Тақырыбы: Бастауыш мектептегі тәрбие жұмысының өзгешелігі Ор-ндаған: Жанабилова А.С. П-225 топ студенті Тексерген: Серикова Н.У.

Мақсаты: Мектептің есігін ашқан жас ұрпаққа адам бойындағы қасиеттерді қастерлеп, өмір талабына сайт заңдылықтарды түсіндіру, үйрэту. Әдептілік, имандылық, инабаттылық, мейірімділік, қайырымдылық, құндылықтары қалыптасқан халқымыздың асыл да абыройлы қасиеттерін жас ұрпақтың сана – сезіміне, ақыл – парасатына ұялата білу, рухани жаны таза адам болуға тәрбилеу.

Бастауыш мектеп жасындағы баланы тәрбиелеу – жалпы тәрбие үрдісінің ең неізгі кезеңі. Тәрбие – бұл өмірлік шығармашылық. Оқыту үрдісі педагогикалық үрдістің басты қараушыс болып табылады. Оқыту үрдісі мұғалім мен оқушының бірлескен әрекеті негізінде оқыту мен оқудың бірлігін көрсетеді.

Қазіргі таңда оқыту: -Екі жақты сипота; -Мұғалім мен оқушылардың бірлескен әрекеті; -Жоспарлы ұйымдастуры мен басқару; -Тұтастығы және бірлігі; -Балалардың жас ерекшелігіне сәйкестігі;

Мұғалім мен оқушының бірлескен әрекетінде мина кезеңдер айқындалады. Оқушының оқуға қызығушылығын ояту; Оқушының білім, білік, тәжірибесін айқындау; Жаңа тақырыпты меңгеруін ұйымдастуры; Өткенді пысықтау; Оқытудың нәтижелілігін айқындау;

Біздің басты мақсатымыз – білім запасы. Білімнің запалы болуы тікелей мұғалімге, оның білім дәрежесі мен іздену шиберлігіне байланысты. Мұғалім тікелей оқыту мен тәрбиелеу үрдісіне жаңалықты енгізуші, оқушымен бірлесе жұмыс істейтін белсенді әрекет иесі. Сондықтан да, ол мектепке жаңалық енгізуде шешуші роль атқарады.

Ғалым педагог Л.В. Занков: «Оқыту – оқушының рухани дамуын қамтамасыз этуі қажет», - дейді. Көрнекті психолог Л.С.Выготский: «Жақсы оқыту деп, ол баланың дамуына ілгері жүретін, оны жестокие алтын оқуды айтады», - деп тұжырымдайды.

Қазіргі ғалымдану мен техниканың қарқынды даму кезінде оқу – тәрбие үрдісін ізгілендіру өзекті мәселелердің бірі болып отыр. Оқу - тәрбие үрдісін ізгілендіру – жеке тұлғаның еркін дамуы үшін оның бойында жалпы азаматтық құндылықтардың қалыптасуын қамтамасыз ететін дидактикалық ұстаным ретінде басшылыққа алынуы тиіс. Мектептің бастауыш сатысында оқу – тәрбие үрдісін оқушылардың өзара іс - әрекетімен мұғалім мен оқушының өзара қарым – қатынасын дұрыс ұйымдастуры арқылы оқушының ойлау белсенділігін арттурыға, сабақта интерактивтік әдісті тиімді пайдалануға болады. Мұнда негізгі және жетекші үрдіс – іс - әрекетті оқытуды ұйымдастуры.

12 жылдық білім беруге көшу бұл: Әлемдік білім кеңестігіне енуге өз- ге елдің даму үрді- сіндегі үлгілерді зерделеу,ұлттық сана қалыптастуры дың босым бағыты. Әрбір жеке тұлғаға білім алудың өмірлік жолын еркін таңдау мүмкіндігі туады Білім мазмұнын жаңар- та отырып,оқу үрдісін- де өз іс-әрекетін ұйымдастыра алтын тәжірибесін үйлестіре алтын тұлға қалыптосады.

Білім беру запасы - қоғамдағы білім беру үрдісінің жағдайын, нәтижесін, сендай – ақ жеке тұлғаның кәсіптілігінің қалыптасуы және даму болашағының қажеттілігін анықтайтын әлеуметтік категория. Білім беру запасы білім беру мекемелеріндегі жастарды оқыту мен тәрбиелеу қызметтерінің әртүрлі көрсеткіштерінің жиынтығы, яғни білім беру мазмұны, оқыту форматы мен әдістері бойынша анықталады.Сондықтан педагогика ғылымының ерекшелігі де – баланың тұлғалық дамуына бағытталған жаңа оқыту технологиялар-н енгізу болып отыр.

