Орындаған: Касимов М. С. Қабылдаған: Ашурметов Р. И. Тобы: ЖМ-430 х Тақырыбы: Жабысқақ ауруы Қ.А.Ясауи атындағы қазақ -түрік университеті

Жоспар: І Кіріспе ІІ Негізгі бөлім 1. Жабысқақ ауруы туралы түсінік 2. Жабысқақ ауруының жіктелуі 3. Аурудың клиникалық көріністері ІІІ Қорытынды ІV Пайдаланған әдебиеттер

Жабысқақ ауруы (спаечная болезнь) Құрсақ қуысы органдарына жасалтын операциялар көлемі артқандықтан, абдоминальный хирургиядағы негізгі асқынулардың бірі ретінде жабысқақ ауруы хирургтар мен гастроэнтерологтардың назарян аудартуда. Оперативті араласулардан кейін 20-80% жағдайда жабысқақ процесс дамыса, 2-8% жабысқақ ауруы демиды.

Жабысқақ ауруы туралы түсінік: Спайкалар (жабысқақтар) – органдарды немсе/және құрсақ қабырғасының ішкі беткейін байланыстыратын фибринозды жіптер. Жабысқақ ауруы (morbus adhaesivus) – ішпердеішілік және т.б. спайкалардың болуына байланысты спайкалық ішек өтімсіздігін тудыратын жағдай.

Этиологиясы: Механикалық – ішпердені кису кезінде, құралдармен ұстағанда, құрғақ дәкелі салфеткалармен сүрткенде жарақаттау; хирургиялық араласулар кезінде жарақаттау Физикалық – ішпердені ауамен құрғату, электропышақты, лазер сәулесін, ыстық ерітінділерді қолданғанда жоғары температураның әсері Инфекциялық – эндогенді және экзогенді (жарақаттар, тесілу) жолмен инфекцияның құрсақ қуысына енуі

Имплантациялық – құрсақ қуысында тампон дар, дренажный түтіктер, бітіспейтін жіптер, дәке қалдықтары, қолғаптың талькы қалған кездегі асептикалық қабыну; өткір емс (атравматикалық емс) инелерді қолданғандағы шажырқай гематома лары есебінен қабыну. Химиялық – операция кезінде химиялық күйіктерді және ішперденің асептикалық қабынуын шақыратын затратды қолдану (мысалы, йод, спирт, антибиотиктердің концентрленген ерітінділері, антисептик тер т.б.)

Жабысқақ аурулардың жіктелуі: Ішперде спайкаларын морфологиялық зерттеу нәтижесінде : Жазық (37%) Жіпті (25%) Торлы-пленкалы спайкалар (12%), Аралас спайкалар (26%).

Көптеген лапаротомиялар мен видеоскопиялық зерттеулер негізінде А.Ф. Дронов және А.Н. Смирнов (1993) жабысқақ процесінің дайылуына байланысты 4 деңгейін ажыратады: І деңгей – жергілікті спайкалық процесс, опер.кейінгі тыртық аймағымен немсе 1 қабаттан аспайтын құрсақ қуысымен шектелген ІІ деңгей – локальны спайкалық процесс + басқа аймақтарда жекелеген сирек спайкалар ІІІ деңгей – құрсақ қуысының 1/3 бөлігін алтын спайкалық процесс ІV деңгей – құрсақ қуысының 2/3 бөлігін алтын диффузды спайкалық процесс

Жабысқақ процесске қатысатын органдар деңгейіне байланысты: Висцеро-висцеральды Висцеропариетальды Шарбымайлық спайкалар

Ішпердеаралық спайкалардың айқындылық деңгейін пневмоперитонеограммалар негізінде В.В.Плечеев ұсынған 4 балдық шкала мен есептейді: 0 – спайкалар жоқ 1 париетальды ішастар және жақын жатқан орган арасындағы спайкалар, операция дан кейінгі тыртықтан артық емс (14,9%); 2 ішкі орган армен париетальды ішастар арасындағы операция дан кейінгі тыртықтың жартысын алтын спайкалар (21,1%); 3 ішпердеаралық спайкалар, операция дан кейінгі тыртықтың 2/3 (26,9%); 4 күшті ішпердеаралық спайкалар тыртық бойымен, ішек ілмектерінің қатты деформациясымен (37,1%).

ДДҰ бойынша спайкалардың классификациясы: Құрсақ қуысының (қабырғасының) Диафрагманың спайкалары Ішектердің спайкалары Шарбымайдың спайкалары Асқазанның спайкалары Ерлер жамбасының спайкалары Әйелдердің жамбас мүшелерінің спайкалары

Жабысқақ аурудың клиникалық көріністері: Клиникалық көрінісі ауру ағымының фаза сына сәйкес өзгеріп отрады (өршу, ремиссия кезеңдері) Өршу кезеңі спайкалық ЖІӨ симптом дарымен көрінеді Ремиссия кезеңіне салыстырмалы қанағаттанарлық жағдай тән.

Ауырсыну синдромы: Сипаты: толғақ тәрізді. Локализациясы: париетальды ішпердеге спайкамен фиксацияланған органдар аймағында 3 түрлі нұсқасы бар: асқорыту жолдарының функциональды бұзылыстарымен және ішек құрамы пассажының бұзылысымен ауырсыну синдромы ЖСІӨ сипатталтын ауырсыну синдромы функциональды бұзылыссыз және ЖСІӨсіз ауырсыну синдромы Іш қату, құсу. Метеоризм Пальпация: іш бұлшықеттерінің қатаюы, Валь, Скляров симптом дары.

Диагностикасы: Анамнез Шолу рентгенографиясы: Клойбер тостағаншалары, фиксация симптомы (ығыспайды) Құрсақ қуысы органдарының УДЗ Контрастты рентгенография Лапаротомия Сондай-ақ, функционалдық ішек дай-диагностикасы үшін electrogastrogram әдісі пайдаланылады. Бұл диагностикалық әдіс оларды төмендету бойынша асқазан және түрлі ішек электр сигналдарын өлшеуге мүмкіндік береді

Емі: Консервативті терапия дан бастау қажет: Ауырсыну синдромы басу үшін Инфузиялық-дезинтоксикациялық терапия бұғана асты венаның катетеризациясы назогастральды зонд арқылы асқазан құрамының аспирациясы сифонды клизма спазмолитик тер, наркотикалық емс анальгетиктерді енгізу, ганглиоблокаторларды енгізу АҚК (ОЦК) қалпына келтіру – плазма, қан алмастырғаш затрат, физ.ерітінді, глюкоза т.б.

Оперативті ем: 1 этапы: спайканы кису, ішек құрамы пассажының кедергісін жою 2 этапы: 1 – пассаж кедергісін жою (ЖІӨ) 2 – негізгі аурудың ликвидациясы

Алдын алу шаралары: Бірінші әдіс. Хирургиялық жарақаттың минимизациясы (суллы салфеткаларды пайдалану, тіндерге деликатты қарау); Бөгде затратдың түсуін болдырмау. Екінші әдіс. Коагуляциялық каскад ты ингибирлеу және фибринолизді стимуляция лоу арқылы қабыну реакциясының интенсивтілігін төмендету