Орындаған:Оразбаева А.А топ Тақырыбы:Балалардағы тырсу синдромы.Госпитальға дейінгі жедел көмек.

Тырысу синдромы –ес жоғалтумен немсе ес жоғалтусыз жүретін, еріксіз бұлшықеттердің клоникалық немсе клонико-тоникалық жиырылу ұстамасымен көрінетін организмнің спецификалық емс реакциясы.

Этиология Тырысулардың барлық себебтерін эпилепсиялық және эпилепсиялық емс деп бөлінеді. Эпилепсиядан басқа тырсулар келесі аурулар мен жағдайарда кездеседі: Спазмофилия; Энцефалит, менингит, жарақат; Токсоплазмоз; Зат алмазу бұзылыстары ең алдымен калий мен кальций алмазубұзылыстары,спазмофилия; Нәрестелерде – гемолитикалық ауру, ОЖЖ тума ақаулары,асфиксия; Әр түрлі гормональды бұзылыстар; Фебрильді тырсулар; Интоксикация мен улану; Тұқымқуалайтын алмазу бұзылыстары;

Классификациясы Пайда болу себебіне байланысты 4 жасқа дейін кездесетін әр түрлі факторларға организмнің бейспецификалық жауабы ретінде (жарақат,вакцинация,нейроинфекция т.б): – фебрильді (қызба); – интоксикациялық (күйіктен кейін, ішек инфекциясы кезінде т.б..); – гипоксиялық (тыныс алу жүйесі ауруларында, механикалық асфиксия кезінде и т.б.); – аффективті-респираторлы(невропатия, невроз); – зат алмазулық (спазмофилия синдромы, Д витамин гипервитаминозы, рахит т.с.с.); – вегето-тамырлы-дистониялық; – синкопальді жағдай. Симптоматикалық тырсулар бас ми ауруларында (ісік, абсцесс, ту пайда болған аномалиялар, қан құйылу, бас ми жарақаты т.б ). Эпилепсия кезіндегі тырсу – негізгі синдром ретінде.

Тырысу түріне байланысты: – жергілікті; – жайылмалы. Бұлшықеттерінің жиырылуына байланысты: Тоникалық- Сыртқы ортамен байланыстың кеннет жоғалуы.Көз қарашығы бір орында тұрмайды-жоғары және бір жаққа тігіледі.Басын артқа шалқайту.Қолдары бүгілген, аяқтары тік жазылған. Клоникалық- 1. Басында бет, одна әрі дене, аяқ-қолдарының бұлшықеттері жиырылады және жил дам жайылады.2.Тері қабаттары бозарған.

Нәрестелердегі ерекшеліктері Нәрестелерде тырсулар жиі минимальды ұстамалар сипатымен көрінеді-тоникалық немсе нистагме немсе нистагмсыз вертикалды көз алмасының ауытқуы,қабақ бұлшықеттерінің жиырылуы,тілдің дірілдеуі,тыныс тоқтауы немсе жиілеуі, кеннеттен айғайлау,қызару немсе бозарумен жүреді. Сирек: Фокальды клоникалық тырсу– ритмді,біржақты аяқ- қолдың тартылуы немсе бір жақ беттін тартылуы; мультифокальды– аяқтың оң және сол жақтан кезектесіп тартылуы,мимикалық бұшықеттердің тартылуы; миоклоникалық– ритмді емс,симметриялы емс аяқтардың әртүрлі бұлшықеттер жиырылуы.Нәрестелердегі тырсу ОЖЖ жоғарғы қозғыштық феноменінен айырмашылығы –тырсуды тоқтату мүмкін емс, ал қағандары жанасу кезінде басы лады.

Эпилепсияда тырсу алдында продром байқалады(мазасыздану,қозғыш), одна кейін ұстама тында дауыс шығару, ес жоғалтумен тырсу байқалады.Бала тістерін тістеп, көзін айналдырады.Қарашығы кенейген,бала домамайды.Одан кейін барлық көріністер клоникалық тырсумин,еріксіз зәр шығарумен,дефекация мен жүруі мүмкін.Тырысудан кейін бала терең ұйқыға кетеді,не болғанын білмейді.Ұстама кезеңді түрде бір уақытта болып тұрады.

Фебрильді тырсулар : –Көбінесе аурудың бірінші сағатында 38,5° С –тен жоғары болғнда және ақ қызба фонында пайда болады; Баланың аяқ-қолдары салқын,бозарған болады; –негізінен генерализденген; – тырсу қайталану қаупі 50%ға дейін; Айырмашылығы:жоғары температура фонында пайда болады,температура төмендегеннен кейін жоғалады.

Менингит кезіндегі тырсулар- құсумин,менингальды симптом дармен және клоникалық тырсулармен жүреді. Гипогликемия кезіндегі тырсулар- әлсіздік, бұлшықеттік діріл,коматозды жағдай,мимикалық бұлшықеттердің жиырылуы.. Бас миының органикалық зақымдануы кезіндегі тырсулар- ұстама бүкіл деньги жайылатын ес жоғатумен жүреді,еріксіз зәр кетуменауыздан көпірік ағумен жүреді.

