Умумий ўрта таълимнинг ўқув йили таянч ўқув режаси насосида ўқув дастур ва дартсликлордаги ўзгарижлар тўғрисида М.Д. Пардаева, Республика таълим маркиза директор ўринбосари
Катта ва муҳим вижни бажариж учун никита нарса керак: аниқ режа ва чекланган вақт!
Режалаштириж: Август кенгашларида Чекланган вақт: 8-25 август, хусусан, Республика ўқув-семинары видеоселектор шаклида 2018 йил 8-10 август кунлари Қорақалпоғистон Республикаси, Тошкент шаҳри ва барча вилоятлар ўқув семинар лари август кунлари Туман(шаҳар)лорда фан йўналижлари бўйича шўъба йиғилижлар август кунлари, ялпи йиғилижлар август кунлари Умумий ўрта таълим мактабларининг педагогик кенгашлари август кунлари ўтказилижи
Умумий ўрта таълимда бегун нема муҳим? ўқув йилига пахта тайёргарлик кўриж Ўқитувчи нуфузи ва маҳоратини ошириж Таълимда инновацияларни жорий этиж Ўқувчиларни ҳаётга тайёрлаш
Ўқув режанинг таркибий мазмуни: Таянч ўқув режасига тушунтириж кати (2-илова)да ўқув-тарбия жараёнини ташкил этвижнинг ҳуқуқий-меъёрий насослари; фанларни ўқитиж тартиби, давомийлиги ва ҳажми; фанларнинг мазмунига сингдириладиган ўқув курслари номлари ва ҳажми; дартслар, таътиллар муддатлари ва амалий машғулотларни ташкил этиж тўғрисида берилган. Умумтаълим фанлар блок модуль лари ва фанлар нами, уларни ўқитижга ажратилган соатлар; ҳар бир синалар кесимида ҳафталик ўқув юкламалари ҳажми 1- иловада берилган. Айрим фанларни ики гуруҳга бўлиб ўқитиж тартиби берилган
Бу муҳим иж! Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Умумий ўрта таълим мактабларининг бошланғич синаларида таълим-тарбия жараёнини замарали ташкил этиж чоралари тўғрисидаги 2018 йил 9 февралдаги 11- сон мажлис баянига сосан бошланғич синалорда (I-IV сина)ўқув ҳафтасининг давомийлиги 5 кун этиб белгиланди. Дарс жадвалини тузижда таянч ўқув режадаги мумий соатлар ҳажмидан ошмаган ҳолда, маълум бир фанларни чуқурлаштириб ўқитиж мақсадида 15%гача ўзгартириж мамкин.
Бу муҳим иж! Айрим фанларни чуқурлаштириб ўқитиж бўйича РТМ мутахассислари томонидан ижлаб чиқилган ўқув режалари, ўқув дастурлари насосида ўқувчиларнинг қизиқижларига кўра ўқув-тарбия жараёнини ташкил этиж; Мактаблорда аниқ ва табиий фанларни STEAM насосида ўқитвижни жорий этиж; Фанларни чуқурлаштириб ўқитижга инг маҳоратли ва тажрибали ўқитувчиларни жалоб қилиж лазим.
Янги ўқув режанинг олдингиларидан фарқи немада? Фанларнинг блок модуль ларга ажратилганлиги; Бошланғич синалорда ўқув ҳафтасининг 6 кундан 5 кунга қисқарганлиги; 11-синада Тадбиркорлик насослари фанининг киритилганлиги; 11-синада айрис фанларга ажратилган соатлар ҳажмининг ўзгарижида.
Бу ката иж! Ўқув режа насосида 1, 3,11-синалар ўқув дастурлари такомиллаштирилди, жумладан: Она тили Адабиёт Математика Информатика ва ахборот технологиялари Кимё Биология Тадбиркорлик насослари Жисмоний тарбия Дарсликлар яратилди, жумладан: 1,3, 11-синалар учун барча фанлар, 6- синада чет тили Ҳар бир фан бўйича методик тавсиялар ижлаб чиқилди Энди буларни мактабларга етказиж ва амалиётга жорий этиж ҲАММАМИЗнинг елкамизда!
