. Ентігу Ентігу Қатты терлегіштік Қатты терлегіштік Қарап тексергенде тыныс жотіспеушілігі- тері жабындыларының бозаруы, цианоз айқын білінеді. Қарап тексергенде тыныс жотіспеушілігі- тері жабындыларының бозаруы, цианоз айқын білінеді.
Диагностикасы Физикалық зерттегенде зақымдану аймағы перкуссия да дұрыс емс контурлы ошақ түрінде анықталады. Перкуторлы дыбыс тұйық, дауыс дірілі күшейген. Физикалық зерттегенде зақымдану аймағы перкуссия да дұрыс емс контурлы ошақ түрінде анықталады. Перкуторлы дыбыс тұйық, дауыс дірілі күшейген. Аускультацияда әртүрлі калибрлі көптеген ылғалды сырылдар естіледі. Аускультацияда әртүрлі калибрлі көптеген ылғалды сырылдар естіледі. Рентгенологиялық зерттегенде өкпенің сәйкес зонасында шекералары анық емс, күн сайын прогрессивті өсотін бірыңғай қараю аймағын көруге болады. Плевралық қабаттасу байқалады. Рентгенологиялық зерттегенде өкпенің сәйкес зонасында шекералары анық емс, күн сайын прогрессивті өсотін бірыңғай қараю аймағын көруге болады. Плевралық қабаттасу байқалады.
Компьютерлік томография - Деструкция қуысы бронхпен байланысқанда өкпе тінінің инфильтрациялану фонында әртүрлі көлемде және дәрежеде ауамен және іріңмен толған деструкция қуыстары анықталады. Компьютерлік томографияда ірі қуыстарда әртүрлі көлемдегі секвестрлер байқалады. Компьютерлік томография - Деструкция қуысы бронхпен байланысқанда өкпе тінінің инфильтрациялану фонында әртүрлі көлемде және дәрежеде ауамен және іріңмен толған деструкция қуыстары анықталады. Компьютерлік томографияда ірі қуыстарда әртүрлі көлемдегі секвестрлер байқалады. Фибробронхоскопия – бұл эндоскопиялық әдіс көмегімен іріңді эндобронхит, бронхтар обтурациясы анықтауға болады. Патологиялық процесстің даму динамикасын бақылайды. Фибробронхоскопия – бұл эндоскопиялық әдіс көмегімен іріңді эндобронхит, бронхтар обтурациясы анықтауға болады. Патологиялық процесстің даму динамикасын бақылайды. Қан анализі Лейкоцитоз( ), гипопротеинемия, Этж мм/сағ. Қан анализі Лейкоцитоз( ), гипопротеинемия, Этж мм/сағ.
Емі : Ең бірінші іріңді интоксикация және волемиялық бұзылыстар айқын болғандықтан, кең спектрлі антибиотиктер көмегімен жүзеге асырылатын инфекциямен күресуге, су электролиттік және мотаболикалықбқызылыстарды түзотуге жүрек қантамыр және тыныс алу жүйесінің, бауры, бүйрек қызмотін ұстап тұруға, абцесті дренаждау жағдайларын жақсартуға бағытталған кешенді ем қажот. Ең бірінші іріңді интоксикация және волемиялық бұзылыстар айқын болғандықтан, кең спектрлі антибиотиктер көмегімен жүзеге асырылатын инфекциямен күресуге, су электролиттік және мотаболикалықбқызылыстарды түзотуге жүрек қантамыр және тыныс алу жүйесінің, бауры, бүйрек қызмотін ұстап тұруға, абцесті дренаждау жағдайларын жақсартуға бағытталған кешенді ем қажот. Науқас белокқа және витаминдерге бай толыққанды тамақтануы өте маңызды. Күніне калорийден кем емс белок қабылдау керек. Науқас белокқа және витаминдерге бай толыққанды тамақтануы өте маңызды. Күніне калорийден кем емс белок қабылдау керек.
Комбинирленген бактерияға қарсы терапия қолданылады : Комбинирленген бактерияға қарсы терапия қолданылады : 1. ІІІ ұрпақ цефалоспорфиндері ( цефотаксим, цефтриаксон - роцефин ) немсе ІІ ұрпақ цефалоспориндері ( цефураксим, цефамандол ) 2. Аминогликозид + клиндамицин 3. ІІІ - І V ұрпақ фторхинолхххондар + мотронидазол 4. Сонымен қатар бірнеше бактерияға қарсы препаратадың комбинациясы қолданылады : цефалоспориндер мен гентамицин 5. Цефаперазон + сульбактам немсе карбопенемдер қолдана отырып, монотерапия жүргізуге болады. Аэрозоль түрінде немсе бронхоскоп арқылы абсцесс қуысына енгіземіз.
Оперативті амге көрсоткіш: Оперативті амге көрсоткіш: Консервативті және миниинвазивті хирургиялық емнің нәтижесіздігі; Консервативті және миниинвазивті хирургиялық емнің нәтижесіздігі; Асқынулар дамуы: Асқынулар дамуы: өкпелік қан коту, өкпелік қан коту, қайталанатын қан қақыру, қайталанатын қан қақыру, тұрақты бронхтық жыланкөздер тұрақты бронхтық жыланкөздер созылмалы абцесске өтуі. созылмалы абцесске өтуі. Көбінесе консервативті ем нәтижелігі төмен, сондықтан науқас өлімімен аяқталуы мүмкін. Өкпе резекция сынан, лобэктомиядан және пневмонэктомиядан кейін де өлім жоғары болып табылады,27-70 пайыз. Көбінесе консервативті ем нәтижелігі төмен, сондықтан науқас өлімімен аяқталуы мүмкін. Өкпе резекция сынан, лобэктомиядан және пневмонэктомиядан кейін де өлім жоғары болып табылады,27-70 пайыз.