Организмнің жарақаттану ауырлығы – күйіктің дәрежесін байланысты емс, оның тері бетінің көмегімен сипатталады. Доғалық күю – жоғары кернеу астында тоқ жүретін бөлік пен адам денесі арасында электрлік доға пайда болады. Доға температурасы 3500 о С ден жоғары және де энергиясы үлкен. Доғалық күйік III, IV дәрежені құрайды. Электрлік белгілер – адам терісінде сұр немсе күлгін сары түсті дақтар пайда болады. Белгілер жырық, дақ, жара түрінде байқалады. Электрлік белгілер ауырмайды және емдеуге жеңіл болып келеді. Терінің металдануы – электрлік доға нәтижесінде еріген металл қалдықтарының адам терісінің жоғары қабатына енуі. Метализация ыстық металл әсерінен терінің күюі. Бұл жағдай қысқа тұйықталу нәтижесінде және де шамадан тыс жүктелімнен рубильниктардың сөнуінен. Механикалық жарақат – адам денесі арқылы өткен токтың әсерінен буындардың тартылуы.

Электрлік тоғының соғуы нәтижесінде келесідей жағдайлар туындайды: - Естен тану, буындардың тартылуы; - Естен танып,буын тартылғанмен тыныс алу және жүрек ағысының жұмыс істеуі нашарлайды; - Естен тану, жүрек, тыныс алу жұмыстарының тоқтатулуы; - Қан айналымы, тыныс алу, жүректің тоқтауы. Электр тоғының адамға әсер ету салдары мен сипоты мы на факторларға байланысты: - Адам денесінің тоққа қарсы кедергісі; - Тоқтың кернеулігі мен шамасына ; - Электр тоғының әсер ету ұзақтығына; - Адам денесінде тоқтың өту жолдарына; - Электр тоғының жиелігі мен оның тегіне; - Қоршаған орта жағдайына

Электрлік соққы-қауіпті тоққа түсіп, адам организмінде физиологиялық процестер бұзылуы және организмнің тұтас бүлінуіне әкеледі. Электрлік соққының негізгі белгілері есінен тану; сіңір тартылуы; демалу тоқтатылуы.

Жұмыс орындау кезіндегі негізгі электр жарақат себептері Электр қондырғышы пайдалануда қауіпсіздік ережесін бұзу; Тоқ жүретін бөліктерді қоршау қанағаттанарлықсыз; Жұмыс орнында сапасыз және уақытында нұсқау берілмеуі Электр жабдықтың қорғаныстық жерлестіргіш болмауы; Қауіпсіздік шарасы қарастыратын наряд-рұқсатсыз электр жеткізу желісініңқауіпті аймағында жұмыстар жүргізу жұмысшылардың электрқауіпсіздіктің негізгі ережелерін сақтамау; кернеу берілген электржабдықты

ЭЛЕКТР ҚҰРАЛДАРЫМЕН ЖҰМЫС ЖАСАЙТЫН ҚЫЗЫМЕТКЕРЛЕРДІҢ ЭЛЕКТР ТОҚПЕН ЗАҚЫМДАНУЫНАН ҚОРҒАЙТЫН ҚҰРАЛДАРЫ 3 ТҮРГЕ БӨЛІНЕДІ: 1. ИЗОЛЯЦИЯЛАУ ҚҰРАЛДАРЫ. 2. ҚОРҒАУ ҚҰРАЛДАРЫ. 3. КӨМЕКШІ ҚҰРАЛДАРЫ. 1. Изоляциялау – қорғану жолы, ол адамды ток жүру элементтерінен изоляциялау арқылы қорғайды. Бұл негізгі жəне қосымша болып екіге бөлінеді. а) негізгі изоляциялау – ұзақ уақыт электр қондырғы кернеуіне шыдайды. Ол жұмысшыларға тоқ жүру бөлігінде жұмыс жасауға мүмкіндік береді. Оларға мы налар жатады арнайы диэлектрлік қолғап, тоқ өлшеуіш қысқаш, монтер құралы, кернеу көрсеткіш. б) қосымша изоляциялау – электрлік галоштар, резина төсеніштер т.б

2. Қорғану құралдары: қорғау қорғаныс жабдығы уақытша ток жүретін бөлшектерден қорғайды. Изоляциялау қалпақшасы, ескерту плакат тары, қоршау шектері. 3. Көмекші қорғану затраты – сəулелік, жылулық жəне механикалық жерлерден жұмысшыны жеке қорғауға арналған. Оларға қорғау көзілдіріктері, противогаз дар, сақтандыру белбеулері жəне қолғаптар жатады.

Жұмыстарды орындау кезіндегі электр қауіпсіздік ережелері Жұмыс орындау кезінде: өндірістік нұсқау, еңбекті қорғау нұсқаулық ережелерін сақтау; электр тоғына түсуді болдырмау мақсатында түйіспелік қысқышқа, шығысына, жалаңаш сымдарға жанасуына ТИЫМ САЛЫНАДЫ; Егер тоқ өткізгіш элемент жердь жатса, адымды кернеу қаупі есіңізде болсын. Тоқ таратылу зонасында қозғалуға, диэлектрлік галош және кілемше, құрғақ ағаш, бөрене қолданыңыз. Қорғаныстық құралдар болмаған жағдайда қысқа адыммен тоқ таратылу зонасынан шығыңыз, аяқты жердьн алмай жүру және та банды бір-біріне жақындатып, тигізіп жүру.

Электр қондырғыларының еңбек қауіпсіздігі шаралары немсе электр тоғынан қорғану шаралары: 1) ток өткізгіш бөліктерді қауіпсіз жерге орналастыру; 2) изоляцияны бақылау (ашық қалған жерлері болмау); 3) қорғаныстық жерге қосқыш; 4) қорғаныстық нөлдік сым; 5) автоматтық ажыратқыш;