ТАҚЫРЫБЫ:БМСК ҰЙЫМДАРЫНДА ӘРІІПТЕСТЕРДІҢ АРНАЙЫ ОРТА МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРМЕН ӘЛЕУМЕТТІК ЖӘНЕ БАСҚА ДА ЖҰМЫСШЫЛАРМЕН КОМПАНИЯДА ЖҰМЫС ІСТЕУДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖӘНЕ ЖҮРГІЗУ ОРЫНДАҒАН:ИНТЕРН-ДӘРІГЕР ЖАҚАП Б.Ә. ШЫМКЕНТ 2018 ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕДИЦИНА АКАДЕМИЯСЫ
ЖОСПАРЫ: БМСК ұйымдастыру Дәрігер-науқас қарым қатынасы. Дәрігер кәсіби имиджі және кәсіби бейімділігі Медициналық деонтология Қорытынды
Бастапқы медициналық-санитарлық көмек көрсететін медициналық ұйымдардың қызметтері туралы: Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2006 жылғы 21 наурыздағы N 124 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2006 жылғы 27 наурызда тіркелді. Тіркеу N Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 29 сәуірдегі N 311 бұйрығымен
Бастапқы медициналық-санитарлық көмек көрсететін медициналық ұйымдардың қызметі туралы ереже 1. Жалпы ережелер 1. Осы Ереже бастапқы медициналық-санитарлық көмек ұйымдарының (бұдан әрі - БМСК) қызметін, үлгілік ұйымдастыру құрылымын, үлгілік штаттары мен штат нормативтерін және емханаларда, БМСК орталығында, дәрігерлік амбулатория да, медициналық пункте халыққа медициналық қызмет көрсетудің көлемі мен деңгейінің нормативтерін реттейді. 2. БМСК көрсететін ұйымдардың қызметтері азаматтарға жергілікті мекен-жайы және/немсе медициналық ұйымдарды еркін таңдау құқығы есепке ала отырып тіркеу бойынша медициналық көмекке қолжетімділігін қамтамасыз ету мақсатында аумақтық қағидат бойынша құрылады.
3. БМСК ұйымының жұмыс режимін кезекші дәрігерлердің демалыс және америке күндеріндегі жұмысын қамтамасыз ете отырып, денсаулық сақтау саласындағы жергілікті мемлекеттік басқару органдары белгілейді. 4. БМСК дербес ұйымдары заңды тұлға құқықтарын пайдаланады, мөртабаны, мөртаңбасы мен өзінің атауы белгіленген фирмалық бланкісі бар. 5. БМСК ұйымдары Қазақстан Республикасының Конституциясына, денсаулық сақтау саласындағы заңнамалық және нормативтік құқықтық актілерге, Жарғыға және осы Ережеге сәйкес жұмыс істейді.Конституциясынанормативтік құқықтық актілерге
6. Емхана - өзіне алдын алу, диагностикалық және емдеу қызметтерін қамтитын, тұрғындарға бастапқы медициналық- санитарлық, мамандандырылған медициналық көмек көрсететін медициналық ұйым. 7. Емхананың құрылымына: 1) жалпы дәрігерлік практика және/немсе учаскелік қызмет, күндізгі стационар бөлімшесі мен қосалқы қызметтер; 2) мамандандырылған көмек; 3) зертханалық-диагностикалық көмек бөлімшесі кіреді. 8. БМСК орталығы - тұрғындарға бастапқы медициналық-санитарлық көмек көрсететін медициналық ұйым.
ДӘРІГЕРДІҢ НЕГІЗГІ МІНДЕТТЕРІ АУРУ АДАМДЫ НАУҚАСЫНАН АЙЫҚТЫРУ, ОНЫҢ ҚАЛ-ЖАҒДАЙЫН ЖАҚСАРТУ,АУРУДАН САҚТАП, ОНЫҢ АЛДЫН АЛУ ЖАҚТАРЫМЕН ШҰҒЫЛДАНУ. НАУҚАС АДАММЕН ЖАҚСЫ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС ОРНАТУ.
Науқасқа ақпараты беру барысында Науқастың деңгейіне сайт қарапайым сөздерді қолдану Маңызды ақпараты қайталау Нақты мәселелерді келтіру
МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРІНІҢ ПАЦИЕНТПЕН АРАСЫНДА ӨЗАРА ҚАТЫНАСТЫ ОРНАТУДЫҢ КЕЗЕҢДЕРІ: 1. БАСТАПҚЫ КЕЗЕҢ 2. ЖАЙЫЛҒАН КЕЗЕҢ 3. СОҢҒЫ КЕЗЕҢ
Бастапқы кезең: танысу Жайылған кезең: қалыптасқан контакты Соңғы кезең: дистрибутивтік әділдік
Роберт Витч Науқас пен медицина қызметкері арасындағы өзараәрекет түрлерін сипаттаған Сакралдық тип моделі Әріптестік тип моделі. Контракттық тип моделі Техникалық тип моделі.
