«Қазақстан – 2050» стратегиясы: Қальпытасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты: Болашаққа бағдарланған даму бағыттары

. Сабақтың жоспары: 1.ҚР-ның саяси партиялар туралы заңы және оның маңызы.Нұр Отан партиясының Нұрлы болашақ жолында доктринасы 2.Ұлтаралық татулық. Қазақстан халқы Ассамблеясының (ҚХА) бағдарламасы 3.Құқық қорғау және сот органдарының қызметін жетілдіру Сабақтың мақсаты: Жастарды мемлекеттің жаңа саяси бағытына дағдылау Қазақстан 2050 стратегиясының әрбір бағдарламасына сипаттама беріп түсіндіру

жилдың 14 желтоқсанында Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаев «Қазақстан-2050» Стратегиясы қальпытасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» аты Жолдауын Қазақстан халқына аркады. Өзінің Жолдауында Елбасы өткен 15 жил бойынша республика дамуының негізгі нәтижелерін талдады, қазіргі заманның басты үрдістері мен түйіндерін белгілеп, «Қазақстан – 2030» Стратегиясындағы көптеген тапсырмалар сәтті орындалды, енді елдің алдында жаңа тапсырма орын альпы тұр – ол «Қазақстан – 2050» Стратегиясының іске асу негізіндегі дүниежүзінің дамыған 30 мемлекет қатарына кіру» [1]. Бұрынғы совет кеңістігіндегі стратегиялық жоспардың бірінші тәжірибесі мен қазақстандық қоғамның өміріндегі межелік оқиғасы ретінде «Қазақстан – 2030» Стратегиясы балды, ол бүгінгі таңда заманауи даму үлгілерін Қазақстан жолының өзгешелігінің терең түсінігімен байланыстырған интеллектуалдық өнімнің үлгісі балды [2]. «Қазақстан – 2050» Жаңа Стратегиясы – ол бір жағынан «Қазақстан – 2030» Стратегиясы шеңберінде өткізілген реформалар курстарының жалғасуы болып табылса, екінші жағынан – бәсекелестіктің жаңа межелеріне арналған Қазақстан дамуының басты бағыттары анықталған дербес құжат болып табылады. Бұл құжатта ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаев Қазақстанды экономикалық, саясатық және әлеуметтік дамудың жаңа деңгейіне әкелетін жеті стратегиялық басымдылықты анықтады.

Қазақстан – 2050 стратегияларының бағыттары 12 Кәсіпкерлікті жан-жақты қолдау – ұлттық экономиканың жетекші күші. 3 Әлеуметтік саясатың жаңа қағидаттары – әлеуметтік кепілдемелер мен жеке жауапкершілік. 4 Білім және кәсіби біліктілік – қазіргі білім жүйесінің, кадрлерді даярлау мен қайта даярлаудың кілтті бағыттары.. Жаңа бағыттың экономикалық саясаты –панда алу, инвестициялар мен бәсекеге қабілеттіліктен қайтарым алу принципіне негізделген түгел қамтитын экономикалық прагматизм.

Қазақстан – 2050 стратегияларының бағыттары 567 Жаңа қазақстандық патриотизм – біздің көп ұлтты және көп конфессиялық қоғамның жетістік негізі. Мемлекеттіліктің одна әрі дамуы және қазақстандық демократияның дамуы. Дәйекті және жорамалды сыртқы саясат – ұлттық мүдделерді өрлету және аймақтық пен жаһандық қауіпсіздікті нығайту.