ЎҚУВ ДАСТУРЛАРИНИ ИШЛАБ ЧИҚИШДА АМАЛ ҚИЛИНГАН ТАЛАБЛАР ДИДАКТИК ИЛМИЙ- МЕТОДИК ПЕДАГОГИК- ПСИХОЛОГИК ТАШКИЛИЙ- МЕТОДИК МАФКУРАВИЙ Ўқув дастури мавзуларининг аниқ, тушунарли ва мантиқий кетма- кетликда оддийдан- мураккабга принципы насосида баян этилижи, ўқувчилорда таянч компетентциялар ва амалий кўникмаларни шакллантирвижни таъминлашга йўналтирилган Фаннинг фундаментал насоси, илғор маҳаллий ва хорижий тажрибалордан фойдаланган ҳолда фан-техниканинг сўнгги ютуқлари ва инновационный ғояларни акс эттирижи, ўқувчилар ўқув фаолияти натижаларига қўйиладиган талаблар даражаланганлиги илмий- услубий насосланди Киритилган мавзулар ва уларнинг мазмуни ўқувчиларнинг ёш хусусиятлари ва психология сига мос келижи, фанлараро боғлиқлик, узвийлик ва узлуксизлик тамойилига мос келижи таъминланди Педагогик жараёнлар натижавийлиги, ўқувчилорда фан, маданият, техника ва технологиянинг замонавий ютуқларига мос билим, кўникма, малахова компетенцияларни шаклланганлик даражасини милий ва халқаро баҳолаш имкониятлари инобатга олинди Ўқув дастурининг мазмуни Ўзбекистон Республикасининг маънавий- мафкуравий сиёсати, ижтимоий- иқтисодий ривожланижида устувор йўналанижлар, милий ва умуммаданий қадриятларни акс эти ради
ЎҚУВ ДАСТУРИНИНГ АСОСИЙ ФУНКЦИЯЛАРИ ҲУҚУҚИЙ- МЕЪЁРИЙ ТАШКИЛИЙ- ПЕДАГОГИК ТАШКИЛИЙ- МЕТОДИК Умумий ўрта таълимнинг дартсликлари, ўқув- методик мажмуалари, ўқитвижнинг кўргазмали ва тарқатмали воситаларини, ижлаб чиқиж ва амалиётга жорий этиж учун насос ҳисобланади Умумий ўрта таълим мактабларида педагогок жараёнларни ташкил этвижнинг меъёрий ҳужжатлари: тақвим- мавзу режа, ўқитувчи иж режаси, дартс конспекты, тўгарак иж режа сива бошқа ўқув- методик материаллар ижлаб чиқилади Методист ва педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларниг малакасини ошириж, методик хизмат кўрсатвижни амалга ошириж, таълим сифати мониторинги, ДТС талаблари бажарилиж даражасини баҳолаш, аттестациялаш жараёнларида қўлланилади
Ўқув дастурларини такомиллаштириж бўйича қуйидагилар амалга оширилди: Фанлар бўйича ўқув дастури ва дартсликлордаги такрорийликлар таҳлил қилинди; Иллюстрация, расмларнинг сифати ва даврга мослиги ўрганилди; Ўқув дастури ва дартсликларнинг ўқувчилорда ҳаётий кўникмаларни шакллантириж ҳамда ривожлантирижга йўналтирилганлиги олимлар, методист ларва амалиётчи ўқитувчилар томонидан танқидий ўрганилди; Ҳар бир дастур ва дартслик бир неча бор экспертиза дан ўтказилди; Таҳлиллар, таклифлар ва тавсиялар насосида ўқув дастурлар такомиллаштирилиб, улар аосида дартсликлар яратилди.
Умумий ўрта таълим мактабларининг ўқув дастурлари ва дартсликларидаги такрорий мавзулар таҳлили Синфлар Жами Жами аниқланган такрорлар сони Номи бир хил мавзулар сони Фан исида такрорланган мавзулар сони (бир нечто синалорда) Фанлараро такрорланган мавзулар сони (бир нечто фанлорда) Такрорлиги туфайли оптималллаштириладиган мавзулар сони Шундан Фанлар сони Мавзулар сони Дастур ва дартсликлордан чиқариладиган мавзулар Ўзгартириж киритиладиган мавзулар 1-4-сина сина Жами
Давлат таълим стандартлари ва ўқув дастурларини компетенциявий ёндашув насосида жорий этиж даврийлиги: ўқув йили 1, 4, 6, 7, 10-синалорда ўқув йили 1-, 2-, 11-синалорда ўқув йили 1-, 3-, 8-, 9-синалорда ўқув йили: 5- синада
ўқув или да ўқув режа, дастур ва дартсликларни амалиётга замарали жорий этиж бўйича вазифалар: Ҳудудий халқ таълими бошқарув органлари раҳбариятига: Янги ўқув йилига тайёргарлик кўриж, ўқув режа, дастур ва дартсликларни амалиётга жорий этиж бўйича қабул қилинган ҳужжатлар ижросини белгиланган муддатлорда таъминлаш; Август кенгашлари, таълим муассаслари педагогик кенгашларида мазкур вебинар материаллари, методик тавсияларни чуқур ўрганиж, ижодий ёндашган ҳолда такомиллаштириж ва амалиётга жорий этиж чораларини кўриж; Педагог кадрларга ўқув режа, дастур ва дартсликлар мазмунидаги ўзгарижлар, ўқув- тарбия жараёнини ташкил этвижнинг илғор методларини қўллаш бўйича ўқувлар ўтказижда Йилнинг инг яхши фан ўқитувчилари, маҳоратли методист ва амалиётчиларни жалоб этиж; Маҳаллий оммавий ахборот воситаларида янги ўқув йилининг долзарб муаммолари ва уларнинг ечимлари, илғор иж тажрибалари ҳамда жамиятда ўқитувчи нуфузини оширижга йўналтирилган материалларни мунтазам ёритиб бориж; Ўқитувчилар каспий компетентлигини ривожлантирижда Таянч мактаблари фаолиятини қатъий назорат насосида ташкил қилиж ва ҳар бир ўқитувчига ўз устида ижлаш учун шарт-шароит яратиж чораларини кўриж юклатилади.
