МОНОКЛОНДЫ АНТИДЕНЕЛЕР Орындаған: Тұрсынханова А. Тексерген: Байгазинов Ж.

ЖОСПАР 1. Моноклонды антиденелер 2. Ашылу тарихы 3. Алу жолы 4. Моноклонды антиденелер препараторы 5.Қорытынды

МОНОКЛОНДЫ АНТИДЕНЕЛЕР Бір клеткалық клонға жататын, иммунды клеткаларды жасап шығаратын антиденелер. Моноклонды антиденелді әртүрлі табиғи антигендерге қарсы жасап шығаруға болады (негізінен белоктар мен полисахаридтерде). Оларды кейін заттарды табу үшін, яғни детекциясы, және оны тазартуда қолданылады. МА дәрі ретінде қолданғанда, дәрінің а ты на+моб жалғауы жалғанады (ағылшын тілінен monoclonal antibody).

АШЫЛУ ТАРИХЫ Моноклонды антиденелерді алу процесстерін Ж.Келер мен С.Мильштейн ашты (Нобель премия сын алған). Миелом клеткаларының линия сын алып (өзінің антиденелерін синтездей алу қабілетін жоғалтқан) норма льды В- лимфоцитпен қосу (антиденелерді синтездейтін) жилы Г.Винтер парней МА-дің гуманизациялау методика сын жасап шығарды. Антидене бөліктерінің жануар белогон адамның белок компоненттерімен алмастырды, олар химерлік антидене деп аталды.

2010 жылдың басында MSKCC ғалымдары моноклонды ESK1 антиденесін шығарды, ол ісік аурударын емдеуде терапевтикалық препарат бола аллоды. Ол аномальды пептидтерді танып, ауру клеткаларды өлтіреді.

АЛУ ЖОЛЫ 1. Жануарларды иммунизациялау 2. Гибридома алу 3. Клондау және таңдау 4.Алынған антиденелерді тазалау, қолдану

МОНОКЛОНДЫ АНТИДЕНЕЛЕР ПРЕПАРАТТАРЫ СТЕЛАРА Препарат адам моноклондарынан тұрады, псориаздың ауры түрін емдеуде қолданылады. Тері астаны ерітіндіні жібері арқылы емдейді. Терапиялық эффектісі күннен кейін белгілі болады. РЕМИКЕЙД Химерлі антиденелер болып табылады, тышқан және адам моно клоны негізінде жасалынған. Эпидермистің қабынуын басады, тері клеткаларының бөлінуін реттейді. Ұнтақ түрінде болады.

ХУМИРА Рекомбинантты моноклон, адам моно клонымен бірдей. Псориаздың ауры түрін емдеуде, артритті емдеуде препараты қолданады. Тері асты инъекция ретінде іш аумағына не жамбасқа егеді. Емдеу ұзақтығы 1-2 опта. СИМПОНИ Адам моно клоны-препараты құрайды. Артритте және спондилит ауруларын емдеуде қолданады. Тері астаны егетін ерітінді.

Ісікті емдеуде моноклонды антиденені қолдану Жалаңаш моноклонды антиденелер (жалаңаш-mab) Өз беттерімен жұмыс жасайтын антиденелерді айтады. Оларға дәрілік молекула немесе радиоактивті материал қосылмайды. Бұл кеңінен ісікті емдеуде қолданылатын препаратадың бірі болып табылады. Көптеген жалаңаш антиденелер ісік клеткаларымен қосылады, кейбіреулері, сау клеткалардағы немесе бос белоктардағы антигендермен әрекеттеседі.

Жалаңаш-mob әсер етуінің топтары 1.Ісік клеткаларына иммунды жауапты күшейтеді. Алемтузумобды лимфоцитарный лейкоз да белгілейді. Ол лимфоциттарда болатын CD52 антигенімен байланысады. 2.Екіншілері ісік антигендерін бұғаттайды, клеткалардың өсуін және көбеюін бұзады. Мысалы, трастузумоб HER2 белогона қарсы антидене болып табылады. HER2 активирленген белого асқазан ісігінің және сүт безінің ісігінің өсуіне ықпал етеді, ал трастузумоб осы әрекеттерге қарсы тұра аллоды. 3.Үшінші топ иммунды бақылау нүктелеріне негізделген.

КОНЪЮГИРЛЕНГЕН МОНОКЛОНАЛДЫ АНТИДЕНЕЛЕР Конъюгирленген антиденелер химиотерапевтикалық препарат молекула сына немесе радиоактивті изотопқа қосылып аллоды. Бұл жағдайларда mob-ты дәрілік заттарды мақсатқа бағыттауда қолданылады- тура ісік клеткаларына бағыттайды. Улы затты тура ісік клетка сына пары жеткізеді. Бұндай таңдалмалы тәсіл көп рет емдеудің эффективтілігін және токсикалығын азайтады. Радиоизотопты антиденелер радиоактивті изотоптардан тұрады. Олардың біреуі ибритумомоб тиуксетин В-лимфоциттердің бетіндегі СD20 антигеніне жақындығы бар. Ісік клеткаларына радиоактивті изотоптарды жібереді.

БИСПЕЦИФИКАЛЫҚ МОНОКЛОНДЫ АНТИДЕНЕЛЕР Бұл препарата екі mob бөліктерінен тұрады, осыдан олар екі әртүрлі белоктарға жабыса аллоды. Мысалы, америкалық препарат блинатумомоб 2014 жилы өткір лимфоцитті лейкоздың сирек түрін емдеуде қолданылуға мақұлданды. Блинатумомоб молекуласының бір бөлігі CD19 бірігеді, яғни кейбір лейкемия және лимфома клеткаларында кездесетін.Екінші бөлігі CD3 протеиніне жақындығы бар, иммунды жүйенің Т-клеткаларында табылған, бірігеді. Екі белок пен байланысқаннан, препарат ісік және иммунды клеткаларды біріктіреді, яғни организм ісікті жоюда қатал реакция тудырады.