Дайындаған: Амангелді Ж.А. 601 хирург-интерн Тексерген: м.ғ.д.Малгаждаров М.С. Алматы 2018

Жоспар Өт қабының топографиясы Жедел холецистит Этиология, патогенез Классификация Клиника Дифференциальді диагностика Емі

Өт қабының топографиясы Өт баурыдың оң жақ астыңғы қабатында орналасады. Оның пішіні қапшық тәріздес қуыс болып келеді, ал көлемі жұмыртқаның көлеміндей ғана. Өттің ұзындығы 5-14 см, ені 2,5-4 см. Қалыпты жағдайда мл өт болады,

Жалпы өт жолы

Жедел холецистит Өт-тассссс ауруы (холецистит)– өт қабында, өт өзектерінде конкременттердің (тассссс) пайда болуымен және сол өзектермен жүріп өт қабын қабындыру, бауры колика сын, холестаз және баурыды зақымдалуымен жүлетін дерт.

Өт қабының жедел қабынуы % -да өт қабында тассссстың болуына байланысты, созылмалы түрінде жиі қайталанатын ауру. Тарихта бірінші болып өт қабын алу операция сын Американың хирургі Карл Лангенбух 1882 жилы жасаған. Бірінші лапороскопиялық холецистэктомия операция сын 1985 ж. немістің хирургі Эрик Мюхе жасаған.

Холецистит(cholecystіtіs; грек. chole өт, kystіs қап және іtіs қабыну) өт қабының қабынуы. Өте жиі кездесетін (әсіресе әйелдерде) ауру. Холецистит дұрыс тамақтанбаудың салдарынан өттің дұрыс ағып өтпеуінен, аз қозғалудан, әр түрлі инфекцияның түсуінен (іш таяқшалары, кокктар, т.б. қоздырғыштар ішек не қан арқылы тара лады), сендай-ақ өт жолдарында әр түрлі себептерден тассссс байланудан пайда болады.

Этиологиясы: Өт қабындағы тассссстар өт түзілетін заттардың тепе-теңдігі бұзылғпанда пайда болады деп есептеледі. Соднай-ақ өттегі холестерин мөлшерінің көп болуы да маңызды. Өтке тассссс байланудан болатын ұстама көбіне ссмайлы тағамнан кейін байқалады. Инфекция(Наунин теориясы) Физико-химиялық факторлар(Шаде теориясы) Гиперхолестеринемия(Шоффар теориясы) Өт шығару жолдарының гипертензиясы Өт шығару жолдарының инфекциясы Организм резистенттілінің төмендеуі Сфинктер функциясының бұзылысы

Тастар химиялық құрамы бойынша бөлінеді: Холестеринді Пигментті Извест (әкті) Аралас (холестерин

Ауру басталуы келесі синдромдармен беріледі: Ауырсыну Диспепсиялық Қабынулық Асқазан ішек жолдарының функциясы бұзылуы Липидті алмасудың бұзылуы (клинико-лабораторный көрсеткіштер) Холецистостатикалық(Жалпы өт жолының бітелуі) Үрдіске басқа ағзалар мен жүйелер қосылуы.

Кенеттен дамыған шаншутәрізді немесе оң жақ құрсақүсті аймағындағы ұзақ уақыт аурыып, ауру сезімі біртіндеп күшейген аурысыну. Ауырсынулар оң жақ қабырғалық доғаның астында, іштің жоғарғы оң жақтық квадратында орналасады. Патологиялық үрдіс дамыған сайын ауру сезімі шыдатпайды, лоқсу және бір леттік құсу, дене қызуының градусқа дейін көтерілуі.

Aуыруы эпигастриий аймағында басталып,кейін оң жақ қабырға астаны ауысады.Кейбір науқастарда іштің аурыуы өт қабы және өт жолдарының тұсында басталып,жоғары немесе іштің оң жақ жартысына тарайды.Кесіп немесе жарып,өте қатты шыдатпайтын аурысыну болады. Сипаты: тұйық. Пайда болуы: үнемі немесе панда спанда. Ауырсыну ұзақтығы :бірнеше минут тан бірнеше күнге дейін созылуы мүмкін. Ауырсыну оң жақ қабырға астының бұлшықеттерінің ширығумен бірге жүруі мүмкін.

Ауырсыну симптом дары Мюсси-Георгиевский Ортнер Мерфи Кер

Жүрек айну; ауамен кекіру; ауызда ашты дәм сезу; құсу, тәбет төмендеуі, кей тағамдарды көтере алмау(ссмайлы, қуырылған, уксусы бар). Құсу жеңілдік әкелмейді.

И.И.Греков Ортнер симптомы: Алақан қырымен оң жақ қабырға доғасын перкуссиялағпанда ауысыну анықталады. Пальпация кезінде бауры шетін және өт қабы түбін табуға болады. Айзенберг симптомы – Оң жақ жаурыын бұрышынан астанын соққылағпанда аурысыну өт қабы тұсына иррадиацияланады. Березнеговскии - Елекер симптомы – Жедел холецистит белгісі, аурысынудың оң жақ білекке берілуі. Захарин симптомы – холецистит белгісі: өт қабы аймағына басқпанда немесе соққылағпанда аурысынуы Караваев – Спектор симптомы – холецистит белгісі: кіндік ассиметриясы оның оңға және жоғары ығысуы, оң жақ бөлік бұлшық еттердің контрактурасымен негізделеді. Образцов симптомы – холецистит белгісі: Дем алғпанда терең пальпация да аурысыну. Сквирскии симптомы – холецистит белгісі: Алақан қырымен омыртқадан оңға қарай Th IX-XI омыртқалар деңгейінде перкуссиялағпанда оң жақ қабырға астында аурысыну пайда болуы.