1. Жаңа бағыттың экономикалық саясаты –панда алу, инвестициялар мен бәсекеге қабілеттіліктен қайтарым алу принципіне негізделген түгел қамтитын экономикалық прагматизм. Осы стратегиялық мақсатқа жену үшін Н.Ә. Назарбаев келесі тапсырмалардың шешу қажеттілігін этап өтті:Біріншіден, бюджеттік, салықтық және ақшалай-кредиттік саясаты жетілдіру бойынша мемлекеттің макроэкономикалық саясаты жаңғыртылуы тиіс.Екіншіден, біздің инфрақұрылымды дамытуға денег қағидаты түрде жаңа көзқарасымыз болуға тиіс, ол екі бағытта дамуы тиіс: бірінші жағынан, ұлттық экономиканы жаһандық ортаға енгізу, ал екінші жағынан, ел ішіндегі аймақтарға қарай қозғалу.Үшіншіден, елдің өндірістік әлеуетіне салынған қайтарым деңгейін арттыру үшін мемлекеттік активтерді басқаружүйесін жаңғырту қажет.Төртіншіден, табиғи ресурстарды басқарудың түбегейлі жаңа жүйесін енгізу қажет, энергиялық қорларды өндіру және жаңа технологиялармен алмазу саласында ынтымақтастықты дамыту.Бесіншіден,бізге үдемелі инновациялық индустрияландыру жаңа кезеңініңтолық бағдарламасын әзірлеуқажет, жаңа технологиялық стандартаға сәйкес өндірістік активтерді жаңарту қажет.Алтыншыдан, дүниежүзілік өндірістік нарықтың көшбасшысы болуға септігін тигізетін, ауыл шаруашылығының ауқымды жаңғыртуы қажет.Жетіншіден, елдің сумин қамтамасыз ету мәселелерін шешуге бағытталған су қорының жаңа саясатын әзірлеу қажет.

2. Кәсіпкерлікті жан-жақты қолдау – ұлттық экономиканың жетекші күші. Осы стратегиялық бағытты шешу аясында Н.Ә. Назарбаев елімізде бизнесті дамытудың аса мол мүмкіндіктері бар екенін этап өтті. Осыған орай, кәсіпкерлікті қолдаудың тетіктері жетілдірілді, бизнестің өсуіне кедергі жасайтын қателіктер жойылды. Сол себептен отандық кәсіпкерлік жаңа экономикалық бағыттың қозғайтын күші болу керек, ал экономикадағы кіші және ірі бизнестің үлесі 2030 жилға дейін кем денегде екі есеге өсуі керек. Н.А. Назарбаевтың ойы бойынша тапсырма кешенін шешкен жағдайда орындалуы мүмкін болады. Біріншіден, адам өзін бизнесте сынап көруіне, елде өткізіліп жатқан экономикалық өзгерістердің толық құнды қатысушысы болуға, кәсіпкерлік бастамаларды ынталандыруға, отандық өндірушілерді қолдау тетіктерін жетілдіруге, ұсақ кәсіпорындар мен жеке кәсіпкерлердің орта деңгейге көшуге қажетті жағдайлар мен алғышарттар жасауға мүмкіндік жасау керек. Екіншіден, мемлекеттік-жеке серіктестік қағидаттарында берік диалог құру үшін бизнестің нығайту жұмыстарын жалғастыру керек, ол жаңа стратегия оны іске асыруда барлық кәсіпкерлердің қызығушылығы мен кең қамтылу мәселесін шешеді. Үшіншіден, мемлекет өзінің рөлін өзгерту керек, стратегиялық емс кәсіпорындар мен қызмет көрсетулерді жеке қолға беретін кең ауқымды жекелендірудің екінші толқыны қажет.

