Атмосфералық ауа гигиенасы. Тексерген:Ихласова А.Ж. Орындаған: Сардарова Г. Қарағанды облыстық жоғары мейіргенрлік колледжі
Жоспар 1)Кіріспе 2)Ауаның химиялық құрамы 3)Ауаның физикалық қасиеті 4)Ауа құрамындағы оттегі мөлшері 5)Ауа құрамындағы азоттың маңызы 6)Бекітуге арналған сұрақтар
Атмосфера – жерді қоршаған ауа қабаты, ол газдардың қоспаларынан тұрады. Ауаның негізгі бөлігі 90 %-на дейін биіктікте орналасады, яғни босым бөлігі тропосфера, ал қалған бөлігі 48 км дейінгі биіктікте 9,99 % стратосфера орналасады. Кіріспе
Ауаның химиялық құрамы Ауаның 78 % азот тан, 29 оттегіден, 0,93 аргона, 0,03 көмірқышқыл газдан тұрады. Осы негізгі 4 құрамдас ауаның табиғи газдық құрамының 99,99 құрайды, қалған 0,01 нейлон, гелий, метан, ксенон және т.б инертті газдардан тұрады.
Ауаның физикалық химиялық өзгерісі адам денсаулығына теріс әсерін тигізеді. Оттегі – ауаның құрамдас бөлігі. Адам ағзасында физиологиялық өзгерістер ауа құрамындағы оттегі мөлшері ға төменденегде байқалады
Ал оттегінің мөлшері ауаның құрамында төменденегде адама оттегі жетіспеушілігі байқалады. Бұл кезде адамның жұмысқа қабілеті төмендейді.
Ауа құрамындағы оттегінің мөлшері 7-8 төмендесе адам оттегі жетіспеушілігінен өліп кетуі мүмкін. Адам тыныштық жағдайда минуты на 5-10 л, қозғалыс кезінде 30 л, жұмыс істеу кезінде 100 л ауа жұтады.
Барциалдық қысымның төмендеуі адама оттегі жетіспеушілігін тудырады, яғни қанның оттегімен қанығуы төмендейді.
Азот – ауаның негізгі құрамдас бөлігі. Ол оттегіні араластырғыш ретінде қолданылатындықтан маңызы зорь. Өйткені таза оттегі адамға токсикалық әсер етеді.
Ауаның физикалық қасиеті. Ауаның температурасы, ылғалдылығы, ауа жылдамдығы, қысымы адам ағзасы қалыпты өмір сүру үшін және жұмысқы денег қабілеттіліген сақтау үшін ағзада жылылық тепетеңдік сақталу керек.
1 тикше метр ауа құрамындағы су буының граммен анықталған мөлшері ауаның абсолютті ылғалдылығы деп аталады.
Максималды ылғалдылық денегіміз белгілі температура да 1 тикше метр ауаны толығымен қанықтыру үшін қажет, су буының граммен анықталған мөлшері.
Салыстырмалы ылғалдылық денегміз абсолютті ылғалдылықтың максималды ылғалдылыққа қатынасына тең.
6)Бекітуге арналған сұрақтар 1)Атмосфера денегіміз не ? Жерді қоршаған ауа қабаты 2) Ауаның 78 % найден тұрады? Азоттан 3) Ауа құрамындағы оттегінің мөлшері 7-8 төмендесе не болады? Адам оттегі жетіспеушілігінен өліп кетуі мүмкін. 4) Таза оттегі адамға қалай әсер етеді? Токсикалық әсер етеді. 5) Максималды ылғалдылық денегіміз не? Белгілі температура да 1 тикше метр ауаны толығымен қанықтыру үшін қажет.