Металдар
Сабақтың мақсаты Білімділігі: оқушыларды Сабақтың мақсаты: Білімділік: металлдарың қасиеттерінің бір-біріне ұқсастығын, металдар туралы білімдерін кеңейту Дамытушылық: Оқушының ой-өрісін, ойлау, сөйлеу қабілетін ашатын сұрақтар қою арқылы дамыту Тәрбиелік: Оқушылардың пәнге денег қызығушылығын арттыру, жерін сүйетін отансүйгіш, дарынды ұрпақ тәрбиелеу. Сабақтың түрі: қорытынды сабақ Сабақтың барсы: І.Ұйымдастыру кезеңі
Бағдарлама 1. Сұрақ – жаурап 2. Тест 3. Есептер шығару 4. Сөзжұмбақ 5. Жұмбақтар 6. Мақал –мәтелдер
І. Сұрақ – жаурап 1. Өнеркәсіптің негізгі металлы? 2. Металдарың кернеу қатарын кім фасады? 3. Тайқазан 7 метал дан құйылған, ол қандай металдар? 4. Алғашқы көмекке пайдаланатын бей металл? 5. Ең қатты металл? 6. Шаршамайтын металл? 7. Азотты ашқан ағылшын ғалымы? 8. Қай элементтің таңбасы айдаһар бейнесіне ұқсайды? 9. Индекс, коэффициент нені көрсетеді? 10. Мырыш сульфидінің қандай қабілеті бар? Темір Н.Н. Бекетов Темір, мырыш, қалайы, қорғасын, мыс, күміс, алтын Иод Вольфрам Бериллий Резерфорд 1772 Элементтердің атом санин, коэффициент моль санин көрсет Күкірт Люминесценттік- электрондарың әсерінен суық жарық шығаруы
1.Ең жеңіл металл 2. Ең ауры металл 3. Ең тез балқитын металл 4. Ауада жанатын сілтілік металл 5. Қанның құрамы на кіретін металл 6. Тыңайтқыш ретінде қолданылатын сілтілік металл 7. Қиын балқитын, қатты ақ түсті металл 8. V топтың металл элементі 9. Металлургияны грек тілінен аударғандағы қазақша бала массы. 10. Өнеркәсіптік әдіспен алынатын минерал- дары не деп атаймыз Литий Осмий Цезий Темір Калий Алюмений Висмут Металдары өңдеу Кендер
ІІ. Тест І-топ 1. Металдар қандай кендерден жасалады? А) Жасанды Ә) Күрделі Б) Табиғи 2. Металлургия өндірісі нашего бөлінеді: А) 4-ке Ә) 5-ке Б) 2-ге В)3-ке 3. Жер қыртысында ең көп таралған металл? А) Fe Ә) Ti Б)Al В) Ca 4. Металдың бұзылуы А)эрозия Ә)коррозия Б) өзгеріс В)электролиз 5. Азон қышқылының мольдік массы А) 63 г/моль Ә)68 г/моль Б) 65 г/моль В)61 г/моль
6. Өмір мен ой элементі А) фтор Ә)фосфор Б)темір В)суток 7. Бейметалл саны (жалпы) А) 31 Ә) 34 Б) 23 В)22 8. Күкірттің аллотропиялық түр өзгерісін тап? А) торты Ә)жоқ Б)пластикалық В)сульфидті
ІІ-топ 1. Мыс жай зат ретінде кездеседі а. Сым мыстан жасалған б. Мыс оксидінің құрамында мыс бар в. Малахит құрамында мыс бар 2. Периодтық системаның периодындағы химиялық элементтердің ядро заряды артқан сайын өзгермейді а. Атом массы б. Энергетикалық деңгейдің саны в. Жалпы электрон саны 3. Күкірттің ең жоғарғы және ең төменгі валенттілігі мы на қосылысқа тең а. SO 2 және ZnS б. SO 3 және H 2 S в. SO 2 және SO 2
4. Полюссіз ковалентті байланысқа жатады а. SO 3 б. H 2 О в. Br ,4 моль судағы сутегі массы а. 0,8 г б. 0,2 г в. 8 г 6. Сілті ерітіндісінде: а. Фенолфталин қызарады яғни малина түс б. Лакмус қызарады в. Метилоранж қызарады 7. Концентрлі күкірт қышқылы қандай қасиет көрсетеді? А) өндірістік Ә) су тартқыш Б) табиғи В) пермодтық 8. Ең созылғыш металл? А) алюминий Ә) алтын Б) сим В)мыс
ІІІ. Есеп шығар І-топ. 1. 8% қоспасы бар 148 кг калий гидроксидінен тыңаитқыш ретінде қолданылатын калий селитрасының қандай массын алуға болады 2. Тотығу –тотықсыздандыру реакциясының электрондық баланс әдісі бойынша теңестір: M n +4 O H + Cl - = M n +2 Cl CL H + 2 O Массасы 150 г табиғи ізбастасты SiO 2 балқытқанда 145 г кеміді Ізбестестағы кальций карбонатының массалық үлесін есепте.
