Физикалық қасиеттері
Адам денесінде темір құрамы гр дейін болады. Темір біздің организме тамақ арқылы келеді. Ересек адамның тәулік қажеттілігі мг құрайды. Темір барлық жасыл өсімдіктер құрамына кіреді, хлорофилл түзуге, тыныс алуға қатысады. Темір жұмыртқаның сарысында, қарақұмықта, грек жаңғағында, күнжіт, фасоль, өрікте, мейізде көп болады. Темір жетіспеген кезде тері бозарады, тырнақ жұмсарады, әрі тез сынады, ауыз қуысы және ас-қазанның сілекейлі қабаты бүлінеді. Егер темір жетіспесе, баршамызға белгілі анемия немсе қаназдық ауруы пайда болады Темір ағзаға сырттан түседі, тамақтың құрамындағы темір ионы он екі елі ішектің жоғар-ғы бөлігінде қанға сіңеді.
Месопотамия өркениетті метеориттік темірді білген, орал б. з. д. ІІІ мыңжилдықта темірді қолданып оны «аспаннан түскен от» деп атаған. Оның құймасынан қару - жарақ, әсемдік бұйымдар жасаған. Египет фараоны ІІ Рамзес хитер патшасына (б. з. д жил) жазған хатында кендерді тотықсыздандыру арқылы темір алу туралы мәліметтер бар. Жер бетінде темір алтыннан да бағалы болған уақыттар балды. Темір ғасыры денег терминді ғылымға ХІХ ғасырдың басында дат ғалымы Томсен енгізді. Бұл темір металлургиясы дамы бастаған кез. Әйгілі Дамаск болаты Шығыста тіпті Аристотель (б. з. д. ІҮғ) кезінде жасалған. Болат қылыш жасау құпияда сақталып келді.
Делидегі б.з.б. ІҮ - Ү ғасыр ғасырда 415 жилы тұрғызылған темір бағана биіктігі 7 метр, салмағы 6, 5 тонна 99, 72% таза темірден тұрады, осынша уақыт таттанбауының себебін ғалымдар анықтай алтай отыр.
1889 жилы Парижде француз инженері Гюстов Эйфель Эйфель мұнарасының құрылысын аяқтады. Париж эмблемасынасына айналған мұнара биіктігі 300 метр, таза темір металынан тұрады.
Темірді оның оксидтерінен сутекпен, алюминий мен немсе көміртек (ІІ) оксидімен тотықсыздандырып аллоды: FeO + H 2 = Fe +H2O Fe2O3 + 2 AI = 2 Fe + Al 2 O3 Fe3 O4 + 4 CO = 3 Fe + 4 CO 2 Бұл процестер күрделі өнеркәсіптік қондырғыларға жүреді.
Темір
Темір атомындағы электрон саны:
Төмендегі тотығу дәрежесі темірге тән емс : 5 2 3
Қанға қызыл түс беретін химиялық элемент: алюминий калий темір
Темір металдарддың ішінді таралуы жағынан қай метал дан кейін тұр: алюминий мыс күміс
.Метеорит құрамында темір бар ма? ия жоқ
Пайдалынылған әдебиеттер Темір (википедия) Темір (википедия) Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN ISBN Кристаллография, минералогия, петрография. Бұл кітап Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагог ты институтының, география факультетінде оқылған лекциялардың негізінде жазылды.