«Астана Медицина Университеті» А Қ, Тсссынысалу жеткіліксіздігі Орсындаған: Әлімбаева Б.Т. Группа: 776 Астана 2018 жил
Тсссыныс жетіспеушілігіні ң формалары 1. Вентиляциялы қ - компенсаторы қ механизм дер қ осылусынан а ғ зада оттегі жеткіліксіздігі дамы май ж ү летін вентиляция ө згерісі. Альвеолярлы- респираторлы қ, қ анны қ газды қ құ рамы б ұ зылысымен сипатталатсын (вентиляция б ұ зылысымен бірге) ж ә не қ ан айналымсында қ анны қ па ғ ан ө німдер жиналуымен ж ү летін гипоксемия мен жал ғ асуы: а) жартылай (гиперкапниясыз гипоксемия); б) толы қ (гиперкапния мен ж ү летін гипоксемия).
Бронх- ө кпелік тсссыныс жетіспеушілігі : обструктивті, рестриктивті ж ә не аралас болуы м ү мкін. Тсссыныс желдарсссыны ң за қ ымдалуы жартылай немсе толы қ ө ткізгіштікті ң б ұ зылыссына со қ тирады (б ө где зат т ұ рыб қ ал ғ панда, шигрышты қ аббат ісінуінде, бронхоспазмда, ісікпен басылусында, бронхиальды бездер секлет пен бітелгенде), обструктивті тсссыныс жеткіліксіздігі демиды. Рестриктивті форматы жедел ж ә не созылмалы пневмония, эмфизема, пневмосклероз, ө кпені ң немсе оны ң б ө лшегіні ң резекциясы ж ә не т.б. б ұ зылыстарда тсссыныс бетіні ң кемуімен ж ү реді.
Өкпенің тсссыныс бетінің азавсынан, керілуінің шектелуінен болады. Өкпенің тсссыныс бетінің шектелуіне әкелетін себе птер: Өкпе тінінің инфильтрациясы Өкпе тінінің деструкциясы Өкпе тінінің дистрофиясы Пневмосклероз Өкпенің даму кемістіктері (гипокенезия, агенезия) Өкпенің басылуы, ателектазы (пневмоторакс, плеврит, ісік) Плевранның тұтасуы, жабысқақтары Тсссыныс порталығы қызметтерінің бұзылыстары (наркотиктік, ұйықтатқыш дәрілер әсерінен, церебросклероз, инсульт, мас мисссының жарақаты)
Клиникалы қ к ө ріністеріРестриктивті ТЖОбструктивті ТЖ ентігу ИнспираторлыЭкспираторлы, жиі ж ө тел ұ стамаларсынан кейін ө згереді цианоз Орталы қ Орталы қ, аз ө німді ж ө тел ұ стамаларсында к ү шеюі м ү мкін ж ө тел Болмауы м ү мкін Аз ө німді немсе қ а қ игры қ пен аускультация Ө згерістер типтік емс Құ р ғ а қ сигрылдар, форсирленген ж ө тел кезінде пайда болады немсе к ү шейеді Спирография м ә ліметтері Ө ТС ж ә не Ө МВ т ө мендеген, бассында Ф Ө ТС1 с аз ө згерген Ө МВ ж ә не Ф Ө ТС1 с ай қ сын т ө мендеген
ТЖ ағымы бойсынша : жедел созылмалы Газ алмазу бұзылыссссының айқсындылығсына байланнысты: латентті ТЖ, жеғары тсссыныс жұмысы қанның қалыпты газдық құрамсын қамтамасыз етуге қабылетті парциальды ТЖ, артериальды қан құрамсында оттегі (80 мм.с.б және төмен) және оксигемоглобиннің концентрация св (95% және төмен) төмендеп гипоксемия мен сипаттамады Глобальды ТЖ, гипоксемия дан басқа кезде және 45 мм.с.б. жеғары
ЖТЖ ауорлығы қпанда рО2 төмендеуі және рСО2 жеғарылауы, рН өзгерісі дәрежесіне байланнысты қойылады. - Айқсын емс (рО мм с.б, рСО ) - Айқсын (рО мм с.б, рСО Шекаралық (рО мм с.б, рСО мм с.б) - Респираторлы кома (рО2 45 мм с.б.төмен және рСО2 85 мм с.б. жеғары) Физикалық күштемеден науқаста пайда болған ентігуге байланнысты А.Г.Дембоның (1957) бөлген 3 дәрежесі клиникалық тәжірибеде кеңінен таралған: - I дәреже ентігу тек жеғары күштеме кезінде байқалады; - II дәреже үйреншікті күштеме кезінде; - III дәреже тсссыныштық қалыпта.