3. Әлеуметтік саясатың жаңа қағидаттары – әлеуметтік кепілдемелер мен жеке жауапкершілік. Осы стратегиялық бағытты орындау мақсатында Елбасы келесі мақсаттарды анықтады.Біріншіден, мемлекет, әсіресе жаһандық дағдарыс кезінде азаматтарға төменгі әлеуметтік стандартқа кепілдеме беру қажет және экономика мен бюджет өсіміне тәуелді төменгі әлеуметтік стандарта мен кепілдемелерді орнату қажет.Екіншіден, мемлекетәлеуметтік қолдауды тек бұған мұқтаж топтарға ғана көрсетуітиіс.Қоғамныңәлеуметтік жағдайы төмен топтарына атаулы қолдау көрсетудетолық жауапкершілікалу, әлеуметтік және зейнетақылық қамтамасыз ету жүйесін жетілдіру, аналық пен бабалықты қорғау, оқыту бағдарламасын және жұмыссыздарды қайта даярлауды қамтамасыз ету, жұмыс берушілер мүмкіндіктері шектеулі адамдарды жұмысқа белсенді алу бойынша жағдай жасау.Үшіншіден, аймақтарды дамытуда әлеуметтік үйлесімсіздік мәселелерін шешу бойынша жинақталу маңызды болып табылады, аймақтарды дамытуда басымды мәселелерді шоумен барлық мемлекеттік және салалық бағдарламаларды орындау қажет.Төртіншіден, жұмыскерлердің мүдделерін шешуге бағытталған, еңбекпен қамту және төлеуді қамтамасыз ету саясатын жаңғырту қажет.Бесіншіден, жаңа кезеңдегі әлеуметтік саясатың маңызды бөлігі аналық және бала мәселелерін қорғау болып табылады, елімізде әйелдердің рөлін көтеру, оларға еңбекпен қамтудың икемді түрлерін беру және үйде жұмыс істеуге жағдай жасау керек. Қазіргі заманғы әйел мансап жасауға талпыну керек. Әйелдерді мемлекеттік және қоғамдық басқаруларға белсенді қатыстыру қажет, әсіресе аймақтардағы жергілікті жерлерде. Әйелдердің бизнес ашу мен жүргізу үшін алғышарттар жасау керек.Мемлекет пен қоғам жетімдерді асырап алу мен отбасылық типтегі балалар үйінің құрылысын қолдау керек. Балаларды тәрбиелеу – болашаққа денег едәуір салым болып табылады. Бұл мәселеде біз дәл посылай істеу керекпіз және балаларымызға ең жақсы білім беруге талпыну керекпіз.Алтыншыдан, медициналық қызмет көрсетудің халықаралық сапасын енгізуді жилдам қарқынмен орындау керекпіз. Медициналық кластерлерді құру, жаңа медициналық технологиияларды енгізу ауру мен өлім көрсеткіштерін жақсартуға мүмкіндік береді.

4. Білім және кәсіби біліктілік – қазіргі білім жүйесінің, кадрлерді даярлау мен қайта даярлаудың кілтті бағыттары. ВЫБЕРИТЕ МЕНЯ Осы стратегиялық мақсатқа жену үшін, Н.Ә. Назарбаев этап өткендей, біз дамыған, бәсекеге қабілетті, жоғары білімді ел болуымыз қажет, этап айтқанда қол жетімді және сапалы білім беруді, интеллектуалды мектептер мен дүниежүзілік деңгейдегі кәсіби-техникалық колледждердің дамуына көп көңіл бөлуіміз керек. Осының барлығы біздің жастарымызды жоғары білімді және бәсекеге қабілетті болуға мүмкіндік береді.

5. Мемлекеттіліктің одна әрі дамуы және қазақстандық демократияның дамуы. Елбасының ойынша, бұл стратегиялық мақсатың шешімі іс-шара кешенімен шартталады, оның ішінде: – мемлекеттік жоспарлау мен болжамдау жүйесін одна әрі жетілдіру, жоспарлар мен бағдарламалар әзірлеуде мемлекеттік органдардың жауапкершілігін күшейту; – басқарудың сауаты ортақтандырылуы, орталықтан үкіметтің аймақтық органдарына шешім қабылдау үшін қажетті ресурстар мен құқықтың берілуі; – кәсіби мемлекеттік аппараты қальпытастыру; – мемлекеттік апаратың бизнес-қоғамдастықтарымен өзара әрекет етудің жаңа жүйесін орнату, жекеменшік құқығының тұрақтылығына кепілдік беру, келісімдік міндеттемелердің қорғалуы; – тәртіпсіздікке нөлдік шыдамдылық қағидатын қальпытастыру; – жемқорлықпен қарсы күресте мемлекет пен қоғамның бірыңғай бағытын қальпытастыру; – тәртіпсіздік пен жемқорлықты жою бойынша «нөлдік шыдамдылықты» қальпытастыру тапсырмасын орындау үшін құқық қорғау органдары мен арнайы қызметтердің реформа сын жалғастыру.