Сакралдық тип моделі (патерналистік модель). Ежелгі кезден медицина медицина қызметкері өз пациентін өзін қамқорлағандай мәпелеуі тиіс денег ұғым қалыптасты. Әріптестік тип моделі. Егер пациент денсаулығын бір маман емс, бірнеше маман қамқорлайтын бокса бұл өзарақатынастың әріптестік моделі болып табылады.
Контракттық тип моделі. Мұнда олардың өзарақатынас шеңбері анықталатын контракт, шарт, келісім жасалады. Техникалық тип моделі. Мұнда пациент тек өз организмінде бірдеме "бұзылғанда ғана "жөндетуге каледі.
ДӘРІГЕРДІҢ КӘСІПТІК ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ МӘДЕНИЕТІ. Теориялық немсе концептуальды Тәжірибелік немсе психологиялық Теориялық қызметтің нәтижелері Психологялық қызмет көрсету нәтижелері Осыған орай, дәрігердің қызметі кәсіптік бақылау құндылықтарымен, мақсатымен, психологиялық мәдениетімен байланысты ішкі инстанциялардың құрылуымен жүреді.
Дәрігердің психологиялық компотенттілігінің және кәсіптік қызметінің ерекшеліктері мен құндылықтары Жалпы адамшылық мәдениеті, оның жеке психология лық аспектілері Ауруға социопсихосома тикалық қатынас, себебі ақпарат жинап, диагноз жеткізуде, нұсқау беруте қолданылады Дәрігер – науқас шартында коммуникатив ті компотенттіл ік Жас мамандарға науқас психикасның ауру салдарынан өзіне денег қатынастың өзгеруі
1. НАУҚАСТЫҢ ВЕРБАЛЬДЫ ЖӘНЕ ВЕРБАЛЬДЫ ЕМЕС ҚАТЫНАСУ БЕЛГІЛЕРІН ДҰРЫС ТАНЫП БІЛІП, ОДАН ІСКЕ ҚАТЫСТЫ ҚАЖЕТТІ АҚПАРАТТЫ МЕЙЛІНШЕ КӨБІРЕК АЛУ; 2.ТИІМДІ ДИАГНОСТИКА ЖАСАУ ТЕК ҚАНА ТӘНДІК СИМПТОМДАРДЫ АНЫҚТАУ ҒАНА ЕМЕС,СОНЫМЕН ҚАТАР СОМАТИКАЛЫҚ СИМПТОМДА ОНЫҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ТАБИҒАТТАРЫН АНЫҚТАУ, ЕМНІҢ БАСҚАША ЖОСПАРЫН ТАЛАП ЕТЕДІ; 3.ТИІМДІ КОММУНИКАТИВТІ ДАҒДЫЛАРДЫҢ НАУҚАСҚА ТАҒАЙЫНДАЛҒАН ЕМІН ҚАБЫЛДАУҒА ЖӘНЕ НАУҚАСТЫҢ ЕМДІ ҚҰПТАУЫНА ОҢ ӘСЕР ЕТЕТІНДІГІ ЗЕРТТЕЛДІ, ТАҒАЙЫНДАЛҒАН ЕМГЕ БОЙЫН ҰСЫНБАУ МЕДИЦИНАНЫҢ КҮРДЕЛІ МӘСЕЛЕСІ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ ( ДӘРІГЕР – НАУҚАС МӘСЕЛЕСІНІҢ КЕҢЕСТЕРІ, МАУСЫМ 1996Ж. ЖЕНЕВА, ӘЛЕМДІК ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ БІРЛЕСТІГІ) 4.НАУҚАСТАРҒА АДЕКВАТТЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ АҚПАРАТТАРДЫ ЖЕТКІЗУ ЖӘНЕ ДЕНСАУЛЫҚТЫ ЖАҚСАРТУДА, СОНЫМЕН ҚАТАР АУРУДЫҢ АЛДЫН АЛУДАҒЫ САЛАУАТТЫ ӨМІР СҮРУГЕ НАСИХАТТАУ АРҚЫЛЫ ДӘРІГЕР РӨЛІН ЖОҒАРЫЛАТУ; 5.