гипоксиялық(оттегіжеткіліксіздігі) өкпедегі қанның шунтталуыжәне вентиляция- перфузиялық қатсынастың бұзылу жағдайсынан пайдаболады; гиперкапниялық(көмірқышқылсссының жиналуы) ағзанның қажетті өкпе вентиляциясыменқамтамасыз етілуінің жеткіліксіздігікезіндедемиды; араласөкпенің вентиляциялық қызметіменқатар,вентиляция-перфузиялық қатсынассссының бұзылуы. Патогенезі бойсынша жедел тсссыныс жеткіліксіздігі бөлінеді:
ЖТЖ де ң гейлеріК ө рсеткіштері I де ң гей (шамбалы)Тсссыныс жиілігі мин лет(тсссыныс порталы ғ сссыны ң тежелуі болмаса), шамбалы акроцианоз,тері базар ғ ан,шамбалы тахикардия,гипертензия II де ң гей (ай қ сын)Тахипноэ мин дейін, ай қ сын к ө герулер, тері қ аббаты ыл ғ аллоды,тахикардия мин , АГ. III де ң гей (шекті)Тахипноэ мин.40 же ғ ары ж ә не беткей сирек тсссыныс 8-10 лет(мин.) теріде к ө геру іздері, пульс жіп т ә різді, аритмиялы, жиі, А Қ анны қ талмайды, б ұ лши қ еттік тартылулар м ү мкін, діріл.
Балаларда ТЖдәрежесіменауорлығсына байланныстыклиникалық көріністері. ТЖ Iдәрежесі кезіндеаздаған физикалық күштеменің өзі ентігіудің пайдаболусынаәкеледі, тахикардия,мұрсын ерінүшбұрышсссыныңцианозы,мұрсын жиектерінің керілуі, АҚқалыпты,рО мм с.б.-надейінтөмендеген. ТЖ IIдәрежесі кезіндетсссыныштық қалыпта ентігужәнетахикардиябайқалады,(тсссынысжиілігініңпульсжиілігінеқатсынасы 1:2,5),мұрсын ерінүшбұрышсссының акроцианозыжәне цианозы,терібазарған, АҚжеғары,эйфория байқалады, мазасыздық,әлсіздік болуымүмкін, адинамия,бұлшиқет гипотониясы.Тсссыныстың минуттық көлемі қалыптыдан %жеғарылайды.Қосымша тсссыныс 30%төмендейді, рО мм с.б., рСО2 қалыпты немсеаздапжеғарылаған(4650 мм с.б.дейін),рНқалыпты немсеаздаптөмендеген. ТсссынысжеткіліксіздігініңIIIдәрежесі айқсын ентігуменсипаттамады.Тсссынысалуға қосымша бұлшиқеттер қатысады.Тсссынысаритмиясы,тахикардиябайқалады, тсссынысжиілігініңпульсжиілігінеқатсынасы 1:2, АҚтөмен.Тсссынысаритмиясыжәне апноеоның жиілігінің тиөмендеуіне әкеледі.Бозару,теріжәне шигрыштықабықтардың акроцианозсынемсежальпыцианозы,терініңмрамортәрізді болуыбайқалады.Тежелу,әлсіздік,адинамия болады; рО2 50 мм с. б.,төмендейді ТЖ IVдәрежесі кезінде(гипоксиялықкома)есіболмайды,терісұрғылт түсті,ерніжәне бетікөгерген,аяқ-қолы және денесіндекөкшіл немсекөкшіл–күңгірт дақтар.Тсссынысыұстамалы, аузыашиқ(балаауызбендемалады).Тсссынысжиілігітөмендейді және ұзақ апноеның әсерінен минуты на 8-10-ғадейіназаяды. Тахикардиянемсебрадикардиябайқалады,жіпшеліпульс, АҚбірдентөмендейді немсеаннықталмайды,рО2 50 мм с. б.төмен,рСО2 100 мм с. б.жеғары; рН7,15- кедейіннемсе одантөмен.
Ша ғ ымдары Ентігу Бас ауыруы ұ й қ ысызды қ Ес б ұ зылыстары
Объективті Денені ң м ә жб ү рлі қ альпы Тсссыныс қ а қ осымша б ұ лши қ еттерді ң қ атысуы Орталы қ (диффузный) цианоз Тахипноэ Тахикардия Негізгі ауруларды ң к ө ріністері
Лабораторлы м ә ліметтер қ анны ң парциальды қ ысымсссыны ң т ө мендеуі (PaO2) 60 мм с.б. кем PaCO2 же ғ арылауы 50 мм с.б. арты қ Спирография м ә ліметтері: Ө ТС мен Ө МВ т ө мендеген
Тсссыныс жетіспеушілігінің диагностикасы Ауру анамнезіне және өмір анамнезіне сүйене отигрыб себебін аннықтаймыр. Науқасты қарап тексергенде денесіндегі көгерулерге мән береміз. Тсссыныс алу жиілігін және өкпенің тсссыныс алу н байқаймыз. Функцияналлодық ссынамалар жүргіземіз және көкірек қуыссссының ренгенографиясы. Қанның газдық құрамы мен қышқылды- сілтілі жағдайсын зерттеу.
