Тақырыбы: Бет және бас зақымданғандағы қан тоқтату тәсілдері Тақырыбы: Бет және бас зақымданғандағы қан тоқтату тәсілдері Орындаған: Тургунбаев Н Факультет: Стоматология Тобы: СТ Тексерген:
Жоспары: Кіріспе Негізгі бөлім Бет және бастың анатомиясы Бас және бет жарақаттары Қан тоқтату тәсілдері Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер
Бас топографо-анатомиялық қарым- қатынасы бойынша екі бөлікке бөлінеді: ми және бет бөліктеріне. Бастың ми бөлігі бас сүйектің күмбезіне және негізіне бөлінеді. Бас сүйектің күмбезі екі аймаққа бөлінеді: 1) regіo frontoparіetooccіpіtalіs және 2) regіo temporalіs.
Қ андануы Жалпы ұйқы артериясы (a.carotis communis) Сыртқы ұйқы артериясы Ішкі ұйқы артериясы (a.corotis externa) (a.corotis interna)
Сырт қ ы ұ й қ ы артериясы (a.corotis externa) a.Thyroidea superior a.Lingualis a.Facialis Алдыңғы a.Pharyngea ascendens a.Temporalis superficialis a.maxillaries Ортаңғы a.Occipitalis a.Auricularis posterior a.Sternoclei do mastoidea Артқы
Ішкі ұ й қ ы артериясы (a.corotis interna) 2.A.opht halmica 1.RR.caro ticotympa nici 3.A.cerebri anterior 4.A.cerebri media 6.A.comm unicans hjsterior 5.A.choroi dea
Иннервациясы Бас миынан 12 жұп нерв шығады. Бетті нервтендіретін негізгі нерв тер VII жұп бет нерві және V жұпүшкіл нерв N. trigeminus бет терісін және бастың алдыңғы бөлігін нервтендіреді N. facialis мимикалық бұлшықеттерді нервтендіреді.
Қан кету классификациясы Капиллярлық қан кету Венозды қан кету Артериальды қан кету Аралас қан кету
Қ ансырауды то қ тату ә дістері. уақытша тұрақты
Уа қ ытша то қ тату ә дістері. 1) Жартылай отырғызып, басын жоғары көтереміз; 2) Қысып тұратын таңғыш салу; 3) Жалпы ұйқы артерия сын басу; 4) Тасымалдау иммобилизация сын жүргізу (басындағы таңғышпен) немесе сынған жақ сүйегіне шины қою арқылы; 5) Ішкі қан кету кезінде суық басу; б) Қансырап тұрған тамырға қан тоқтататын қысқыш салу;
Т ұ ра қ ты то қ тату ә дістері. Хирургиялық және механикалық: қысып тұратын таңғыш, жарадағы қан тамырын таңу,жареный тігу, тампонада, тампонды жараға тігу, теріге тігіс салу арқылы жарақатты тампонадалау. Физикалық: суық, электрокоагуляция. Химиялық: витамин К және С, 10% кальций хлориді көктамырға; натрий хлоридінің гипертониялық ерітіндісін жараға таңу. Биологиялық: гемостакалық досада қан немесе плазма құю, жарақатты тампонаду, тромбин, гемостатикалық губка.
Бас - ми жарақаты Бас- ми жарақаты(БМЖ)- бұл, тері қабаттарының, сіңірлердің, бұлшықеттердің, сүйектердің, сонымен қатар бас миының, қан тамырларының ми қарыншаларының, ликвор жолдары мен бас- ми нерв терінің механикалық зақымдалуымен жүретін жинақы түсінік.
Жабық және ашық БМЖ- тарын ажыратады. Жабық БМЖ- бастың тері қабатының немесе апоневрозының тұтастығының бұзылуынсыз жүретін зақымдалу. Ашық БМЖ- бассүйек күмбезінің немесе негізі сүйектерінің сынумен, қан кету немесе ликвореямен, сонымен қатар апоневроз зақымдалуымен жүретін жарақат.