Қазіргі таңда оқыту үрдісіне қойылатын талаптардың өзгеруіне байланысты оқыту технологиялары негізінен қолданылуда. Оқу үрдісіндегі оқыту технологиялары денегіміз қойылған мақсаттарға және күтілетін нәтижеге тиімді жену жолдар-н қамтамасыз ететін оқу бағдарламалар-нда қамтылған білім мазмұнын меңгертудің жүйеленеген формалары, әдіс – тәсілдері. Бастауыш білім беру деңгейінде қолданылатын оқыту технологиялары төмендегі негізгі талаптарға сәйкес болуы керек. Оқу үрдісінде білім алушылардың өздерін еркін сезінуіне жағдай туғызу. Оқушылардың оқуға денег қызығушылығын дамыту, күтілетін нәтижелерге женуге талаптандыру. Жеке басдамытуға бағытталған әдіс – тәсілдерді қолдану. Өз бетімен жұмыс істеп, шешім қабылдауға мүмкіндіктер туғызу.

Аталған талаптардың бәріне жауап бере алтын технология ретінде дамыта оқыту технологиясын таңдадым. Жалпы «дамыту», «даму» терминдеріне баланың белгілімөлшерден шығып, каналы іс - әрекет сатыға ауысуы деп анықтама беріледі. Дамыта оқыту технологиясын көрнекті ғалымдар Л:С Выготский, М.Я. Лернер, Л.В. Занков, В.В. Давыдов, Д.Б Эльконин толық зерттеп, дәлелденег. В.В. Давыдов «Дамыта оқыту денегіміз – ақыл – ойдың дамуының көрсеткіші ретінде жинақтай,қорытындылай алу дағдысы» - дейді. Дамыта оқытуда баланың ізденушілік - зерттеушілік әрекетін ұйымдастуры басты назарда ұсталады.

Дамыта оқытудың Д.Б. Эльконин, В.В. Давыдов жасаған жүйесінің негізгі компоненттері. Оқу мақсаттар-ның нақты қойылуы. Оны шешудің жолын бірге қарастуры. Шешімнің дұрыстығын дәлелдеу.

Оқушы алтына оқу мақсаттар-н қоюда ешқандай дайын үлгі берілмейді. Мақсатты шешу іштей талқылау, сосны жинақтау арқылы жүзеге осады. Мұғалім сабақ үрдісін ұйымдастурышы, бағыттаушы рөлінде ғана болады. Шешім табылған кезде әркім оның дұрыстығын дәлелдей білуге үйретіліп,әр оқушыға өз ойын,өз пікірін айтуға мүмкіндік беріледі.

Дамыта оқытудың негізгі идеясы: Оқытуды әр бала жан - жақты дамитындай етіп ұйымдастуры. Дамыта оқытудың басты принциптері: Жоғары қиындықта оқыту; Теориялық білімнің жетекші ролі; Оқытудың тәрбиелік мәнінің болуы; Дамыта оқытудың негізгі қағидалары : Мұғалім мен оқушы арасындағы қарым – қатынас; Іс - әрекеттік оқыту тәсілі; Даму заңдылықтар-н ескеру; Педагогикалық ықпалдың, дамудың алдын – алу; Баланы іс - әрекет субъектісі эту; «Жақын даму аймағында» оқыту; Мақсатты оқу іс - әрекеті, оқу міндеттерін шешу;

Дамыта оқытудың тәсілі : Дидактикадағы салыстуры тәсілі; Байқау – қоршаған ортамен байланысы; Дамыта оқытудың ерекшеліктері: баланың дамуы үшін қолайлы жағдай туғызу; Топтық тапсырманың әр мүшесі әр бағытын ор-ндайды; Жеке оқушының жұмысы бағаланады; Топ атынан сөйлейтін оқушыны өзге топ және мұғалім тыңдайды; Жеке білімді тексеру бөлек жүреді; Дамыта оқытудың нәтижелі көрсеткіші: Ойлай білуі; Пайымдай білуі; Нақтылай білуі; Жүйелей білуі; Дәлелдей білуі;

Дамыта оқыту технологиялар-ның түрлері: Эмпирикалық дамыта оқыту (В.Занков) Ірілендірілген дидактикалық бірліктер ( П.Эрдниев) Өзін - өзі дамыту (В.Селевко) Мазмұнды жалпылау ( В.Давыдов)

«Дамыта оқыту» технологиясы ның құрылымының алгаритмі. Оқытудың негізгі мақсатта р-н нақтылау Ұжымдық жұмыс бөлініс іс - әрекет Оқу міндеттерін қою мен сатылап шешу Ұғымдар мен негізгі әрекет тәсілдерін игеру Оқушылар дың білім игеру іс - әрекеті Теория лық ойлауды қалыптас туры Соңғы нәтижені талқылау, бағалау

Дәстүрлі оқыту мен дамыта оқытудың өзара ерекшеліктері Дәстүрлі оқыту Дамыта оқыту Дәстүрлі оқытудың 3 құрамдас бөлігі: Үлгіні көрсэту. Түсіндіру. Бақылау, бағалау. Мұғалім – оқулық – оқушы Дамыта оқытудың 3 құрамдас бөлігі: Оқу мақсаттар-ның қойылуы. Оны шешудің жолын бірлесе қарау. Шешімнің дұрыстығын дәлелдеу. Оқушы – оқулық – мұғалім