Жальпы қ ан анализіндегі ө згерістер полицитемия гематокритті ң же ғ арылауы қ ан т ұ т қ орлы ғ сссыны ң же ғ арлауы плазма к ө леміні ң ұ л ғ авы гипетромбоцитоз ЭТЖ т ө мендеуі
Пикфлоуметриямен тсссыныс ши ғ пруды ң ши ң жилдамды ғ сын анны қ таймыр (ТШШЖ), я ғ ни максимальді жилдамды қ, максимальді толы қ тсссыныс алуда форсирленген тсссыныс ши ғ ару кезінде тсссыныс желдарсынан ауа ши ғ уы м ү мкін. ТЖ кезінде ТШШЖ норма дан т ө мен болады
Спиография к ө мегімен форсирленген ө кпені ң ө мірлік сиымдылы ғ сын (Ф ӨӨ С) ж ә не ал ғ аш қ ы секундта ғ ы форсирленген тсссыныс ши ғ пруды ң к ө лемі (ФТК1) анны қ тамады. Ф ӨӨ С - б ұ л ауа к ө лемі, максимальді тез тсссыныс ши ғ ару кезінде, форсирленген тсссыныс ши ғ ару. Сау адамдарда Ф ӨӨ С ӨӨ С 75% же ғ арлайды. ФТК1 ӨӨ С индекс Тиффно ғ а байланнысты пайызбен есептейміз. Нормада 75-83%.ТЖ кезінде Тиффно индексі т ө мендейді.
ЖТЖ кезінде жедел жәрдем көрсету ЖТЖ кезінде емдік шаранның сипоты мен кезектілігі осы синдромға әкелген себеп пен ауорлығсына байланнысты. Кез-келген жағдайда емдік шара мсына кезектілікпен жүргізілуі тиіс: 1. Тсссыныс желдарсссының өткізгіштігін қальпсына келтіру. 2. Альвеолярлы вентиляцияның жальпы және жергілікті өзгерістерін қалыпқа келтіру. 3. Орталық гемодинамиканның қосымша бұзылыстарсын жею. 4. Для купирования ОДН ЖТЖ I дәрежесінде науқасқа оксигенотерапия жүргізу жеткілікті. Басты мақсат – оттегі терапиясы – тіндік оксигенацияны жақсарту.
Оксигенацияны мұрсын катетері,вентимаскы арқылы жүргізеді, Бобров аппараты арқылы ауа жібереді. Оттегі жастығсын пайдалану аз эффективті. Қысыммен гипербариялық оксигенацияны жүргізуге болады,1,6 - 2 атм. Күніне 1 – 3 сеанса 40 – 60 мин.Оксигенотерапиямен бірге антигипоксант– оксибутират натрия – мг/кг к/т тамшилатып 200 мл 5% глюкозамин, цитохром «С» мг 200 мл 5% глюкозамин, 6-8 сағат аралығсында енгізу. ЖТЖ I дәрежесінде тсссыныс алу желдарсссының обструкциясы және ауа өтуі болмау кезінде тілді жұтып қоюдың аллодсын алу үшін науқасты бүйір жағсына келтіру керек. ЖТЖ II-III дәрежесі науқасты ЖӨВ-на ауыстыруға көрсеткіш. ЖТЖ белгілері тез өршіген кезде, экстремальды жағдайда коникотомия жүргізу немсе жуан именин трахеяны тесу көрсетілген. Жедел жағдайда трахеотомияны орсындау уақыт ұзақтығсына байланнысты оперативтік шараларға жатпайды.
5. Негізгі аурудың терапиясы В2 агонистери: сальбутамол, ГКС Кіші қан айналымдағы қысымды төмендету : - папаверин немсе но-шпа 2,0 мл к/т әрбір 4 сағат сайсын; - эуфиллин 2,4% - 10,0 к/т әрбір 5-6 сағат сайсын; Симптоматикалық терапия: - ҚСТ коррекциясы, - Ауырссынуды басу, - Инфузиялық терапия, - Тсссыныс стимуляциясы және т.б.
ЖТЖ сыртқы тсссыныс жүйесі қанның қалыпты газдық құрамымен қамтамасыз ете алмайтсын, ентігу байқалатсын патологиялық жағдай. Қ орытсынды