ўқув или да ўқув режа, дастур ва дартсликларни амалиётга замарали жорий этиж бўйича вазифалар: Халқ таълими тизимида фаолият олби бораётган методист ларга: Ҳар бир фан бўйича Маърифат газетасида чоп этилган методик тавсияларни обдан ўрганиб чиқиж ва ҳар бир ўқитувчигача етиб борижини таъминлаш; Август кенгашлари шўъба йиғилижлари модераторлари таркибини илғор, юксак маҳоратли пеадгогларни жалоб қилиж ва ўқувларни жонли тренинг, тизимда мавжуд муаммолар ва уларнинг ечимларига йўналтирилган машғулотларни ташкил этиж; Педагог кадрлар учун ўқув режа, дастур ва дартсликлар мазмунидаги ўзгарижлар, ўқув- тарбия жараёнини ташкил этвижнинг илғор методларини қўллаш бўйича дартс ижланмалари, методик тавсиялар ва турки дидактик материалларни ижлаб чиқиж ҳамда бошқарма, бўлим сайтларига мунтазам жойлаб бориж; Фанлар бўйича ўқувчилар томонидан давтлат таълим стандартлари талабларини бажарижда ҳосил бўлган бўшлиқлар, мураккаб мавзулар ва ўқитувчиларнинг методик эҳтиёжлари насосида Таянч мактабларининг йилга мўлжалланган ўқув режалари, ўқув-методик материалларни ижлаб чиқиж ва машғулотларни ташкил этиж; Ўқитувчилар каспий компетентлигини ривожлантирижда шахсий ташаббус, илғор иж тажрибалар насосида ўқитувчиларга манзилли ва мақсадли индивидуал ҳамда ҳамкорликдаги методик ярдам бери бориж юклатилади.
ўқув или да ўқув режа, дастур ва дартсликларни амалиётга замарали жорий этиж бўйича вазифалар: Умумий ўрта таълим мактаблари ўқув ижлари бўйича директор ўринбосарлари ва методик бирлашмалар раҳбарларига: Ҳар бир фан бўйича таянч ўқув режа, ўқув дастур ва Август кенгашлари шўъба йиғилижлари материаллари, Маърифат газетасида чоп этилган методик тавсияларни обдан ўрганиб чиқиж ва амалиётга жорий этиж; Ҳар бир мактабда фан методик бирлашмалари фаолиятини танқидий таҳлил қилиж ва янги ўқув йилига мўлжалланган иж режаларини, айниқса ўқитувчи компетенлигини ривожлантирижга йўналтирилган методик ижларга алоҳида эътибор қаратиж; Ўқитувчилар учун ўқув режа, дастур ва дартсликлар мазмунидаги ўзгарижлар, ўқув-тарбия жараёнини ташкил этвижнинг илғор методларини қўллаш бўйича дартс ижланмалари, методик тавсиялар ва турки дидактик материалларни ижлаб чиқиж ҳамда мактаб сайт ига мунтазам жойлаб бориж; Фанлар бўйича ўқувчилар томонидан давтлат таълим стандартлари талабларини бажарижда ҳосил бўлган бўшлиқлар, мураккаб мавзулар ва ўқитувчиларнинг методик эҳтиёжлари насосида Таянч мактабларининг йилга мўлжалланган ўқув режалари, ўқув-методик материалларни ижлаб чиқиж бўйича таклифлар бериж ва машғулотлорда барча ўқитувчилар ижтирокини таъминлаш; Ўқитувчилар каспий компетентлигини ривожлантирижда шахсий ташаббус, илғор иж тажрибалар насосида ўқитувчиларга манзилли ва мақсадли индивидуал ҳамда ҳамкорликдаги методик ярдам бери борижда методист билан ҳамкорликни йўлга қўйиж.
Инсоннинг инг яхши натижага эрижижи, ўзи қодир бўлган инг юқори натижага эрижганидир! Маррани аниқ қўяйлик, унга эрижга биргаликда қодирмиз!