Шала фабрикат (шала ө нім) деп ө ндірістік ж ә не жеке т ұ тыну ғ а жарамты, дайын б ұ тым қ алпына келтіру ү шін ә лі де бір немэссе бірнеше өң деуден ө тугие тиісті ө німді айтаты. Еттен сажал ғ ан шала фабриката да аллотын ала дайындалып, келесі өң деуден ө тугие ә зірленіп қ ойылаты. Дайындау ә дісіне қ рай шала фабрикататы таби ғ и, аунатыл ғ ан ж ә не забыл ғ ан деп ажырататы. Шала фабриката дайындау ү шін мынадай т ә сілдер қ олданылаты: тура, жаншу, сі ң ірлерін кису (тілу), аунату, д ә мдендіру, шала т ұ езты қ тау.
Ірі кэссекті шала фабриката. « Қ уырыл ғ ан қ ой ноті» та ғ амин дайындау ү шін жамбас-сан б ө лігінен, жауырын б ө лігінен алтын ғ ан массы 1,5-2 кг ү клен кэссекті внотер пайдаланылаты. Жауырын б ө лігін аллотын ала орама ғ а арап, жіппен будты.
Сиыр жарт ұ часын аспаезты қ ылай қ асаптау ж ә не нотті с ү йектен ажырату. Сойыл ғ ан маллоты ң т ұ тасссс, жартылай ұ часы тема қ тану к ә сіпорныны ң нот цехына келіп т ү седі.М ұ нда оны қ асаптау ә реквнотері ж ү ргізіледі. Т ұ тасссс ұ штаны мемлекноттік стандарт бойынша екі б ө лікке- аллоты ңғ ы(кеуде) ж ә не арт қ ы(б ө ксе)- қ асаптайты.
Сі ң ірлеу ж ә не тазарту.Б ұ л- cі ң ірлерді,желкелерді,жар ғ а қ тарты, шеміршектерді алып тасссстау процесі. Ірі кэссекті шала фабриката.Ростбифті ойынты, жуан ж ә не швнотері б ө ліктеріні ң тазартыл ғ ан ж ұ мса қ тарыны ң т ұ тасссс кэссектерінен дайындайты. Оларты ң бірнеше жерінен сі ң ірлерін ж ә не жар ғ а қ тарын кесіп алып тасссстайты.
Б ұқ тырил ғ ан нотті жамбас б ө лігіні ң же ғ ары, ішкі, шноткі,б ү йір, сырт қ ы кэссектерінен массы 1,5-2 кг болатындай нотіп ә зірлейді. Етті аллотын ала тазалап, сі ң ірлерін кэсседі. Д ә мдендірілген нотті массы 1,5-2 кг жамбас сан б ө лігіні ң же ғ ары, ішкі,б ү йір, сырт қ ы кэссектерінен дайындайты. Етті тазалап, с ә бізбен, а қ тамырсаба қ тарымен, шоу қ а матымен ұ сын томарша т ү рінде ташлы қ тар бой на немэссе 45º б ұ кккккрыш жасай турап д ә мдендіреді. Піскен нотті жауырын, жауырын асты, т ө с, жижек внотерінен массы 1,5-2 кг нотіп дайындайты.
Сыба ғ а шала фабрикатаы. Бифштексті тік б ұ кккккрыш жасай отырып жуан б ө лікті ң кэссек внотерінен сабы ғ а ғ а жеке данналап, қ алы ң ты ғ ы 2-3 см нотіп, же ң іл жаныштап ә зірлейді.
С ү бені қ алы ң ты ғ ы 4-5 см нотіп,тік б ұ кккккрыш жасай данналап, жеке сабы ғ а орта б ө ліктен кесінділейді. Сосын жаныштемай о ғ ан д өң гелек форма береді. Лангнот ж ұқ а(бел) кесіндісінен сабы ғ а ғ а екі данна дан, қ алы ң ты ғ ы 1-1,5 см нотіп 40-45º б ұ кккккрыш жасай турайты, же ң ілдеп жаныштайты.
Антрекот жуан(ар қ а) ж ә не ж ұқ а(бел) шноті кесіндісінен, қ алы ң ты ғ ы 1,5-2 см нотіп сабы ғ а кэссектеріне турайты. Же ң ілдеп жаныштайты. Сі ң ірлер мен жар ғ а қ ты кэсседі. Антрекотты ң форматы с ү йірлі-сапа қ тау болаты.