АУРУДЫҢ ӘР – ТҮРЛІ КӨРІНУ ФОРМАЛАРЫНА ӘСЕР ЕТУ ЖӘНЕ КОМПЕНСАТОРЛЫ МЕХАНИЗМДЕРДІ БЕЛСЕНДІЛЕУ, НАУҚАС ТҰЛҒАСЫНЫҢ ПСИХОСОМАТИКАЛЫҚ ПОТЕНЦИАЛЫН ЖОҒАРЫЛАТУ, ОНЫҢ ӘЛЕММЕН БАЙЛАНЫСЫН ҚАЙТА ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУГЕ КӨМЕКТЕСУ, ҮЙРЕНШІКТІ ҚОРҚЫНЫШТЫ ЖЕҢУ, АУРУМЕН ПАЙДА БОЛҒАН СТРЕОТИПТЕРДІ БҰЗУ ЖӘНЕ САУ КӨЗҒАРАСТЫ ТУДЫРУ; 6. ДӘРІГЕР- НАУҚАС ҚАРЫМ – ҚАТЫНАСЫНДАҒЫ ЕРЕКШЕ ДЕЛИКАТТЫ ЖАҒДАЙЛАРДА ДӘРІГЕРЛЕРДІҢ ТИІМДІ ӘСЕРІ, МЫСАЛЫ НАУҚАСТЫҢ ЖАЗЫЛМАЙТЫН АУРУМЕН АУРУЫ НЕМЕСЕ НАУҚАС ТУЫСТАРЫНА ОНЫҢ ҚАЙТЫС БОЛАТЫНДЫҒЫ ЖӨНІНДЕ ЖЕТКІЗУ Т.Б. Дәрігердің коммуниктивті компетенттілігі – науқаспен қарым – қатынас құру негізнде...
Кәсіптік отрада және қоршаған ортасында жетістікті қызмет етуде тұлға аралық құралып, кәсіптік тәжірибе жинау – дәрігердің коммуникативті компотенттігін сипаттайды.Бұл анықтамада компотенттік тек индивидтерге тән қасиеттерге байланысты емс,яғни қоршаған орта өзгерістерімен, маман – дәрігердің әлеуметтік мобильдігіне байланысты екені көрсетілген. Коммуникативті компетенттік – адамдар арасында шыңдалып, құралатын қатынас, тұлға аралық тәжірибе. Дәрігердің коммуникативті мәдениетінің тағы бір көрінісі - науқастың жеке қасиеттеріне тәуелсіз,науқасқа оң эмоциональны қатынасына кәсіптік көзғарастармен қарап, дәрігердің медициналық қарым – қатынасына коммуникативті дағдылардың және біліктілігінің толық кешенінің болуымен сипатталады. Дәрігердің коммуникативті компетенттілігінің құралу мәселері тәжірибелік аспектілерде кең тараған, отандық денсаулық сақтаудың сырқатқа және денсаулыққа әлеуметтік психосоматикалық әрекеті және дәрігер - науқас арасындағы емдік үрдістегі терапиялық бірлестікті жақсарту;
Медициналық этикет қызметкерлер арасындағы субординацияны қатаң ұстанады,яғни лауазымы төмен қызметкерлер лауазымы жоғары қызметкерлерге бағынады (медбике дәрігерге). Бұлдисциплинаның сақталлына, коллективтегі Сіз аты бір-біріне денег құрметтің қалыптасуына, науқастарға қарау кезіндегі тәртіптің болуына, басшылардың авторитетінің қорғаллына оң әсер етеді.
Басшы дәрігер медициналық қызметттегі дәрігерлердің алдында өз білгенін, диагностикадағы біліктілігі мен икемділігін сыра көрсетпеген жөн; Басшы дәрінер науқастың,оның туыстарының алдында дәрігер не медбикенің қателіктерін айтпау тиіс; Басшы дәрігерлер де қызметкерлер де өзара субординацияны сақтап, ужасы, жынысына қарамастан Сіз деп араласқан жөн.
Дәрігер науқасты барлық артық – кемшіліктерімен қабылдау керек. Оның ойы мен қалауын сыйлау керек. Науқастың адамгершілік қасиетін таптамау керек. Уәдені орындай алмаза,науқасты босқа үміттендірмеу. Шындық қаншалықты азы бокса да, тәтті бокса да оны науқасқа жаймен жеткізу керек. Науқастың дәрігерге деп сенілген ақпараты таратпау.
