Тақырыбы: Тарихы терең Арқалық

Мақсаты: Өз қаласын жақсы білуге, тарихын терең ұғынып, туған қаласын сүюге баулу. Өз өлкесінің, қаласының шежіресі

Бүгінгіні сөз етпес бұрын көне Торғай жерінде қанша Қазынаның қалай табылғанын, оны зерттеуге кімдердің еңбек сіңіргенін, суыр жорытып, қаңбақ көшкен ел жұртсыз шөл даланың апталап соғатын қысқы дүлей бораны мен сақылдаған сары аязына, жазғы ми қайнатар ыстығы мен кеңірдекті кептірер аңызақ желіне, көктемгі немесе күзгі сағызша жабысқан бауырмал батпағы мен өкпеңнен өтер қара суығына қажыр-қайратын қарсы қойып мекенжай салған, алғаш кен қазған қандай ержүрек батыр жандарм, қала тұрғындарын, қала тарихын білгеніміз жөн. Қызылқозы( Арқалық қаласы тұрған жер 1951 жылға дейін посылай аталған). Қызылқозы денег жер атауының Аарқалықпен алмасуы арасында қаншама батқан күн, атқан таң, шеккен беннет, төгілген тер жатқанын бүгінгі ұрпақтың білгені жөн жилы үлкен маман геолог Алексей Николаевич Волков басқарған шағын отряд самолет пен Қызылқозыға келді. Осы кішкентай отрядтың тиянақты да жемісті зерттеу жұмыстарының нәтижесінде 1950 жилы геологиялық партия ірі экпедицияға айналлоды.

Арқалық қаласы өмірбаянында 1956 жылдың 27-ші қазаны ерекше күн болып есептелінеді. Осы күні Қазақ ССР жоғарғы Кеңесінің Жарлығымен Арқалық қаласы құрылды. Бұл күн Арқалық қаласының құрылған күні болып летопиське енді жылдың көктемінен бастап кең өріс аллоды. 400 ден астам Ригадан келген комсомолдардың арасында алғашқы қала салушылар: Алексей Пурвинш, Виктор Силоченко т.б. бар еді. Кең көзі ашылып, қала салынғалы жатқандықтан қазақтарды біртіндеп осы жаққа қоныс удары. Торғай, Амангелді, Атбасар, Есілден келген жергілікті ұлт өкілдері әртүрлі кеншілер мамандығын игеріп, өндіріске араласты. Есіл мен Арқалық арасындағы теміржол қатынасы 1959 жылдың жүзінде ғана оранды жилыдың 5-қарашасында ұрандармен безендірілген алғашқы поезд Арқалыққа тоқтады. Михаил Демченко сол кезде Социолистік Еңбек ері, 23 қараша 1970 жилы Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесі Президиумының жарлығымен Торғай облысы құрылып, әкімшілік орталығы болып Арқалық қаласы белгіленді. Сөйтіп, қазіргі заман талабына сайт жас қала Арқалық бой көтерді.

Қаланың орталығы

Қаланың тоғыз пәтерлі үйлері салынуда

Маясова көшесі

Торғай жері ғарышкерлерді ыстық ықыласпен қарсы алуда

Қазақстан Компартиясының бірінші секретарі Динмухамед Ахметұлы Қонаев Торғай облысына Ленин орденін табыс етуде.

Баксит өндірілуде

Торғай кен орындары өндірілуде. Суретте Михаил Прокофьевич Демченко

Жер игерілуде

Торғай өңірінде қой шаруашылығы жақсы дамыған

Жылқы шаруашылығы

Қаладағы құс фабрикасы

Арқалық мемлекеттік педагогикалық институты

Арқалықтағы алғашқы жоғарғы оқу орны Педагогикалық институт

Қаланың тарихи өлкетану музейі

Нәрестелер дүниеге келетін емхана

Арқалықтың теміржол вокзалы

Қалалық акимат

Алғашқы балаларға арналған ойын-сауық орталығы

Ә.Боранбаев атындағы кинотеатр

Арқалық Агро Техникалық колледжінің жатақханасы

Арқалық боксит кешені

Торғай элеваторы

Ы.Алтынсарин атындағы Арқалық мемлекеттік педагогикалық институты

Ы.Алтынсарин атындағы гимназия орта мектебі

Арқалық қалалық мешіт

Арқалық қалалық аймақтық аурухана

Қайрат спорт кешені

Год Население 19593, , , , , , ,940

Қала аудандары 2-шағын аудан Дачный (Камыши) Новый (Нахаловка) 4-шағын аудан 5-шағын аудан 6-шағына аудан Молодежный Сельстрой (Шанхай) Дорожник (Бедняцкий Нефтебаза) Западный (Водстрой) Олимпийский Родина

Экономика ТБРу Асфальт- Бетон заводы Сары май сүт заводы Торғай элеваторы ТОО Алюминстрой Құс фабрикасы ТОО Агроинтерптица ТОО Армаш АҚ Казвторчермет ГКП Костанайюж- электросервис ГКП ТазартуГКП Іскер Жылу энергетикалық компания

Арқалық базары Орталық базар (Демченко көшесі) Омка базары (6 микроаудан) Коммунальды базар (Қайырбекова, 80)

Бұқаралық ақпарат құралдары Торғай (гл.редактор Шокен Майра) Арқалық хабары (гл.редактор Айтмағамбетов Арыстан)

Телекоммуникация GSM GSM Казахстан (суда маракасы Activ, Kcell) Beeline

Спорт кешені Қайрат Спорт кешені Жігер Спорт алаңы Арқалық қалалық Ипподром (10 км қашықтықта)

Сауда және ойын-сауық орталықтары Арқалық суда орталығы Балажан суда орталығы

Қала қонақүйлері Арай қонақүйі Сайора қонақүйі (люкс) Космос қонақүйі

Қала банктері Филиал Банк Туран Алем (Ш.Жанібек көшесінде) Филиал ҚР-ң халық банкі (Абай даңғылы) Еуразиялық Банк (Абай даңғылы)

Медицина Арқалық аумақтық туберкулез емдейтін аурухана Арқалық қалалық Тері аурулары емханасы Арқалық аумақтық аурухана Арқалық қалалық психо- неврологиялық диспансер Арқалық қалалық арнайы балалар үйі Арқалық аумақтық поликлиника Арқалық қалалық СПИДпен күресу және аллодын алу орталығы Жедел жәрдем Арқалық қалалық перзентхана

Қаланың оқу орындары Техникалық орта мектеп (СТШ) 10 орта мектеп 8 орта мектеп А.Құнанбаев атындағы 6 орта мектеп М.Әуезов атындағы 5 орта мектеп В.И.Ленин атындағы 4 орта мектеп Б.Майлин атындағы 3 орта мектеп Э.Дзержинский атындағы 2 мектеп Ш.Уәлиханов атындағы 1 орта мектеп Арқалық экономика және құқық колледжі Казпотребсоюз Арқалық медициналық колледжі Торғай агро- техникалық колледжі Торғай Гуманитарлық колледжі АрқМПИ Ы.Алтынсарин атындағы гимназия Профессионал техникалық лицей 2