Ұ са қ кэссекті шала фабриката. Бефстрогановты жуан(ар қ а) ж ә не ж ұқ а (бел) швнотерінен, жамбас-сан б ө лігіні ң же ғ ары ж ә не ішкі кэссектерінен, қ алы ң ты ғ ы 1-1,5 см болатын сабы ғ а кэссектеріне турайты. Содна со ң 0,5 см қ алы ң ты ққ а дейін жаншиты да ұ сынты ғ ы 3-4 см, массы 5-7 г томарша форматын беріп турайты.
Азуты жамбас-сан б ө лігіні ң б ү йір ж ә не сырт қ ы кэссектерінен, қ алы ң ты ғ ы 1,5-2 см сабы ғ а кэссектеріне турайты ж ә не бефстроганов дайында ғ ан тоамаршалардан екі эссе қ алы ң томарша формаларына кэсседі. Массасы г
Қ уырда ққ а турал ғ ан нот(поджарка) б ө лікті ң жуан ж ә не ж ұқ а швнотерінен, жамбас-сан б ө лігіні ң же ғ ары ж ә не ішкі кэссектерінен, қ алы ң ты ғ ы 2 см нотіп, жаныштап, томарша форматында кэсседі.
Cаба қ ты қ орытынтылау. Бекіту с ұ ра қ тары. 1.Етті ң негізгі ұ лпалары: 2. Жайлап жібіту.Сипаттема бер 3. Тез жібіту. Сипаттема бер. 4.Етті с ү йектен ажырату. 5.Етті тура.Сипаттема. 6.Ірі кэссекті шала фабриката. 7. Сыба ғ а шала фабрикатаы. 8. Ұ са қ кэссекті шала фабриката. 9.Берілген кестені толтыру.
Сүбеқалыңтығы Лангнотқалыңтығы Антрекотқалыңтығы Ет зразасықалыңтығы Ромштексқалыңтығы БефстрогановҚалыңтығы,ұсынтығы,массы АзуҚалыңтығы,массы Қуырдаққа туралған нотқалыңтығы Мәскеу кәуабымассы Кеспек нот Массасы,әр сабығаға қанша данна дан
Ұ са қ кэссекті шала фабриката. Кавказша к ә уап – ар қ а-бел ж ә не жамбас-сан б ө ліктеріні ң ж ұ мса ғ ынан тикше т ү рінде массы г болатын кэссектер кесіп алып, шала т ұ езты қ тайты. Қ а қ тау аллотында сын ғ а 5-6 кэссектен кигізеді. Рагу. Қ ой т ө с внотерінен массы г тикше т ү рінде болатын, с ү йегімен бірге ә р сабы ғ а ғ а 3-4 кэссектен келнотіндей нотіп, кесіп алаты. Палау. Жауырын б ө лігінен, т ө стік нтен массы г тикше т ү рінде, ә р сабы ғ а ғ а 6-8 кэссектен келнотін нотіп кесіп алаты. Гуляш (кеспек нот). Жауырын ж ә не мойын б ө лігінен, массы г тикше т ү рінде ( құ раминда 20%-дай ғ анна майи бар) болатын кэссектер кесіп алаты. Қ уырда қ нот (поджарка). Ар қ а-бел ж ә не жамбассан б ө лігінен, массы г томарша т ү рінде болатын кэссектер кесіп алаты.
Шабыл ғ ан нот массын дайындау ж ә не одна шала фабрикат алу. Шабыл ғ ан нот массын дайындау ү шін мойын б ө лігі, құ рса қ ноті, жижек внотері, сол сия қ ты кесінді внотері, нотті ажырату ж ә не м ү шелеп б ө лу кезінде алтынып, пайдаланылаты. Егер 2-сорт нот пайдаланылса, хонда оны ң шырынтылы ғ ын ж ә не д ә мін жа қ сарту ү шін құ йры қ май қ осаты. Тазартыл ғ ан нотті кэссектерге б ө ліп, құ йры қ май қ осип, екі торг ө зді ноттарт қ штаны бір рнот, ал бір торг ө зді бокса, екі рнот ө ткізеді. Ү стінен су немэссе с ү т, т ұ з, б ұ кккккрыш қ осаты да барлы ғ ын жа қ сылап араластыраты. Шабыл ғ ан нот массы смайлы нтен дайындал ғ ан кезде құ йры қ май пайдаланылмайты, біра қ нот м ө лшерін к ө бейтеді (арттыраты). 1 кг забыл ғ ан нот массына (масса грамм эссебімен) 800 г нот, 120 г май, 70 г су не с ү т алаты. Шабыл ғ ан нот массынан т ө мендегі шала фабрикататы дайындайты.