Топ: 104-Б Факультет: ЖМ Орындаған: Тлепберген Елнұр Тексерген:

І. Кіріспе. ІІ. Негізгі бөлім. а) Электр өрісі. б) Электр өрісінің қозғалмалы зарядқа әсері в) Айнымалы электр готының тірі ағзаға әсері. г) Магнит өрісі. д) Магнит өрісінің қозғалмалы зарядқа әсері е) Айнымалы магнит өрісінің тірі ағзаға әсері ж) ЯМР және ЭПР-ді медициналық зерттеулерде қолдану. ІІІ. Қолданылған әдебиеттер.

Электр өрісі – электромагниттік өрістің дербес бір түрі. Ол электр зарядының айналасында немесе бір уақыт ішіндегі магнит өрісінің өзгерісі нәтижесінде пайда болады. Электр өрісінің магнит өрісінен өзгешелігі – ол қозғалатын да, қозғалмайтын да электр заряд тарына әсер етеді. Электр өрісінің бар екендігін оның қозғалмайтын зарядқа әсер ететін күші бойынша байқауға болады. Электр өрісінің кернеулігі – электр өрісінің сандық сипаттамасы болып табылады.

Айнымалы электр готының тірі ағзаға әсері Адам азғасының маңызды бөлігін билогиялық сұйықтықтар құрайды, олар үлкен сандық бондарды құрайды, сондықтан олар іртүрлі алмазу процестерге қатысады. Электр өрісінің әсерінен бондар әртүрлі жылдамдықта қозғалады және клеткалық мембраналар маңында жиналады, қарсы эелектрлік өріс құралады, ол поляризацияланған деп аталады. Сонымен алғашқы тұрақты тоқ іс-әрекеті бондардың қозғалысына байланысты, олардың бөлшектегне және өзгертілген олардың концентрациясы әртүрлі элементарлық ұлпалар. Организмге әсер ететін тұрақты ток, ток күшіне байланысты, сондықтан ұлпалардағы және терілердің электрлік кедергісінің маңызы зорь. Ылғал, тер кедергінің маңызын кемітеді, кішкентай кернеудің өзі организм арқылы өтетін ток байқалады. Төменгі кернеуде 5 және 50 мА – ге тең аралықтағы тұрақты электр готымен емдеу мақсатында қолдану гальванизациялау деп аталады. Гальванизация кезінде Вольтқа тең кернеу және тығызыдығы 0,05-0,1 электр готы қолданылады. Гальваникалық токтың организмге әсері, қабыршақтарына енетін бондар концентрация сын өзгертуге әкеп соқтыратын күрделі процестер тудырады.

Айнымалы электр готының тірі ағзаға әсері Ағза ұлпасы ішінде орналасқан химиялық затратдан электрлік заряд тары теріс немесе оң полюске қарай орын ауыстырады, кейде диссоцианцияланған бөлшектердің орын ауыстыруын байқауға болады, мысалы, май тамшыларының коллоидтарының теріс полюске қарай орын ауыстыруын байқауға болады. Мұндай құбылыс катафорез деп аталады. Зарядталған мембраналар арқылы өтетін ток, ол арқылы судың өтімділігін күшейтеді. Бұл құбылыс электрлік осмос құбылысы деп аталады. Гальванизациядан басқа медицинада иондық гальванизация денег ұғым кең қолданылады., яғни пайдаланып тұрақты ток арқылы адам организміне шипалы бондарды енгізу. Шипалы затрат диссоциалану негізінде қабылдайтын зарядтардың таңбасына сәйкес енгізіледі. Анод арқылы кейбір органикалық қосылыстардың бондары беріледі, мысалы, сульфидин, пенициллин және басқалар. Катафорез, электрлік осмос, иондық гальванизация құбылыстардың жиынтығы электрофорез деп аталады. Ертіндіден, электрондық төсеніш және электролиттерден құралатын ток өткізетін тізбегінент тұратын күрделі тізбек иондық гальванизация кезінде пайда болады.