Өт жолдарының патологиясында аурысыну анықталатын нүктелер Холециститтің аурысыну нүктелер. 1 өт қабының нүктесі (Маккензи); 2Мюсси нүктесі; 3Бергман нүктесі; 4Лапинский нүктесі; 5 шүйде нүктесі; 6Йонаш нүктесі; 7Харитонон нүктесі; 8 оң тізеасты шұңқырының нүктесі

Диагностика Шағымдары, анамнез жинау Физикальді зерттеу Лабораторлы зерттеу: ЖҚА : лейкоцитоз, лейкоцитарный формуланың солға ығысуы. Инструментарлы зерттеу: Лапароскопия УДЗ. Өт қабында немесе өт жолында тассссстың болушы

Флегмонозды түрінің асқынуы. Айқын интоксикация, жергілікті немесе жайылған іріңді перитонит көрінісін байқаймыз(өт қабының перфорациясында) Науқастың жағдайы ауры.

Клиникалық көрінісі өте айқын, аурысынуы жөтелген кезде, демалғпанда, қозғалғпанда байқауымызға болады. Фебрильді дене қызуы, тахикардия с мин. Щеткин –Блюмберг симптомы іштің жоғарғы оң жақ бөлігінде оң болады ЖҚА зерттеуінде сәл лейкоцитоз байқаймыз 20-22*10\9/л ЭТЖ жоғарлауы байқалады Макроскопиялық: өт қабы ұлғайған, қабырғалары жупандаған, бозғылт көктес түсті ішінде іріңді эксудат.

Оң жақ қабырға астының және эпигастрии аймағында аурысынудың болуы бел аймағына, оң жақ жаурыын астаны иыққа,мойын аймағына дейін аурысыну беріледі. Жеңілдік әкелмейтін құсу, лоқсу жиі болады. Субфебрильді дене қызуы, Тахикардия 100 с минуты на дейін. Пальпацияда оң жақ қабырға астында қатты аурысыну сезіледі ерекше өт қабының проекциясында Ортнер-Греков, Мерфи, Мюсси-Георгиевскии симптом дары оң болады Кей кезде ұлғайған өт қабын байқаумызға болады. ЖҚА зерттеуінде сәл лейкоцитоз байқаймыз 10-14*10\9/л ЭТЖ жоғарлауы байқалады

Кей жағдайларда ауру созылмалы түріне айналуы мүмкін, бұл көбінесе іріңдік немесе флегмоноздық, катаралдық холецистит кезінде көрініс тамады.Аурудың қолайсыз ағымында жедел кезең созылып, асқынулардың дамуы мүмкін: өтқуықтың перфорациясының нәтижесінде перитониттің дамуы, инфекцияның ішкі ағзаларға жайылып, өттік жиланкөздердің түзілуі, жоғарлылаған холангит, бауры абсцесстері және т.б.

Шұғыл медициналық көмек Тез арада хирургия бөлімшесіне госпитализация лоу. Науқасты зембілге арқасымен жатқызып тасссссымалдаймыз. Егер аурысыну күшті бокса одна но-шпа 0,04 г (2 мл 2% ертінді б/і немесе жайлап к/т ).

Холециститтің жедел түрінде диета сақтап, артық салмақ қоспауға тырсу керек, дене шынықтырумен шұғылданған жөн; ал аурудың созылмалы түріне операция жасалынады. Арнайы санаторийлерде холециститке себеп болған аурулар емделеді.

Техника выполнения холецистэктомии. Холецистэктомия всегда выполняется под общим обезболиванием, длительность вмешательства не зависит от техники - открытая или лапароскопическая - и обычно составляет от 30 минут до 1,5 часов. При открытом способе вмешательства выполняется разрез см под правой реберной дугой или по срединной линии живота от грудины до пупка. Желчный пузырь выделяется из толщи жировых тканей, спаек и т.п., лигатурой (нитью) перевязываются или металлическими клипсами клипируются (пережимаются) кровеносные сосуды и желчные протоки, подходящие к пузырю. Последний отсепаровывается (отсоединяется) от печени и удаляется. Ложе печени для остановки кровотечения ушивается кетгутом или применяются другие методы - коагуляция, ультразвук, лазер. Операционная рана ушивается шовным материалом.

Лапароскопиялық холецистэктомия Науқасты операция столы на орналастыру Операция алаңын өңдеу Құралдарды аппаратураға қосу Пневмоперитонеум жасау Бірінші трокарды енгізу Лапроскопты енгізу Лапроскопия жасау Манипуляциялық троакарларды енкізу Операцияны аяқтау

Диета, инфекция ошақтарын жою, салауатты өмір салты, науқас тағамды 5-6 лет кішкентай мөлшерде қабылдайды, операция жасалынады

Жіті холецистит- кең тараған хирургиялық аурулардың бірі, жиілігі бойынша аппендиците кейінгі екінші орында. Жіті холецистит мәселесі соңғы отиз жил бойы өзекті болып отыр, оның себебі аурудың кең таралуы,әрі шешімін әлі де бокса таппаған сұрақтардың болуында.

Пайдаланған әдебиеттер: Нұрмақов «Хирургия»Алматы 2009; М.А.Алиев,С.А.ВОРОНОВ «экстренная хирургия»Алматы 2001; Ә.Б.Әубәкіров «Адам анатомиясы»Атлас II-том,Астана 2006 ; Мәдікенұлы «хирургиялық аурулар»Қарағанды 2008 ;

Назарларыңызға рақмет!!!