ІІ топ 1. 8% қоспасы бар 148 кг кальций гидроксидінен тыңайтқыш ретінде қолданылатын кальций селитрасының қандай массын алуға болады 2. Массасы 150 г табиғи ізбастасты SiO 2 балқытқанда 145 г кеміді Ізбестестағы кальций карбонатының массалық үлесін есепте. 3. Калий нитратының қанықпаған ерітіндісі берілген. Осыдан қаныққан ертіндісі дайындалудың үш әдісін көрсетіңдер.
Сөзжұмбақ 1. Бактерицидтік қасиеті бар металл. күміс 2. Алақанда балқитын металл. цезий 3. Қан құрамындағы металл. темір 4. Металдар патшасы атанған металл. алтын 5. Ең қиын балқитын металл. вольфрам 6. Шойын өндіретін пеш. домна 7. Фотографияда қолданылатын металл. магний 8. Ең қатты металл. хром М Е Т А Л Д А р
Сөзжұмбақ 1. Азотты ең алғаш сипаттаған ғалым Резерфорд 2. Ауаның 78% құрайтын элемент азот 3. NaNO 3, KNO 3 жалпы атауы селитра 4. Атмосфераға азот бөліп жанатын газ. торф 5. Азот диоксиді адам қанында нені азайтады. гемоглобин 6. Азоттың металдармен қоспасы нитрид Ф 0 С Ф О Р
Жұмбақтар 1. Осы затпен ескі үйді аластайды. Түсіне қарасаң алтынға ұқсайды. (күкірт) 2. Бірінші бурным жалқы есімге қойылатын сұрақтан тұрады, екінші бурным сан есім. Өзім қай элементпін? (HeOH) 3. Бірінші бурным тасқын су, екіші бөлігім мал құлағына салынатын белгі. Қандай химиялық элементпін? (Селен) 4. Бірінші бөлігім көп емс, екенші бөлігім тілсіз жау денег мағынада, химиялық қай элементпін? (Азот) 5. Бірінші бурным Мария Складовская ашқын элементтің алғашқы екі әріпі, екінші бурным Еуропадағы өзен, өзім радиоактивті құбылыстан түзілетін элементпін. (Радон)
1. Кең әлемді кернейді, Көзің бірақ көрмейді аура 2. Құрғақ жердь сақтайсың, Онсыз тамақ татпайсың тұз 3. Қыздырып соқсаң иленеді, Балға мен төстен именеді темір 4. Галоген дәрігерге қызмет етеді, Крахмалмен достасады – ол не? Йод 5. Ұстасаң - ұннан майдан Ұстатсаң - тестан берік цемент
Мақал-мәтелдер. 1. Темірді қызған кезінде соқ. 2. Пәлен жердь бақыр бар, 3. Болат бүгілмес, 4. Тауып сөйлесең - күміссің 5. Жүзігің алтын болғанша, Түйменің инесіз күні жоқ Іздеп барсаң мыс та жоқ Морт сынар Таппай сөйлесең - мыссың Жүзің жарқын болсын
1.Күміс тозса – күл, 2. Жақсы жастан шығады. 3. Алтын жердь жатпайды, 4. Ақыл арымас, 5. Теміршінің қолында, Жігіт ариса – құл. Темір тестан шығады. Жаман ұста суын таппайды. Алтын шірімес. Темір тозбайды.
Қорытынды: Мақал сөзде металл жүреді, Метал қадірін халқым, біледі- демекші бүгінгі сабақты өзімнің мы на өлең жолдарымен қорытындылаймын. Металдарсыз өмір жоқ, Түсінсең оны шырағым Қолданамыз қайда деп, Білмесең менее сұрағың. Құрал сайман бәрі де, Металдардан тұрады. Қоспаларын сан жетпес, Элементтерім құрады Тауда, теста білсеңдер Қоспалары металдың Күміс пенен алтыным Патшасы ғой металдың
Тамаққа да металдың Қоспаларын саламыз Аспанға да айға да, Металдармен барамыз Газымыз да үйдегі Арқылы металл келеді Электр мен жарықты Металдарым береді Қыздарымыз наше түрлі Әшекейін тағады Ауыл менее қалаға, Металдармен барады.
Егістікті жерлерді, Металдармен өңдейміз Бұзылып қалған заттарды, Металдармен жөндейміз Құрамында қанның да, Металдарым болады. Денесі де адамның Металдардан тұрады. Бейметал мен метал дан, Денелерім құралды. Тіршіліктің бәрі де, Элементтерден тұрады – деп бүгінгі сабағымызды қорытындылаймыз Химия пәнінің мұғалімі: Байзақова Г
Назарларыңызға рахмет!