Дәстүрлі оқыту денегіміз – пәндік білім, біліктердің белгілі бір жиынтығын беру, нәтижесінде догмалық ойлауы босым, дайын нұсқаулар мен бұйрықтарды ор-ндай білетін адамды тәрбиелеу. Дамыта оқыту денегіміз – оқыту мақсаты, міндеттері, әдіс –тәсілдері, баланың даму заңдылықтар-на сәйкестендірілген оқытуды айтамыз. Жүйенің басты мақсаттар-ның бірі- баланы оқыта отырып жалпы дамыту, оның еркіндігін қалыптастуры, өз бетінше ізденуге, шешім қабылдауға дағдыландыру, жеке қасиеттерін ескеру, басшылыққа алу, әрі қарай ұшқырлау, тұлғалыққа бағыттау.

1.Сұрақ –жауап 2.Әңгімелесу 3. Түсіндіру 4.Көрнекілік 1. Проблемалы ойлау 2. Талдау 3. Іздену 4. Салыстуры 5. Байқау

Жаттау, есте сақтау Дербес жұмыс істеу, алған білімді пайдалана білу

Л.В.Занковтың жасаған жүйесі: Оқыту мазмұнындағы өзгешеліктер; Мақсттағы айырмашылықтар; Дидактикалық принциптердегі өзгешеліктер; Әдіс – тәсілдердегі ерекшеліктер; Оқытуды өзгеше ұйымдастуры; Мұғалім еңбегінің нәтижелігін анықтаудағы жаңа көрсеткіштер; Мұғалім мен оқушы арасындағы жаңаша қарым - қатынас;

Л.В.Занковтың жасаған жүйесіне сәйкес бастауыш мектептің негізгі мақсаты баланы жалпы дамыту. Ал жалпы даму деп байқампаздығын, ойлауын дамыту және практикалық іс - әрекетті меңгеруі қабылданады. Л. В. Занковтың жасаған жүйесінің басты дидактикалық принципі: Жоғары қиындықта оқыту; Теориялық білімнің жетекші ролі; Оқытудың тәрбиелік мәнінің болуы;

Бейімбет Майлин 1894 жилы Қостанай облысы Таран ауданында дүниеге келген. Ол алғаш ауыл мектебінде, кейін Троицк қаласындағы медресе де,содан соң Башқұртстан ның астанасы Өпе(Уфа) қаласын дағы Ғалия медресесінде білім алған. Әдебиетімізде әңгіме жазудың шибері 1922 жилы Күлпаш әңгімесін жажды. Бейімбет- прозашы, ақиық ақын, сындарлы сыншы,білікті балалар қаламгері, Педагог, журналист, шибер драматург Азаттық, тәуелсіздік, Теңдік үшін күрескен 1938 ж. Жазықсыз жаламен дүниеден өткен

Күлпаш Бейімбет Майлин 1894 – 1938 жж

Өрім -өрім – тозған, жыртылған Бөкебай- басқа жамылатын шәлі Ызғырық- суық жел Өлмелі кедей- өте кедей

І бөлім Үміт сәулесі ІІ бөлім Азапты күн

Бейімбет Майлин кім? Қайда оқыған? Күлпаш пен Қалидың сыртқы тұрпаты қандай?Қали неліктен бүк түсіп оранып жатыр? Қали мен Күлпаш Мақтымның келуін неге асыға күтеді?

«Кешегі, бүгінгі және ертеңгі Қазқстандағы білім беру » әр ұстаздың тәжірибесінде деп өз ойымды аяқтағым келеді. Оқытудың жаңа технологиясын пайдалану – запалы білім негізі. «Адам ұрпағымен мың жасайтды»- дейді халқымыз. Ұрпақ жалғастығымен адамзат балансы мың емс миллиондаған жылдар жасап келеді. Жақсылыққа бастайтын жарық жұлдыз оқу. «Надан жұрттың күні – қараң, келешегі тұман», - деп М. Дулатов айтқандай, егеменді еліміздің тірегі – білімді ұрпақ. Сусыз, құрғақ, көлеңке жерге дән ексең өнбейтіні сияқты, жас ұрпағымызды тәрбиелемсек өспейді, өнбейді. Қазіргі мектеп мұғалімдерінің алдында тұрған басты міндет- оқушылардың шығармашылық білім дағдылар-н қалыптастуры. Міне, өз ұрпағының өнегелі, еңбексүйгіш, абзал азамат болып өсуі үшінхалық педагогикасының негізгі мақсатын шығармашылықпен оқу – тәрбие үрдісіне тиімді пайдалану әрбір ұстаздың міндеті болыр табылады.