Спазмофилия кезіндегі зат алмазулық тырсудың клиникалық көрінісі: Рахит кезіндегі айқын көрінетін сүйек-бұлшықеттік симптом дар; пароксизм спастикалық тыныс бұзылуы бірнеше секундтік апноэ дан басталады; Жылау кезінде ауры дом алумен шуры тыныс,аяқ-қолдарының спазмы,клоникалық тырсулар; Тырысуллық дайындықтың оң симптом дары: Хвостек симптомы Бет сүйегінен ұрғылау кезінде сол жақта бет бұлшықеттерінің жиырылуы; Труссо симптомы Иықтың жоғарғы үштен бір бөлігін басу кезінде «акушер қолы симптомы»; Люст симптомы Аяқтың жоғарғы үштен бір бөлігін басу кезінде табанның еріксіз жиырылып, ротациялануы; Маслов симптомы аурысыну тітіркендіргішке жауап ретінде дом алу кезінде тыныс алудың қысқа уақытқа тоқтауы.

Аффективті-респираторлы тырсулар (моносимптомды невроз, «ашу» неврозы): 4 айынан бастап клиникалық көрініс беруі мүмкін; Жағымсыз эмоциялармен шақырылады(күтімнің дұрыс болмауы, тамақтану уақытының бұзылысы, жаялықтың ауыстырылуы және т.б.); Пароксизм дамуы: Бала өз келіспеушілігін көп уақыттық айқаймен көрсетеді; Аффекттің жоғарғы шегінде ми гипоксиясы демиды; Апноэ пайда болады; тонико-клоникалық тырсу; Пароксизмдер негізінен қысқа уақытты; Одан соң әлсіздік, ұйқышылдық байқалады;

Жедел көмек алгоритмі: Тыныс алу жолдарын қамтамасыз ету:Баланы түзу жерге жатқызу. Қысатын киімдерден босату.Таза ауамен қамтамасыз ету.Ауыз қуысын тазалау. Диазепам 0,5% 0,05 мл/кг (0,25 мг/кг) т/і; Қажет болған жағдайда оксигенотерапия; Гипокальциемиялық тырсуда 1. Кальция хлорид 5-10% или кальция глюконат 0,15 г/кг/сут внутрь;Кальция глюконат 10% 0,2 мл/кг (20 мг/кг) в/в медленно после предварительного разведения его 5% р-ром глюкозы в 2 раза; Магния сульфат 25% 0,2 мл/кг в/м или седуксен 0,5% 0,05 мл/кг (0,3 мг/кг) в/м Гипогликемиялық тырсуда глюкоза струйно тамырішіне Фебрильді тырсуда –қызбаны түсіретін препарата-парацетамол 10 мг/кг, литикалық қоспа, сумин,спирт пен физикалық салқындату әдісі,суллы матамен компресс. Аффективті-респираторлы тырсуда баланы тыныштандыру, назарян басқаға аудару. 7. при нарушении сознания для предупреждения отека мозга или при гидроцефалии или гидроцефальной-гипертензионного синдрома назначают лазикс 1–2 мг/кг и преднизолон 3–5 мг/кг внутривенно или внутримышечно

Жедел көмек алгоритмі: Тыныс алу жолдарын қамтамасыз ету:Баланы түзу жерге жатқызу. Қысатын киімдерден босату.Таза ауамен қамтамасыз ету.Ауыз қуысын тазалау.

Госпитализацияға көрсеткіштер Шығу тегі анықталмаған тырсулар; Фебрильді тырсулар; Нәрестедегі кез-келген тырсулар және 1 жасқа дейінгі; Инфекциялық аурулар кезіндегі тырсулар; 30 минутқа жалғасқан тырсулар; Анықталған эпилепсия диагнозы барлар және созылмалы ОЖЖ зақымдануы бар балаларға тырсулар басылған жағдайда госпитализацияламауға болады.

Тырысуға қарсы препарат-диазепам 0,5% 0,05 мл/кг (0,25 мг/кг) т/і; Қажет болған жағдайда оксигенотерапия; Гипокальциемиялық тырсуда - Кальция хлорид 5-10% или кальция глюконат 0,15 г/кг/сут внутрь;Кальция глюконат 10% 0,2 мл/кг (20 мг/кг) в/в медленно после предварительного разведения его 5% р-ром глюкозы; Гипогликемиялық тырсуда глюкоза струйно тамырішіне Фебрильді тырсуда –қызбаны түсіретін препарата-парацетамол 10 мг/кг, литикалық қоспа, сумин,спирт пен физикалық салқындату әдісі,суллы матамен компресс. Аффективті-респираторлы тырсуда баланы тыныштандыру, назарян басқаға аудару. Естің бұзылуы ми ісінуінің алдын алу мен гидроцефалия немсе гидроцефальный-гипертензионды синдром кезінде лазикс 1–2 мг/кг мен преднизолон 3–5 мг/кг т/і немсе б/е

Қолданған әдебиеттер 1. Неотложные состояния у детей/ А.Д. Петрушина, Л.А. Мальченко, П.Н. Кретинина и др.; Под ред. А.Д.Перушиной. – М.: ООО «Медицинское информационное агентство», – 216 с. 2. Оказание неотложной помощи детям на догоспитальном этапе/Ф.Д. Ваисов, Н.В. Житинкина, А.У. Сабитов и др.; - Екатеринбург, – 61 с. 3. Эпилепсия в практике педиатра/ К.В. Воронкова; - М.: Журнал «Практика педиатра», фев., 2015 г. 4. Эпилептические синдромы. Диагностика и терапия. Руководство для врачей/ К.Ю. Мухин, М.Б. Миронов, А.С. Петрухин. – М.:, «Системные решения», 2014 г. 5. Простые фебрильные судороги в практике педиатра и детского невролога: особенности течения и риск развития эпилепсии/ В.М. Трепилец, Г.С. Голосная, И.О. Щедеркина, С.В. Трепилец, И.Е. Колтунов