Моральдік-шыдамдылық, батылдық, нәзіктік, шыншылдық, падалдық, қарапайымдылық, еңбексүйгіштік, қамқоршылық. Эстетикалық-сөзсіз таза сырт келбет, шаман әдеттердің болмауы, тазалық. Интеллектуалдық-эрудиция, инициативалық, логикалық, жоғары дәрежелі медициналық қызметкер болып қалыптасуға денег талпыныс.
Адамгершілік Шыдамдылық Сабырлық Парасатылық Еңбекқорлық Тазалық Ізеттілік
Дәрігердің науқаспен жақсы тіл табыса аллы болашақ ем-шараны жүргізуге оңынан ықпалын тигізеді.Қарым-қатынас орнау үшін,ең бастысы науқастың дәрігерге денег сенімін қалыптастыру.Оған дәрігердің өзін-өзі ұстауы,кеген таза киімі,яғни колпак,халатың үтіктеулі болуы, жаққан далабы қаты көзге түспейтін,иіссуы өте өткір болмауы, жүрген жүріс-тұрысы бәрі де науқаспен арасындағы контактіге әсерін тигізеді.
Медициналық деонтология денегіміз - медицина қызметкерінің адам баласы алдындағы, қоғам алдындағы атқаруға тиіс кәсіптік парызы мен өтеуге тиіс борышын оқытатын ілім. Біздің дәуірімізге дейін ІХ ғасырда өмір сүрген атақты үнді дәрігерінің «Өмір кітабы аты еңбегінде дәрігерге былой денег өсиет айтады: «Дәрігер іс жүзінде табысқа жену үшін: өзінің дені сау, мұнтаздай таза, қарапайым, шыдамды, сақалы қысқа етіп бастырылған, тырнақтары алынған, ақ жиде жұпыны киім кеген болуы керек. Сөйлеген сөзі жұмсақ, жағымды, тартымды және үлкен үмітпен айтылуы қажет. Дәрігердің ақ жүректі падал, қайғыға ортақтасқыш, сезімтал, тура мінезді, байсалды, ерекше сабырлы, асқан ақылды әрқашанда жақсылық істеуге тырысып тұратын адам болғаны абзал.
Дәрігер - арте замена бері кале жатқан Ұлы Есім. Науқасқа ауруынан айықтыруға көмек беретін, емдейтін, қолдау көрсетіп, демку беретін тұлға. Дәрігердің моральдық бейнесі әр түрлі болады яғни науқасқа зиян келтірмей, әділетсіздік жасамай барынша қандай жағдай боксада науқастардың өтінішін орындауға сендай–ақ олардың күтімін сақтау болып табылады. Моральдық бейне – бұл ішкі жан дүниесі, бет – бейнесі. Ал этика – үлгі өнеге және рухани тәрбие туралы ғылым, ол грек сөзі «etnos» әдеп, мінез, өнеге денег мағынаны білдіреді, медициналық әдеп–кәсіби қызмет атқару кезінде әдеп сақтау принципін орындау болып табылады. ҚОРЫТЫНДЫ :
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБЕТТЕР: АСИМОВ М.А., НУРМАГАМБЕТОВА С.А., ИГНАТЬЕВ Ю.В. КОММУНИКАТИВНЫЕ НАВЫКИ:УЧЕБНИК. АЛМАТЫ С. 2.КОММУНИКАТИВТІК ДАҒДЫЛАР = КОММУНИКАТИВНЫЕ НАВЫКИ = COMMUNICATION SKILLS : УЧЕБНОЕ ПОСОБИЕ. - АЛМАТЫ : ЭВЕРО, С. 3. КАЗАХСКО-РУССКО-АНГЛИЙСКИЙ РАЗГОВОРНИК ПО ПСИХИАТРИИ ОСПАНОВА Н.Н., САРСЕМБИНА Ж.Д., МОЛДАГАЛИЕВ Т.М., КОРОВНИКОВ А.Г., АЛТЫБАЕВА Г.К., ШУЛЬГА В.П., ДОКЕНОВА С.В., АЛМАГАМБЕТОВА А.А..БУРАХАНОВА Г.К.-РАЗГОВОРНИК. СЕМЕЙ – 57С. 4.MED-KZ.UCOZ.COM/PUBL/ DARIGER_MAQALALARY/MEDICINA_QYZMETKERINN 5. TARBIE.ORG/LOAD/ELEK/BAGDARLAMA/ D_RIGER_NAU_AS_MEJIRBIKE_ARYM