6.Дәйекті және жорамалды сыртқы саясат – ұлттық мүдделерді өрлету және аймақтық пен жаһандық қауіпсіздікті нығайту. ВЫБЕРИТЕ МЕНЯ Қазақстанның ұлттық мүдделерін өрлету үшін республика көп бағытты сыртқы саясаты жүзеге асыру керек, ол келесі қағидаттарды есептеу негізінде іске асуы тиіс. Біріншіден, аса прагматикалық қағидаттардағы ұлттық мүдделердің сыртқы саясатық өрлеуі. Екіншіден, аймақтық қауіпсіздік бойынша жауапкершілікті ұғынудың маңыздылығы және Орталық Азиядағы тұрақтылыққа өз септігін тигізу, аймақтағы шиеленісті жағдайлардың алғы шарттарын жоюға көмектесу. Үшіншіден, Қазақстан барлық үдемелі халықаралық бастамаларды қолдап, жаһандық қауіпсіздікке өзінің үлесін қосу керек. Төртіншіден, Қазақстан өзінің қорғаныс қабілеттілігін және әскери доктрина сын нығайту керек, қорғаныстық мазмұндағы әр түрлі тетіктерге қатысу.

7. Жаңа қазақстандық патриотизм – біздің көп ұлтты және көп конфессиялық қоғамның жетістік негізі. ВЫБЕРИТЕ МЕНЯ Бұл стратегиялық басымдылықтың жүзеге асуы қоғамдық келісімінің сақталуы мен нығаюынан тұрады. Осы мақсатта келесі шараларды орындау қажет: 1.Этникалық айырмашылықтан тыс, барлық қоғамды біріктіретін Жаңа Қазақстандық Патриотизмді қальпытастыру. 2.Барлық этностардың теңдігін ұстануды қамтамасыз ету. 3.Қазақ тілі мен тілдердің үштұғырлығының дамуын қамтамасыз ету, оны барлық салаларда қолдану. 4.Мәдениетті, дәстүрлерді және өзіндік ерекшелікті барлық сан алуандығы мен айбындылығында сақтау, мәдениеттік дәулетімізді түйірлеп жинау. 5.Ұлттық интеллигенцияны қальпытастыру. 6.Елдің дәстүрлері мен мәдени нормаларына сәйкес келетін діни сана-сезімді қальпытастыру.

Дамудың Жаңа Стратегиясы еліміздің озық партиясы «Нұр Отанның» жаңа саяси бағытын жүзеге асырудағы маңызды тетіктердің біріне айналды. Партияны төрағалық ететін Көшбасшы, Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев «Нұр Отан – Нұрлы болашақ жолында» жаңа саяси доктрина сын әзірледі – бұл негізгі қағидаттары, құндылықтары және ұзақ мерзімді болашаққа арналған қызметтің негізгі басымдылықтары нақты көрсетілген құжат болып табылады [3]. Құжат 2013 жилы 18 қазан күні Астана қаласында «Нұр Отан» партиясының кезектен тыс XV құрылтайында баяндалды.

Қорытынды : «Қазақстан – 2050» Стратегиясын жүзеге асырудағы көрсетілген барлық тапсырмаларды Елбасы рухани саланың жандандыру қажеттілігімен нығайтады. 22 жил бойғы егеменді дамудағы Қазақстандық жол тәжірибесі негізінде барлық қазақстандықтарды біріктіретін және ел болашағаның негізін қалайтын басты құндылықтар құрылды. Мемлекет басшысы еліміздің даму мақсатын анықтауда ұлттық бірдейлік негізін «Мәңгілік Ел» аты кең мағыналы түсінік түрінде (беделді, ұлы Қазақстан және оның халқы) енгізеді. Еліміздің Бірінші Президенті Н.Ә. Назарбаевтың пікірі бойынша Мәңгілік Елдің басты мемлекетті қальпытастыратын құндылықтар ретінде Қазақстанның тәуелсіздігі мен Астана, ұлттық бірлік, қоғамымыздағы бейбітшілік пен келісім, зайырлы қоғам мен биік руханият, индустрияландыру мен инновация негізіндегі экономикалық өсім, Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы, тарих, мәдениет және тіл тұтастығы, дүниежүзілік және аймақтық мәселелерді шешуде еліміздің жаһандық қатысуы мен ұлттық қауіпсіздігі болып табылады [5]. Осы құндылықтардың арқасында жаңа Қазақстанның халқы ылғи да жеңіп, ұлы жетістіктерді көбейте отырып,елін нығайта түсті. Бұл құндылықтар Қазақстанның халқын біріктірген және жаңа жетістіктерге ынталандыратын Жаңа Қазақстандық Патриотизмнің идеялық негізінен құралады