Бас жара қ аты Бас терісінің жарақаты адам өміріне қауіпті писать аллоды.Олар қатты қан кетулермен,бас сүйектің жарақатымен,миға қан құйылумен (гематома),ми ісігімен, ми қан тамырларының қабынуымен (менингит, энцефалит). писатьталлоды.
Шұғыл жәрдом: Қан кетуді тоқтату.Жараны жупы,иммобилизация жасау.Ауруханаға жатқызу:босым синдромға сәйкес арнайы бөлімшеге жедел түрде жатқызу.
Беттің жұмсақ тіндерінің жара лары Клиникасы:беттің жара ларына интенсивті қан кетулер,жареныйң жиектерінің кеңінен үңіреюі,өте тез дамитын жұмсақ тіндердің ісінуі тән болады. Шұғыл жәрдом:ауруханага дейінгі этапа мумкіндігінше қан кетуді токтату керек,жареный жупы,стерильді таңғышты салу керек. Ауруханага жатқызу:бөтен текті затраты бар науқастар шұғыл түрде ауруханаға жатқызылады.
Бет жарақаты Беттің әрбір жарақаты өмірге өте қауіпті.Беттің жара ларына интенсивті қан кетулер,ол бас миының зақымдалуына акеледі. Жарага инфекция тусуі (қауіпі жоғары:тырыспа,құтыруға шалдықан жыртқыштың тістеуінен құтыруға шалдығу болады),нерв жүйесінің зақымдануымен писатьталлоды.Бет жарақаттары көп жағдайда үлкен,ірі тыртықтарға әкеледі..
К ө мэк к ө рсету ә дістері Қан кетуді тоқтату Жараны жупы, орнын тазалау Жарақат айналасын тазалау Танғыш салу(мүмкіндігінше стерильді ) Мұз басу Дәрігерге қаралу.
Мұрын сүйектерінің сыну Өте жиі кездесетін жарақат.Ол тікелей күштеудің әс ерінен пайда болады.Мұрын сүйектерінің сынығы шырышты қабаттардың жыртылуымен бірге жүреді. Клиникасы:Сыртқы мұрынның деформациясы,ауру сезімі,мұрнымен тыныс алудың бұзылуы,көп мөлшердегі,бірақ,аз уақытты мұрыннан қан кетулер.
Шұғыл жәрдом: Науқастың басын вертикальды түрде немесе сәл артқа шалқайтып отырғызып, мұрынды 2-3 минут басып, мұрынның алдыңғы бөлігіне 3% сутегі тотығымен мұрынға тампонада қояды.Науқасқа дом алуға,сіңбіруге тиым салынады.
Төменгі жақ сүйегінің тікелей сынығы Зақымданушы агенттің тікелей әсерінен пайда болады.Тіс қатарындағы төменгі жақ сүйегінің барлық сынықтары ашық болып саналлоды. Клиникасы:Бет әлпетінің пішінінің өзгеруі, тістердің өзгеруі,төменгі жақ сүйектердің,жоғарғы жақ сүйектерге қатынасының бұзылысы.Ауру сезімі, ісінулер,жұмсақ тіндерге қан құйылулар,қан кетулер,шайнау сөйлеу қызметтерінің бұзылуы.
Жедел жәрдом : Cынық аймақтан қан кетүді тоқтату үшін ығысуды жойып сүйек жарықтарын бір біріне құрастыру керек. Егер науқастың есі болып,жалпы жағдайы қанағаттанарлық бокса,хонда төменгі жақ сүйегін сақпан тәрізді таңғышпен фиксациялауға болады.Егееер жағдайы ауры бокса, S тәрізді ауаөткізгіш қолданады.Жақ бет хирургия сына жатқызамыз.
Қолданылған әдебиеттер 1. Евдокимов Н.М. Оказание первой доврачебной медицинской помощи. М., Малая медицинская энциклопедия т. 1,2,3 М., Первая медицинская помощь: справочник М., Первая медицинская помощь: справочник М., Рожинский М. М, Катовский Г. Б. Оказание доврачебной помощи, Медицина, Москва, Оказание доврачебной помощи