Магнит өрісі Магнит өрісі қозғалыстағы электр заряд тары мен магниттік моменті бар денелерге (олардың қозғалыстағы күйіне тәуелсіз) әсер ететін күштік өріс. Магнит өрісі магниттік индукция векторы мен (В) сипатталады. В-ның мәні магнит моменті бар қозғалыстағы электр заряды на және денелерге өрістің берілген нүктесінде әсер етуші күшті анықтайды.."Магнит өрісі терминін 1845 ж. ағылшын физигі М. Фарадей енгізген. Ол электр өзара әсер сияқты магнит өзара әсер де бірыңғай материялық өріс арқылы беріледі деп санаған. Электр-магниттік өрістің классикалық теория сын Дж.Максвелл жасаған (1873), ал кванттық теориясы 20 ғасырдың 20- жылдары жасалды (Өрістің кванттық теориясы). Макроскоп. Магнит өрісінің көздері магниттелген денелер, готы бар өткізгіштер және қозғалыстағы зарядталған денелер. Бұл көздердің табиғаты бір: Магнит өрісі зарядталған микробөлшектердің (электрон, протон, ион), сендай-ақ, микробөлшектердің меншікті (спиндік) магнит моменті болуының нәтижесінде пайда болады (Магнетизм). Айнымалы магнит өрісі электр өрісінің, ал электр өрісі магнит өрісінің уақыт бойынша өзгерісі нәтижесінде пайда болады. Электр және магнит өрістері, олардың бір-бірімен өзара әсерлері Максвелл теңдеуімен толық сипатталады. Магнит өрісінің кернеулік (Н) мен магнит индукциясы(В) өрістің күштік сипаттамасы. Кернеулік векторы өріс пайда болған орта қасиетіне тәуелсіз маша бокса, индукция векторы қарастырылатын денедегі қорытқы өрісті сипаттайды. Сондай-ақ, индукция векторы магнит өрісінде қозғалған зарядқа әсер ететін күшті, магнит моменті бар деньги магнит өрісінің тигізетін әсерін, өріс тарапынан байқалатын басқа да әсерлерді анықтайды.

Магнит өрісі

Айнымалы магнит өрісінің тірі ағзаға әсері Адам денесін құрайтын сұйықтар негізінен оң және теріс зарядталған бөлшектерден құралады, олей бокса тірі ұлпалардың, ішкі мүшелердің потенциал көзі болуы шартты нәрсе. Жүректің, мидың, бұлшық еттің, қан тамырларының т.б. Физиологиялық күйіне тікалей байланысты болуында. осы,ған байланысты жүрек еттерінің қозуы кезіне пайда болатын потенциалдар айырымын өлшеу әдісін Электрокардиография(ЭКГ), ал осы өзгерістердің графигін электрокардиограмма деп атайды. Физикалық тұрғыдан жүрек биопатенциялының пайда болуы мен оны өлшеудің теория сын 1903 жилы ұсынған голландық ғалым В.Эйнтховен болған.

ЭПР- ді зертеуге арналған аспекты радиоспектрометр дейді. Ол біртекті күшті магнит өрісін тудыратын электромагнитен, электромагниттік толқын генераторларынан, зерттелінетін нұсқадан, спектрді жазуға арналған электрондық схема дан, спектрді бақылауға арналған жүйеден тұрады. ЯМР және ЭПР-ді медициналық зерттеулерде қолдану

ЭПР және ЯМР әдістері арқылы мембранадағы фосфолипидтер молекуласының қозғалғыштығы өте үлкен, ал тұтқырлығы ŋ 0,3- 1 Па* с Липидтердің тұтқырлығы аз бокса олар тез қозғаллоды, аз тұтқырлығы көп бокса керсінше баяу қозғаллоды. Липидтік молекулалардың молекулалардың қозғалғыштығының үлкен болуы латеральдық диффузияға әсер етеді. Латеральді диффузия деп липид термин ақуыздар молекула ларының мембрана жазықтығында хаостық жылулық қозғалысын айтады. Латеральді диффузтияда липидтердің қатар орналасатын молекула лары орындарын тез ауыстырады. Осындай орын ауыстырудың нәтижесінде молекула мембрана бетін жанай қозғаллоды.Уақыт бірлігінде диффузия салдарынан молекулалардың орын ауыстыруының орта кв-тық мәні Эйнштейн формуласымен анықталлоды: S кв = 2 Dt

Қолданылған әдебиеттер: 1. Лекция по медицинской биофизике Владимиров, Проскурина Москва 2007 г. 2. Физика и биофизика Ф.Антонов, А.В. Коржуев ГЭОТАР- Медиа Москва 2007 г. 3. Биофизика Д. Рощупкин, А.Я. Потапкена, А.И.Деев Москва. 4. Медицина – 1989 г. Б.Арызханов 5. Биологиялық физика 1990, Қайнар 6. Интернет ресурстары.